Phân Tích Luận Điển Hồ Chí Minh về chủ nghĩa Mác-Lênin | Môn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Đại học Kinh Tế Quốc Dân

lOMoAR cPSD| 61425750
Câu 1: Phân tích luận điểm của Hồ Chí Minh: «Bây giờ học thuyết nhiều, chủ
nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất
là chủ nghĩa Lênin”. Giá trị của luận điểm với việc kiên định và vận dụng sáng tạo
chủ nghĩa Mác - Lênin vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay
- Trước khi đến với Chủ nghĩa Mác-Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp cận
những chủ nghĩa và học thuyết:
(Khổ 1) Con đường đầu tiên mà chủ tịch Hồ Chí Minh đặt nền tảng xuất phát là con
đường Cần Vương: Ủng hộ, đưa Vua quay lại ngai vàng => Phong trào của Hoàng Hoa
Thám-P Trào Yên Thế(1884-1913), mục tiêu của cuộc khởi nghĩa là tự vệ, bảo vệ cuộc
sống của chính mình. Đây cũng là điểm khác quan trọng so với ptrao Cần Vương =>
Theo nhận xét của Hồ Chí Minh:”Chủ trương của cụ Hoàng Hoa Thám tuy thực tế
nhưng không có hướng thoát rõ ràng, còn mang nặng cốt cách phong kiến”. (Khổ 2)
Sau con đường phong kiến, con đường thứ 2 mà Hồ Chí Minh lựa chọn là con đường
dân chủ tư sản => Phong trào tiêu biểu là Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh. Về Phan
Bội Châu ông phát động phong trào Đông Du (Đầu thế kỷ XX) nhằm kêu gọi thanh
niên Việt Nam ra nước ngoài (Nhật Bản) học tập, chuẩn bị lực lượng chờ thời cơ cho
việc giành lại độc lập nước nhà. Ông cũng đồng thời lập ra Duy Tân Hội (1904) nhằm
đánh đuổi giặc Pháp và phong kiến, lập ra một nước Việt Nam độc lập dân tộc => Chủ
tịch HCM nhận xét: “Chủ trương của cụ Phan Chu Trinh yêu cầu người Pháp thực hiện
cải lương chẳng khác gì “đến xin giặc rủ lòng thương”; chủ trương của cụ Phan Bội
Châu nhờ Nhật giúp đỡ để đuổi giặc chẳng khác nào “đưa hổ cửa trước, rước beo cửa sau”.
- Chủ nghĩa Mác-Lênin là chủ nghĩa chân chính nhất: giải phóng con người
(Khổ 1) Xuất phát từ chủ nghĩa Mác-Lênin với nghiên cứu vấn đề trong chủ nghĩa Tư
Bản => mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản là mâu thuẫn trung tâm (mâu thuẫn về bóc lột
giá trị thặng dư và mâu thuẫn với lực lượng sxuat mang tính xã hội hóa và quan hệ
chiếm hữu tư nhân trong quan hệ sản xuất) => Mác khẳng định giải phóng giai cấp là
tiền đề của giải phóng dân tộc,giải phóng con người : “Xây dựng một xhoi liên hiệp mà
trong đó sự phát triển là thực sự vì con người”.
(Khổ 2) Xuất phát từ tư tưởng Hồ Chí Minh: Bác khẳng định dân tộc và giai cấp có mối
quan hệ chặt chẽ với nhau nhưng tùy từng thời kỳ để giải quyết đúng đắn mối quan hệ
này => Xuất phát từ thực tiễn Việt Nam =>giải phóng dân tộc là tiền đề để giải phóng
giai cấp:”Trong lúc này nếu không giải quyết được vấn đề dân tộc giải phóng, không
đòi được độc lập tự do cho toàn thể dân tộc, thì chẳng những toàn thể quốc gia dân
tộc còn chịu mãi kiếp ngựa trâu, mà quyền lợi của bộ phận giai cấp đến vạn năm
sau cùng không đòi được”.
- Chủ nghĩa Mác-Lênin là chủ nghĩa chắc chắn: Dựa trên 2 cơ sở khoa học là
chủ nghĩa duy vật lịch sử và học thuyết giá trị thặng dư.
(Khổ 1) Chủ nghĩa duy vật lịch sử xuất phát từ vấn đề cải tạo thế giới
(Khổ 2) Học thuyết giá trị thặng dư xuất phát từ hàng hóa sức lao động
- Chủ nghĩa Mác-Lênin là chủ nghĩa Cách Mạng nhất: xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, xay dung CNXH lOMoAR cPSD| 61425750
(Khổ 1) Chủ nghĩa Mác xuất phát từ học thuyết về hình thái kinh tế xã hội => Mác
nghiên cứu trong CNTB, Mác nhận thấy giữa lực lượng sản xuất mang tính xh hóa
ngày càng cao, quan hệ sản xuất chiếm hữu tư nhân => Mác khẳng định tính tất yếu
khách quan của CNXH gắn với sự ra đời của phương thức SX mới. Lênin xuất phát
từ năm 1917 từ từ cách mạng tư sản kiểu mới tháng 2 và CMVS tháng 10 =>
Lenin đưa CNXH của Mác lý luận trở thành hiện thực - Giá trị luận điểm:
Xuất phát từ giá trị lý luận:
(Khổ 1) Chủ nghĩa Mác - Lênin có tính đúng đắn với việc hiện nay chủ nghĩa
MácLênin vẫn là nền tảng, kim chỉ nam cho hành động CMVN: “Đảng lấy chủ nghĩa
Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động”
(Khổ 2) Xuất phát từ thực tiễn thế giới đến Việt Nam(Cuối tk XX đầu tk XXI): => Cần
bổ sung CN Mác-Lênin bằng cách vận dụng sáng tạo trên điều kiện cụ thể của Việt Nam
=> Đảng và nhà nước đã bổ sung thời kỳ quá độ lên CNXH trong cương lĩnh 1991
(Khổ 3) Phân tích chính sách của Đảng và Nhà Nước: Kinh tế thị trường định hướng
XHCN: (Nội dung và thành tựu): “Đảng và Nhà nước ta chủ trương thực hiện nhất
quán và lâu dài chính sách phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận động
theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa,
đó chính là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”(văn kiện Đại hội
IX (tháng 4-2001)).Đại hội XII của Đảng (tháng 1-2016) tiếp tục bổ sung, phát triển:
“Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nền kinh tế vận
hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của kinh tế thị trường, đồng thời bảo đảm
định hướng xã hội chủ nghĩa phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước. Đó
là nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế; có sự quản lý của Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa”. => Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa là một đột phá lý luận cơ bản và sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt
Nam và là một trong các biện pháp để thực hiện mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã
hội ở Việt Nam. Thành tựu phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa hơn 35 năm qua để lại nhiều bài học có giá trị lý luận và thực tiễn cho
thời kỳ phát triển mới của đất nước.
