Bài tập nhóm đề tài 12 Đào tạo luật của Đức và Mỹ dưới góc độ so sánh môn Luật so sánh | Trường Đại học Luật Hà Nội

lOMoAR cPSD| 59703641 BỘ TƯ PHÁP
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI BÀI TẬP NHÓM MÔN: LUẬT SO SÁNH ĐỀ TÀI SỐ 12
Đào tạo luật của Đức và Mỹ dưới góc độ so sánh NHÓM : 01 LỚP
: N02.TL2
Hà Nội, 11/2023 lOMoAR cPSD| 59703641
BIÊN BẢN XÁC ĐỊNH MỨC ĐỘ THAM GIA VÀ KẾT QUẢ
THAM GIA LÀM BÀI TẬP NHÓM Ngày: /11/2023
Địa điểm: Trường Đại học Luật Hà Nội Nhóm số: 01 Lớp: N02.TL2 Khoá: 47
Tổng số sinh viên của nhóm: • Có mặt: • Vắng mặt: 0
Nội dung: Đánh giá mức độ tham gia làm việc nhóm của thành viên
Tên bài tập: Bài tập nhóm - Đề số 12 Môn học: Luật so sánh
Xác định mức độ tham gia và kết quả tham gia của từng sinh viên trong việc thực hiện bài tập nhóm với kết quả như sau: ĐÁNH GIÁ CỦA SV SV ĐÁNH GIÁ CỦA GV STT MