Bài Tập Lớn: tính toán sức kéo của ô tô con | Lý thuyết ô tô | Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố HCM

Bài Tập Lớn: Tính Toán Sức Kéo của Ô Tô Con trong môn Lý Thuyết Ô Tô tại Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh là một dự án học thuật yêu cầu sinh viên vận dụng các kiến thức lý thuyết vào thực tiễn. Bài tập này tập trung vào việc phân tích và tính toán các yếu tố ảnh hưởng đến sức kéo của ô tô con, bao gồm lực cản không khí, lực ma sát, và khả năng truyền động. Mục tiêu là giúp sinh viên hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động và hiệu suất của ô tô, đồng thời phát triển kỹ năng phân tích kỹ thuật và giải quyết vấn đề trong lĩnh vực cơ khí ô tô.

LỜI NÓI ĐẦU
I. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC TÍNH TOÁN SỨC KÉO;
Tính toán sức kéo ô tô nhằm mục đích xác định các thông số cơ bản của động
cơ, của hệ thống truyền lực để đảm bảo chất lượng động lực học cần thiết của
chúng trong các điều kiện sử dụng khác nhau, phù hợp với các điều kiện đã cho của
ô tô. Từ đó để xác định các chỉ tiêu để đánh giá chất lượng kéo của ô tô như chỉ tiêu
vận tốc lớn nhất, góc dốc lớn nhất của đường ô thể khắc phục được, gia
tốc lớn nhất của ô tô, quãng đường thời gian tăng tốc ngắn nhất khi đạt vận tốc
lớn nhất . Các chỉ tiêu trên thể m được khi giải phương trình chuyển động
của ô tô bằng phương pháp đồ thị hoặc phương pháp giải tích.
Tài liệu tính toán sức kéo ô tô có thể làm tài liệu nghiên cứu cho nhiều đối
tượng khác nhau như: Sinh viên khí, thợ sửa chữa ô tô trong các gara cũng
như những người có nhu cầu khác…
kiến thức còn hạn chế vậy tài liệu không thể không những sai xót
vậy mong nhận được những đóng góp của thầy giáo cũng như các bạn để tài
liệu ngày càng được hoàn thiện.
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
Phn I
Xây dựng đường đặc tính tc đ ngoài ca động cơ
I . Xác đnh trng lưng và s phân b trng lưng
1. Trọng lượng xe thiết kế :
G = Go + n. A + n.Gh
Trong đó :
Go : Trọng lượng bản thân của xe
Gh: Trọng lượng của hành lý
A : Trọng lượng của 1 người
n : Số chỗ ngồi trong xe
G : Trọng lượng toàn bộ của ô tô (kG)
Vậy ta có: G = 1450+ 5*60+5*25 = 1875 (kG)
2 .Phân bố tải trọng lên các cầu. Với
xe du lịch : theo số liệu cho trước ta có:
+Tải trọng phân bố cầu trước:
Z
1
= 0,42*G = 0,42* 1875= 787.5(kG)
+Tải trọng phân bố cầu sau:
Z
2
= 0.58*G= 0.58* 1775=1087.5(kG)
3. Chọn lốp
- Lốp có kí hiệu 195/60Z14
Bán kính thiết kế của bánh xe :
r0 = 195+
14
*25,4 = 372.8 (mm)= 0.3782(m)
2
Bán kính động và động lực học bánh xe : r
b
= r
k
= .
r
0
Chọn lốp có áp suất cao,hệ số biến dạng
= 0,95
r
k
= . r
0
= 0,95*0.3782 = 0.35 (m)
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
II. Xây dng đưng đc tính ngoài ca đng cơ
- Các đường đặc tính tốc độ ngoài của động những đường cong biểu
diễn sự phụ của các đại lượng công suất , men suất tiêu hao nhiên liệu của
động cơ theo số vòng quay của trục khuỷu động cơ. Các đường đặc tính này gồm :
+ Đường công suất N
e
= f(n
e
)
+ Đường mô men xoắn M
e
= f(n
e
)
+ Đường xuất tiêu hao nhiên liệu của động cơ g
e
= f(n
e
)
1. Xác định công suất của động cơ theo điều kiện cản chuyển động
N
V
=
1
(
.G.v
max
+ K.F.v
3
max
) ; (W)
1
-Trong dó : G - tổng trọng lượng của ô tô = 1875 KG
v
max
- vận tốc lớn nhất của ô tô 309 (km/h)
K- hệ số cản khí động học, chọn K = 0,025 (kG.s
2
/m
4
)
F - diện tích cản chính diện. F = B.H
0
=0.8*1.6*1.5 = 1.92(m
2
)
tl
- hiệu suất của hệ thống truyền lực: chọn
tl
= 0,93
f : là hệ số cản lăn của đường (chọn f
0
=0,018 với đường nhựa tốt ).
Vậy ta có f = f0 (1 +
V
2max
)= 0.1164 Vì v = 309 > 80( km/h.)
1500
Vậy ta có :
N
v
=
1875*0.1164*309
+
0, 025*1.92*309
3
1
=
719
( mã lực)
.
270
3500
0,93
Error! No bookmark name given.
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
2 . Xác định công suất cực đại của động cơ
Công suất lớn nhất của động cơ: N
emax
=
N
ev
(kW)
a
+
b
2
c
3
Trong đó a,b,c là các hệ số thực nghiệm ,với động cơ xăng 4 kỳ:
a= b=c =1
n
v
=
n
N
=1.1
Chọn n
N
=5000v/p : số vòng quay của trục khuỷu động cơ ứng với N
emax
=
719 ( mã lực) Với động cơ xăng chọn
=1.1
3 . Xây dựng đường đặc tính tốc độ ngoài của động cơ.
-Tính công suất động cơ ở số vòng quay khác nhau :
Sử dụng công thức Lây-Đec-Man:
n
n
N
e
= N
e max
.
a.
e
+ b.
e
n
n
N
N
2
n
c.
e
n
N
3
(mã lực)
 
Trong đó N
e max
và N
n
là công suất cực đại và số vòng quay tương ứng.
N
e
và n
e
công suất và số vòng quay ở 1 thời điểm trên đường đặc tính ngoài của
động cơ.
- Tính mô men xoắn của trục khuỷu động cơ ứng với vòng quay
n
e
khác nhau : M
e
= 716,2
N
e
(kG.m)
n
e
λ
|
=
n
e
là các đại lượng ne và nn đã biết ( với λ
|
= 0,2; 0,4 … 0,9;1: 1,1) nn
λ
0.2
0.3
0.5
0.6
0.8
0.9
1
1.1
ne(v/p)
1000
1500
2500
3000
4000
4500
5000
5500
Ne(PS)
167
261
449
535
667
704
719.
703.9
Me(KG.m)
119.6
124.6
128.6
127.7
119.4
112
103
91.7
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
Đồ thị đường đặc tính tốc độ ngoài của động cơ.
( vẽ trên giấy Ao kẻ ly)
Nhận xét :
Trị số công suất N
emax
trên chỉ phần công suất động dùng để khắc
phục các lực cản chuyển động. Để chọn động đặt trên ô tô, cần tăng thêm
phần công khắc phục các sức cản phụ, quạt gió, máy nén khí,… vậy phải
chọn công suất lớn nhất là:
N
emax
= 1,1*N
emax
= 1.1*704=719(mã lực)
- Hệ số thích ứng của động cơ theo mô men xoắn:
k=
M
e
max
=1,2 M
emax
=k*M
N
=1.2*103 = 123.6 (KG.m)
M
N
III. Xác đnh t s truyn ca truyn lc chính
Tỷ số truyền của hệ thống truyền lực chính trong trường hợp tổng quát
được xác định theo công thức :
i
t
= i
h
. i
f
. i
o
Trong đó : i
h
là tỷ số truyền lực chính
i
f
là tỷ số truyền của hộp số phụ
i
o
là tỷ số truyền của truyền lực chính
1. Xác định tỷ số truyền của truyền lực chính.
i
0
được xác định trên cơ sở đảm bảo tốc độ chuyển động cực đại của ô tô ở
số truyền cao nhất trong hộp số.
i
0
= 0.377.
r b
.
ne max
i hn
.
i pc
.
v max
r
b
= 0,35 m : bán kính động lực học của bánh xe (m).
i
hn
= 1 : tỷ số truyền của tay số cao nhất
v
max
: vận tốc lớn nhất của ô tô 309( km/h).
n
v
: số vòng quay của động cơ khi ô tô đạt tốc độ lớn nhất
i
pc
=1.3
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
i0 = 0.377.
0.35.5500
=1.8
1.1.3.309
2. Xác định tỷ số truyền của hộp số
2.1.Xác định tỷ số truyền của tay số 1
- Tỷ số truyền của tay s1 được xác định trên sở đảm bảo khắc phục
được sức cản lớn nhất của mặt đường nh xe chủ động không bị
trượt quay trong mọi điều kiện chuyển động.
- Theo ĐK chuyển động ta có :
Pkmax
P max +Pw
P
kmax
: lực kéo lớn nhất của động cơ phát ra ở bánh xe chủ động.
P
max
: lực cản tổng cộng của đường .
P
w
: lực cản không khí .
Khi ô tô chuyển động ở tay số I ,vận tốc của ôtô nhỏ nên bỏ qua P
w
Vậy : P
kmax
M
e
max
.i
0
.i
I
.
t
.G
max
r
b
suy ra :i
I
G.
max
.r
b
.i
pc
M
e max
.
i
0
.
t
f = 0,018
α : góc dốc cực đại của đường =10o
Ψ
max
là hệ số cản tổng cộng lớn nhất của đường
Ψ
max
= f + tgα
max
ih1
0.29*1875*1.3*0.35
=1.15 (1)
128.6*1.8*1*0.93
-Mặt khác P
kmax
còn bị giới hạn bởi điều kiện bám giữa bánh xe với mặt đường:
P
kmax
P
=m
k
.G
.
M
e
max
.i
0
.i
I
.
t
r
b
m
k
.G
.
= 0.1164+ tg10
o
= 0.29
P
max
=
max
.G
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
Theo điều kiện bám ta có :
G
*
*
* r
b
ihI
i pc
M
e
max
* i
0
*
t
G
: trọng lượng phân bố ở cầu chủ động
= 0,8 : hệ số bám của mặt đường tốt.
r
b
: bán kính làm việc trung bình của bánh xe .
ih1
0.8*1087.5*1.3*0.35
= 1.84(2)
128.6*1.8*1*0.93
Từ (1) và (2) ta chọn lấy i
h1
= 1.50
2.Xác định tỷ số truyền của các tay số trung gian
- Chọn hệ thống tỷ số truyền của các cấp số trong hộp số theo cấp số
nhân. Công bội được xác định theo biểu thức;
q = n 1
i
h1
i
h n
Trong đ: n - số cấp trong hộp số; n= 6
i
h1 - tỷ sổ truyền tay số 1, i
h1
= 1.50
i
h n - tỷ số truyền tay số cuối cùng trong hộp số. i
h6
=1
q
=
n
1
i
h
1
= 5
1.50
=
1.08
i
hn
1
Tỷ số truyền tay số thứ i được xác định theo công thức sau:
i
=
i
h (i
1)
=
i
h1
h i
q
q
(i
1)
Trong đó: i
h I
- - tỷ số truyền tay số thứ i trong hộp số (i=2,...,n-1)
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
Từ hai công thức trên ta sẽ xác định được tỷ số truyền ở các tay số:
+Tỷ số truyền của tay số II
i
h II
=
i
h1
=
1.50
=1.39
q
(21)
1.08
+Tỷ số truyền của tay số
III là :ih3 =
i
h III
=
i
h1
=
1.50
=
1.29
(31)
q
1.08
2
+Tỷ số truyền của tay số IVlà :ih
4
=
i
h1
=
1.50
= 1.19
q
(41)
1.08
3
+ Tỷ số truyền tay số 5 là : i
h5
=
i
h1
=
1.50
=1.10
q
(5
1)
4
1.08
+ Tỷ số truyền tay số 6 là :1
-Tỷ số truyền tay số lùi : i
1
= 1,2.i
hi
= 1,2* 1.50=1.8
Kiểm tra tỷ số truyền tay số lùi theo điều kiện bám P
kl
P
=G
.
M
e max
.i
0
.i
l
.
t
rb
G
.
Theo điều kiện bám ta phải có :
i
hI
0.8*1087.5*1.3*0.35
= 1.84
128.6*1.8*1*0.93
Vậy i
l
1.8 < 1.84
là thỏa mãn điều kiện.
Tỷ số truyền tương ứng với từng tay số :
Bảng 2: bảng tỷ số truyền của các tay số
Tay số
I
II
III
IV
V
VI
Số lùi
Tỷ số truyền
1.5
1.39
1.29
1.19
1.1
1
1.8
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
3 ) Lập bảng xác định vận tốc của ô tô tương ứng với từng số truyền.
r
b
*n
e
V
m
= 0.377
i
o
*i
fc
*i
hm
ne(v/p)
1000
1500
2500
3000
4000
4500
5000
5500
V số 1
37.59
56.39
93.98
112.78
150.37
169.17
187.96
206.76
V số 2
40.57
60.85
101.42
121.7
162.27
182.55
202.84
223.12
V số 3
43.71
65.57
109.28
131.14
174.85
196.71
218.56
240.42
V số 4
47.39
71.08
118.46
142.17
189.54
213.24
236.93
260.62
V số 5
51.26
76.89
128.16
153.79
205.05
230.68
256.31
289.94
V số 6
56.39
84.58
140.97
169.17
225.56
253.75
281.94
309
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
PHN II
XÂY DỰNG ĐỒ TH CÁC CH TIÊU ĐỘNG LC HC CA Ô TÔ
I. Cân bng công sut ca ô tô
1. Phương trình cân bằng công suất
Phương trình cân bằng công suất tại bánh xe chủ động
N
k
= N
f
N
i
N
j
+N
w
Công suất của động cơ phát ra tại bánh xe chủ động
N
k
= N
e
N
r
= N
e
.
t
N
r
công suất tiêu hao cho tổn thất cơ khí trong hệ thống truyền lực
t
= 0,89 hiệu suất truyền lực.
N
f
công suất tiêu hao cho lực cản lăn.
v
N
f
= G.f.cos
.
270
- Công suất tiêu hao cho lực cản của không khí
K.F.V
3
N
w
=
3500
- N
j
Công suất tiêu hao cho lực cản quán tính khi tăng tốc .
N
=
G
.
.
j
.
v
j
g
j
270
Trong đó : j : gia tốc của ôtô.
v : vận tốc chuyển động của ôtô.
j
: hệ số kể đến ảnh hưởng của các khối lượng quay.
g : gia tốc trọng trường.
Tuy nhiên trong phương trình chỉ cần xác định thanh phần N
k
,N
f
,N
w
Ta thấy đường biểu diễn N
f
là đường bậc nhất qua gôc tọa độ nên chỉ cần
xác định 2 điểm.
= N
e
.
t
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
N
f0
= 0 và N = G. f .
V
max
( ml )
f
270
- Đương biểu diễn đồ thị N
w
là đường cong
- Các đồ thị N
k-v
theo các số truyền .
Bảng 4: Tính công suất của động cơ
ne(v/p)
1000
1500
2500
3000
4000
4500
5000
5500
Ne(PS)
167
261
449
535
667
704
719.
703.9
Nk
155.31
242.73
417.57
497.55
620.31
654.72
668.67
654.63
V số 1
37.59
56.39
93.98
112.78
150.37
169.17
187.96
206.76
V số 2
40.57
60.85
101.42
121.7
162.27
182.55
202.84
223.12
V số 3
43.71
65.57
109.28
131.14
174.85
196.71
218.56
240.42
V số 4
47.39
71.08
118.46
142.17
189.54
213.24
236.93
260.62
V số 5
V số 6
51.26
56.39
76.89
84.58
128.16
140.97
153.79
169.17
205.05
225.56
230.68
253.75
256.31
281.94
289.94
309.
- Xét ô tô chuyển động trên đường bằng : N
c
= N
f
+ N
w
- Ta có bảng tính sau :
Bảng 5: Tính công cản của động cơ
V(km/h)
0
40
60
86
100
120
f
0
0.018
0.018
0.02
0.03
0.035
Nf
0
4.92
7.39
11.76
20.52
28.72
Nw
0
0.88
2.96
8.72
13.71
23.70
Nw+Nf
0
5.8
10.35
20.48
34.23
52.42
V(km/h)
150
180
220
250
280
309
f
0.045
0.055
0.07
0.085
0.097
0.1164
Nf
46.16
67.71
105.32
145.33
185.75
245.98
Nw
46.29
79.98
146.03
214.29
301.06
404.62
Nw+Nf
92.45
147.69
251.35
359.62
486.81
650.60
2. Đồ thị cân bằng công suất (vẽ trên giấy Ao kẻ
ly) Nhận xét:
Trên đồ thị, đoạn nằm giữa N
k
và (N
f
+ N) là công suất dư. Công suất dư
này để khắc phục các công cản công lên dốc, công suất cản tăng tốc.