CÂU 6: Phân tích luận điểm của Hồ Chí Minh: “Không có gì quý hơn độc lập tự do”. Ý
nghĩa của luận điểm đối với việc xây dựng và bảo vệ đất nước hiện nay. 1. Cơ sở lý luận:
- Khổ 1: Xuất phát từ truyền thống dân tộc:
Chủ nghĩa yêu nước: Chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa hành động với
4000 năm dựng nước và giữ nước của Hồ Chí Minh.
→ Chủ nghĩa yêu nước là nét đặc sắc trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là
hành trang của Người khi đi tìm đường cứu nước. Người viết: "Lúc đầu, lOMoAR cPSD| 61425750
chính do chủ nghĩa yêu nước mà tôi tin theo Lênin và đi theo quốc tế cộng
sản III". Người đã tìm thấy trong cương lĩnh về vấn đề dân tộc và thuộc
địa của Lênin sự phù hợp của chủ nghĩa Mác-Lênin với chủ nghĩa yêu nước Việt Nam.
- Khổ 2: Xuất phát từ tinh hoa văn hóa dân tộc.
+ Xuất phát từ Cuộc cách mạng tư sản Pháp năm 1789
Cuộc cách mạng đã làm sụp đổ chế độ phong kiến ở Pháp, đồng thời giải phóng cho
nhân dân, phân chia ruộng đất công bằng, bãi bỏ các đặc quyền của giới tinh hoa và
thiết lập quyền bình đẳng giữa mọi người. Trên phạm vi toàn cầu, Cách mạng Pháp đã
dẫn tới sự bùng nổ của các cuộc cách mạng dân chủ và sự ra đời của các nền cộng hòa,
báo hiệu sự cáo chung của chế độ phong kiến trên toàn thế giới. "Bản Tuyên ngôn nhân
quyền và dân quyền" ghi rõ các quyền dân chủ, quyền con người ( dân chủ, tự do, bình
đẳng, bác ái) và vấn đề nhân quyền ( sống, tự do, mưu cầu hạnh phúc)
→ Hồ Chí Minh đã nâng từ quyền con người trở thành quyền dân tộc : dân tộc nào
cũng có quyền sống, quyền tự do, quyền sung sướng.
- khổ 3: Xuất phát từ Chủ nghĩa tam dân
Chủ nghĩa tam dân bao gồm chủ nghĩa dân tộc ( dân tộc độc lập), chủ nghĩa dân
quyền ( dân quyền tự do) và chủ nghĩa dân sinh (dân sinh hạnh phúc). Trong
toàn bộ tư tưởng của mình, Hồ Chí Minh đã kế thừa, phát triển nhiều nội dung
tư tưởng của Tôn Trung sơn. Người chủ trương xây dựng một nước Việt Nam
dân chủ cộng hòa có độc lập, tự do, hạnh phúc. Mong ước duy nhất của người là
đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, cũng được học hành, cũng được
hạnh phúc. Có tự do cho dân tộc thì mới có tự do cho mỗi người. 2. Cơ sở thực tiễn lOMoAR cPSD| 61425750
-Khổ 1: Chủ nghĩa tư bản chuyển từ tự do cạnh tranh sang độc quyền sang chủ nghĩa đế quốc
→ Chủ nghĩa tư bản đối diện với 3 mâu thuẫn cơ bản: Tư sản với tư sản,
chủ nghĩa tư bản với chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc với dân tộc thuộc địa.
Như vậy, trong bản thân tư bản chủ nghĩa chứa đựng rất nhiều những mâu
thuẫn chưa được giải quyết.
- Khổ 2: Cách mạng tháng 10
Vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, chủ nghĩa tư bản trên thế giới đã phát triển từ giai
đoạn tự do cạnh tranh sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa. Một số nước đế quốc
Anh, Pháp, Mỹ, Tây Ban Nha, Ý, Đức, Nga, Nhật Bản, Bỉ, Bồ Đào Nha, Hà Lan, v.v...
đã chi phối toàn bộ tình hình thế giới. Phần lớn các nước châu Á, châu Phi và khu vực
Mỹ Latinh đã trở thành thuộc địa và phụ thuộc của các nước đế quốc. Tình hình đó đã
làm sâu sắc thêm mâu thuẫn vốn có trong lòng chủ nghĩa tư bản là mâu thuẫn giữa giai
cấp tư sản với giai cấp vô sản ở các nước tư bản; mâu thuẫn giữa các nước đế quốc với
nhau; mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa và phụ thuộc với chủ nghĩa đế quốc. Sang
đầu thế kỷ XX, những mâu thuẫn này ngày càng phát triển gay gắt.
