Phân tích luận điểm sau đây của Hồ Chí Minh: "Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi" | Môn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Đại học Kinh Tế Quốc Dân

lOMoAR cPSD| 61425750
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
VIỆN THƯƠNG MẠI VÀ KINH TẾ QUỐC TẾ
CHUYÊN NGÀNH LOGISTICS VÀ QUẢN LÝ CHUỖI CUNG ỨNG
BÀI TẬP LỚN MÔN HỌC: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
ĐỀ BÀI: Anh, chị hãy phân tích luận điểm sau đây của Hồ Chí Minh: “Văn hóa phải
soi đường cho quốc dân đi”? Giá trị định hướng của luận điểm trên đối với xây dựng
nền văn hóa nước ta hiện nay?
Họ và tên sinh viên: Trần Ngọc Đăng MSV: 11236279 Lớp tín chỉ:
LLTT1101(224)_22 Giảng viên: TS. Nguyễn Chí Thiện
HÀ NỘI – 2025 lOMoAR cPSD| 61425750 MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 2
NỘI DUNG ............................................................................................................... 3
Chương 1: Cơ sở hình thành tư tưởng ............................................................... 3
1. Cơ sở lý luận ........................................................................................................... 3
2. Cơ sở thực tiễn ....................................................................................................... 4
Chương 2: Phân tích quan điểm Hồ Chí Minh về: “Văn hóa phải soi đường
cho quốc dân đi” .................................................................................................. 4
1. Khái niệm văn hóa trong tư tưởng Hồ Chí Minh ............................................... 4
2. Quan điểm Hồ Chí Minh về quan hệ giữa văn hóa và các lĩnh vực .................. 5
3. Một số nội dung cơ bản của Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa .................... 7
4. Đúc kết quan điểm: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi” ...................... 9
Chương 3: Giá trị định hướng của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với xây dựng
nền văn hóa nước ta hiện nay ........................................................................... 10
1. Thực tiễn Việt Nam hiện nay .............................................................................. 10
2. Giá trị định hướng ............................................................................................... 11
3. Chính sách và phương hướng để phát huy sức mạnh nền văn hóa Việt Nam
................................................................................................................................... 13
hiện nay ..................................................................................................................... 13
4. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa đối với sinh viên ....................... 15
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 16
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 17 lOMoAR cPSD| 61425750 LỜI MỞ ĐẦU
Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, không chỉ là một nhà cách
mạng lỗi lạc mà còn là một nhà tư tưởng văn hóa sâu sắc. Trong suốt cuộc đời cách mạng
của mình, Hồ Chí Minh đã tích lũy nhiều kinh nghiệm quý báu, từ đó hình thành nên tư
tưởng Hồ Chí Minh – sự kết tinh từ những giá trị văn hóa Đông và Tây, dân tộc và quốc tế,
truyền thống và hiện đại. Tư tưởng của Người là minh chứng cho sự vận dụng sáng tạo các
nguyên lý của chủ nghĩa Mác – Lênin vào hoàn cảnh thực tiễn Việt Nam, trở thành kim chỉ
nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Câu nói nổi tiếng
của Người: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”, đã khẳng định tầm quan trọng của
văn hóa trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.
Dưới tác động của toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, văn hóa trở thành một trong những
yếu tố then chốt giúp các quốc gia khẳng định bản sắc và nâng cao vị thế trên trường quốc
tế. Trong bối cảnh đó, tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa không chỉ có ý nghĩa lịch sử mà
còn mang giá trị định hướng sâu sắc đối với công cuộc xây dựng và phát triển nền văn hóa
Việt Nam hiện đại. Người khẳng định rằng văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là
mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước. Theo tư tưởng của
Người, văn hóa không chỉ giới hạn trong nghệ thuật, văn chương hay phong tục tập quán,
mà còn bao hàm cả đạo đức, lối sống, tư tưởng và tri thức. Do đó, kế thừa và phát huy tư
tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa chính là bảo vệ và phát triển những giá trị tinh thần cốt lõi
của dân tộc, đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để làm giàu thêm bản sắc văn hóa
Việt Nam. Bài tiểu luận này sẽ đi sâu phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò của
văn hóa, đồng thời làm rõ giá trị định hướng của tư tưởng đó đối với việc xây dựng nền văn
hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong giai đoạn hiện nay. lOMoAR cPSD| 61425750 NỘI DUNG
Chương 1: Cơ sở hình thành tư tưởng 1. Cơ sở lý luận
1.1. Tư tưởng của Marx–Lenin
Tư tưởng Marx-Lenin đã để lại dấu ấn sâu sắc trong tư duy của Hồ Chí Minh, đặc biệt
là trong việc hình thành quan điểm về văn hóa cách mạng. Theo Marx, văn hóa là một phần
của kiến trúc thượng tầng, chịu sự chi phối của cơ sở hạ tầng kinh tế, nhưng đồng thời cũng
có khả năng phản ánh và tác động ngược trở lại các mối quan hệ xã hội. Lenin đã kế thừa
và phát triển tư tưởng này, coi văn hóa như một công cụ quan trọng để xây dựng ý thức hệ
cách mạng, đoàn kết các tầng lớp nhân dân lao động, và thúc đẩy sự phát triển của xã hội.
Hồ Chí Minh đã vận dụng một cách sáng tạo tư tưởng Marx-Lenin vào bối cảnh thực tiễn
của Việt Nam. Người nhận thức rõ rằng văn hóa có thể trở thành vũ khí tinh thần mạnh mẽ,
có khả năng khơi dậy lòng yêu nước, ý thức dân tộc, và huy động sức mạnh toàn dân trong
cuộc đấu tranh chống thực dân. Đối với Hồ Chí Minh, văn hóa không chỉ đóng vai trò quan
trọng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc mà còn là nền tảng để xây dựng một xã hội
mới sau cách mạng. Trong đó, văn hóa phải đi trước và dẫn dắt các lĩnh vực khác như kinh tế và chính trị.