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
II.Xác đnh ch tiêu v lc kéo ca ô tô:
1. Phương trình cân bằng lực kéo:
P
ki
= P
f
P
i
P
j
+ P
w
P
k
: Lực kéo tiếp tuyến ở bánh xe chủ động, P
ki
=
M
e
max
.i
0
.i
I
.
t
( kG ).
r
b
-
P
f
: Lực cản lăn, P
f
=f.G.cos
.
-
P
i
: Lực cản lên dốc . P
i
=G.sin
.
K*F*V
2
- Pw : Lực cản không khí, Pw=.
13
- P
j
: Lực cản quán tính (xuất hiện khi xe chuyển động không ổn định),
P
j
=
G
.
j
j .
g
: Góc dốc của đường .
- i=tg
:Độ dốc của đường .
- f : Hệ số cản lăn của đường .
Bảng 6: Tính lực kéo P
K
theo tốc độ ô tô
Me(KG.m)
119.6
124.6
128.6
127.7
119.4
112
103
91.7
Pk1
858.04
893.92
922.61
916.16
856.61
803.51
738.95
657.88
V số 1
37.59
56.39
93.98
112.78
150.37
169.17
187.96
206.76
Pk2
795.12
828.36
854.95
848.97
793.79
744.60
684.76
609.64
V số 2
40.57
60.85
101.42
121.7
162.27
182.55
202.84
223.12
Pk3
737.92
768.77
793.45
787.89
736.68
691.03
635.50
565.78
V số 3
43.71
65.57
109.28
131.14
174.85
196.71
218.56
240.42
Pk4
680.72
709.17
731.94
726.82
697.58
637.46
586.23
521.92
V số 4
47.39
71.08
118.46
142.17
189.54
213.24
236.93
260.62
Pk5
629.23
655.54
676.58
671.85
628.18
589.23
541.90
482.45
V số 5
51.26
76.89
128.16
153.79
205.05
230.68
256.31
289.94
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
Pk6
572.03
595.94
615.08
610.77
571.07
535.68
492.63
438.59
V số 6
56.39
84.58
140.97
169.17
225.56
253.75
281.94
309.
Bảng 7:Tính các loại lực cản theo tốc độ của ô tô
V(km/h)
0
40
60
86
100
120
f
0
0.018
0.018
0.02
0.03
0.035
Pw
0
5.91
13.29
27.31
36.92
53.17
Pf
0
32.24
32.24
36.93
55.40
64.63
Pf+Pw
0
38.15
45.53
64.24
92.32
117.80
V(km/h)
150
180
220
250
280
309
f
0.045
0.055
0.07
0.085
0.097
0.1164
Pw
83.08
119.63
178.71
230.77
289.48
352.55
Pf
83.09
101.56
129.26
156.95
179.11
214.93
Pf+Pw
166.17
221.19
307.97
387.72
468.59
567.48
+) P
ki
=
M
e
max
.i
0
.i
i
.
t
r
b
Trong đó : p
ki
:lực kéo tương ứng ở cấp số i
i
i
: tỷ số truyền của cấp số i
i
0
:tỷ số truyền lực chính.
V
i
: vận tốc
chuyển
động của
ô tô theo
số vòng quay
của trục khuỷu động cơ khi ôtô chuyển động ở cấp số i .
Lực cản lăn P
f
được xác định như sau :
Với v ≤ 80 km/h thì f = f
o
= 0,018
P
f
= G.f đồ thị là đường thẳng song song với trục hoành.
Với v ≥ 80km/h thì f = 0,018 (1+
v
2
) đồ thị có dạng đường cong bậc 2
1500
2. Đồ thị cân bằng lực kéo của ô tô (vẽ trên giấy Ao kẻ
ly) Nhận xét:
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
Trục tung biểu diễn lực P
k
, P
f
, P
. Trục hoành biểu diễn vận tốc của ô tô theo
km/h.
* Đường P
K6
(lực kéo khi xe chạy ở số truyền 6) cắt nhau với đường biểu diễn
lực cản (P
f
, P
) tại A dóng xuống ta được V
max
=309 km/h
Đồ thị P
f
là đường thẳng // với trục hoành khi V < 80km/h và là đường cong bậc
2 khi V > 80km/h.
Khoảng cách từ P
f
+ P
đến P
ki
là lực kéo dư để khắc phục các lực cản khác.
3. Giới hạn của đồ thị D theo điều kiện bám
Ψ ≤D≤D
φ
Trong
đó Ψ = f ± tgα
D ≥ Ψ là điều kiện cần thiết khi ô tô chuyển động ở vận tốc của các số truyền
khác nhau ( trường hợp không tăng tốc )
- Điều kiện D ≤ D
φ
là giới hạn của nhân tố động lực học D theo điều kiện
bám. D
φ
được xác định theo biểu thức :
- D =
P
φ
- P
w
=
m
2k
.φ.G
b
-
k.f.v
2
φ
G
G
13G
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
PHN III
XÂY DỰNG ĐỒ TH D
X
1.Biu thc xác đnh D
X
-Trong thực tế ô tô có thể làm việc với tải trọng thay đổi khi đó ta có biểu
thức xác định nhân tố động lực học như sau :
D
x
=
P
k
- P
w
(1)
G
x
mặt khác ta có
D =
P
k
- P
w
(2)
G
từ 1 và 2 suy ra : D
x
.G
x
= D.G
D
=
G
x
= tgα
1
D
x
G
-Trong đó : α
1
là góc nghiêng biểu thị tỷ số giữa tải trọng của xe đang tính
với khối lượng toàn bộ của xe
- G
x
: Khối lượng của ô tô ở tảI trọng đang tính G
x
= G
o
+ G
ex
- Khối lượng của ô tô ở trạng tháI không tải
- G
ex
: Tải trọng của ô tô ở trạng thái đang tính
- Trị số của α
1
được biểu diễn theo các góc thứ nguyên ( 0
0
)
khi : G
x
< G suy ra t
1
< 1 , α
1
<45
0
( non tải)
G
x
= G suy ra tgα
1
=1 , α
1
= 45
0
( đầy ti)
G
x
> G suy ra tgα
1
>1 , α
1
> 45
0
( quá tải)
-Đồ thị nhân tố động lực học D
x
(cũn gọi đồ thị tia) được biểu diễn kết
hợp với đồ thị D.Phần bên phải đồ thị D khi ô chở đầy tải ,phần bên trái
đồ thị biểu diễn nhân tố động lực học khi xe chở tải thay đổi D
x
hoặc φ
x
( trục
hoành ) , trục tung biểu thị nhân tố động lực học D khi đầy tải.
-Lập bảng giá trị nhân tố động lực học ;
- Ta có D
i
=
P
ki
- P
wi
K.F.v
2
1
G
=( P
ki
-
13
).
G
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
Bảng 8: Tính đồ thị nhân tố D theo tay s
V số 1
37.59
56.39
93.98
112.78
150.37
169.17
187.96
206.76
Pk1
858.04
893.92
922.61
916.16
856.61
803.51
738.95
657.88
Pw1
5.22
11.74
32.61
46.96
83.49
105.67
130.45
157.85
D1
0.455
0.470
0.475
0.464
0.412
0.372
0.325
0.267
V số 2
40.57
60.85
101.42
121.7
162.27
182.55
202.84
223.12
Pk2
795.12
828.36
854.95
848.97
793.79
744.60
684.76
609.64
Pw2
6.08
13.67
37.98
54.69
97.22
123.04
151.92
183.81
D2
0.421
0.435
0.436
0.424
0.372
0.331
0.284
0.227
V số 3
43.71
65.57
109.28
131.14
174.85
196.71
218.56
240.42
Pk3
737.92
768.77
793.45
787.89
736.68
691.03
635.50
565.78
Pw3
7.05
15.87
44.09
63.50
112.88
142.87
176.38
213.42
D3
0.390
0.402
0.400
0.386
0.333
0.292
0.245
0.188
V số 4
47.39
71.08
118.46
142.17
189.54
213.24
236.93
260.62
Pk4
680.72
709.17
731.94
726.82
697.58
637.46
586.23
521.92
Pw4
8.29
18.65
51.81
74.63
132.65
167.89
207.27
250.79
D4
0.359
0.368
0.363
0.348
0.301
0.250
0.202
0.145
V số 5
51.26
76.89
128.16
153.79
205.05
230.68
256.31
289.94
Pk5
629.23
655.54
676.58
671.85
628.18
589.23
541.90
482.45
Pw5
9.7
21.83
60.65
87.33
155.24
196.48
242.57
310.39
D5
0.330
0.338
0.328
0.312
0.252
0.209
0.160
0.092
V số 6
56.39
84.58
140.97
169.17
225.56
253.75
281.94
309.
