Ph. Ăngghen đã chia vận động làm mấy hình thức cơ bản

 

 

Thiên niên kỷ II. TCN

Thế kỷ II sau CN

Triết học là tri thức về thế giới tự nhiên

Triết học là tri thức về tự nhiên và xã hội

Triết học là tri thức lý luận của con người về thế giới

Không

Từ sự suy tư của con người về bản thân mình

Từ sự sáng tạo của nhà tư tưởng

Từ sự vận động của ý muốn chủ quan của con người

Tôn giáo - thần thoại - triết học

Triết học - tôn giáo - thần thoại

Thần thoại - triết học - tôn giáo

ấn Độ, Châu Phi , Nga

Ai Cập, ấn Độ , Trung Quốc

Như một đối tượng vật chất cụ thể

Như một hệ đối tượng vật chất nhất định

Từ hình thái kinh tế - xã hội chiếm hữu nô lệ sang hình thái kinh tế - xã hội phong kiến

Từ hình thái kinh tế - xã hội TBCN sang hình thái kinh tế - xã hội XHCN

Từ hình thái kinh tế xã hội cộng sản nguyên thuỷ sang hình thái kinh tế xã hội chiếm hữu nô lệ

Xã hội phân chia thành giai cấp

Xuất hiện tầng lớp lao động trí óc

Thế kỷ XIV - XV

Thế kỷ XVI - XVII

Thế kỷ XVII - XVIII

Chủ nghĩa duy vật

Chủ nghĩa duy tâm khách quan

Chủ nghĩa duy tâm chủ quan

Chủ nghĩa duy tâm khách quan

Chủ nghĩa kinh viện

Chủ nghĩa duy vật siêu hình

Khôi phục chủ nghĩa duy vật thời kỳ cổ đại

Khôi phục triết học thời kỳ cổ đại

Khôi phục phép biện chứng tự phát thời kỳ cổ đại

Chủ nghĩa duy vật tự phát

Chủ nghĩa duy vật siêu hình thế kỷ XVII - XVIII

Chủ nghĩa duy vật siêu hình

Chủ nghĩa duy vật biện chứng

Chủ nghĩa duy tâm khách quan