








Preview text:
lOMoAR cPSD| 58412604 BỘ TƯ PHÁP
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI ------------ BÀI TẬP NHÓM
MÔN TÂM LÍ ĐẠI CƯƠNG Đề tài:
Bộ não người: Cậu tạo và chức năng hoạt động.
Ứng dụng đặc điểm hoạt động của bộ não
để nâng cao hiệu quả học tập. Nhóm: 05 Lớp : N03.TL2 Hà Nội, 2022 0 lOMoAR cPSD| 58412604 MỤC LỤC
PHẦN 1. MỞ ĐẦU.............................................................................................................................1
PHẦN 2. NỘI DUNG.........................................................................................................................2
2.1. KHÁI QUÁT VỀ BỘ NÃO....................................................................................................2
2.2. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA BỘ NÃO:....................................................................3
2.2.1. Đại não...............................................................................................................................3 2.3.
ĐẶC ĐIỂM CỦA BỘ NÃO:...............................................................................................7
2.4.....................................................................................................................................................8 PHẦN 3. KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................................8 1 lOMoAR cPSD| 58412604 PHẦN 1. MỞ ĐẦU
Đời sống tâm lý ở con người rất đa dạng, phong phú và phức tạp, không ngừng
xuất hiện những vấn đề mới mẻ không chỉ thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu mà
còn của tất cả mọi người. Trong đời sống của con người, những hiện tượng tâm lý đóng
vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh, điều khiển hành vi của con người, giúp cho
con người dễ dàng hòa nhập với xã hội và thành công trong cuộc sống, muốn làm được
điều đó thì phải có sự kết hợp của rất nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, trong đó
yếu tố tiên quyết là hoạt động của bộ não - một “sản phẩm” hoàn hảo của tạo hóa,
không chỉ là cơ quan phức tạp nhất trong cơ thể con người, mà còn là “trung tâm chỉ
đạo” tạo ra vô vàn những quyết định, hành động trong thực tiễn cuộc sống.
Nhà triết học Vladimir Ilyich Lenin cho rằng: “Tâm lý là cơ năng của cái phần
nhỏ đặc biệt phức tạp của vật chất mà ta gọi là “bộ não của con người”. Đó cũng là cơ
sở để tin rằng, qua con đường thực nghiệm, chúng ta sẽ quy được tư duy thành những
vận động phân tử và hóa học ở trong óc để lấy đó làm cơ sở nâng cao hiệu quả hoạt
động học tập và làm việc. Các nhà thần kinh học, sinh lý học cũng đã chỉ ra rằng tâm
lý là chức năng của bộ não: Bộ não nhận tác động của thế giới dưới các dạng xung
động thần kinh cùng những biến đổi lí hóa ở từng neuron, từng synapse, các trung khu
thần kinh ở bộ phận dưới vỏ và vỏ não, làm cho não bộ hoạt động theo quy luật thần
kinh tạo nên các hiện tượng tâm lý theo cơ chế phản xạ. Bộ não giữ nhiều chức năng
vô cùng quan trọng. Não bộ điều khiển chức năng của các cơ quan trong cơ thể, điều
khiển lời nói, suy nghĩ, hành động, giúp con người phản ứng lại với các tình huống
trong cuộc sống, điều hòa lại cơ thể khi stress, căng thẳng… Cấu trúc não với các tổ
chức khác nhau, mỗi cấu trúc lại có một chức năng riêng biệt, vừa độc lập vừa thống
nhất với nhau tham gia chung vào chức năng điều khiển cơ thể của bộ não.
Trong quá trình học tập và làm việc, chúng ta dễ nhận thấy việc càng tập trung
vào một vấn đề nào đó sẽ càng đem lại hiệu quả và năng suất tốt hơn. Tuy nhiên, không
phải lúc nào chúng ta cũng có thể làm việc liền một mạch nếu như có nhiều yếu tố xung
quanh tác động, thu hút sự chú ý và làm ta mất sự chuyên tâm. Đặc biệt, hiện tượng
“thả hồn treo ngược cành cây” là chuyện rất hay xảy ra ở các bạn sinh viên. Điều này
khiến ta dễ dàng bắt gặp cảnh tượng rất nhiều dễ sinh viên lơ đãng, ngủ gật, hoặc ngồi lOMoAR cPSD| 58412604
làm việc riêng trong lớp vì không thể chú tâm vào bài giảng. Đây cũng là lý do nhóm
05 đã làm một bài nghiên cứu dưới đây để giới thiệu về cấu tạo, chức năng của bộ não
người, từ đó vận dụng đặc điểm hoạt động của não bộ nhằm khắc phục tình trạng trên
và nâng cao hiệu quả trong học tập. PHẦN 2. NỘI DUNG
2.1. KHÁI QUÁT VỀ BỘ NÃO
Bộ não là trung tâm điều khiển của hệ thần kinh trung ương, chịu trách nhiệm điều khiển hành vi.1
Bộ não giữ nhiều chức năng quan trọng. Chịu trách nhiệm diễn giải ý nghĩa của
những điều diễn ra xung quanh chúng ta. Thông qua năm giác quan: thị giác, khứu
giác, thính giác, vị giác và xúc giác. Não có khả năng thu nhận nhiều tín hiệu cùng một lúc.
Bộ não người chứa hàng tỷ tế bào thần kinh được sắp xếp theo các mô hình,
trình tự đặc biệt với mục đích phối hợp suy nghĩ, cảm xúc, hành vi, chuyển động và
cảm giác của con người. Một hệ thần kinh phức tạp có thể kết nối não bộ của con
người tới các bộ phận còn lại trên cơ thể, vì vậy, giúp con người xử lý các hành động
nhanh chóng. Mô não được tạo thành từ khoảng 100 tỷ tế bào thần và một nghìn tỷ tế
bào hỗ trợ giúp ổn định mô. Bộ não gồm có nhiều bộ phận khác nhau, trong đó có 3
bộ phận chính: tiểu não, thân não, đại não, ngoài ra, còn có các dây thần kinh và
vùng hạ đồi. Mỗi cấu trúc lại có một chức năng riêng biệt, vừa độc lập vừa thống nhất
với nhau tham gia chung vào chức năng điều khiển cơ thể của bộ não.
Việc hiểu được cơ chê hoạt động của bộ não là vô cùng cần thiết. Trên cơ sở đó,
các nhà khoa học nói riêng, con người nói chung đã và đang không ngừng tìm hiểu,
khám phá những gì diễn ra bên trong bộ não.
2.2. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA BỘ NÃO: 2.2.1. Đại não
a. Vị trí của đại não:
1 https://vi.wikipedia.org/wiki/N%C3%A3o lOMoAR cPSD| 58412604
Đại não là cơ quan phát triển nhất của não bộ, đồng thời có kích thước lớn nhất,
nằm ở phía trên và che lấp não trung gian, tiểu não và trụ não.
b. Cấu tạo của đại não:
Cấu tạo ngoài: Đại não có nhiều rãnh khác nhau nhằm chia thành các phần và
các thùy. Rãnh liên bán cầu là nơi chia đại não thành hai nửa bên, ngoài ra có
rãnh sâu chia đại não thành 4 thùy khác nhau: Thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm
và thùy thái dương.
• Thùy trán: Thùy lớn nhất trong bốn thùy não. Thùy trán chịu trách nhiệm cho
các chức năng như lời nói, trí tuệ, hành vi, kỹ năng vận động. Vỏ não trán trước
đóng vai trò quan trọng về trí nhớ, sự thông minh, khả năng tập trung, tích cách.
Có một số vùng chức năng riêng biệt ở thùy trán:
• Thùy đỉnh: Thùy đỉnh có tác dụng ghi nhận và phân tích các tín hiệu từ các vùng
khác nhau của não bộ, từ đó, tổng hợp thông tin để đưa ra cảm nhận, ý nghĩa đối
với sự vật, sự việc. Một số vùng ở thùy đỉnh có chức năng cụ thể: Ví dụ:
Bệnh nhân tổn thương lớn ở thùy đỉnh phải có thể phủ nhận sự tồn tại của liệt
nửa người trái. Bệnh nhân bị các tổn thương nhỏ hơn có thể mất khả năng học
các kỹ năng vận động (ví dụ: mặc quần áo, các hoạt động khác mà cần phải học
mới làm được) - một thiếu sót về vận động-không gian có tên là thất dụng.
• Thùy chẩm: Nằm phía sau não, chịu trách nhiệm quá trình cảm nhận màu sắc,
hình dạng của con người. Thùy chẩm có chứa vỏ não thị giác sơ cấp và các liên hợp thị giác.
Xử lý thông tin qua hình ảnh có màu sắc hoặc trắng đen nhờ thị giác
Nhận diện vật thể thông qua các khối không gian, khoảng cách, kí hiệu hoặc biểu tượng
• Thùy thái dương: Các thùy thái dương rất quan trọng trong việc nhận cảm âm
thanh, ngôn ngữ, trí nhớ hình ảnh, trí nhớ tường thuật (thực tế) và cảm xúc. Bệnh
nhân bị tổn thương thùy thái dương phải thường mất khả năng hiểu được các
kích thích âm thanh không phải lời nói (ví dụ: âm nhạc). Tổn thương thùy thái
dương trái làm suy giảm nặng sự nhận biết, trí nhớ và sự hình thành ngôn ngữ. lOMoAR cPSD| 58412604
Cấu tạo trong: Bao gồm chất xám và chất trắng. Chất xám của đại não dày 2 –
3mm, gồm 6 lớp nằm ở ngoài vỏ não, còn chất trắng chứa hầu hết là các dây
thần kinh nối các vùng của vỏ não và nối 2 nửa đại não với nhau, vì vậy nếu bị
tổn thương một bên đại não sẽ làm tê liệt các phần bên còn lại.