Pk6
572.03
595.94
615.08
610.77
571.07
535.68
492.63
438.59
Pw6
11.74
26.41
73.38
105.67
187.85
237.74
293.50
352.55
D6
0.299
0.304
0.289
0.269
0.204
0.159
0.106
0.046
2. Đồ thị nhân tố động lực học D
X
khi tải trọng thay đổi
(v trên giy Ao k ly).
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
PHN IV
XÁC ĐỊNH KH NĂNG TĂNG TC CA Ô TÔ
I.Xác đnh gia tc ca ô tô :
1.Biểu thức xác định gia tốc
D-Ψ
J =
δ
i
*g
-Khi ô tô chuyển động trên đường bằng ( α = 0 ) suy ra:
D
m
-f
Jm =
δim
* g
Trong đó
- m chỉ số tương ứng với tỷ số truyền đang tính m = 1 .. - D là nhân tố động
học của ô tô khi chở đủ tải.
-
jm
hệ số kể đến ảnh hưởng của các khối lượng quay được tính theo công thức
sau:
jm
= 1,05+ 0,05.i
2
hm
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
Bảng 10: Tính giá trị của gia tốc theo tỷ số truyền và vận tốc
V số 1
37.59
56.39
93.98
112.78
150.37
169.17
187.96
206.76
D1
0.455
0.470
0.475
0.464
0.412
0.372
0.325
0.267
f
0.018
0.018
0.027
0.033
0.045
0.051
0.058
0.066
j1
2.25
2.38
2.34
2.20
1.64
1.25
0.78
0.21
V số 2
40.57
60.85
101.42
121.7
162.27
182.55
202.84
223.12
D2
0.421
0.435
0.436
0.424
0.372
0.331
0.284
0.227
f
0.018
0.018
0.030
0.035
0.049
0.056
0.064
0.071
j2
1.95
2.07
1.98
1.83
1.26
0.85
0.38
0.18
V số 3
43.71
65.57
109.28
131.14
174.85
196.71
218.56
240.42
D3
0.390
0.402
0.400
0.386
0.333
0.292
0.245
0.188
f
0.018
0.018
0.032
0.038
0.053
0.062
0.069
0.080
j3
1.73
1.84
1.70
1.52
0.92
0.63
0.20
0.12
V số 4
47.39
71.08
118.46
142.17
189.54
213.24
236.93
260.62
D4
0.359
0.368
0.363
0.348
0.301
0.250
0.202
0.145
f
0.018
0.018
0.034
0.042
0.059
0.067
0.078
0.088
j4
1.47
1.55
1.36
1.16
0.59
0.35
0.17
0.07
V số 5
51.26
76.89
128.16
153.79
205.05
230.68
256.31
289.94
D5
0.330
0.338
0.328
0.312
0.252
0.209
0.160
0.092
f
0.018
0.018
0.037
0.046
0.065
0.075
0.086
0.10
j5
1.21
1.28
1.02
0.80
0.42
0.24
0.14
0.03
V số 6
56.39
84.58
140.97
169.17
225.56
253.75
281.94
309.
D6
0.299
0.304
0.289
0.269
0.204
0.159
0.106
0.046
f
0.018
0.020
0.041
0.051
0.072
0.085
0.097
0.1164
j6
0.95
0.98
0.65
0.38
0.29
0.15
0.09
0
- Đồ thị gia tốc(vẽ trên giấy Ao kẻ ly).
2.Lập đồ thị xác định gia tốc của ô
Nhận xét: V
max
= 309 km/h
- Ở tốc độ của ô tô J
vmax
= 0 vì xe không còn khả năng tăng tốc.
- Do ảnh hưởng của hệ số
i1
nên j
2
(gia tốc ở tay số 2) > j
1
(gia tốc ở tay số 1).
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
II. Xác đnh thi gian tăng tc và quãng đưng
tăng tc.
1. Biểu thức xác định thời gian tăng tốc
- Từ CT : j =
d
v
suy ra d
t
=
d
v
d
t
j
- Suy ra:Khoảng thời gian tăng tốc từ v
1
v
2
của ô tô là:
V
1
t
1,2
=
2
.dv
j
V
1
- Bảng giá trị gia tốc ngược
V số 1
37.59
56.39
93.98
112.78
150.37
169.17
187.96
206.76
j1
2.25
2.38
2.34
2.20
1.64
1.25
0.78
0.21
1/j1
0.44
0.42
0.43
0.45
0.61
0.8
1.28
4.76
V số 2
40.57
60.85
101.42
121.7
162.27
182.55
202.84
223.12
j2
1.95
2.07
1.98
1.83
1.26
0.85
0.38
0.18
1/j2
0.51
0.48
0.51
0.55
0.79
1.18
2.63
5.55
V số 3
43.71
65.57
109.28
131.14
174.85
196.71
218.56
240.42
j3
1.73
1.84
1.70
1.52
0.92
0.63
0.20
0.12
1/j3
0.59
0.54
0.59
0.66
1.09
1.59
5.00
8.33
V số 4
47.39
71.08
118.46
142.17
189.54
213.24
236.93
260.62
j4
1.47
1.55
1.36
1.16
0.59
0.35
0.17
0.07
1/j4
0.68
0.65
0.74
0.86
1.69
2.86
5.88
14.28
V số 5
51.26
76.89
128.16
153.79
205.05
230.68
256.31
289.94
j5
1.21
1.28
1.02
0.80
0.42
0.24
0.14
0.03
1/j5
0.83
0.78
0.98
1.25
2.38
4.17
7.14
33.33
V số 6
56.39
84.58
140.97
169.17
225.56
253.75
281.94
309.
j6
0.95
0.98
0.65
0.38
0.29
0.15
0.09
0
1/j6
1.05
1.02
1.53
2.63
3.45
6.67
11.11
+
-Đồ thị gia tốc ngược ( vẽ trên giấy Ao kẻ ly ).
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
3. Thời gian tăng tốc của ô tô.
Áp dụng phương pháp tính gần đúng chia đồ thị 1/j thành k phần với :
t
i
: là thời gian tăng tốc từ
VV1
1
 t =
i
(
i
)
.
i
j
tbi
3.6
Với j
tbi
=
j
i
+
j
i +1
2
n
Suy ra thời gian tăng tốc toàn bộ t =t
i
t
=
1
n
: là số khoảng chia vận tốc từ
V
min
0.95
V
max
j
tbi
là vận tốc trung bình thứ i ( m / s2 )
V
i
: là vận tốc tại thời điểm i ( km/h)
V
i
1
là vận tốc tại thời điểm i-1 ( km/h)
t =
k
t
i
i =1
4.Quãng đường tăng tốc của ô tô
1. Biểu thức tính quãng đường tăng tốc
Áp dụng công thức tính quãng đường :
v =
dS
dS = v.dt
dt
Từ phương pháp tính gần đúng ta có :
Chia vận tốc từ v
min
0.95v
max
thành n khoảng ta có :
S
i
= t
i
.v
tbi
V
1
V
2
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
Trong đó :
là quãng đường tăng tốc được trong khoảng thời
gian t
i
: giá trị trung bình của vận tốc tại thời điểm thứ
i
=
v
i +1
+
v
i
2
k
Tổng quãng đường tăng tốc : S =S
i
i =1
Bảng 12: Tính giá trị thời gian và quãng đường tăng tốc
v
tbi
v
tbi
S
i
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
tay số 1
Vi-1- Vi
0
37.59
37.59
56.39
56.39
93.98
Jtb
1.13
2.32
2.36
∆t
9.24
2.25
4.42
∆s
173.67
105.73
332.32
tay số 2
Vi-1- Vi
93.98 101.42
101.42 162.27
162.27 202.84
Jtb
2.16
1.62
0.82
∆t
0.96
10.43
13.74
∆s
93.79
1375.14
2508.31
tay số 3
Vi-1- Vi
202.84
218.56
Jtb
0.29
∆t
15.06
∆s
3173.14
tay số 4
Vi-1- Vi
218.56
236.93
Jtb
0.19
∆t
26.86
∆s
6117.23
tay số 5
Vi-1- Vi
236.93 256.31
Jtb
0.16
∆t
33.65
∆s
8298.76
tay số 6
Vi-1- Vi
256.31
281.94
281.94
309.