Văn hóa phải phục vụ quần chúng lao động, trở thành công cụ để giải phóng con người
khỏi áp bức và bóc lột. Người cũng đặc biệt chú trọng xây dựng một nền văn hóa dân chủ,
bình đẳng, và nhân đạo, phản ánh rõ nét tư tưởng Marx-Lenin về vai trò của văn hóa trong
cuộc đấu tranh giai cấp và sự phát triển tiến bộ của xã hội. Qua đó, Hồ Chí Minh đã kết hợp
hài hòa giữa lý luận và thực tiễn, tạo nên một di sản văn hóa cách mạng vừa mang tính dân
tộc, vừa có tính thời đại.
1.2. Tinh hoa văn hóa nhân loại
Hồ Chí Minh chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa phương Đông, đặc biệt là Nho giáo,
Phật giáo và Đạo giáo. Từ Nho giáo, Người tiếp thu tư tưởng nhân nghĩa, trách nhiệm với
nhân dân và xây dựng xã hội hài hòa. Phật giáo khơi dậy trong Người lòng từ bi, yêu thương
và cứu khổ cứu nạn. Đạo giáo giúp Người sống giản dị, hài hòa với tự nhiên và đề cao tinh
thần tự cường, độc lập. Sự kết hợp này đã hình thành nên tư tưởng cách mạng vừa mang
tính dân tộc, vừa thấm đẫm giá trị nhân văn, làm nền tảng cho sự nghiệp giải phóng và xây dựng đất nước. lOMoAR cPSD| 61425750
Hồ Chí Minh chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa phương Tây, đặc biệt là tư tưởng khai
sáng về dân chủ, quyền con người và bình đẳng. Từ các nhà tư tưởng như Rousseau và
Montesquieu, Người tiếp thu quan niệm về quyền tự do và dân chủ của nhân dân. Những
tư tưởng xã hội chủ nghĩa phương Tây cũng giúp định hình nhận thức của Người về vai trò
của quần chúng trong đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng xã hội. Hồ Chí Minh coi
văn hóa như công cụ để thức tỉnh và đoàn kết các tầng lớp lao động, tạo động lực cho cách
mạng và phát triển đất nước.
2. Cơ sở thực tiễn
Cơ sở thực tiễn hình thành tư tưởng "Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi" của Hồ
Chí Minh bắt nguồn từ bối cảnh lịch sử và những trải nghiệm thực tế của Người. Trước hết,
Hồ Chí Minh nhận thấy rằng, trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc, văn hóa luôn đóng vai
trò quan trọng trong việc gìn giữ bản sắc, truyền thống yêu nước và ý chí đấu tranh của
nhân dân. Đặc biệt, trong thời kỳ đất nước bị thực dân đô hộ, văn hóa trở thành vũ khí tinh
thần để khơi dậy lòng tự hào dân tộc, đoàn kết toàn dân chống lại ách áp bức.
Hồ Chí Minh cũng nhận thức rõ rằng, để đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu,
cần phải xây dựng một nền văn hóa mới, tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Người cho rằng,
văn hóa không chỉ là động lực thúc đẩy cách mạng mà còn là nền tảng để xây dựng một xã
hội mới, nơi con người được giải phóng khỏi áp bức, bóc lột và có cuộc sống ấm no, hạnh
phúc. Qua những hoạt động thực tiễn như việc thành lập các tổ chức văn hóa, giáo dục, và
truyền bá tư tưởng cách mạng, Hồ Chí Minh đã chứng minh rằng văn hóa có sức mạnh to
lớn trong việc thức tỉnh và dẫn dắt quần chúng nhân dân.
Như vậy, tư tưởng "Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi" của Hồ Chí Minh được
hình thành từ sự kết hợp giữa nhận thức sâu sắc về vai trò của văn hóa trong lịch sử dân tộc
và những trải nghiệm thực tiễn trong quá trình đấu tranh cách mạng. Đây chính là cơ sở để
Người khẳng định rằng, văn hóa không chỉ là động lực mà còn là ánh sáng dẫn đường cho
sự phát triển của đất nước và con người Việt Nam.
Chương 2: Phân tích quan điểm Hồ Chí Minh về: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”
1. Khái niệm văn hóa trong tư tưởng Hồ Chí Minh
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, văn hóa có một vị trí đặc biệt quan trọng, không chỉ giới
hạn trong phạm vi nghệ thuật, văn học mà còn bao hàm toàn bộ đời sống tinh thần, đạo đức
và lối sống của con người. Theo Hồ Chí Minh, văn hóa không tồn tại độc lập mà luôn gắn lOMoAR cPSD| 61425750
liền với kinh tế, chính trị và xã hội, có vai trò soi đường cho sự phát triển của dân tộc. Người
nhấn mạnh rằng: "Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi", thể hiện quan điểm coi văn
hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, định hướng cho sự phát triển của đất nước.
Hồ Chí Minh không đưa ra một định nghĩa cố định về văn hóa, nhưng thông qua những
bài viết, bài nói chuyện và hành động thực tiễn, có thể thấy rằng Người quan niệm văn hóa
là một phạm trù rộng lớn, bao gồm nhiều lĩnh vực như tư tưởng, đạo đức, khoa học, giáo
dục, nghệ thuật, phong tục, tập quán và lối sống. Theo Người, văn hóa không chỉ là sản
phẩm của xã hội mà còn là động lực thúc đẩy sự tiến bộ của con người. Văn hóa không
đứng ngoài sự phát triển của dân tộc mà phải phục vụ cho sự nghiệp cách mạng, vì độc lập,
tự do của đất nước và hạnh phúc của nhân dân.
Bên cạnh đó, Hồ Chí Minh còn nhấn mạnh đến tính kế thừa và phát triển của văn hóa.
Người cho rằng văn hóa Việt Nam cần phải giữ gìn bản sắc dân tộc, đồng thời tiếp thu có
chọn lọc tinh hoa của nhân loại để ngày càng phong phú và phát triển. Người từng khẳng
định: "Văn hóa Việt Nam là ảnh hưởng lẫn nhau của văn hóa Đông phương và Tây phương
mà gốc là văn hóa dân tộc", thể hiện tinh thần cởi mở, hội nhập nhưng vẫn giữ vững truyền thống.
Như vậy, trong tư tưởng Hồ Chí Minh, văn hóa là tổng hòa của các giá trị vật chất và
tinh thần do con người sáng tạo ra, có vai trò dẫn dắt sự phát triển của dân tộc. Văn hóa
không chỉ phản ánh đời sống mà còn góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng đất
nước, nâng cao đời sống con người và củng cố khối đại đoàn kết dân tộc.
2. Quan điểm Hồ Chí Minh về quan hệ giữa văn hóa và các lĩnh vực
2.1. Quan hệ giữa văn hóa và kinh tế
Trong mối quan hệ với kinh tế, Hồ Chí Minh nhận định rằng văn hóa thuộc kiến trúc
thượng tầng, phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng kinh tế, nhưng không hoàn toàn bị động mà có
khả năng tác động tích cực trở lại. Sự phát triển của kinh tế, chính trị và xã hội tạo điều kiện
cho văn hóa phát triển, đồng thời, văn hóa đóng vai trò "kim chỉ nam" dẫn dắt sự tiến bộ
của các lĩnh vực này. Các chiến lược kinh tế cần dựa trên nền tảng giá trị văn hóa để đảm
bảo tăng trưởng vật chất hài hòa với bản sắc dân tộc. Ví dụ, ở Việt Nam, các phong trào
như "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" và "Xây dựng nông thôn mới" không
chỉ thúc đẩy giá trị văn hóa mà còn góp phần phát triển kinh tế địa phương bền vững. Văn
hóa còn ảnh hưởng đến thói quen tiêu dùng, như việc người dân ưa chuộng sản phẩm truyền
thống trong các lễ hội, từ đó vừa thúc đẩy kinh tế, vừa bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc.
Trong thời đại toàn cầu hóa, văn hóa kinh doanh, đạo đức nghề nghiệp, tác phong làm việc lOMoAR cPSD| 61425750
của người lao động đóng vai trò quyết định đối với sức cạnh tranh của nền kinh tế. Hồ Chí
Minh từng nhấn mạnh rằng: "Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường
nào khác ngoài con đường cách mạng vô sản", cho thấy mối quan hệ mật thiết giữa tư tưởng
văn hóa với công cuộc phát triển kinh tế và độc lập dân tộc.
Ngược lại, kinh tế phát triển là điều kiện để văn hóa thăng hoa. Một nền kinh tế mạnh
tạo ra nguồn lực để đầu tư cho giáo dục, nghệ thuật, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa
truyền thống. Khi đời sống vật chất được nâng cao, con người có điều kiện tiếp cận và
hưởng thụ các sản phẩm văn hóa chất lượng hơn. Tuy nhiên, kinh tế phát triển cũng có thể
kéo theo những tác động tiêu cực đối với văn hóa nếu không có sự định hướng đúng đắn,
như nguy cơ chạy theo lợi nhuận mà xem nhẹ giá trị nhân văn, hoặc sự xâm nhập của các
yếu tố văn hóa ngoại lai làm mai một bản sắc dân tộc.
2.2. Quan hệ giữa văn hóa và chính trị
Văn hóa không thể tách rời chính trị mà phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, đồng thời mọi
hoạt động chính trị cần mang hàm lượng văn hóa. Theo quan điểm “Văn hóa phải soi đường
cho quốc dân đi”, văn hóa là nền tảng tinh thần, định hướng giá trị cho hoạt động chính trị.
Văn hóa định hình hệ tư tưởng và mục tiêu chính trị, như tinh thần yêu nước, đoàn kết,
tương thân tương ái trong lịch sử Việt Nam, đã trở thành động lực cho các phong trào cách
mạng và xây dựng đất nước. Văn hóa cũng góp phần xây dựng nền chính trị nhân văn, dân
chủ, với tư tưởng “lấy dân làm gốc”, khuyến khích sự tham gia của nhân dân vào quản lý đất nước.
Chính trị có vai trò bảo tồn, phát huy và định hướng văn hóa theo mục tiêu quốc gia. Các
chính sách như bảo vệ di sản, phát triển giáo dục, hay chương trình xây dựng nông thôn
mới và gia đình văn hóa ở Việt Nam, đã góp phần củng cố giá trị cộng đồng và thúc đẩy
văn hóa phát triển. Như vậy, văn hóa và chính trị có mối quan hệ tương hỗ, cùng nhau thúc
đẩy sự tiến bộ và ổn định của xã hội.
2.3. Quan hệ giữa văn hóa và xã hội.
Văn hóa cung cấp hệ giá trị và chuẩn mực, định hướng hành vi cá nhân và tập thể. Các
giá trị như lòng yêu nước, đoàn kết, nhân ái và trách nhiệm xã hội, được hun đúc từ truyền
thống dân tộc, giúp củng cố tinh thần cộng đồng. Ví dụ, truyền thống “lá lành đùm lá rách”
được thể hiện qua các hoạt động cứu trợ, thiện nguyện, góp phần xây dựng xã hội gắn kết và ổn định.
Ngược lại, xã hội cũng tác động đến văn hóa, quyết định tính chất và sự phát triển của
văn hóa trong từng thời kỳ. Khi xã hội thay đổi, các giá trị văn hóa cũng có sự điều chỉnh lOMoAR cPSD| 61425750
để phù hợp với bối cảnh mới. Chẳng hạn, trong thời kỳ hội nhập quốc tế, văn hóa Việt Nam
không chỉ tiếp thu những giá trị mới mà còn phải đối mặt với thách thức trong việc bảo tồn
bản sắc dân tộc. Một xã hội phát triển bền vững cần có chiến lược bảo vệ và phát huy văn
hóa, vừa tiếp thu tinh hoa nhân loại, vừa giữ gìn và phát triển những giá trị truyền thống tốt đẹp.
Như vậy, văn hóa và xã hội có mối quan hệ biện chứng, bổ trợ lẫn nhau. Văn hóa giúp
xây dựng xã hội tiến bộ, trong khi xã hội tạo điều kiện để văn hóa phát triển. Việc phát huy
văn hóa trong đời sống xã hội không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần của con
người mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.
3. Một số nội dung cơ bản của Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa
3.1. Văn hóa là mục tiêu, động lực của sự nghiệp cách mạng
Văn hóa, cùng với chính trị, kinh tế và xã hội, là một phần không thể tách rời trong tiến
trình cách mạng. Văn hóa không chỉ là mục tiêu mà còn là hiện thân của các quyền cơ bản
con người: quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc. Nó phản ánh khát vọng
của nhân dân về những giá trị chân, thiện, mỹ, và ước mơ về một xã hội dân chủ, công bằng,
văn minh, nơi mọi người đều có cơm ăn, áo mặc, được học hành và phát triển toàn diện.
