Bài ôn tập lịch sử  Ai cập  Thời gian:
 Khoảng 3200TCN, kinh tế Ai Cập phát triển mạnh
 Đến 3100TCN, Namer_ vị vua miền Nam, đã tạo nên 1 nhà nước thống nhất đầu tiên  Lãnh thổ:
 ĐÔNG BẮC CHÂU PHI  Địa hình:
 Phía Bắc là biển Địa Trung Hải, phía Đông là biển Đ , ỏ phía Tây Nam đ c ượ bao b c ọ b i ở các sa m c ạ l n ớ ( Sahara, nubian) Chỉ duy nh t ấ phía Đông B c ắ c a ủ Ai C p ậ có
Dãy đất XuyÊ( cửa ng ỏ tiến vào Ai C p ậ th i ờ cổ đ i ạ )
 Vai trò của sông Nilê:
 Cung cấp nước và phù sa  Nguồn thủy sản
 Con đường giao thông thuận lợi  Dân cư:
 Khoảng 5000tcn bên dòng sông Nile thổ dân địa phương đã chuyển từ săn bắt, đánh cá sang trồng trọt  Xã Hội:  VUA(. Pharaoh)  Thầy tế, kinh sư  Nông dân và !!!!!!!! nô lệ!!
 Chữ viết của người AI CẬP:  T n ượ g hình_ vi t
ế trên giấy papurus( giấy cối)  Cổ_kim_kim t ự tháp( lăng m ) ộ do các v ịvua xây d n ự g_ th ể hi n ệ s ự vĩ đ i ạ  Tôn giáo_ đgl tân v n ươ g qu c ố  Coi tr n ọ g thân m t ặ tr i ờ (Ra), th n ầ sông nile(Anubis), th n ầ c i ỏ ch t ế (osiris), pharaoh(Horus)  Thành t u ự :  Nh t ậ khuê, đ n ồ g h ồ n c,
ướ π=3,16, 365 ngày, di n
ệ tích hình vuông, hình ch ữ nh t ậ  L n ưỡ g Hà:
 Hai con sông: Tigris và Euphrates  Dân t c ộ : ng i ườ Sumer  Ch ữ vi t ế :  D n ạ g ch ữ hình nêm( đinh, ti t ế hình,…) đ c ượ vi t ế trên đ T ấ SÉT, chính vì v y ậ mà b ị bi n ế d n ạ g  Xã h i ộ ( th i ờ kì)  Ng i ườ Sumer  Đế qu c ố AKKADIAH:  Vị vua bốn ph n ươ g”Sargon”( ng i ườ đ u ầ tiên trong lịch s ử l p ậ nên đ ế ch ế t p ậ quy n ề đa ch n ủ g t c ộ  BABYLON C : Ổ  Vị vua Hammurabi( tên b ộ lu t ậ c ) ổ  TÂN BABYLON:  V N ƯỜ treo babylon  T ự lu n ậ : Chữ vi t ế c a ủ ng i ườ Sumer  Lo i ạ ch ữ vi t ế ra đ i ờ đ u ầ tiên trong lịch s ử nhân lo i ạ (3500TCN).  Do nhu cầu ghi chép h ồ s ơ đ t ấ đai c a ủ đ n ề thờ, h ồ s , ơ h ồ sơ th n ươ g m i ạ đ ể tán d n ươ g các kì công c a ủ các v ịvua  D n ạ g ch : ữ hình nêm, hình đinh  T o ạ nên bởi những con d u ấ hình trụ  Ý nghĩa:  T o ạ thu n ậ lợi cho vi c ệ ghi chép  Là đk tiên quy t ế hình thành h ệ th n ố g quan l i ạ  Thúc đẩy s n ả xu t ấ và m u ậ d ch ị  T o ạ s ự phân chia m i ớ trong xã h i ộ  N Ấ ĐỘ:  B t ắ ngu n ồ t ừ sông n Ấ
 Hai thành phố( Hurappa và Hohenjodurro)  Xã h i ộ Aryan( chăn th ả gia súc)  Chiến binh_ tu sĩ_ th ứ dân_ nô l ( ệ nông dân)  Tôn giáo:  Đ o ạ bà la môn_ ai sáng l p ậ _ không có  Ph t ậ giáo_”t ứ di u ệ đ ” ế kh ổ t p ậ di t ệ đ o ạ +đế  T Ự lu n ậ :  Aryan: là ng i ườ chăn th ả gia súcnói h ệ ngôn ng ữ n ấ âu  Aryan có m c ặ t i ạ Ấn Đ : ộ do bi n ế đổi khí h u ậ và xung đ t ộ vùng đ t ấ chăn thả gia súc. Tính c ơ đ n ộ g và hi u ế chi n ế đã giúp h
ọ đánh bại những dt khác  S ự xu t ấ hi n ệ c a ủ h ọ đã làm bi n ế đổi XH Ấn độ  Khi ti n ế vào ti u ể l c ụ đ a ị n Ấ Đ , ộ ng i
ườ A đã phân chia thành 3 nhóm: chi n ế binh, tu sĩ và th ứ dân  T ừ nh n ữ g xung đ t ộ và sự chinh ph c
ụ đã thêm 1 nhóm: nông dân hay nô lệ  Qua nhiều th
ế k ,ỉ 4 varna( ĐCXH) đac phát triênnr: tăng l , ữ chi n ế binh, th ứ dân, và nông nô  Th i ờ gian: 3200TCN  Trung qu c ố :  T ứ đ i ạ phát minh”gi y ấ , ngh ề in, la bàn, thu c ố súng”  B t ắ ngu n ồ t ừ sông Hoàng Hà  Đi u ề ki n ệ XH  Dân c : ư ng i ườ v n ượ ”B c ắ Kinh”  XH: Ng n ưỡ g Thi u ề và Long S n ơ  Phát tri n ể qua các th i ờ kì  Th i ờ tam đai: H _ ạ Th n ươ g_Chu  Th i ờ xuân thu chi n ế qu c ố  Th i ờ phong ki n ế  Ch ữ vi t ế : T N ƯỢ G HÌNH ch ”G ữ iáp c t ố ” vi t ế trên mai rùa ho c ặ x n ươ g thú  Giáp c t
ố _ Kim văn_ Triện_ Lệ_Khải  Kim văn: th i ờ kì nhà Chu  Triện: th i ờ kì XTCQ  L : ệ th i ờ kì nhà T n ầ  Kh i ả : th i ờ kì nhà Hán  H ệ t n ươ g t n ưở g: g m ồ có nho gia và đ o ạ gia  Nho gia:  Kh n ổ g t : ử  M n ạ h t : ử thi n ệ  Tuân t : ử Ác  Tam c n ươ g, ngũ th n ườ g:  Cha con_ vua tôi_ v ợ ch n ồ g  Tam tòng, t ứ đ c: ứ  Tòng phụ  Tòng phu  Tòng tử  Ch ữ vi t ế c a ủ người nàh Th n ươ g  Là ch ữ vi t ế đ u ầ tiên c a ủ ng i ườ TQ được ra đ i ờ vào th i ờ kì nhà Th n ươ g  Do t c ụ l ệ mê tín và bói toán  Ch ữ vi t ế đ u ầ tiên là chữ giáp c t ố  Các kí t ự ban đ u ầ là t n ượ g hìh  Theo th i ờ gian, s ố l n ượ g kí t ự tăng lên( 3000kí t ) ự  Vai trò c a ủ ch ữ vi t ế :  Đã tr ở thành chìa khóa đ ể phát triển b n ả s c ắ c a ủ VMTQ  Sự gắn kết v i ớ các c
ư dân ngày càng tăng lên, t o ạ nên b n ả sắc chung  HI Lạpvà la mã .