c. Chức năng của đại não: • Chức năng cảm giác:
- Vùng thùy chẩm tại đại não sẽ chi phối về thị giác của con người, cụ thể là
sẽ ảnh hưởng đến việc hiển thị, nhận biết màu sắc, ánh sáng, hình ảnh tổng
quan của sự vật, hiện tượng mà mắt người quan sát thấy.
- Vùng thùy thái dương tại đại não sẽ chi phối cảm giác về thính giác, cảm nhận về âm thanh.
- Vùng thùy đỉnh tại đại não quản lý cảm giác nhiệt độ và xúc giác.
• Chức năng vận động: chức năng này được phụ trách bởi thùy trán, từ đó tạo nên
những vận động của cơ thể tuân theo ý muốn của não bộ. Đó là những vận động có ý thức.
• Chức năng ngôn ngữ: Đây là một trong những chức năng của đại não được đánh
giá là điển hình và rất quan trọng. Một số vùng chuyên biệt phụ trách đến chức
năng ngôn ngữ này sẽ giúp con người có thể hiểu được giọng nói xung quanh,
phân biệt được loại ngôn ngữ, có thể viết chữ, thể hiện sự văn minh tiến hóa của loài người.
• Chức năng tư duy: Sự phát triển của đại não mà cụ thể là vỏ não ở mỗi người là
yếu tố quyết định đến khả năng tư duy của con người. Khả năng tư duy cụ thể
và trừu tượng là đặc điểm giúp khẳng định sự tiến hóa của loài người cao hơn cấp động vật. 2.2.2. Thân não:
a. Vị trí và cấu tạo của thân não:
Thân não là phần trung gian nối liền đại não với tủy sống. Thân não được chia thành 3
phần chính là trung não, cầu não và hành não.
b. Chức năng của thân não: lOMoAR cPSD| 58412604
• Thân não cung cấp sự phân bổ thần kinh vận động và cảm giác chính tới mặt và
cổ thông qua các dây thần kinh sọ. Trong số mười hai cặp dây thần kinh sọ, mười
cặp đến từ thân não. Thân não là một phần cực kỳ quan trọng của não vì những
mối nối thần kinh của hệ thống giác quan và vận động từ các phần chính của não
đi tới phần còn lại của cơ thể phải đi qua thân não. Những đường dẫn truyền đó
bao gồm bó gai-vỏ não (chức năng vận động), bó cột sau (xúc giác phân biệt,
cảm giác rung, và nhận cảm cơ thể), và bó gai-đồi bên (cảm giác đau, cảm giác
nhiệt, ngứa và xúc giác bất phân biệt)
• Thân não được kết nối với tủy sống để kiểm soát thân nhiệt và cảm giác no đói.
Thân não cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc điều tiết các chức năng
tim và hô hấp. Nó cũng điều tiết hệ thần kinh trung ương, và là bộ phận then
chốt trong việc duy trì ý thức và điều hòa chu kỳ ngủ. 2.2.3. Tiểu não:
a. Vị trí của tiểu não
Tiểu não có vị trí ở phía sau của hộp sọ, bên dưới thùy thái dương chẩm và phía sau thân não.
b. Cấu tạo của tiểu não
Tiểu não bao gồm: vỏ não được bao phủ bởi chất trắng và não thất chứa đầy chất lỏng.
Nó cũng được chia thành hai bán cầu như vỏ não. Tiểu não chỉ chiếm 10% tổng khối
lượng của não, nhưng nó chứa hơn một nửa số lượng tế bào thần kinh của não. c. Chức
năng của tiểu não
Tiểu não có thể điều khiển và chỉ huy sự hoạt động của các cơ khớp nhằm giúp cơ thể
giữ thăng bằng. Đồng thời, bộ phận này có chức năng như bộ máy điều khiển mọi hoạt động của cơ thể.
Một số chức năng chính của tiểu não:
• Điều hòa các chuyển động chủ động: Chuyển động là một quá trình phức tạp đòi
hỏi một số nhóm cơ khác nhau cùng nhau làm thì mới thực hiện được. Ví dụ, để
thực hiện các động tác như đi bộ, chạy hoặc ném bóng phải có sự phối hợp giữa
nhiều nhóm cơ khác nhau trên toàn cơ thể. Mặc dù tiểu não không được cho
nguồn gốc của mọi chuyển động, những phần não này giúp tổ chức tất cả các lOMoAR cPSD| 58412604
hành động của các nhóm cơ tham gia vào chuyển động nhằm đảm bảo cơ thể
chuyển động phối hợp ăn ý với nhau.