Cách mạng Tháng Mười Nga thành công là thắng lợi đầu tiên của chủ nghĩa Mác Lênin
ở một nước lớn rộng một phần sáu thế giới. Cách mạng Tháng Mười Nga đã đánh đổ
giai cấp tư sản và giai cấp địa chủ phong kiến, lập nên một xã hội mới – xã hội chủ
nghĩa. Cách mạng Tháng Mười Nga thắng lợi đã mở ra một thời đại mới trong lịch sử
loài người - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn
thế giới, mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức trên thế giới.
- Khổ 3: Thực tiễn bối cảnh lịch sử Việt Nam
Xuất phát từ năm 1858, thực dân Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam→ Triều đình nhà
Nguyễn kí 4 bản hiệp ước: Nhâm Tuất(1862), Giáp Tuất(1874), Patơnốt(1884), Hác
măng(1883) →Việt Nam trở thành quốc gia xứ thuộc địa và bảo hộ.
Pháp đến khai thác thuộc địa với những chính sách:
+ Thuế máu (đi phu, đi lính)
+ Đầu độc người bản xứ (thuốc lá, thuốc phiện, rượu, giáo dục)
+ Thuế khóa phong kiến (thuế, tô)
Ngoài ra, thực dân Pháp còn thực hiện chính sách chia để trị, dùng người Việt để trị người Việt..
Xã hội Việt Nam tồn tại 3 mâu thuẫn: Tư sản >< Vô sản, Đế quốc Pháp >< Dân tộc VN,
phong kiến >< nhân dân lOMoAR cPSD| 61425750 3. Nội dung TTHCM:
- Độc lập dân tộc là quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm của dân tộc.
“ Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do độc lập và thực sự đã trở thành
một nước tự do và độc lập”.
- Độc lập dân tộc phải là nền độc lập thật sự, hoàn toàn và triệt để.
“ Độc lập mà người dân không có quyền tự quyết về ngoại giao, không
có quân đội riêng, không có nền tài chính riêng…, thì độc lập chẳng có ý
nghĩa gì”, Hồ Chí Minh.
- Độc lập dân tộc phải gắn với cơm no, áo ấm của nhân dân.
“Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước
ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có
cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành” - Độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa toàn vẹn lãnh thổ.
:“Đồng bào Nam Bộ là dân nước Việt Nam. Sông có thể cạn, núi có thể
mòn, song chân lý đó không bao giờ thay đổi”. 4. Giá trị luận điểm:
- Khổ 1: Đối với Việt Nam hiện nay giá trị độc lập tự do vẫn là giá trị quan
trọng nhất của dân tộc Việt Nam
→ Nhưng Đảng, Nhà nước đã bổ sung những giá trị độc lập trên các
lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa.
+ Kinh tế: “Mở cửa đón đầu, hội nhập phát triển; Cải cách tiền
tệ, tăng cường quản trị; Thực hiện hiệu quả chủ trương đa
dạng hóa thị trường và tăng cường hợp tác quốc tế" - Đây
là những chính sách của đảng và nhà nước Việt Nam nhằm
đạt được độc lập kinh tế và phát triển bền vững.” lOMoAR cPSD| 61425750
+ chính trị: “Độc lập tự chủ, tự do, hạnh phúc" là nguyên tắc
cơ bản của chính trị đối ngoại của Việt Nam hiện nay.
+ Văn hóa: “Một dân tộc không có văn hóa riêng, không có độc
lập văn hóa, sẽ không còn là một dân tộc độc lập, tự
do và phát triển." - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
- Khổ 2: Chính sách xây dựng độc lập tự do của Việt Nam.
+ Chính sách đàm phán toàn vẹn lãnh thổ thống nhất trong tư tưởng HCM
Chính sách đàm phán toàn vẹn lãnh thổ thống nhất là một phần quan trọng trong tư
tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh (HCM). HCM đặt lãnh thổ và chủ quyền của quốc gia
lên hàng đầu và coi đây là một yếu tố quan trọng để bảo vệ lợi ích và sự thống nhất của Việt Nam.
Theo tư tưởng HCM, đàm phán toàn vẹn lãnh thổ thống nhất nhằm giải quyết tranh chấp
lãnh thổ và đảm bảo rằng quyền lợi của quốc gia không bị xâm phạm. HCM không chấp
nhận bất kỳ việc vi phạm nào đối với chủ quyền và lãnh thổ của Việt Nam. Ông tin rằng
việc sử dụng đàm phán và thương lượng là một phương pháp hiệu quả để tìm kiếm giải
pháp hòa bình và tránh xung đột quân sự.
Tóm lại, chính sách đàm phán toàn vẹn lãnh thổ thống nhất là một phần quan trọng
trong tư tưởng HCM. Đây là nguyên tắc cốt lõi để bảo vệ lãnh thổ và chủ quyền của
Việt Nam, và đồng thời tìm kiếm giải pháp hòa bình và đảm bảo sự thống nhất của đất nướC
Câu 4: Phân tích luận điểm của Hồ Chí Minh : “ Nước độc lập mà dân không
hưởng hạnh phúc tự do , thì độc lập cũng chẳng có ý nghĩa lý gì ”. Giá trị của luận
điểm với con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam hiện nay?
1. Cơ sở lý luận: Hồ Chí Minh hình thành nên chủ nghĩa xã hội -
Khổ 1: Xuất phát từ truyền thống dân tộc:
● Truyền thống về kinh tế: Nền nông nghiệp lúa nước, nền sản xuất tiên tiến
● Truyền thống về chính trị:+ Chủ nghĩa yêu nước: Chủ nghĩa yêu nước là giá trị
xuyên suốt trong những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Chính chủ
nghĩa yêu nước là nền tảng tư tưởng, điểm xuất phát và động lực thúc đẩy Hồ
Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước, và tìm thấy ở chủ nghĩa Mác-Lênin con
đường cứu nước, cứu dân. + Đoàn kết cộng đồng lOMoAR cPSD| 61425750
Đại đoàn kết dân tộc gắn liền với đại đoàn kết quốc tế không phải là một sách lược
chính trị mà là một nguyên tắc chiến lược quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
→ Khẳng định giá trị cộng đồng ở Việt Nam được thể hiện trên tất
cả các mặt và dẫn đến Chủ nghĩa xã hội ở phương Đông phù hợp hơn phương Tây. - Khổ 2: Chủ nghĩa Mác
Xuất phát từ học thuyết và hình thái kinh tế xã hội dẫn đến từ học thuyết hình thái kinh
tế xã hội Mác nghiên cứu trong CNTB và nhận thấy trong CNTB mâu thuẫn giữa
LLSX mang tính xã hội hóa ngày càng cao ,quan hệ sản xuất chiếm hữu tư nhân TLSX;
dẫn đến Mác khẳng định tính tất yếu khách quan của CNXH gắn với sự ra đời của 1 PTSX mới
- Khổ 3: Chủ nghĩa Lênin
Xuất phát từ 1917 từ cách mạng tư sản đổi mới tháng 2 và cách mạng vô sản tháng 10
Lênin đã đưa CNXH của Mac từ lý luận trở thành hiện thực. 2. Cơ sở thực tiễn:
- Khổ 1: Chủ nghĩa tư bản chuyển từ tự do cạnh tranh sang độc quyền sang chủ nghĩa đế quốc
→ Chủ nghĩa tư bản đối diện với 3 mâu thuẫn cơ bản: Tư sản với tư sản,
chủ nghĩa tư bản với chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc với dân tộc thuộc địa.
Như vậy, trong bản thân tư bản chủ nghĩa chứa đựng rất nhiều những mâu
thuẫn chưa được giải quyết.
- Khổ 2: Cách mạng tháng 10
Cách mạng tháng Mười Nga thành công là thắng lợi đầu tiên của chủ nghĩa MácLênin
ở một nước rộng một phần sáu thế giới. Đó là thắng lợi vĩ đại nhất của giai cấp công
nhân, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức do Đảng cộng sản lãnh đạo. Cách
mạng Tháng Mười Nga đã đánh đổ giai cấp tư sản và giai cấp địa chủ phong kiến, lập
nên một Nhà nước kiểu mới, xây dựng một xã hội mới, xã hội xã hội chủ nghĩa. Cách
mạng Tháng Mười Nga đã mở ra một thời đại mới trong lịch sử loài người - thời đại
quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới, mở ra con
đường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức.
- Khổ 3: Thực tiễn bối cảnh lịch sử Việt Nam
Xuất phát từ năm 1858, thực dân Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam→ Triều đình nhà
Nguyễn kí 4 bản hiệp ước: Nhâm Tuất(1862), Giáp Tuất(1874), Patơnốt(1884), Hác
măng(1883) →Việt Nam trở thành quốc gia xứ thuộc địa và bảo hộ. lOMoAR cPSD| 61425750
Pháp đến khai thác thuộc địa với những chính sách:
+ Thuế máu (đi phu, đi lính)
+ Đầu độc người bản xứ (thuốc lá, thuốc phiện, rượu, giáo dục)
+ Thuế khóa phong kiến (thuế, tô)
Ngoài ra, thực dân Pháp còn thực hiện chính sách chia để trị, dùng người Việt để trị người Việt..
Xã hội Việt Nam tồn tại 3 mâu thuẫn: Tư sản >< Vô sản, Đế quốc Pháp >< Dân tộc VN,
phong kiến >< nhân dân
3. Nội dung tư tưởng HCM
- Khổ 1: Lý do HCM chọn CNXH, gắn độc lập dt với CNXH
+ HCM tiếp cận CNXH từ học thuyết và hình thái xã hội của Mác
C.Mác cho rằng: “ Tôi coi sự phát triển, thay thế các hình thái kinh tế- xã hội là quá
trình lịch sử, tự nhiên.”Tùy theo bối cảnh cụ thể, mỗi quốc gia có những phương thức
tiến lên CNXH khác nhau. Tiến lên CNXH ở Việt Nam vừa là tất yếu lịch sử, vừa đáp
ứng khát vọng của dân tộc và xu thế phát triển của thời đại lịch sử.
+ HCM tiếp cận CNXH từ phương diện đạo đức
Văn hóa, đạo đức thể hiện ở tất cả các lĩnh vực của đời sống song trước hết là ở các
quan hệ xã hội. Sự phát triển cao về văn hóa và đạo đức của xã hội xã hội chủ nghĩa thể
hiện: xã hội không còn hiện tượng người bóc lột người; con người được tôn trọng, được
bảo đảm đối xử công bằng, bình đẳng và các dân tộc đoàn kết, gắn bó với nhau.
Hồ Chí Minh cho rằng: Chỉ có chủ nghĩa xã hội mới “chú ý xem xét những lợi ích cá
nhân đúng đắn và bảo đảm cho nó được thỏa mãn”; “chỉ ở trong chế độ xã hội chủ nghĩa
thì mỗi người mới có điều kiện để cải thiện đời sống riêng của mình, phát huy tính cách
riêng và sở trường riêng của mình”.
