Bài 30: Trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở thực vật | Giải sách Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức
Bài 30: Trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở thực vật | Giải sách Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức được trình bày khoa học, chi tiếtgiúp cho các bạn học sinh chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và đầy đủ đồng thời giúp quý thầy cô tham khảo để soạn giáo án cho học sinh của mình. Thầy cô và các bạn xem, tải về ở bên dưới.
Chủ đề: Chương 7: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật (KNTT)
Môn: Khoa học tự nhiên 7
Sách: Kết nối tri thức
Thông tin:
Tác giả:
Thông tin :
Chủ đề:
Chương 7: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật (KNTT)
Môn:
Sách:
Tác giả:
Tài liệu liên quan:
Preview text:
Giải KHTN Lớp 7 Bài 30: Trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở thực vật Mở đầu
Cây xanh không có một “trái tim” để bơm máu đi nuôi cơ thể như ở hầu hết
động vật, vậy các chất cần thiết cho cơ thể (nước, chất khoáng và chất hữu cơ)
được vận chuyển như thế nào trong cây? Trả lời:
Sự vận chuyển các chất ở trong cây được thực hiện trong các mạch gỗ và mạch rây:
- Nước và muối khoáng hòa tan trong đất được các tế bào lông hút hấp thụ vào
rễ rồi vận chuyển từ rễ lên thân cây và lá nhờ mạch gỗ (dòng đi lên).
- Chất hữu cơ do lá tổng hợp được vận chuyển trong thân và cành đến nơi cần
dùng hoặc nơi dự trữ (hạt, củ, quả) nhờ mạch rây (dòng đi xuống).
I. Sự hấp thụ nước và chất khoáng từ môi trường ngoài vào rễ
Quan sát hình 30.1, mô tả con đường nước và chất khoáng từ đất đi vào mạch gỗ của cây. 1 Trả lời:
Nước và muối khoáng từ đất được rễ hấp thụ vào mạch gỗ nhờ lông hút, sau đó,
được vận chuyển lên thân và lá để cung cấp cho các hoạt động sống của cây. Sự
hấp thụ, vận chuyển nước muối khoáng từ môi trường đất vào mạch gỗ của rễ
thông qua hai con đường là con đường gian bào và con đường tế bào chất.
II. Sự phát triển các chất trong cây
Đọc thông tin trong mục II kết hợp với quan sát Hình 30.2, thảo luận và hoàn
thành theo mẫu Bảng 30.1. 2 Bảng 30.1 Loại
Hướng vận chuyển Chất được vận Nguồn gốc của chất mạch chủ yếu chuyển
được vận chuyển Mạch gỗ ? ? ? Mạch ? ? ? rây Trả lời: Loại
Hướng vận chuyển chủ yếu
Chất được Nguồn gốc của mạch vận chuyển chất được vận chuyển 3 Mạch
từ rễ, vận chuyển lên thân và lá nước và chất từ môi trường gỗ cây khoáng hòa ngoài tan Mạch
từ lá cây được vận chuyển theo chất hữu cơ được tổng hợp từ rây
mạch rây đến các nơi cần sử dụng lá
hoặc bộ phận dự trữ của cây
III. Quá trình thoát hơi nước ở lá
Câu hỏi trang 128: Quan sát hình 30.3 mô tả quá trình thoát hơi nước qua khí
khổng và cho biết độ mở của khí khổng phụ thuộc chủ yếu vào yếu tố nào? Trả lời:
- Mô tả quá trình thoát hơi nước qua khí khổng:
+ Khi cây đủ nước, tế bào khí khổng trương nước, căng ra, làm khí khổng mở
rộng khiến hơi nước thoát ra ngoài nhiều.
+ Khi tế bào khí khổng thiếu nước sẽ xẹp xuống, khí khổng khép bớt lại khiến
hàm lượng hơi nước thoát ra ngoài giảm đi. 4
- Độ mở của khí khổng phụ thuộc vào các yếu tố: hàm lượng nước và ánh sáng.
+ Ánh sáng: Khi cây chuyển từ ban đêm sang ban ngày hoặc từ tối ra ngoài sáng,
trong tế bào khí khổng xảy ra quá trình phân giải tinh bột thành đường, làm tăng
hoạt tính thẩm thấu, tăng sự hút nước → tế bào khí khổng mở ra. Còn khi cây
chuyển từ ngoài sáng vào trong tối thì xảy ra quá trình ngược lại, làm giảm sự
hút nước của tế bào khí khổng → tế bào khí khổng đóng lại. + Hàm lượng nước:
● Trong điều kiện khô hạn hoặc đất bị nhiễm mặn thì tế bào khí khổng ức
chế quá trình phân giải tinh bột thành đường và giảm sự hút nước của tế
bào → tế bào khí khổng đóng lại.
