Ảnh hưởng của Cách mạng Tân Hợi đến phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á như thế nào?

Ảnh hưởng của Cách mạng Tân Hợi đến phong
trào giải phóng dân tộc ở châu Á như thế nào?
1. Cách mạng Tân Hợi là gì?
Cách mạng Tân Hợi còn được gọi dưới cái tên Cách mạng Trung Quốc, hoặc
Cách mạng năm 1911. Đây là cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở
Trung Quốc do những người trí thức cấp tiến ở trong giai cấp tư sản và tiểu
tư sản Trung Quốc lãnh đạo với tuyệt đại đa số là người Hán nhằm lật đổ
triều đại Mãn Thanh. Sau cuộc sách mạng, chế độ quân chủ chuyên chế
hùng mạnh hàng nghìn năm tại Trung Quốc đã chính thức kết thúc, mở
đường cho chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa tự do phát triển mạnh mẽ, có ảnh
hưởng nhất định đối với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở một số nước
Châu Á khác. Cuộc cách mạng này có tên là Cách mạng Tân Hợi (Hsin-hai)
vì nó xảy ra vào năm Tân Hợi (1911). Có thể nói cách mạng Tân Hợi được
coi là cuộc cách mạng tư sản, có ý nghĩa lịch sử vô cùng to lớn.
2. Hoàn cảnh trước cuộc cách mạng Tân Hợi
Trung Quốc là một nước lớn, giàu tài nguyên, có nền văn hoá rực rỡ nhưng
từ nửa sau thế kỉ XIX đã suy yếu vì chế độ phong kiến mục nát. Trong những
năm 1840 - 1842, thực dân Anh tiến hành cuộc Chiến tranh thuốc phiện, mở
đầu quá trình xâm lược Trung Quốc. Tiếp theo đó, các nước đế quốc Âu, Mĩ
và Nhật Bản tranh nhau xâu xé quốc gia này. Trung Quốc ngày càng bị phụ
thuộc vào các nước đế quốc.
Trước nguy cơ xâm lược của các nước đế quốc và sự hèn yếu của nhà Man
Thanh, từ giữa thế kỉ XIX, nhân dân Trung Quốc đã tiến hành đấu tranh mạng
mẽ chống đế quốc, phong kiến. Tiêu biểu là cuộc kháng chiến chống Anh
xâm lược (1840 - 1842) và phong trào nông dân Thái bình Thiên quốc (1851 -
1864). Cuối thế kỉ XIX, trong hoàn cảnh các nước đế quốc tăng cường xâu xé
Trung Quốc, một số người tiến bộ trong giai cấp thống trị Trung Quốc chủ
trương tiến hành cải cách chính trị để hòng cứu vãn tình hình. Đó là cuộc vận
động Duy tân (1898), do hai nhà nho yêu nước Khang Hữu Vi và Lương Khải
Siêu chủ trương, vua Quang Tự đứng đầu. Cuộc cải cách bị thất bại vì lực
lượng của phái Duy tân quá yếu. Từ Hi Thái hậu làm chính biến, ra lệnh trấn
áp những người lãnh đạo phái Duy tân.
Dựa vào phong trào đấu tranh bền bỉ, liên tục của quần chúng nhân dân, giai
cấp tư sản Trung Quốc bắt đầu tập hợp lực lượng và thành lập các hội, các
đảng. Đại diện ưu tú nhất cho phong trào cách mạng tư sản Trung Quốc đầu
thế kỉ XX là Tôn Trung Sơn. tháng 8/1905, ông thành lập Trung Quốc Đồng
minh hội và đề ra Học thuyết Tam dân (Dân tộc độc lập, Dân quyền tự do,
Dân sinh hạnh phúc) nhằm "đánh đổ Mãn Thanh, khôi phục Trung Hoa, thành
lập Dân quốc, thực hiện quyền bình đẳng về ruộng đất". Đến ngày 9/5/1911,
chính quyền Mãn Thanh ra sắc lệnh "Quốc hữu hoá đường sắt", thực chất là
trao quyền kinh doanh đường sắt cho các nước đế quốc, bán rẻ quyền lợi
của dân tộc. Đây là sự kiện đã châm ngòi cho cách mạng Tân Hợi bùng nổ.
Có thể nói, cuộc cách mạng phát sinh chủ yếu là phản ứng đối với sự suy tàn
của nhà Thanh, bởi nhà Thanh đã tỏ ra bất lực trong nỗ lực hiện đại hoá
Trung Quốc và chống lại sự xâm lược của các nước phương Tây.
3. Diễn biến Cách mạng Tân Hợi
Cách mạng gồm nhiều cuộc nổi dậy và khởi nghĩa nối tiếp nhau mà bước
ngoặt là cuộc khởi nghĩa Vũ Xương ngày 10/10/1911. Cuộc khởi nghĩa này là
kết quả của việc đàn áp Phong trào Bảo vệ Đường sắt. Dưới sự lãnh đạo của
Đồng minh hội, cuộc khởi nghĩa vũ trang bùng nổ và giành thắng lợi ở Vũ
Xương (10/10/1911). Phong trào cách mạng lan rộng nhanh chóng sang tất
cả các tỉnh miền Nam từ Quảng Đông, Quảng Tây đến Tứ Xuyên và tiến dần
lên miền Bắc. Chính phủ Mãn Thanh chỉ còn giữ mấy tỉnh miền Bắc và cuối
cùng bị sụp đổ. Ngày 29/12/1911, một chính phủ lâm thời được thành lập ở
Nam Kinh, tuyên bố thành lập Trung Hoa dân quốc. Tôn Trung Sơn được bầu
làm Tổng thống lâm thời. Nhưng những người lãnh đạo đã không kiên quyết
lại vội vã thương lượng, đưa Viên Thế Khải - vốn là một đại thần nhà Thanh,
lên thay Tôn Trung Sơn (tháng 2/1912) làm Tổng thống. Cách mạng coi như đã kết thúc.
4. Ý nghĩa và ảnh hưởng của cách mạng Tân Hợi đến phong
trào giải phóng dân tộc ở Châu Á
Trước hết, cách mạng Tân Hợi là cuộc cách mạng đánh dấu lần đầu tiên
trong lịch sử Trung Quốc, chế độ quân chủ chuyên chế đã bị lật đổ, chế độ
cộng hoà ra đời. Cách mạng đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của
chủ nghĩa xã hội tư bản ở Trung Quốc và có ảnh hưởng đáng kể đối với
phong trào giải phóng dân tộc ở các nước Châu Á. Thắng lợi này như một
đòn nặng nề giáng xuống chủ nghĩa đế quốc, làm chấn động phương Đông,
thức tỉnh Châu Á, đặc biệt truyền cảm hứng to lớn cho tinh thần đấu tranh
của các nước Châu Á, trong đó có Việt Nam. Đây là sự cổ vũ to lớn đối với
phong trào đấu tranh theo khuynh hướng dân chủ tư sản.
Trong những năm cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX ở Việt Nam, khi phong trào
yêu nước chống thực dân Pháp nổ ra mạnh mẽ nhưng lại bế tắc vì không tìm
được con đường đúng đắn thì sự thành công của cách mạng Tân Hợi do Tôn
Trung Sơn lãnh đạo như một làn gió mới thổi bùng lên ngọn lửa cách mạng
trong mỗi con người Việt Nam yêu nước. Đồng thời, Cách mạng Tân Hợi
cũng mở ra con đường mới, lối thoát mới cho phong trào cách mạng Việt
Nam; cổ vũ, khích lệ cách mạng Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống chế độ
phong kiến và thực dân Pháp. Sự thành công của cách mạng Tân Hợi đã thu
hút nhiều thanh niên Việt Nam sang Trung Quốc học tập, hoạt động cách
mạng, điển hình là Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh,...
Không chỉ học hỏi kinh nghiệm từ sự thành công của cuộc cách mạng Tân
Hợi, Việt Nam còn học ở cuộc cách mạng này những hạn chế như: 
Đây là cuộc cách mạng tư sản không triệt để, không nêu vấn đề đánh đuổi
đế quốc và không tích cực chống phong kiến. 
Cuộc cách mạng mới chỉ lật đổ được chế độ quân chủ chuyên chế của nhà
Thanh, nhưng chưa đụng chạm đến giai cấp địa chủ phong kiến, không giải
quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân.
Cho đến nay, cuộc Cách mạng Tân Hợi vẫn luôn được nhớ đến nhằm phát
huy mạnh tinh thần cao cả về sự quyết chí chấn hưng Trung Hoa. Bên cạnh
đó, cũng là để tưởng nhớ tinh thần cống hiến và đấu tranh không ngừng nghỉ
của đồng bào Hoa kiều để thúc đẩy cuộc cách mạng chủ nghĩa dân tộc cận
đại Trung Quốc và sự tiến bộ, phát triển của Trung Quốc. Ý nghĩa của cuộc
Cách mạng Tân Hợi là thực hiện độc lập dân tộc, đất nước giàu mạnh, nhân
dân hạnh phúc, thực hiện phục hưng vĩ đại của dân tộc Trung Quốc. Đồng
thời, Tổng Lãnh sự Trung Quốc đã từng bày tỏ: "Cuộc Cách mạng Tân Hợi
cũng không thể tách rời sự ủng hộ và đóng góp của nhân dân Việt Nam. Hai
bên đã ảnh hưởng và hỗ trợ lẫn nhau trong cuộc đấu tranh cho cuộc cách
mạng dân chủ cận đại."
Document Outline

• Ảnh hưởng của Cách mạng Tân Hợi đến phong trào giả
  • 1. Cách mạng Tân Hợi là gì?
  • 2. Hoàn cảnh trước cuộc cách mạng Tân Hợi
  • 3. Diễn biến Cách mạng Tân Hợi
  • 4. Ý nghĩa và ảnh hưởng của cách mạng Tân Hợi đến