+ HCM tiếp cận CNXH từ khát vọng giải phóng dân tộc
Hồ Chí Minh đã phát hiện ra phương hướng đấu tranh giải phóng dân tộc Việt Nam phải
đi theo theo con đường cách mạng vô sản mới có thể thành công, qua nghiên cứu “ Sơ
thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa ( Để trình
bày tại đại hội II Quốc tế cộng sản )” của V.I.Lênin và các tài liệu liên quan đến
V.I.Lênin và Quốc tế cộng sản vào tháng 7-1920.Người khẳng định: “Từng bước một,
trong cuộc đấu tranh, vừa nghiên cứu lý luận Mác Lênin, vừa làm công tác thực tế, dần
dần tôi hiểu được rằng chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được
các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ”
4. Giá trị luận điểm ● Về mặt lý luận: lOMoAR cPSD| 61425750
+ Hiện nay đảng và nhà nước vx chọn con đường độc lập dt gắn liền vs CNXH
Trong các kỳ Đại hội, Đảng ta tiếp tục khẳng định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội và nhất quán thực hiện mục tiêu đó. “Trước sau như một, nhân dân ta vẫn kiên
trì con đường xã hội chủ nghĩa. Đó là mục tiêu chiến đấu 60 năm qua của Đảng và nhân
dân ta. Con đường chúng ta lựa chọn phù hợp với trào lưu tiến hóa chung của thời đại.”
+ Xuất phát từ bối cảnh lịch sử thế giới và Việt Nam: VN đã bổ sung thêm những con
đường đó là cương lĩnh thời kỳ quá độ lên CNXH
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát
triển năm 2011) khẳng định: Từ thực tiễn phong phú của cách mạng, Đảng ta đã rút ra
những bài học kinh nghiệm lớn: nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội
- ngọn cờ vinh quang mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trao lại cho thế hệ hôm nay và các
thế hệ mai sau. Độc lập dân tộc là điều kiện tiên quyết để thực hiện chủ nghĩa xã hội và
chủ nghĩa xã hội là cơ sở bảo đảm vững chắc cho độc lập dân tộc.
● Về mặt thực tiễn: XD kinh tế thị trường định hướng XHCN và xây dựng nhà nước pháp quyền
“Đảng và Nhà nước ta chủ trương thực hiện nhất quán và lâu dài chính sách phát
triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có sự quản
lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đó chính là nền kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa”(văn kiện Đại hội IX (tháng 4-2001)).Đại hội XII của
Đảng (tháng 1-2016) tiếp tục bổ sung, phát triển: “Nền kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nền kinh tế vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật
của kinh tế thị trường, đồng thời bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa phù hợp với
từng giai đoạn phát triển của đất nước. Đó là nền kinh tế thị trường hiện đại và hội
nhập quốc tế; có sự quản lý của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”.
Nhà nước được tổ chức và vận hành phù hợp với Hiến pháp và pháp luật, đồng
thời, căn cứ vào Hiến pháp và pháp luật để điều hành xã hội, làm cho tinh thần
pháp quyền thấm sâu và điều chỉnh mọi quan hệ và hoạt động trong Nhà nước và
xã hội Nhà nước phải tôn trọng, bảo đảm thực hiện đầy đủ các quyền con người,
chăm lo đến lợi ích của mọi người.Pháp luật có tính nhân văn, khuyến thiện.
Câu 5: Phân tích giai đoạn đánh dấu bước chuyển về chất trong tư tưởng của
Nguyễn Ái Quốc: Từ chủ nghĩa yêu nước đến với chủ nghĩa Lênin, từ giác ngộ dân
tộc đến giác ngộ giai cấp, từ người yêu nước trở thành người cộng sản? Trả lời:
· Hành trang tìm đường cứu nước của Hồ Chí Minh: Trong thời kỳ này, Hồ
Chí Minh tiếp thu truyền thống tốt đẹp của quê hương, gia đình và của dân
tộc hình thành nên tư tưởng yêu nước và tìm đường cứu nước. - Gia đình: lOMoAR cPSD| 61425750
+ Hồ Chí Minh sinh ra trong một gia đình nhà nho yêu nước cấp tiến (có những tư tưởng
tiến bộ),có lòng yêu nước thương dân sâu sắc. + có tư tưởng thân dân
=> Ông Nguyễn Sinh Sắc nói “Quan trường là nô lệ trong những người nô lệ, lại càng nô lệ hơn”.
- Quê hương: có truyền thống hiếu học nên Hồ Chí Minh đã sớm được
gặpnhững người thầy giáo giỏi
- Đất nước: Giữa thế kỷ XIX (1858), Việt Nam từ một quốc gia phong kiến độc lập
đã bị chủ nghĩa tư bản Pháp xâm lược, trở thành một nước thuộc địa nửa phong
kiến. Sự xâm nhập của chủ nghĩa tư bản Pháp đã làm nảy sinh trong xã hội Việt
Nam hai giai cấp mới: giai cấp tư sản và giai cấp vô sản. Dưới ách thống trị của
thực dân Pháp, bị mất độc lập tự do, nhân dân ta không ngừng nổi lên chống lại
chúng.Kể từ khi triều đình nhà Nguyễn kí Hiệp ước Pa Tơ Nốt (6-6-1884) chịu sự
bảo hộ của đế quốc Pháp, trừ một số ít người cam tâm làm tay sai cho giặc, còn
đại đa số nhân dân vẫn nung nấu ý chí căm thù và chờ thời cơ vùng lên tự giải
phóng. Lớp lớp sĩ phu và đồng bào yêu nước đã liên tục đứng lên chiến đấu giành
lại độc lập. Song, những kinh nghiệm lịch sử chống ngoại xâm không phát huy
được tác dụng trước một kẻ thù mới - chủ nghĩa đế quốc. Các phong trào kháng
chiến đều bị dìm trong máu, lửa. Sau thất bại của phong trào Cần Vương và các
phong trào cứu nước theo hệ tư tưởng tư sản, đất nước lâm vào tình trạng khủng
hoảng đường lối. Cả dân tộc chìm đắm trong đêm dài nô lệ, tưởng chừng như
không có đường ra. Từ những bối cảnh quốc tế và trong nước nêu trên, Hồ Chí
Minh ra đi tìm đường cứu nước và từng bước hình thành tư tưởng của mình, đáp
ứng đòi hỏi bức thiết của dân tộc và thời đại.
=> Hồ chí minh đã sớm nhận ra nguồn gốc đau khổ nằm tại chính quốc
· Tìm đường cứu nước của Hồ Chí Minh: Ngày 5-6-1911 Hồ Chí Minh đã đi
ra nước ngoài tìm con đường cứu nước, cứu dân.
- Từ năm 1911 đến năm 1917, Hồ Chí Minh đến Pháp và đi qua nhiều nước =>
khi đến Pháp Hồ Chí Minh quan sát và chứng kiến ở nước
Pháp cũng có những người nghèo như ở xứ sở mình, hay tình trạng trộm
cắp, gái bán hoa và đặt câu hỏi: “Tại sao người Pháp không «khai hóa»
đồng bào của nước họ trước khi khai hóa chúng ta?” => Người đã xác định
đúng bản chất, thủ đoạn, tội ác của chủ nghĩa thực dân và tình cảnh nhân
dân các nước thuộc địa.
- Tiếp theo năm 1912-1913 Người đã đến Mỹ, đây là quốc gia đầu tiênthoát khỏi
chế độ thuộc địa Quốc gia này vào cuối thế kỷ 18 (năm 1776) đã làm cuộc cách
mạng lật đổ ách thống trị của đế quốc Anh, giành được độc lập. Đây là động
lực đã thôi thúc Nguyễn Tất Thành quyết định đến Mỹ để học hỏi kinh nghiệm
tìm ra con đường thoát khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp, giành lại độc lập, lOMoAR cPSD| 61425750
tự do cho đồng bào mình. => Hồ Chí Minh nhận thấy ở đây vẫn còn sự phân
biệt chủng tộc giữa người da trắng, da màu và da đen=> Hồ Chí Minh nhận
thấy rằng đây là 1 cuộc cách mạng không triệt để
- 1913-1917 Hồ Chí Minh ở Anh, xuất phát từ HCM muốn học hỏi tiếng anh và
tìm hiểu đế quốc lớn nhất lúc bấy giờ => ở đây người đã được đọc tác phẩm
của Mác và tham gia các hoạt động cách mạng tại Anh=> người nhận thấy
rằng trên thế giới này dù màu da, dù dân tộc, dù giai cấp khác nhau nhưng chỉ
có 2 giống người đó là bóc lột và bị bóc lột.
· Tìm được con đường cứu nước:
- Xuất phát từ sự kiện 1919, HCM thay mặt người Việt Nam yêu nước tại Pháp
gửi bản yêu sách 8 điểm của nhân dân An Nam=> đòi những quyền cơ bản về
dân tộc, độc lập, tự do => đây là tiếng nói chính nghĩa đầu tiên của dân tộc đại
diện dân tộc Việt Nam gửi chính quyền Pháp
- Sự kiện ngày 16-17/7/1920, HCM đọc sơ thảo lần thứ nhất vấn đề dân tộc và
thuộc địa của Lênin => Người đã tìm thấy và xác định rõ phương hướng đấu
tranh giải phóng dân tộc (hệ tư tưởng chủ nghĩa Mác- Lênin) con đường cách
mạng giải phóng dân tộc (con đường cách mạng cộng sản).
- 12/1920, HCM đã tham gia vào Đảng cộng sản Pháp, trở thành người cộng
sản đầu tiên và có bước chuyển về chất, từ người yêu nước ( vấn đề độc lập
dân tộc) thành người cộng sản (vấn đề xây dựng chủ nghĩa cộng sản), từ
người theo chủ nghĩa dân tộc( tư sản dân quyền) sang chủ nghĩa cộng sản(
chủ nghĩa xã hội), từ người theo lập trường dân tộc ( giải phóng dân tộc) sáng
lập trường giai cấp (giải phóng giai cấp, giải phóng con người).
Câu 2: Phân tích nội dung luận điểm của hồ Chí Minh: “ Nước Việt Nam là một ,
dân tộc Việt Nam là một”. Và giá trị của luận điểm với cách mạng Việt Nam và
đối với sự phát triển tiến bộ của nhân loại thế kỷ XX. - Cơ sở lý luận
+ xuất phát từ truyền thống dân đại đoàn kết dân tộc , nội dung của đại đoàn kết là :cấu kết
cộng đồng dân tộc người Việt Nam. Chủ tịch HCM đã nói “ Nước Việt Nam là một , dân tộc Việt Nam là một”.
+ tinh hoa văn hoá hình thành nên tư tưởng HCM là tư tưởng “ chủ nghĩa tam dân” - xuất
phát từ cách mạng Tân Hợi 1911: dân tộc độc lập,dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc.