Ngày nay, Đảng ta xem văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là
động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Có thể nói, văn hóa chính là chìa khóa của sự phát triển.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng động lực phát triển đất nước nằm ở con người, bao gồm
cả động lực vật chất và tinh thần, cộng đồng và cá nhân, nội lực và ngoại lực. Văn hóa và
con người có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ, không thể tách rời. Văn hóa Hồ Chí Minh là văn
hóa vì con người, hướng tới giải phóng và phát triển con người. Người khẳng định, muốn
xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần có những con người xã hội chủ nghĩa. Hồ Chí
Minh đặc biệt coi trọng đạo đức, xem đó là yếu tố cốt lõi của văn hóa. Trong Di chúc, Người
nhắc nhở mỗi đảng viên và cán bộ phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, sống cần, kiệm,
liêm, chính, chí công vô tư, giữ gìn Đảng trong sạch, xứng đáng là người lãnh đạo và đầy
tớ trung thành của nhân dân.
3.2. Văn hóa là một mặt trận
Văn hóa là một trong bốn trụ cột chính của đời sống kinh tế - xã hội, có vai trò quan
trọng ngang hàng với kinh tế, chính trị và xã hội. Mặt trận văn hóa là một lĩnh vực hoạt
động độc lập nhưng có mối liên hệ mật thiết với các lĩnh vực khác, đồng thời phản ánh tính
chất phức tạp và quyết liệt của cuộc đấu tranh trên phương diện văn hóa - tư tưởng. Đây lOMoAR cPSD| 61425750
chính là cuộc cách mạng trong lĩnh vực văn hóa, nơi diễn ra sự đấu tranh không ngừng để
định hình và bảo vệ các giá trị chân, thiện, mỹ.
Nội dung của mặt trận văn hóa rất đa dạng, bao gồm các cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư
tưởng, đạo đức, lối sống, cũng như trong các hoạt động văn nghệ, báo chí, và công tác lý
luận. Đặc biệt, mặt trận này tập trung vào việc định hướng và bảo vệ các giá trị tốt đẹp của
văn hóa nghệ thuật, góp phần xây dựng một xã hội tiến bộ và nhân văn.
Trong cuộc chiến đấu này, các văn nghệ sĩ chính là những chiến sĩ trên mặt trận văn hóa.
Họ có nhiệm vụ phụng sự Tổ quốc và phục vụ nhân dân thông qua nghệ thuật. Để hoàn
thành sứ mệnh, người nghệ sĩ cần có lập trường tư tưởng vững vàng, sử dụng ngòi bút như
một vũ khí sắc bén để “phò chính trừ tà”. Họ phải gắn bó sâu sắc với thực tiễn cuộc sống,
lắng nghe và thấu hiểu tâm tư của quần chúng nhân dân. Từ đó, họ có thể phê phán những
thói hư tật xấu như tham ô, lãng phí, quan liêu, đồng thời ca ngợi những tấm gương người
tốt, việc tốt để làm bài học giáo dục cho hiện tại và tương lai.
3.3. Văn hóa phục vụ quần chúng nhân dân
Tư tưởng Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng mọi hoạt động văn hóa phải bám sát thực tế
cuộc sống của quần chúng, phản ánh chân thực tư tưởng và nguyện vọng của họ. Văn hóa
phục vụ nhân dân phải chân thực, sinh động và có sức lay động, đồng thời trả lời được
những câu hỏi cốt lõi: Viết cho ai? Viết để làm gì? Lấy tư liệu từ đâu? Và viết như thế nào?
Người khuyên rằng viết và nói phải thiết thực, tránh lối hành văn cầu kỳ, rườm rà. Nói ít
nhưng sâu sắc, chắc chắn sẽ thu hút và thuyết phục quần chúng hơn. Tóm lại, văn hóa phải
“từ quần chúng mà ra, và trở về phục vụ quần chúng”, từ đó định hướng giá trị cho họ.
Văn hóa phục vụ quần chúng nhân dân có nghĩa là văn hóa phải gần gũi, dễ tiếp cận và
mang lại lợi ích thiết thực cho mọi tầng lớp trong xã hội. Văn hóa không thể là đặc quyền
của một nhóm nhỏ trí thức hay nghệ sĩ mà cần lan tỏa đến từng người dân, từ thành thị đến
nông thôn, từ người già đến trẻ nhỏ. Một nền văn hóa thực sự có giá trị khi nó phản ánh
được đời sống, ước mơ và khát vọng của nhân dân, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức,
đạo đức, và tinh thần yêu nước.
Bên cạnh đó, văn hóa phải đáp ứng nhu cầu thực tiễn của nhân dân. Điều này thể hiện ở
việc phổ biến những tác phẩm nghệ thuật, văn học, điện ảnh, sân khấu có nội dung lành
mạnh, phản ánh chân thực đời sống, tôn vinh những giá trị nhân văn, hướng con người đến
chân – thiện – mỹ. Đồng thời, văn hóa cần phải góp phần nâng cao tri thức, giúp nhân dân
hiểu biết về lịch sử, khoa học, và những giá trị truyền thống để từ đó có cái nhìn sâu sắc
hơn về cuộc sống và trách nhiệm với xã hội. lOMoAR cPSD| 61425750
Người chiến sĩ văn hóa cần hiểu và đánh giá đúng vai trò của quần chúng. Quần chúng
không chỉ là nguồn cảm hứng sáng tạo mà còn là những người cung cấp tư liệu quý giá cho
các tác phẩm văn nghệ. Họ cũng chính là những người thẩm định khách quan, trung thực
và chính xác nhất các sản phẩm văn hóa. Nhân dân phải là đối tượng được thụ hưởng các
giá trị văn hóa, và văn hóa phải thực sự thuộc về họ, phục vụ họ.
4. Đúc kết quan điểm: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”
Quan điểm "Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi" của Hồ Chí Minh là một tư tưởng
mang tính cách mạng và nhân văn sâu sắc, khẳng định vai trò trung tâm của văn hóa trong
sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Hồ Chí Minh coi văn hóa không chỉ là
nền tảng tinh thần của xã hội mà còn là động lực, là ánh sáng dẫn đường cho sự phát triển
của dân tộc. Văn hóa, theo Người, phải phản ánh khát vọng của nhân dân về một cuộc sống
tự do, hạnh phúc, công bằng và văn minh. Đó là nơi lưu giữ những giá trị chân, thiện, mỹ,
hun đúc tinh thần yêu nước, đoàn kết và trách nhiệm xã hội.
Trước hết, văn hóa có vai trò định hướng tư tưởng, đạo đức và lối sống của con người.
Một nền văn hóa tiến bộ giúp mỗi cá nhân nhận thức rõ trách nhiệm của mình đối với cộng
đồng và đất nước. Văn hóa hun đúc tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, và ý chí vươn
lên để xây dựng xã hội tốt đẹp hơn. Nếu một dân tộc không có nền tảng văn hóa vững chắc,
con người dễ mất phương hướng, chạy theo lối sống thực dụng, sa vào suy thoái đạo đức
và đánh mất bản sắc dân tộc.
Không chỉ dừng lại ở đời sống tinh thần, văn hóa còn có tác động sâu rộng đến các lĩnh
vực khác như kinh tế, chính trị, giáo dục và khoa học. Một nền văn hóa lành mạnh sẽ tạo ra
những công dân có tri thức, đạo đức, có tinh thần trách nhiệm, từ đó thúc đẩy sự phát triển
bền vững của đất nước. Văn hóa cũng là động lực giúp kinh tế phát triển theo hướng nhân
văn, không chạy theo lợi nhuận mà bỏ qua các giá trị đạo đức và lợi ích cộng đồng. Ngược
lại, nếu một xã hội chỉ quan tâm đến tăng trưởng kinh tế mà coi nhẹ văn hóa, con người sẽ
dần đánh mất các giá trị truyền thống, dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng như lối sống thực
dụng, tha hóa đạo đức, và bất bình đẳng xã hội.
Trong thời kỳ hội nhập và toàn cầu hóa, vai trò của văn hóa càng trở nên quan trọng hơn
bao giờ hết. Sự giao thoa giữa các nền văn hóa trên thế giới mang đến nhiều cơ hội nhưng
cũng đặt ra không ít thách thức. Nếu không có một nền tảng văn hóa vững chắc, dân tộc có
nguy cơ bị hòa tan, đánh mất bản sắc riêng. Vì thế, việc giữ gìn và phát huy những giá trị lOMoAR cPSD| 61425750
văn hóa truyền thống, đồng thời tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại là điều vô
cùng cần thiết để đất nước phát triển bền vững trong bối cảnh hiện đại.
Tư tưởng này của Hồ Chí Minh không chỉ phản ánh tầm nhìn chiến lược về vai trò của
văn hóa trong sự nghiệp cách mạng mà còn là kim chỉ nam cho sự phát triển văn hóa và con
người Việt Nam. Nó nhấn mạnh sự gắn bó mật thiết giữa văn hóa với quần chúng nhân dân,
đồng thời khẳng định văn hóa là yếu tố không thể thiếu trong hành trình xây dựng một xã
hội công bằng, dân chủ và văn minh. Đây chính là di sản tư tưởng quý báu, tiếp tục soi
đường cho sự phát triển của dân tộc trong thời đại mới.
Chương 3: Giá trị định hướng của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với xây dựng nền văn
hóa nước ta hiện nay
1. Thực tiễn Việt Nam hiện nay
Thực trạng văn hóa Việt Nam hiện nay đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức trong
bối cảnh hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa. Một mặt, văn hóa Việt Nam đã có những bước
phát triển đáng kể, thể hiện qua việc bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống như lễ hội,
di sản văn hóa phi vật thể, cùng với sự xuất hiện của nhiều hình thức văn hóa mới, hiện đại
như nghệ thuật đương đại, điện ảnh, và văn hóa số. Các chính sách của Nhà nước trong việc
bảo vệ di sản, phát triển du lịch văn hóa và xây dựng đời sống văn hóa cơ sở đã góp phần
nâng cao nhận thức và niềm tự hào dân tộc. Tuy nhiên, mặt khác, văn hóa Việt Nam cũng
đang đối mặt với nhiều vấn đề đáng lo ngại. Sự xâm nhập của văn hóa ngoại lai, đặc biệt là
văn hóa đại chúng phương Tây, đã dẫn đến nguy cơ mai một bản sắc văn hóa truyền thống.
Một bộ phận giới trẻ có xu hướng xa rời các giá trị văn hóa dân tộc, thay vào đó là sự ảnh
hưởng của lối sống thực dụng, thiếu định hướng. Bên cạnh đó, tình trạng thương mại hóa
văn hóa, sự xuống cấp của đạo đức xã hội và lối sống thiếu lành mạnh cũng đang đặt ra
những thách thức lớn.