• Cân bằng và tư thế: Để hiểu được tầm quan quan trọng của tiểu não, có thể xem
ví dụ dưới đây khi chức năng của phần não này bị suy giảm. Ví dụ:
Khi uống rượu bia, các chất có trong rượu bia sẽ có tác dụng ngay lập tức lên
tiểu não và dẫn đến sự gián đoạn trong khả năng phối hợp và vận động của cơ
thể. Dẫn đến những người bị say không thể đi trên một đường thẳng hoặc không
thể chạm vào mũi của chính mình khi được hỏi.
• Học tập vận động (Motor Learning): Khi học cách thực hiện một kỹ năng mới
như đi xe đạp hoặc đánh bóng chày, ta thường trải qua quá trình thử và sai (trial-
and-error process). Khi ta điều chỉnh các chuyển động trong quá trình học kỹ
năng mới, sẽ có khả năng thực hiện kỹ năng mới tốt hơn và cuối cùng là thực
hiện hành động mới một cách liền mạch. Tiểu não đóng vai trò quan trọng trong
quá trình học tập vận động này.
2.3. ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG CỦA BỘ NÃO:
2.3.1. Hoạt động của bộ não: •
Bộ não là một trong những hệ thống phức tạp nhất tự nhiên, kiểm
soát và điều hành tất cả các quá trình tâm lý và hành vi của con
người có cả ý thức lẫn vô thức. Mỗi chức năng thần kinh của não
bộ diễn ra ở một vùng cụ thể. •
Các đặc điểm hoạt động của bộ não gồm: •
Xử lý thức ăn, nước uống và các chất dinh dưỡng khác để đáp ứng nhu cầu sinh lý. •
Điều hành các chức năng cảm giác như thị giác, thính giác, vị
giác, xúc giác và khứu giác. •
Điều phối và điều khiển các hoạt động của các cơ quan và hệ
thống trong cơ thể, bao gồm cả hoạt động tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và thận. •
Tích hợp thông tin cảm xúc và trí tuệ để điều khiển hành vi và
phản ứng của con người. •
Lưu trữ thông tin từ quá khứ, triển khai các kỹ năng thực hiện các
hoạt động mới và phát triển trí thông minh. •
Điều khiển và điều chỉnh thành phần hoá học của não để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. lOMoAR cPSD| 58412604 •
Thực hiện các chức năng tư duy như tư duy logic, phán đoán và sáng tạo •
Các đặc điểm hoạt động của bộ não là sự phức tạp và liên tục, yêu
cầu nỗ lực của nhiều khu vực của não để hoạt động hiệu quả. 2.3.2. Ví dụ: • Ví dụ 1:
Khi ta cảm thấy đói và muốn ăn thức ăn. Trong trường hợp này, các tín
hiệu từ dạ dày được truyền đến não bộ và kích hoạt vùng
neurotransmitter đặc biệt trong não bộ gọi là nucleus accumbens, làm
cho ta cảm thấy hứng thú và động lực để tìm kiếm thức ăn. Các vùng
khác trong não bộ, ví dụ như vùng thalamus và vùng lô đa dạng, tiếp tục
cho phép chúng ta cảm nhận hương vị và mùi vị của thức ăn, khiến cho
việc ăn trở nên hấp dẫn hơn. Khi ta đã ăn đủ, các tín hiệu từ dạ dày và
tiêu hoá được gửi đến não bộ và làm giảm hoạt động của nucleus
accumbens, giúp chúng ta tạm thời ngừng cảm thấy đói và cảm thấy thoải mái. •
Ví dụ 2: Là khi bạn đang tham gia giao thông và đọc đèn giao thông.
Não sẽ tiếp nhận thông tin từ mắt và phản hồi bằng cách gửi tín hiệu đến
cơ thể để tay lái hoặc chân ga phản ứng và đưa xe đi đúng hướng hoặc
dừng lại theo yêu cầu của đèn giao thông. Bộ não cũng sẽ tiếp nhận các
ấn tượng âm thanh và khử mùi từ môi trường xung quanh để lựa chọn
phản ứng phù hợp. Trong quá trình lái xe, bộ não ngoài còn thực hiện
chức năng quan sát, đánh giá tình hình đường sá, xử lý thông tin và ra
quyết định phù hợp để đảm bảo an toàn cho mình và người tham gia giao thông khác.
2.4. ỨNG DỤNG ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG CỦA BỘ NÃO ĐỂ NÂNG CAO
HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO