Sự biến đổi có tính quy luật của cơ cấu xã hội - giai cấp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội gắn liền và bị quy định bởi

Tầng lớp trí thức

Giai cấp nông dân

Tầng lớp tư sản

Phạm vi lãnh thổ của mỗi cộng đồng

Sự phát triển kinh tế của mỗi cộng đồng

Số lượng của mỗi cộng đồng

Xây dựng cơ chế để nhân dân giám sát quyền lực nhà nước

Vì trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội với xuất phát điểm thấp, cơ cấu kinh tế có những biến đổi đa dạng nên phải liên minh giữa các giai cấp, tầng lớp

Vì quá trình biến đổi trong cơ cấu kinh tế sẽ dẫn đến yêu cầu cấp thiết là phải liênminh giữa các giai cấp, tầng lớp

Để giai cấp công nhân trở thành chủ nhân của đát nước, đấu tranh chống lại cáctầng lớp, giai cấp khác

Sỡ hữu hỗn hợp về tư liệu sản xuất

Sở hữu tư hữu về tư liệu sản xuất

Sở hữu riêng về tư liệu sản xuất chủ yếu

giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ doanh nhân 

giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp thanh niên 

giai cấp công nhân với giai cấp nông dân

Dân chủ mở rộng

Dân chủ tập trung

Dân chủ gián tiếp

Cơ cấu xã hội – dân cư

Cơ cấu xã hội – nghề nghiệp

Cơ cấu xã hội – tôn giáo

Đường lối xây dựng đất nước

Quy định của nhà nước

Hiến pháp và pháp luật

Đoàn kết giai cấp, đoàn kết dân tộc

Phúc lợi xã hội, xóa đói giảm nghèo

Đưa giai cấp tư sản lên địa vị làm chủ

Các cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân mang tính tự phát và đã không tổ chức liên minh với “người bạn đồng minh tự nhiên” của mình là giai cấp tư sản

Do giai cấp công nhân đơn độc vì không tổ chức liên minh với “người bạn đồng minhtự nhiên” của mình là tầng lớp trí thức

Do giai cấp công nhân đơn độc vì không tổ chức liên minh với “người bạn đồng minh tự nhiên” của mình là tầng lớp tiểu tư sản

Xu hướng thứ ba

Xu hướng thứ tư

Xu hướng thứ hai

Mức độ xích lại gần nhau của các tầng lớp, giai cấp

Những dấu vết của xã hội cũ

Những nhân tố của xã hội mới

Cách mạng công nghiệp thế kỷ XVII

Công xã Pari năm 1871

Cách mạng tư sản Anh thế kỷ XVII

Phân chia quyền lực giữa các cơ quan nhà nước, chỉ tuân theo hiến pháp, pháp luật 

Quyền lực nhà nước là tập trung, thống nhất, thuộc về nhân dân  .

Tam quyền phân lập, quyền lực đối trọng quyền lực