Jtb
0.12
0.05
∆t
59.33
150.33
∆s
15967.19
44418
t
=
t
i
= 37.6 (s);
S =S
i
= 5413(m)
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
5. Đồ thị thời gian tăng tốc và quáng đường tăng tốc ( vẽ trên giấy Ao kẻ ly ).
Nhận xét:
Vì trong quá trình tính toán còn có cả thời gian và quãng đường sang số.
Nên trong quá trình vẽ đồ thị ta nên bỏ qua các thời gian va quãng đường đó.
lOMoARcPSD| 40799667
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐI HC]
H tr ôn tp
KT LUN
Việc tính toán động lực kéo của ô chỉ ý nghĩa về mặt thuyết do tính
tương đối của các phép tính,và sự lựa chọn các hệ số trong quá trình tính toán
không chính xác so với thực tế.Trong thực tế ,việc nghiên cứu đánh giá chất
lượng kéo của ô tô được thực hiện trên đường hoặc trên các bệ thử chuyên
dùng.
*************************************** ************************
| 1/24

Preview text:

LỜI NÓI ĐẦU
I. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC TÍNH TOÁN SỨC KÉO;
Tính toán sức kéo ô tô nhằm mục đích xác định các thông số cơ bản của động
cơ, của hệ thống truyền lực để đảm bảo chất lượng động lực học cần thiết của
chúng trong các điều kiện sử dụng khác nhau, phù hợp với các điều kiện đã cho của
ô tô. Từ đó để xác định các chỉ tiêu để đánh giá chất lượng kéo của ô tô như chỉ tiêu
vận tốc lớn nhất, góc dốc lớn nhất của đường mà ô tô có thể khắc phục được, gia
tốc lớn nhất của ô tô, quãng đường và thời gian tăng tốc ngắn nhất khi đạt vận tốc
là lớn nhất . Các chỉ tiêu trên có thể tìm được khi giải phương trình chuyển động
của ô tô bằng phương pháp đồ thị hoặc phương pháp giải tích.
Tài liệu tính toán sức kéo ô tô có thể làm tài liệu nghiên cứu cho nhiều đối
tượng khác nhau như: Sinh viên cơ khí, thợ sửa chữa ô tô trong các gara cũng
như những người có nhu cầu khác…
Vì kiến thức còn hạn chế vì vậy tài liệu không thể không có những sai xót
vì vậy mong nhận được những đóng góp của thầy giáo cũng như các bạn để tài
liệu ngày càng được hoàn thiện. lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC] Phần I
Xây dựng đường đặc tính tốc độ ngoài của động cơ
I . Xác định trọng lượng và sự phân bố trọng lượng
1. Trọng lượng xe thiết kế : G = Go + n. A + n.Gh Trong đó :
Go : Trọng lượng bản thân của xe
Gh: Trọng lượng của hành lý
A : Trọng lượng của 1 người
n : Số chỗ ngồi trong xe
G : Trọng lượng toàn bộ của ô tô (kG)
Vậy ta có: G = 1450+ 5*60+5*25 = 1875 (kG)
2 .Phân bố tải trọng lên các cầu. Với
xe du lịch : theo số liệu cho trước ta có:
+Tải trọng phân bố cầu trước:
Z1 = 0,42*G = 0,42* 1875= 787.5(kG)
+Tải trọng phân bố cầu sau:
Z2 = 0.58*G= 0.58* 1775=1087.5(kG) 3. Chọn lốp
- Lốp có kí hiệu 195/60Z14
Bán kính thiết kế của bánh xe :
r0 = 195+ 14 *25,4 = 372.8 (mm)= 0.3782(m) 2
Bán kính động và động lực học bánh xe : rb = rk = .
r0 Chọn lốp có áp suất cao,hệ số biến dạng  = 0,95
rk = . r0 = 0,95*0.3782 = 0.35 (m) lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
II. Xây dựng đường đặc tính ngoài của động cơ
- Các đường đặc tính tốc độ ngoài của động cơ là những đường cong biểu
diễn sự phụ của các đại lượng công suất , mô men và suất tiêu hao nhiên liệu của
động cơ theo số vòng quay của trục khuỷu động cơ. Các đường đặc tính này gồm :
+ Đường công suất Ne = f(ne)
+ Đường mô men xoắn Me = f(ne)
+ Đường xuất tiêu hao nhiên liệu của động cơ ge = f(ne)
1. Xác định công suất của động cơ theo điều kiện cản chuyển động
NV = 1 ( .G.vmax + K.F.v3max ) ; (W) 1
-Trong dó : G - tổng trọng lượng của ô tô = 1875 KG
vmax - vận tốc lớn nhất của ô tô 309 (km/h)
K- hệ số cản khí động học, chọn K = 0,025 (kG.s2/m4)
F - diện tích cản chính diện. F = B.H0 =0.8*1.6*1.5 = 1.92(m2)
tl - hiệu suất của hệ thống truyền lực: chọntl = 0,93
f : là hệ số cản lăn của đường (chọn f0 =0,018 với đường nhựa tốt ).
Vậy ta có f = f0 (1 + V2max )= 0.1164 Vì v = 309 > 80( km/h.) 1500 Vậy ta có :
1875*0.1164*309 0, 025*1.92*3093  1 Nv=  + . = 719 ( mã lực)  270 3500  0,93
Error! No bookmark name given. lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
2 . Xác định công suất cực đại của động cơ N ev
Công suất lớn nhất của động cơ: Nemax= a + b2 − c3 (kW)
Trong đó a,b,c là các hệ số thực nghiệm ,với động cơ xăng 4 kỳ: a= b=c =1 nv  = n N =1.1
Chọn nN =5000v/p : số vòng quay của trục khuỷu động cơ ứng với Nemax=
719 ( mã lực) Với động cơ xăng chọn  =1.1
3 . Xây dựng đường đặc tính tốc độ ngoài của động cơ.
-Tính công suất động cơ ở số vòng quay khác nhau :
Sử dụng công thức Lây-Đec-Man: 3   n n  2  n   N = N (mã lực) e
e max .  a. e + b.  e c. e n n      nN N N
Trong đó Ne max và Nn là công suất cực đại và số vòng quay tương ứng.
Ne và ne công suất và số vòng quay ở 1 thời điểm trên đường đặc tính ngoài của động cơ.
- Tính mô men xoắn của trục khuỷu động cơ ứng với vòng quay
ne khác nhau : Me = 716,2 N e (kG.m) n e
λ| = ne là các đại lượng ne và nn đã biết ( với λ| = 0,2; 0,4 … 0,9;1: 1,1) nn λ 0.2 0.3 0.5 0.6 0.8 0.9 1 1.1 ne(v/p) 1000 1500 2500 3000 4000 4500 5000 5500 Ne(PS) 167 261 449 535 667 704 719. 703.9 Me(KG.m) 119.6 124.6 128.6 127.7 119.4 112 103 91.7 lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
Đồ thị đường đặc tính tốc độ ngoài của động cơ.
( vẽ trên giấy Ao kẻ ly) Nhận xét :
Trị số công suất Nemax ở trên chỉ là phần công suất động cơ dùng để khắc
phục các lực cản chuyển động. Để chọn động cơ đặt trên ô tô, cần tăng thêm
phần công khắc phục các sức cản phụ, quạt gió, máy nén khí,… Vì vậy phải
chọn công suất lớn nhất là:

Nemax = 1,1*Nemax = 1.1*704=719(mã lực)
- Hệ số thích ứng của động cơ theo mô men xoắn:
k= M e max =1,2  Memax=k*MN=1.2*103 = 123.6 (KG.m) M N
III. Xác định tỷ số truyền của truyền lực chính
Tỷ số truyền của hệ thống truyền lực chính trong trường hợp tổng quát
được xác định theo công thức : it = ih . if . io
Trong đó : ih là tỷ số truyền lực chính
if là tỷ số truyền của hộp số phụ
io là tỷ số truyền của truyền lực chính
1. Xác định tỷ số truyền của truyền lực chính.
i0 được xác định trên cơ sở đảm bảo tốc độ chuyển động cực đại của ô tô ở
số truyền cao nhất trong hộp số. . i0 = 0.377. r b ne max i . . hn i pc v max
rb= 0,35 m : bán kính động lực học của bánh xe (m).
ihn = 1 : tỷ số truyền của tay số cao nhất
vmax : vận tốc lớn nhất của ô tô 309( km/h).
nv : số vòng quay của động cơ khi ô tô đạt tốc độ lớn nhất ipc =1.3 lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC] i0 = 0.377. 0.35.5500 =1.8 1.1.3.309
2. Xác định tỷ số truyền của hộp số
2.1.Xác định tỷ số truyền của tay số 1
- Tỷ số truyền của tay số 1 được xác định trên cơ sở đảm bảo khắc phục
được sức cản lớn nhất của mặt đường mà bánh xe chủ động không bị
trượt quay trong mọi điều kiện chuyển động.