Nhìn nhận những điểm mạnh của văn hóa Việt Nam, Đại hội XII của Đảng Cộng sản
Việt Nam đã đánh giá: “Văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội,
là sức mạnh nội sinh quan trọng đảm bảo sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ
quốc vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Ngày 24/11/2021
Ban Bí thư Trung ương Đảng sẽ tổ chức hội nghị văn hóa toàn quốc tại thủ đô Hà Nội và
trực tuyến trên toàn quốc, đây là sự kiện văn hóa lớn nhằm triển khai thực hiện tư tưởng
Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng; đánh giá việc triển khai đường lối, chủ trương,
các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng về công tác văn nghệ; từ đó thống nhất phương
hướng nhiệm vụ trọng tâm công tác văn hóa văn nghệ trong giai đoạn 2021 - 2026, tầm lOMoAR cPSD| 61425750
nhìn đến 2045. Chúng ta tin tưởng, kỳ vọng vào kết quả hội nghị để văn hóa tiếp tục phát
triển, có những đóng góp tích cực trong xây dựng và phát triển đất nước để “Văn hóa phải
soi đường cho quốc dân đi” theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
2. Giá trị định hướng
2.1. Văn hóa thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, hội nhập kinh tế quốc tế
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, văn hóa kinh tế là sự kết hợp hài hòa giữa các giá trị như
tinh thần tự lực, tự cường, sáng tạo và ý thức cống hiến trong lao động và sản xuất. Những
giá trị này không chỉ thúc đẩy năng suất lao động mà còn hình thành nên phong cách làm
việc chuyên nghiệp, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp và khát vọng sáng tạo trong mọi lĩnh
vực kinh tế. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, văn
hóa kinh tế càng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. Các doanh
nghiệp không chỉ chú trọng đến lợi nhuận mà còn phải gắn liền hoạt động kinh doanh với
trách nhiệm xã hội, bảo vệ môi trường và hướng tới sự phát triển lâu dài. Những giá trị văn
hóa như đạo đức kinh doanh, trách nhiệm với cộng đồng và tinh thần hợp tác không chỉ
giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh trên trường quốc tế mà còn góp
phần giữ gìn bản sắc dân tộc, đảm bảo sự tự chủ và hạn chế sự phụ thuộc vào các yếu tố
bên ngoài. Qua đó, văn hóa kinh tế trở thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện
và bền vững của đất nước.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, văn hóa đóng vai trò quan trọng
trong việc thúc đẩy sự phát triển và nâng cao vị thế của quốc gia trên trường quốc tế. Theo
tư tưởng Hồ Chí Minh, văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần của xã hội mà còn là động
lực để xây dựng và phát triển kinh tế. Trong quá trình hội nhập, văn hóa giúp quảng bá hình
ảnh đất nước, tạo dựng niềm tin và sự thiện cảm từ các đối tác quốc tế. Những giá trị văn
hóa truyền thống như tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, và đạo đức kinh doanh trở thành lợi
thế cạnh tranh, giúp doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường toàn cầu.
Đồng thời, việc tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại cũng góp phần làm phong
phú thêm bản sắc dân tộc, tạo nên sự hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Văn hóa, do đó,
không chỉ là cầu nối giữa các quốc gia mà còn là yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển bền
vững và hội nhập sâu rộng của Việt Nam trong nền kinh tế toàn cầu.
2.2. Văn hóa định hướng tư tưởng và hành động chính trị
Hồ Chí Minh coi văn hóa không chỉ là giá trị tinh thần mà còn là nền tảng để xây dựng
một nền chính trị vững mạnh, dân chủ và nhân văn. Văn hóa chính trị, theo Hồ Chí Minh,
phải dựa trên những giá trị đạo đức cách mạng, thể hiện qua tinh thần trách nhiệm, liêm lOMoAR cPSD| 61425750
chính, và sự phục vụ nhân dân. Người từng nhấn mạnh: "Chính trị và đạo đức là hai mặt
không thể tách rời. Chính trị là đạo đức thực hiện trong cuộc sống, trong công việc" (Hồ
Chí Minh, 1947). Điều này cho thấy, văn hóa chính trị không chỉ là lý thuyết mà còn là kim
chỉ nam để định hướng hành động, đảm bảo mọi hoạt động chính trị đều vì lợi ích của nhân
dân và sự phát triển của đất nước.
Văn hóa chính trị còn giúp hình thành tư tưởng yêu nước, ý thức trách nhiệm xã hội và
lòng trung thành với Tổ quốc. Nó tạo nên sự đồng thuận và thống nhất trong hành động
chính trị, góp phần củng cố sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước. Đồng thời, văn
hóa chính trị cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một nhà nước minh bạch,
công khai, nơi mọi quyết định đều xuất phát từ nhu cầu và nguyện vọng của nhân dân. Qua
đó, văn hóa không chỉ là yếu tố định hướng tư tưởng mà còn là động lực thúc đẩy sự phát
triển toàn diện của xã hội, đảm bảo sự công bằng, dân chủ và văn minh. Đây chính là tư
tưởng tiến bộ mà Hồ Chí Minh để lại, tiếp tục soi đường cho sự phát triển của Việt Nam trong thời đại mới.
Một ví dụ điển hình cho vai trò của văn hóa trong định hướng tư tưởng và hoạt động
chính trị là phong trào "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh"
được Đảng và Nhà nước ta phát động trong những năm gần đây. Phong trào này không chỉ
nhằm giáo dục, nâng cao nhận thức về tư tưởng và đạo đức cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí
Minh mà còn hướng tới việc áp dụng những giá trị đó vào thực tiễn hoạt động chính trị và
quản lý nhà nước. Thông qua phong trào, nhiều cán bộ, đảng viên đã thay đổi cách làm
việc, trở nên gần gũi hơn với nhân dân, lắng nghe và giải quyết những vấn đề thiết thực của
người dân. Điều này thể hiện rõ tư tưởng "lấy dân làm gốc" của Hồ Chí Minh, khi văn hóa
chính trị trở thành cầu nối giữa nhà nước và nhân dân, tạo nên sự đồng thuận và tin tưởng
trong xã hội. Nhờ đó, hoạt động chính trị không chỉ mang tính định hướng mà còn thực sự
phục vụ nhân dân, góp phần xây dựng một nhà nước dân chủ, công bằng và văn minh.
2.3. Văn hóa xây dựng chính sách xã hội vì phúc lợi nhân dân, định hình xã hội nhân văn và tiến bộ
Hồ Chí Minh luôn coi văn hóa là một yếu tố quan trọng trong xây dựng chính sách xã
hội, vì văn hóa không chỉ phản ánh bản sắc dân tộc mà còn là nền tảng để phát triển xã hội
và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. Trong tư tưởng của Người, chính sách xã
hội phải hướng đến việc bảo vệ và phát huy quyền lợi của mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt
là các đối tượng nghèo, yếu thế. Hồ Chí Minh khẳng định rằng, mọi chính sách xã hội đều
phải xuất phát từ lợi ích của nhân dân, vì sự nghiệp của nhân dân, không ngừng cải thiện lOMoAR cPSD| 61425750
đời sống vật chất và tinh thần của họ. Văn hóa trong xây dựng chính sách xã hội không chỉ
là việc đảm bảo nhu cầu về ăn, mặc, ở mà còn là việc nâng cao sự hiểu biết, giá trị đạo đức
và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng. Chính sách phải mang tính nhân văn, bảo vệ quyền
lợi chính đáng của người lao động, tạo điều kiện cho tất cả mọi người có cơ hội phát triển
toàn diện, góp phần xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh.
Nhà nước có trách nhiệm bảo đảm các quyền lợi cơ bản của người dân, đồng thời phải
xây dựng chính sách dựa trên nền tảng văn hóa truyền thống, đặc biệt là tinh thần cộng
đồng, sự tương trợ và tôn trọng lẫn nhau. Các chính sách chăm lo đời sống nhân dân, từ y
tế, an sinh xã hội đến giáo dục, đều cần thấm nhuần tinh thần nhân ái, đoàn kết và trách
nhiệm xã hội, vốn là những giá trị cốt lõi của văn hóa Việt Nam. Chẳng hạn, chính sách hỗ
trợ người nghèo, người yếu thế không chỉ dừng lại ở việc cung cấp vật chất mà còn thể hiện
sự quan tâm, chia sẻ từ cộng đồng, phát huy tinh thần "lá lành đùm lá rách" – một nét đẹp
văn hóa truyền thống. Qua đó, chính sách xã hội không chỉ mang lại lợi ích thiết thực mà
còn góp phần củng cố và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp, tạo nên một xã hội công
bằng, nhân văn và bền vững.
Văn hóa xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục và định hướng lối sống cho
nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, hướng tới một lối sống lành mạnh, có trách nhiệm và tránh
xa các tệ nạn xã hội. Những giá trị văn hóa như tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái
không chỉ giúp xây dựng một cộng đồng gắn kết mà còn tạo nên môi trường sống tích cực,
nơi mọi người biết tôn trọng, chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau. Đây chính là yếu tố then chốt để
duy trì sự ổn định xã hội và thúc đẩy sự tiến bộ chung.
Bên cạnh đó, văn hóa xã hội còn góp phần nâng cao ý thức cộng đồng và tinh thần trách
nhiệm của mỗi cá nhân đối với các vấn đề chung của xã hội. Từ việc bảo vệ môi trường,
thực hiện công bằng xã hội đến tham gia tích cực vào các hoạt động xây dựng cộng đồng,
văn hóa đóng vai trò như một động lực thúc đẩy sự chung tay của toàn xã hội. Khi mỗi
người dân có ý thức sống và hành động vì lợi ích chung, xã hội sẽ trở nên văn minh, công
bằng và phát triển bền vững hơn. Văn hóa, do đó, không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn
là cơ sở để xây dựng một xã hội tiến bộ, nơi con người được phát triển toàn diện cả về vật chất lẫn tinh thần.
3. Chính sách và phương hướng để phát huy sức mạnh nền văn hóa Việt Nam hiện nay
Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững
của đất nước. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và toàn cầu hóa hiện nay, việc phát lOMoAR cPSD| 61425750
huy sức mạnh văn hóa Việt Nam trở thành một nhiệm vụ quan trọng, góp phần khẳng định
bản sắc dân tộc, nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Để làm được điều này, Đảng
và Nhà nước ta đã đề ra nhiều chính sách và phương hướng cụ thể nhằm bảo tồn, phát huy
và quảng bá những giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.
Việt Nam là một quốc gia có bề dày lịch sử và văn hóa với nhiều di sản văn hóa vật thể
và phi vật thể quý giá. Để bảo tồn và phát huy những giá trị này, Nhà nước đã ban hành
nhiều chính sách như Luật Di sản văn hóa, các chương trình bảo tồn làng nghề truyền thống,
phục dựng lễ hội dân gian, và tôn vinh các nghệ nhân dân gian. Các di sản văn hóa như Nhã
nhạc cung đình Huế, Dân ca Quan họ Bắc Ninh, hay Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây
Nguyên đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, góp phần quảng bá hình
ảnh Việt Nam ra toàn cầu.
Trong thời đại công nghệ số, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào việc bảo tồn và
quảng bá văn hóa là một hướng đi quan trọng. Các bảo tàng ảo, thư viện số, và các nền tảng
trực tuyến đã được xây dựng để lưu trữ và giới thiệu các giá trị văn hóa đến đông đảo công
chúng. Đồng thời, mạng xã hội và các kênh truyền thông đại chúng cũng trở thành công cụ
hữu hiệu để lan tỏa những nét đẹp văn hóa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.
Giáo dục văn hóa trong nhà trường và cộng đồng là một trong những phương hướng
quan trọng để phát huy sức mạnh văn hóa. Việc đưa các môn học về lịch sử, văn hóa vào
chương trình giáo dục phổ thông, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tham quan di tích lịch
sử, hay tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về văn hóa dân tộc sẽ giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về
cội nguồn, từ đó có ý thức gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc giao lưu văn hóa với các nước trên thế giới là cơ hội
để quảng bá hình ảnh Việt Nam, đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Các chính
sách hợp tác quốc tế về văn hóa, nghệ thuật, và du lịch đã được đẩy mạnh, tạo điều kiện
cho các nghệ sĩ, nhà văn hóa Việt Nam tham gia các sự kiện quốc tế, giới thiệu những nét
đẹp văn hóa dân tộc đến bạn bè năm châu.
Công nghiệp văn hóa là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần thúc đẩy
tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm cho người dân. Việt Nam đang tập trung phát triển các
lĩnh vực như điện ảnh, âm nhạc, nghệ thuật biểu diễn, xuất bản, và du lịch văn hóa. Các
chính sách hỗ trợ sản xuất phim, tổ chức các liên hoan phim quốc tế, hay xây dựng các khu
du lịch văn hóa đã và đang mang lại hiệu quả tích cực, thu hút sự quan tâm của du khách trong và ngoài nước. lOMoAR cPSD| 61425750
Phát huy sức mạnh văn hóa Việt Nam hiện nay không chỉ là nhiệm vụ của Nhà nước mà
còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Bằng những chính sách và phương hướng cụ thể, chúng
ta có thể bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời tiếp thu tinh hoa
văn hóa nhân loại để xây dựng một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Điều này không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân mà còn khẳng định
vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, hướng tới một tương lai phát triển bền vững và thịnh vượng.
4. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa đối với sinh viên
Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, đặc biệt là quan điểm: "Văn hóa phải soi đường cho
quốc dân đi”, có ý nghĩa sâu sắc đối với sinh viên trong bối cảnh hiện nay. Đối với sinh
viên, văn hóa không chỉ là kiến thức học thuật mà còn là nền tảng đạo đức, lối sống và tinh
thần trách nhiệm xã hội. Văn hóa giúp sinh viên định hướng tư tưởng, rèn luyện nhân cách
và phát triển toàn diện cả về trí tuệ lẫn tâm hồn. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, sinh viên cần
tiếp thu và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đồng thời học
hỏi tinh hoa văn hóa nhân loại để trở thành những công dân toàn cầu nhưng vẫn giữ vững bản sắc dân tộc.
Sinh viên cần ý thức rằng, văn hóa không chỉ là kiến thức trong sách vở mà còn là cách
ứng xử, giao tiếp, và thái độ sống. Họ cần rèn luyện đạo đức cách mạng, sống cần, kiệm,
liêm, chính, chí công vô tư như lời dạy của Bác. Đồng thời, sinh viên phải tích cực tham
gia các hoạt động xã hội, văn hóa, tình nguyện để góp phần xây dựng cộng đồng và lan tỏa
những giá trị nhân văn. Qua đó, sinh viên không chỉ là những người tiếp thu văn hóa mà
còn là những người truyền bá và phát huy văn hóa, góp phần thực hiện sứ mệnh "soi đường"
cho sự phát triển của đất nước. Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa chính là kim chỉ nam để
sinh viên phấn đấu trở thành những công dân có ích, vừa có tài, vừa có đức, đóng góp tích
cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hơn nữa, sinh viên cần phát huy tinh thần tự học, tự rèn luyện, luôn cập nhật những kiến
thức mới và không ngừng nâng cao trình độ của bản thân. Điều này không chỉ giúp họ trở
thành những người có năng lực chuyên môn cao mà còn là những công dân có trách nhiệm
với xã hội. Sinh viên cũng cần tham gia tích cực vào các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể
thao để phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.
Tóm lại, tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa là nền tảng vững chắc để sinh viên phấn đấu
trở thành những công dân có ích, vừa có tài, vừa có đức, đóng góp tích cực vào sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Qua đó, sinh viên không chỉ là những người tiếp thu văn hóa lOMoAR cPSD| 61425750
mà còn là những người truyền bá và phát huy văn hóa, góp phần thực hiện sứ mệnh "soi
đường" cho sự phát triển của đất nước. KẾT LUẬN
Tư tưởng “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi” của Hồ Chí Minh là một quan điểm
sâu sắc, khẳng định vai trò trung tâm của văn hóa trong sự nghiệp xây dựng và phát triển
đất nước. Văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần của xã hội mà còn là động lực thúc đẩy
sự tiến bộ, định hướng tư tưởng và hành động của con người. Trong bối cảnh hiện nay, khi
đất nước đang hội nhập quốc tế sâu rộng, việc xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà
bản sắc dân tộc trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Văn hóa phải trở thành cầu nối giữa truyền
thống và hiện đại, giữa dân tộc và quốc tế, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
Giá trị định hướng của luận điểm này đối với việc xây dựng nền văn hóa nước ta hiện
nay thể hiện ở việc cần kết hợp hài hòa giữa bảo tồn các giá trị truyền thống và tiếp thu tinh
hoa văn hóa nhân loại. Văn hóa phải góp phần giáo dục, định hướng lối sống, xây dựng con
người mới có đạo đức, trách nhiệm và khát vọng cống hiến. Đồng thời, văn hóa cần phát
huy vai trò trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, tạo nên một xã hội công bằng,
dân chủ và văn minh. Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa tiếp tục là ngọn đuốc soi đường,
định hướng cho sự phát triển bền vững của nền văn hóa Việt Nam, góp phần xây dựng một
đất nước giàu mạnh, hạnh phúc, nơi mỗi người dân đều được hưởng thành quả từ sự phát triển chung. lOMoAR cPSD| 61425750
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.
Bộ giáo dục và đào tạo (2016), Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nhà Xuất Bản
Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 2.
Chủ biên Doãn Thị Chín (2021), Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, đạo
đức, con người, Nhà Xuất Bản Lý luận Chính trị. 3.
TS. Văn Thị Thanh Mai, TS. Vũ Văn Tuấn (2021), “Văn hóa phải soi đường cho
quốc dân đi", Báo Quân đội nhân dân. 4.
GS, TS. Đinh Xuân Dũng (2019), Văn hóa với sự phát triển bền vững của đất nước, Tạp chí Cộng sản. 5.
PGS.TS Bùi Đình Phong (2023), Quan điểm Hồ Chí Minh về văn hóa năm 1943 -
nhìn từ hôm nay, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam. 6.
TS. Nguyễn Minh Cường (2022), Vận dụng luận điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh
“Văn hóa soi đường cho quốc dân đi” trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện
nay, Tạp chí Quốc phòng toàn dân. 7.
TS. Hà Sơn Thái (2019), Phát triển văn hóa theo Di chúc của Bác Hồ, theo trang
thông tin điện tử Hồ Chí Minh.
https://www.bqllang.gov.vn/chu-tich-ho-chi-minh/nghien-cuu-hoc-tap-tu-tuong-ho-
chiminh/8896-phat-trien-van-hoa-theo-di-chuc-cua-bac-ho.html 8.
Minh Huyền (2023), Chủ tịch Hồ Chí Minh với vấn đề vị trí, vai trò của văn hóa và
nâng tầm văn hóa Việt Nam, Cổng thông tin điện tử Đảng bộ tỉnh Quảng Trị. lOMoAR cPSD| 61425750
https://tinhuyquangtri.vn/chu-tich-ho-chi-minh-voi-van-de-vi-tri-vai-tro-cua-van-hoa- vanang-tam-van-hoa-viet-nam 9.
Phạm Phương Thảo (2022), Phát triển văn hóa, con người Việt Nam, Trang tin điện
tử Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh.
https://www.hcmcpv.org.vn/tin-tuc/phat-trien-van-hoa-con-nguoi-viet-nam-1491900272