● Trong điều kiện mưa kéo dài, tế bào biểu bì no nước ép vào tế bào khí
khổng làm cho khí khổng đóng lại một cách bị động, khi tế bào biểu bì
mất nước không còn ép vào tế bào bảo vệ nữa thì khí khổng mở ra.
Câu hỏi trang 129: Thoát hơi nước có vai trò gì đối với thực vật và đối với môi trường? Trả lời:
- Vai trò của thoát hơi nước đối với đời sống thực vật:
• Là động lực đầu trên đóng vai trò như lực kéo giúp vận chuyển dòng
nước và các chất khoáng hòa tan từ rễ lên lá đến các bộ phận khác của cây trên mặt đất.
• Khí khổng mở rộng trong quá trình thoát hơi nước tạo điều kiện cho khí
CO2 đi vào bên trong tế bào lá, cung cấp nguyên liệu cho quá trình quang
hợp và giải phóng O2 ra ngoài không khí. 5
• Hơi nước thoát ra ngoài mang theo một lượng nhiệt nhất định giúp hạ
nhiệt độ của lá, bảo vệ lá cây vào những ngày nắng nóng, đảm bảo cho
các quá trình sinh lí diễn ra bình thường.
- Vai trò của thoát hơi nước đối với môi trường:
• Tạo điều kiện để cân bằng hàm lượng CO2 và O2 trong không khí.
• Hơi nước thoát ra môi trường cũng giúp điều hòa nhiệt độ của môi trường
đặc biệt là trong những ngày nắng nóng.
IV. Một số yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến trao đổi nước và
chất dinh dưỡng ở thực vật
Dựa vào thông tin trong mục IV, trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1: Kể tên các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình trao đổi nước và các chất
dinh dưỡng ở thực vật. Trả lời:
Quá trình trao đổi nước và muối khoáng ở thực vật chịu ảnh hưởng bởi một số yếu tố môi trường:
● Ánh sáng và nhiệt độ ảnh hưởng đến quá trình đóng, mở khí khổng; ảnh
hưởng đến quá trình trao đổi nước và hấp thụ các chất dinh dưỡng của
cây. Ngoài ra, nhiệt độ cũng ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của rễ, qua
đó làm tăng hoặc giảm quá trình hấp thụ các chất dinh dưỡng ở rễ cây.
● Nước trong đất hoà tan muối khoáng, giúp rễ cây dễ dàng hấp thụ; độ ẩm
không khí ảnh hưởng đến quá trình trao đổi nước thông qua ảnh hưởng
quá trình thoát hơi nước ở lá.
● Độ pH của đất ảnh hưởng đến sự hoà tan của các muối khoáng trong đất,
do đó ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ muối khoáng của rễ. 6
● Độ tơi xốp, thoáng khí của đất giúp tăng hàm lượng khí oxygen trong đất,
nhờ đó, rễ hô hấp mạnh, thúc đẩy quá trình hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ.
Câu 2: Vì sao trước khi trồng cây hoặc gieo hạt, người ta thường làm đất tơi
xốp và bón lót một số loại phân? Trả lời:
Trước khi trồng cây hoặc gieo hạt, người ta thường làm đất tơi xốp và bón lót
một số loại phân để tăng khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng cho đất tạo điều
kiện tốt cho cây sinh trưởng, phát triển cho năng suất cao
V. Vận dụng hiểu biết về trao đổi chất và chuyển hóa năng
lượng ở thực vật vào thực tiễn
Câu 1: Vì sao khi di chuyển cây đi trồng ở nơi khác, người ta thường bắt một phần cành, lá. Trả lời:
Khi di chuyển cây trồng đi nơi khác, cây sẽ tạm thời không hấp thụ được nước
trong khoảng thời gian này trong khi đó quá trình thoát hơi nước ở lá vẫn sẽ
diễn ra. Nếu tình trạng này cứ diễn ra thì sự cân bằng nước trong cây sẽ bị phá
vỡ khiến sức sống của cây bị giảm. Bởi vậy, người ta thường cắt bớt một phần
cành lá để giảm thiểu sự thoát hơi nước của lá từ đó giúp cây hạn chế sự mất
nước cho đến khi khả năng hấp thụ nước của rễ được phục hồi.
Câu 2: Vì sao vào những ngày khô hanh, độ ẩm không khí thấp hoặc những
ngày nắng nóng phải tưới nhiều nước cho cây? Trả lời: 7
Vào những ngày khô hanh, độ ẩm không khí thấp hoặc những ngày nắng nóng,
lượng nước cần cho quá trình thoát hơi nước tăng, làm các tế bào lá tăng thoát
hơi nước để điều hòa không khí, lượng nước cây hút vào bị mất đi qua quá trình
thoát hơi nước ở lá chiếm đến 98%, do đó vào những ngày mùa hè nóng bức
người ta thường tưới nước nhiều hơn cho cây trồng để cung cấp đủ lượng nước
cho hoạt động của cây. 8