- Theo ĐK chuyển động ta có : P  kmax P  max +Pw
Pkmax : lực kéo lớn nhất của động cơ phát ra ở bánh xe chủ động.
P  max : lực cản tổng cộng của đường .
Pw : lực cản không khí .
Khi ô tô chuyển động ở tay số I ,vận tốc của ôtô nhỏ nên bỏ qua Pw  P Vậy : P  kmax max = max .G
M .i .i . e max 0 I t   .G max rb
G. max .rb .i pc suy ra :i I  M .i . e max 0 t f = 0,018
α : góc dốc cực đại của đường =10o
Ψmax là hệ số cản tổng cộng lớn nhất của đường Ψ = 0.1164+ tg10o = 0.29 max = f + tgαmax
 ih1 0.29*1875*1.3*0.35 =1.15 (1) 128.6*1.8*1*0.93
-Mặt khác Pkmax còn bị giới hạn bởi điều kiện bám giữa bánh xe với mặt đường:
Pkmax  P  =mk.G  .
M e max .i0 .iI .t   m .G rb k  . lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
Theo điều kiện bám ta có :
G  *  * * rb i  i pc hI M e max * i0 *t
G : trọng lượng phân bố ở cầu chủ động
= 0,8 : hệ số bám của mặt đường tốt.
rb : bán kính làm việc trung bình của bánh xe . 0.8*1087.5*1.3*0.35 ih1 = 1.84(2) 128.6*1.8*1*0.93
Từ (1) và (2) ta chọn lấy ih1= 1.50
2.Xác định tỷ số truyền của các tay số trung gian
- Chọn hệ thống tỷ số truyền của các cấp số trong hộp số theo cấp số
nhân. Công bội được xác định theo biểu thức;
q = n −1 ih1 i h n
Trong đ: n - số cấp trong hộp số; n= 6 i
h1 - tỷ sổ truyền tay số 1, ih1 = 1.50 i
h n - tỷ số truyền tay số cuối cùng trong hộp số. ih6 =1
q = i 1 = 1.50 = n −1 h 5 1.08 ihn 1
Tỷ số truyền tay số thứ i được xác định theo công thức sau: i = i = h (i −1) i h1 h i q q (i −1)
Trong đó: ih I - - tỷ số truyền tay số thứ i trong hộp số (i=2,...,n-1) lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
Từ hai công thức trên ta sẽ xác định được tỷ số truyền ở các tay số:
+Tỷ số truyền của tay số II i i = h1 h II (2−1) = 1.50 =1.39 q 1.08 i i h1
+Tỷ số truyền của tay số = III là :ih3 = h III (3−1) = 1.50 = 1.29 q 1.08 2 i
+Tỷ số truyền của tay số IVlà :ih h1 4 = (4−1) = 1.50 = 1.19 q 1.083 i
+ Tỷ số truyền tay số 5 là : i h1 h5 = (5−1) = 1.50 4 =1.10 q 1.08
+ Tỷ số truyền tay số 6 là :1
-Tỷ số truyền tay số lùi : i1= 1,2.ihi= 1,2* 1.50=1.8
Kiểm tra tỷ số truyền tay số lùi theo điều kiện bám Pkl  P  =G  . M .i .i . e max 0 l t r G b  .
Theo điều kiện bám ta phải có :
ihI 0.8*1087.5*1.3*0.35 = 1.84 128.6*1.8*1*0.93
Vậy il 1.8 < 1.84 là thỏa mãn điều kiện.
Tỷ số truyền tương ứng với từng tay số :
Bảng 2: bảng tỷ số truyền của các tay số Tay số I II III IV V VI Số lùi Tỷ số truyền 1.5 1.39 1.29 1.19 1.1 1 1.8 lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
3 ) Lập bảng xác định vận tốc của ô tô tương ứng với từng số truyền. rb*ne V = 0.377 m io*ifc*ihm ne(v/p) 1000 1500 2500 3000 4000 4500 5000 5500 V số 1 37.59 56.39 93.98 112.78 150.37 169.17 187.96 206.76 V số 2 40.57 60.85 101.42 121.7 162.27 182.55 202.84 223.12 V số 3 43.71 65.57 109.28 131.14 174.85 196.71 218.56 240.42 V số 4 47.39 71.08 118.46 142.17 189.54 213.24 236.93 260.62 V số 5 51.26 76.89 128.16 153.79 205.05 230.68 256.31 289.94 V số 6 56.39 84.58 140.97 169.17 225.56 253.75 281.94 309 lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC] PHẦN II
XÂY DỰNG ĐỒ THỊ CÁC CHỈ TIÊU ĐỘNG LỰC HỌC CỦA Ô TÔ
I. Cân bằng công suất của ô tô
1. Phương trình cân bằng công suất
Phương trình cân bằng công suất tại bánh xe chủ động
Nk = Nf  N i  N j +Nw
Công suất của động cơ phát ra tại bánh xe chủ động
Nk = Ne Nr = Ne = Ne .t .t
Nr công suất tiêu hao cho tổn thất cơ khí trong hệ thống truyền lực
= 0,89 hiệu suất truyền lực. t
Nf công suất tiêu hao cho lực cản lăn. v Nf = G.f.cos .270
- Công suất tiêu hao cho lực cản của không khí K.F.V3 N = w 3500
- Nj Công suất tiêu hao cho lực cản quán tính khi tăng tốc .
N = G . . j . v j j g 270
Trong đó : j : gia tốc của ôtô.
v : vận tốc chuyển động của ôtô.
: hệ số kể đến ảnh hưởng của các khối lượng quay. j
g : gia tốc trọng trường.
Tuy nhiên trong phương trình chỉ cần xác định thanh phần Nk ,Nf,Nw
Ta thấy đường biểu diễn Nf là đường bậc nhất qua gôc tọa độ nên chỉ cần
xác định 2 điểm. lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
Nf0 = 0 và N = G. f . Vmax ( ml ) f 270
- Đương biểu diễn đồ thị Nw là đường cong
- Các đồ thị Nk-v theo các số truyền .
Bảng 4: Tính công suất của động cơ ne(v/p) 1000 1500 2500 3000 4000 4500 5000 5500 Ne(PS) 167 261 449 535 667 704 719. 703.9 Nk 155.31 242.73 417.57 497.55 620.31 654.72 668.67 654.63 V số 1 37.59 56.39 93.98 112.78 150.37 169.17 187.96 206.76 V số 2 40.57 60.85 101.42 121.7 162.27 182.55 202.84 223.12 V số 3 43.71 65.57 109.28 131.14 174.85 196.71 218.56 240.42 V số 4 47.39 71.08 118.46 142.17 189.54 213.24 236.93 260.62 V số 5 51.26 76.89 128.16 153.79 205.05 230.68 256.31 289.94 V số 6 56.39 84.58 140.97 169.17 225.56 253.75 281.94 309.
- Xét ô tô chuyển động trên đường bằng : Nc = Nf + Nw
- Ta có bảng tính sau :
Bảng 5: Tính công cản của động cơ V(km/h) 0 40 60 86 100 120 f 0 0.018 0.018 0.02 0.03 0.035 Nf 0 4.92 7.39 11.76 20.52 28.72 Nw 0 0.88 2.96 8.72 13.71 23.70 Nw+Nf 0 5.8 10.35 20.48 34.23 52.42 V(km/h) 150 180 220 250 280 309 f 0.045 0.055 0.07 0.085 0.097 0.1164 Nf 46.16 67.71 105.32 145.33 185.75 245.98 Nw 46.29 79.98 146.03 214.29 301.06 404.62 Nw+Nf 92.45 147.69 251.35 359.62 486.81 650.60
2. Đồ thị cân bằng công suất (vẽ trên giấy Ao kẻ ly) Nhận xét:
Trên đồ thị, đoạn nằm giữa Nk và (Nf + N) là công suất dư. Công suất dư
này để khắc phục các công cản công lên dốc, công suất cản tăng tốc. lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
II.Xác định chỉ tiêu về lực kéo của ô tô:
1. Phương trình cân bằng lực kéo:
Pki = Pf  Pi  P j + Pw M .i .i e max 0 I .t
Pk : Lực kéo tiếp tuyến ở bánh xe chủ động, Pki = ( kG ). rb
- Pf : Lực cản lăn, Pf =f.G.cos .
- Pi : Lực cản lên dốc . Pi =G.sin . K*F*V2
- Pw : Lực cản không khí, Pw=. 13
- P j : Lực cản quán tính (xuất hiện khi xe chuyển động không ổn định),
Pj = G . j j . g
: Góc dốc của đường .
- i=tg :Độ dốc của đường .
- f : Hệ số cản lăn của đường .
Bảng 6: Tính lực kéo PK theo tốc độ ô tô Me(KG.m) 119.6 124.6 128.6 127.7 119.4 112 103 91.7 Pk1 858.04 893.92 922.61 916.16 856.61 803.51 738.95 657.88 V số 1 37.59 56.39 93.98 112.78 150.37 169.17 187.96 206.76 Pk2 795.12 828.36 854.95 848.97 793.79 744.60 684.76 609.64 V số 2 40.57 60.85 101.42 121.7 162.27 182.55 202.84 223.12 Pk3 737.92 768.77 793.45 787.89 736.68 691.03 635.50 565.78 V số 3 43.71 65.57 109.28 131.14 174.85 196.71 218.56 240.42 Pk4 680.72 709.17 731.94 726.82 697.58 637.46 586.23 521.92 V số 4 47.39 71.08 118.46 142.17 189.54 213.24 236.93 260.62 Pk5 629.23 655.54 676.58 671.85 628.18 589.23 541.90 482.45 V số 5 51.26 76.89 128.16 153.79 205.05 230.68 256.31 289.94 lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC] Pk6 572.03 595.94 615.08 610.77 571.07 535.68 492.63 438.59 V số 6 56.39 84.58 140.97 169.17 225.56 253.75 281.94 309.
Bảng 7:Tính các loại lực cản theo tốc độ của ô tô V(km/h) 0 40 60 86 100 120 f 0 0.018 0.018 0.02 0.03 0.035 Pw 0 5.91 13.29 27.31 36.92 53.17 Pf 0 32.24 32.24 36.93 55.40 64.63 Pf+Pw 0 38.15 45.53 64.24 92.32 117.80 V(km/h) 150 180 220 250 280 309 f 0.045 0.055 0.07 0.085 0.097 0.1164 Pw 83.08 119.63 178.71 230.77 289.48 352.55 Pf 83.09 101.56 129.26 156.95 179.11 214.93 Pf+Pw 166.17 221.19 307.97 387.72 468.59 567.48
M e max .i0 .ii .t +) Pki = r b
Trong đó : pki :lực kéo tương ứng ở cấp số i
ii : tỷ số truyền của cấp số i
i0 :tỷ số truyền lực chính. Vi : vận tốc
chuyển động của ô tô theo số vòng quay
của trục khuỷu động cơ khi ôtô chuyển động ở cấp số i .
Lực cản lăn Pf được xác định như sau :
Với v ≤ 80 km/h thì f = fo = 0,018
Pf = G.f đồ thị là đường thẳng song song với trục hoành. v2
Với v ≥ 80km/h thì f = 0,018 (1+
) đồ thị có dạng đường cong bậc 2 1500
2. Đồ thị cân bằng lực kéo của ô tô (vẽ trên giấy Ao kẻ
ly) Nhận xét: lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
Trục tung biểu diễn lực Pk, Pf, P. Trục hoành biểu diễn vận tốc của ô tô theo km/h.
* Đường PK6 (lực kéo khi xe chạy ở số truyền 6) cắt nhau với đường biểu diễn
lực cản
(Pf, P) tại A dóng xuống ta được Vmax =309 km/h
Đồ thị Pf là đường thẳng // với trục hoành khi V < 80km/h và là đường cong bậc 2 khi V > 80km/h.
Khoảng cách từ Pf + P đến Pki là lực kéo dư để khắc phục các lực cản khác.
3. Giới hạn của đồ thị D theo điều kiện bám Ψ ≤D≤Dφ Trong đó Ψ = f ± tgα
D ≥ Ψ là điều kiện cần thiết khi ô tô chuyển động ở vận tốc của các số truyền
khác nhau ( trường hợp không tăng tốc )
- Điều kiện D ≤ Dφ là giới hạn của nhân tố động lực học D theo điều kiện
bám. Dφ được xác định theo biểu thức : Pφ- P m k.f.v2 - D = w = 2k.φ.Gb - φ G G 13G lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC] PHẦN III
XÂY DỰNG ĐỒ THỊ DX
1.Biểu thức xác định DX
-Trong thực tế ô tô có thể làm việc với tải trọng thay đổi khi đó ta có biểu
thức xác định nhân tố động lực học như sau : P D k- Pw x = (1) Gx P mặt khác ta có k- Pw D = (2) G
từ 1 và 2 suy ra : Dx.Gx = D.G D = Gx = tgα1 Dx G
-Trong đó : α1 là góc nghiêng biểu thị tỷ số giữa tải trọng của xe đang tính
với khối lượng toàn bộ của xe
- Gx : Khối lượng của ô tô ở tảI trọng đang tính Gx = Go + Gex
- Khối lượng của ô tô ở trạng tháI không tải
- Gex : Tải trọng của ô tô ở trạng thái đang tính
- Trị số của α1 được biểu diễn theo các góc thứ nguyên ( 00)
khi : Gx < G suy ra tgα1 < 1 , α1<450 ( non tải)
Gx = G suy ra tgα1 =1 , α1= 450 ( đầy tải)
Gx > G suy ra tgα1 >1 , α1> 450 ( quá tải)
-Đồ thị nhân tố động lực học Dx (cũn gọi là đồ thị tia) được biểu diễn kết
hợp với đồ thị D.Phần bên phải là đồ thị D khi ô tô chở đầy tải ,phần bên trái là
đồ thị biểu diễn nhân tố động lực học khi xe chở tải thay đổi Dx hoặc φx ( trục
hoành ) , trục tung biểu thị nhân tố động lực học D khi đầy tải.

-Lập bảng giá trị nhân tố động lực học ; Pki - Pwi K.F.v2 1 - Ta có Di = G =( Pki - 13 ). G lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
Bảng 8: Tính đồ thị nhân tố D theo tay số V số 1 37.59 56.39 93.98 112.78 150.37 169.17 187.96 206.76 Pk1 858.04 893.92 922.61 916.16 856.61 803.51 738.95 657.88 Pw1 5.22 11.74 32.61 46.96 83.49 105.67 130.45 157.85 D1 0.455 0.470 0.475 0.464 0.412 0.372 0.325 0.267 V số 2 40.57 60.85 101.42 121.7 162.27 182.55 202.84 223.12 Pk2 795.12 828.36 854.95 848.97 793.79 744.60 684.76 609.64 Pw2 6.08 13.67 37.98 54.69 97.22 123.04 151.92 183.81 D2 0.421 0.435 0.436 0.424 0.372 0.331 0.284 0.227 V số 3 43.71 65.57 109.28 131.14 174.85 196.71 218.56 240.42 Pk3 737.92 768.77 793.45 787.89 736.68 691.03 635.50 565.78 Pw3 7.05 15.87 44.09 63.50 112.88 142.87 176.38 213.42 D3 0.390 0.402 0.400 0.386 0.333 0.292 0.245 0.188 V số 4 47.39 71.08 118.46 142.17 189.54 213.24 236.93 260.62 Pk4 680.72 709.17 731.94 726.82 697.58 637.46 586.23 521.92 Pw4 8.29 18.65 51.81 74.63 132.65 167.89 207.27 250.79 D4 0.359 0.368 0.363 0.348 0.301 0.250 0.202 0.145 V số 5 51.26 76.89 128.16 153.79 205.05 230.68 256.31 289.94 Pk5 629.23 655.54 676.58 671.85 628.18 589.23 541.90 482.45 Pw5 9.7 21.83 60.65 87.33 155.24 196.48 242.57 310.39 D5 0.330 0.338 0.328 0.312 0.252 0.209 0.160 0.092 V số 6 56.39 84.58 140.97 169.17 225.56 253.75 281.94 309. Pk6 572.03 595.94 615.08 610.77 571.07 535.68 492.63 438.59 Pw6 11.74 26.41 73.38 105.67 187.85 237.74 293.50 352.55 D6 0.299 0.304 0.289 0.269 0.204 0.159 0.106 0.046
2. Đồ thị nhân tố động lực học DX khi tải trọng thay đổi
(vẽ trên giấy Ao kẻ ly). lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC] PHẦN IV
XÁC ĐỊNH KHẢ NĂNG TĂNG TỐC CỦA Ô TÔ
I.Xác định gia tốc của ô tô :
1.Biểu thức xác định gia tốc D-Ψ J = δi *g
-Khi ô tô chuyển động trên đường bằng ( α = 0 ) suy ra: Dm-f Jm = δim * g Trong đó
- m chỉ số tương ứng với tỷ số truyền đang tính m = 1 .. - D là nhân tố động
học của ô tô khi chở đủ tải.