HCM kế thừa chủ nghĩa Tam Dân vì nó gần gũi với thực tiễn VN lOMoAR cPSD| 61425750
+ CN Mác-Lênin xuất phát từ CN Đế Quốc dẫn đến xuất hiện : quyền độc lập, quyền bình
đẳng, quyền tự quyết và quyền liên hiệp giai cấp công nhân, dân tộc. Từ đó nó sẽ tạo nên
tính thống nhất của một quốc gia dân tộc - Cơ sở thực tiễn
+ CN tư bản chuyển từ tự do cạnh tranh sang CN độc quyền, sang CN đế quốc. Nội dung chủ
nghĩa đế quốc là "chính sách mở rộng quyền lực và tầm ảnh hưởng của một quốc gia thông
qua hoạt động thuộc địa hóa bằng vũ lực hoặc các phương thức khác". Vì thế nó xâm lược
các dân tộc thuộc địa , -> tạo mâu thuẫn giữa đế quốc và dân tộc thuộc địa
+ xuất phát từ sự thắng lợi của cách mạng t10 Nga, từ đó mở ra một thời đại mới, thời đại
của CN quá độ lên phạm vi toàn thế giới và mở ra cho các dân tộc thuộc địa con đường cách mạng triệt để
+ bối cảnh lịch sử: xuất phát từ 1858, thực dân pháp nổ súng xâm lược VN , dẫn tới triều đình
Nguyễn kí 4 hiệp ước => VN trở thành quốc gia xứ thuộc địa bảo hộ, chịu một nền chuyên
chế chính trị: chia để trị (chia Bắc Kì, Nam Kì, Trung Kì) và dùng người Việt để trị người Việt
– đây là chính sách bảo hộ của thực dân Pháp lúc bấy giờ
- Nội dung tư tưởng HCM về vai trò đoàn kết dân tộc
+ đoàn kết là chiến lược:
Chiến lược :là tập hợp các quyết định của ban lãnh đạo cấp cao, nhà quản lý về các mục tiêu
dài hạn. Đồng thời đưa ra các biện pháp, cách thức, con đường thực hiện kế hoạch nhằm
hoàn thành mục tiêu đó với hiệu quả cao nhất
HCM đã nói : “Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta. Đoàn kết chặt chẽ, thì chúng ta nhất định
có thể khắc phục mọi khó khăn, phát triển mọi thuận lợi và làm trọn nhiệm vụ nhân dân giao phó cho chúng ta."
+ đoàn kết là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu:
Mục tiêu là một ý tưởng của tương lai, hoặc kết quả mong muốn của một người hay một nhóm
người đã hình dung ra, kế hoạch và cam kết để đạt được
Nhiệm vụ là những công việc chúng ta cần làm để có thể đảm bảo chức năng của vị trí đó không bị sai lệch đi. -
Giá trị của tư tưởng HCM
+ đối với cách mạng VN -
Tư tưởng Hồ Chí Minh đưa cách mạng giải phóng dân tộc của Việt Nam đến
thắng lợi và bắt đầu xây dựng một xã hội mới trên đất nước ta -
Tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho cách mạng Việt Nam
+ đối với cách mạng thế giới -
Tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần mở ra cho các dân tộc thuộc địa con đường
giải phóng dân tộc gắn với sự tiến bộ xã hội lOMoAR cPSD| 61425750 -
Tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh vì độc lập dân
tộc, dân chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển trên thế giới
Câu 3:Phân tích luận điểm của Hồ Chí Minh: “ Chỉ có chủ nghĩa cộng sản mới
cứu nhân loại, đem lại cho mọi người không phân biệt chủng tộc và nguồn gốc sự
tự do, bình đẳng , bác ái, đoàn kết, ấm no”. Giá trị của luận điểm với con đường
đi lên chủ nghĩa của Việt Nam hiện nay? 4 phần:
*Cơ sở lý luận của HCM hình thành nên CNXH : ( 2 khổ) khổ
1: Xuất phát từ truyền thống dân tộc:
Truyền thống đoàn kết; truyền thống nhân nghĩa, cần cù, yêu lao động, tinh thần hiếu
học và tinh thần lạc quan.
Truyền thống về kinh tế(nền nông nghiệp lúa nước, nền sản xuất tỉnh việt); Hồ Chí
Minh viết: "Việt Nam là nước sống về nông nghiệp. Nền kinh tế của ta lấy canh nông
làm gốc. Trong công xây dựng nước nhà, Chính phủ trông mong vào nông dân, trông
cậy vào nông nghiệp một phần lớn. Nông dân ta tài thì nước ta tài. Nông nghiệp ta thịnh thì nước ta thịnh"
Về chính trị ( chủ nghĩa yêu nước: đây là cơ sở truyền thống quan trọng nhất, là nền
tảng tư tưởng, điểm xuất phát và động lực thúc đẩy Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu
nước ; vấn đề cấu kết cộng đồng.)
=> Dẫn đến khẳng định giá trị cộng đồng ở Việt Nam được thể hiện trên tất cả các mặt-
> CNXH ở phương đông phù hợp hơn phương tây. khổ 2:Xuất từ chủ nghĩa Mác:
Chủ nghĩa Mác: xuất phát từ học thuyết và hình thái kinh tế xã hội dẫn đến từ học
thuyết hình thái kinh tế xã hội Mác nghiên cứu trong CNTB và nhận thấy trong CNTB
mâu thuẫn giữa LLSX mang tính xã hội hóa ngày càng cao ,quan hệ sản xuất chiếm
hữu tư nhân TLSX; dẫn đến Mác khẳng định tính tất yếu khách quan của CNXH gắn
với sự ra đời của 1 PTSX mới
Chủ nghĩa Lênin: xuất phát từ 1917 từ cách mạng tư sản đổi mới tháng 2 và cách
mạng vô sản tháng 10 Lênin đã đưa CNXH của Mac từ lý luận trở thành hiện thực. *Cơ sở thực tiễn:
-CNTB chuyển từ giai đoạn tự do cạnh tranh sang độc quyền( chủ nghĩa đế quốc)
Bản chất kinh tế của chủ nghĩa tư bản độc quyền vẫn dựa trên cơ sở chiếm hữu tư nhân
tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất. Quan hệ độc quyền giữ vị trí thống trị trong nền
kinh tế với sự độc chiếm các nguồn nguyên liệu, phương tiện vận tải, thị trường vốn,
nhân công. Vẫn giá trị thặng dư là quy luật kinh tế cơ bản, song biểu hiện bề ngoài của lOMoAR cPSD| 61425750
nó đã chuyển từ quy luật lợi nhuận thành quy luật lợi nhuận độc quyền cao. Với sự
thống trị của độc quyền, mâu thuẫn vốn có của chủ nghĩa tư bản càng thêm sâu sắc.
=>Dẫn đến CNTB đối diện với 3 mâu thuẫn: tư sản với vô sản; CNTB với CNTB, chủ
nghĩa đế quốc và dân tộc thuộc địa. Bản thân CNTB đang chứa đựng trong nó rất nhiều
mâu thuẫn chưa được giải quyết
Cách mạng Tháng Mười Nga thành công đã mở ra một thời đại mới, thời đại quá độ
từ CNTB lên CNXH trên phạm vi toàn thế giới. Thể hiện sự ưu việt của chủ nghĩa Mác-
Lênin so với các trào lưu cơ hội, xét lại trong phong trào cộng sản và công nhân quốc
tế. Hiện thực hóa lý tưởng về một xã hội mới – XHCN, mà trước đó chỉ là những ước mơ.
Bối cảnh lịch sử Việt Nam : Chính sách năm 1858 của thực dân Pháp chia để trị ,
dùng người Việt để đầu độc người Việt, chính sách Pháp đến Việt Nam xâm lược thuộc
địa như là đầu độc người bản xứ,thuế máu,thuế hóa toàn Việt.
- Nội dung tư tưởng HCM: Lý do HCM lựa chọn CNXH, độc lập dân tộc gắn liền với CNXH
+ HCM tiếp cận CNXH từ học thuyết hình thái kinh tế xã hội của Mac để khẳng định tính tất yếu:
Học thuyết đã chỉ ra rằng, sự phát triển của xã hội loài người là quá trình lịch sử - tự
nhiên. HCM có câu: “Các quan hệ sản xuất xã hội sẽ luôn phản ánh và ảnh hưởng đến
sự phát triển của các lực lượng sản xuất, và khi các quan hệ này trở nên kinh hoàng thì
chúng ta phải thay đổi để đáp ứng nhu cầu của xã hội. "
+HCM tiếp cận CNXH từ phương diện đạo đức:
Người cho rằng tư tưởng đạo đức của CNXH phải dựa trên nguyên tắc tôn trọng sự
công bằng và tư nhân tích cực, kết hợp với tình thương và sự tương trợ lẫn nhau giữa
con người với nhau. Và thể hiện qua câu nói của HCM: "Đạo đức là nền tảng cốt lõi cốt
lõi của chủ nghĩa xã hội. Người xây dựng CNXH phải có đạo đức, phải có trách nhiệm
với xã hội, với nhân dân."
+ HCM tiếp cận CNXH từ khát vọng giải phóng dân tộc:
Chỉ khi xã hội được xây dựng trên cơ sở tiêu chuẩn công bằng, tự do và phát triển bình
đẳng thì Việt Nam mới có thể giành độc lập tự do."Tôi và đồng chí của tôi quyết định
theo đảng Cộng sản, theo lý luận của Marx - Engels - Lenin, để giành độc lập dân tộc
và thực hiện chủ nghĩa xã hội." Đây là lời khẳng định sức mạnh của Hồ Chí Minh - Giá trị luận điểm:
Gia trị về mặt lý luận:
Hiện nay Đảng và Nhà nước vẫn lựa chọn con đường độc lập dân tộc gắn liền vs CNXH. lOMoAR cPSD| 61425750
Một tuyên bố trong văn kiện Đại hội XIII của Đảng là: "Con đường xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc trong tình hình mới đòi hỏi Đảng ta cần thực hiện nghiêm túc đường lối độc
lập dân tộc, tự do, và cơ chế thị trường kết hợp với chủ nghĩa xã hội, làm cơ sở đến đích đến năm 2045" -
Xuất phát từ bối cảnh lịch sử thế giới thế giới Việt Nam thì vn bổ sung thêm
conđường cương lĩnh thời kỳ quá độ Giá trị thực tiễn:
Chính sách kinh tế định hướng thị trường XHCN được Thủ tướng Chính phủ
Nguyễn Xuân Phúc công bố vào tháng 10 năm 2016, đưa ra hướng đi cho Việt Nam
trong thời kỳ đổi mới, với mục tiêu phát triển kinh tế bền vững, cân đối giữa sự phát
triển kinh tế và bảo vệ môi trường, thúc đẩy công nghiệp hóa hiện đại hóa và đổi mới
kỹ thuật, gia tăng năng suất và hiệu quả sản xuất.
Chính sách này đã đem lại những kết quả tích cực cho nền kinh tế Việt Nam trong những
năm qua, và có một số kết quả đáng chú ý là : -
Tăng trưởng GDP và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân: Từ năm 2016
đến nay, GDP của Việt Nam tăng trưởng ổn định, đạt mức trung bình 6-7%/năm, giúp
nền kinh tế Việt Nam vượt qua nhiều nước khác trong khu vực Đông Nam Á. -
Đổi mới kỹ thuật và cải thiện sản xuất: Việt Nam đã bắt đầu thúc đẩy đổi mới
kỹthuật và gia tăng hiệu quả sản xuất trong các lĩnh vực, đặc biệt là các lĩnh vực công
nghiệp, nông nghiệp và thủy sản.
-Mở cửa thị trường và tăng cường hợp tác kinh tế: Chính sách kinh tế định hướng thị
trường XHCN cũng giúp Việt Nam mở cửa thị trường và tăng cường hợp tác kinh tế với
các nước trong và ngoài khu vực.
Tuy nhiên, chính sách kinh tế định hướng thị trường XHCN cũng đối mặt với nhiều
thách thức như tình trạng nợ công và nợ nước ngoài tăng cao, chậm tiến độ cải cách
doanh nghiệp nhà nước và chênh lệch phát triển giữa các khu vực và giữa các tầng lớp trong xã hội.