- jm hệ số kể đến ảnh hưởng của các khối lượng quay được tính theo công thức sau: jm = 1,05+ 0,05.i2hm lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
Bảng 10: Tính giá trị của gia tốc theo tỷ số truyền và vận tốc V số 1 37.59 56.39 93.98 112.78 150.37 169.17 187.96 206.76 0.455 0.470 0.475 0.464 0.412 0.372 0.325 0.267 D1 f 0.018 0.018 0.027 0.033 0.045 0.051 0.058 0.066 j1 2.25 2.38 2.34 2.20 1.64 1.25 0.78 0.21 V số 2 40.57 60.85 101.42 121.7 162.27 182.55 202.84 223.12 0.421 0.435 0.436 0.424 0.372 0.331 0.284 0.227 D2 f 0.018 0.018 0.030 0.035 0.049 0.056 0.064 0.071 j2 1.95 2.07 1.98 1.83 1.26 0.85 0.38 0.18 V số 3 43.71 65.57 109.28 131.14 174.85 196.71 218.56 240.42 0.390 0.402 0.400 0.386 0.333 0.292 0.245 0.188 D3 f 0.018 0.018 0.032 0.038 0.053 0.062 0.069 0.080 j3 1.73 1.84 1.70 1.52 0.92 0.63 0.20 0.12 V số 4 47.39 71.08 118.46 142.17 189.54 213.24 236.93 260.62 0.359 0.368 0.363 0.348 0.301 0.250 0.202 0.145 D4 f 0.018 0.018 0.034 0.042 0.059 0.067 0.078 0.088 j4 1.47 1.55 1.36 1.16 0.59 0.35 0.17 0.07 V số 5 51.26 76.89 128.16 153.79 205.05 230.68 256.31 289.94 0.330 0.338 0.328 0.312 0.252 0.209 0.160 0.092 D5 f 0.018 0.018 0.037 0.046 0.065 0.075 0.086 0.10 j5 1.21 1.28 1.02 0.80 0.42 0.24 0.14 0.03 V số 6 56.39 84.58 140.97 169.17 225.56 253.75 281.94 309. 0.299 0.304 0.289 0.269 0.204 0.159 0.106 0.046 D6 f 0.018 0.020 0.041 0.051 0.072 0.085 0.097 0.1164 j6 0.95 0.98 0.65 0.38 0.29 0.15 0.09 0
- Đồ thị gia tốc(vẽ trên giấy Ao kẻ ly).
2.Lập đồ thị xác định gia tốc của ô tô
Nhận xét: Vmax = 309 km/h
- Ở tốc độ của ô tô Jvmax = 0 vì xe không còn khả năng tăng tốc.
- Do ảnh hưởng của hệ số i1 nên j2 (gia tốc ở tay số 2) > j1 (gia tốc ở tay số 1). lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
II. Xác định thời gian tăng tốc và quãng đường tăng tốc.
1. Biểu thức xác định thời gian tăng tốc
- Từ CT : j = dv suy ra dt = dv dtj
- Suy ra:Khoảng thời gian tăng tốc từ v1 → v2 của ô tô là: V 1 t1,2= 2 .dv j V1
- Bảng giá trị gia tốc ngược V số 1 37.59 56.39 93.98 112.78 150.37 169.17 187.96 206.76 j1 2.25 2.38 2.34 2.20 1.64 1.25 0.78 0.21 1/j1 0.44 0.42 0.43 0.45 0.61 0.8 1.28 4.76 V số 2 40.57 60.85 101.42 121.7 162.27 182.55 202.84 223.12 j2 1.95 2.07 1.98 1.83 1.26 0.85 0.38 0.18 1/j2 0.51 0.48 0.51 0.55 0.79 1.18 2.63 5.55 V số 3 43.71 65.57 109.28 131.14 174.85 196.71 218.56 240.42 j3 1.73 1.84 1.70 1.52 0.92 0.63 0.20 0.12 1/j3 0.59 0.54 0.59 0.66 1.09 1.59 5.00 8.33 V số 4 47.39 71.08 118.46 142.17 189.54 213.24 236.93 260.62 j4 1.47 1.55 1.36 1.16 0.59 0.35 0.17 0.07 1/j4 0.68 0.65 0.74 0.86 1.69 2.86 5.88 14.28 V số 5 51.26 76.89 128.16 153.79 205.05 230.68 256.31 289.94 j5 1.21 1.28 1.02 0.80 0.42 0.24 0.14 0.03 1/j5 0.83 0.78 0.98 1.25 2.38 4.17 7.14 33.33 V số 6 56.39 84.58 140.97 169.17 225.56 253.75 281.94 309. j6 0.95 0.98 0.65 0.38 0.29 0.15 0.09 0 1/j6 1.05 1.02 1.53 2.63 3.45 6.67 11.11 +
-Đồ thị gia tốc ngược ( vẽ trên giấy Ao kẻ ly ). lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
3. Thời gian tăng tốc của ô tô.
Áp dụng phương pháp tính gần đúng chia đồ thị 1/j thành k phần với : t V
i : là thời gian tăng tốc 1 V2 từ VV−1 ) 1
 t =  i ( i . i j tbi 3.6 + j Với i +1 jtbi = ji 2 n
Suy ra thời gian tăng tốc toàn bộ t = ti t =1
n : là số khoảng chia vận tốc từ Vmin  0.95Vmax j
tbi là vận tốc trung bình thứ i ( m / s2 )
Vi : là vận tốc tại thời điểm i ( km/h) V
i −1 là vận tốc tại thời điểm i-1 ( km/h)
t = kti i =1
4.Quãng đường tăng tốc của ô tô
1. Biểu thức tính quãng đường tăng tốc
Áp dụng công thức tính quãng đường :
v = dSdS = v.dt dt
Từ phương pháp tính gần đúng ta có :
Chia vận tốc từ vmin  0.95vmax thành n khoảng ta có :
Si = ti .vtbi lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC] Trong đó :
Si là quãng đường tăng tốc được trong khoảng thời v
gian ti : giá trị trung bình của vận tốc tại thời điểm thứ tbi i vtbi = v + v i +1 i 2 k
Tổng quãng đường tăng tốc : S = Si i =1
Bảng 12: Tính giá trị thời gian và quãng đường tăng tốc lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC] tay số 1 Vi-1- Vi 0  37.59 37.59  56.39 56.39  93.98 Jtb 1.13 2.32 2.36 ∆t 9.24 2.25 4.42 ∆s 173.67 105.73 332.32 tay số 2 Vi-1- Vi 93.98  101.42 101.42  162.27 162.27  202.84 Jtb 2.16 1.62 0.82 ∆t 0.96 10.43 13.74 ∆s 93.79 1375.14 2508.31 tay số 3 Vi-1- Vi 202.84  218.56 Jtb 0.29 ∆t 15.06 ∆s 3173.14 tay số 4 Vi-1- Vi 218.56  236.93 Jtb 0.19 ∆t 26.86 ∆s 6117.23 tay số 5 Vi-1- Vi 236.93  256.31 Jtb 0.16 ∆t 33.65 ∆s 8298.76 tay số 6 Vi-1- Vi 256.31  281.94 281.94  309. Jtb 0.12 0.05 ∆t 59.33 150.33 ∆s 15967.19 44418
t = ti = 37.6 (s); S = S i = 5413(m) lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC]
5. Đồ thị thời gian tăng tốc và quáng đường tăng tốc ( vẽ trên giấy Ao kẻ ly ). Nhận xét:
Vì trong quá trình tính toán còn có cả thời gian và quãng đường sang số.
Nên trong quá trình vẽ đồ thị ta nên bỏ qua các thời gian va quãng đường đó. lOMoAR cPSD| 40799667 Hỗ trợ ôn tập
[ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỌC] KẾT LUẬN
Việc tính toán động lực kéo của ô tô chỉ có ý nghĩa về mặt lí thuyết do tính
tương đối của các phép tính,và sự lựa chọn các hệ số trong quá trình tính toán
không chính xác so với thực tế.Trong thực tế ,việc nghiên cứu đánh giá chất
lượng kéo của ô tô được thực hiện trên đường hoặc trên các bệ thử chuyên dùng.
*************************************** ************************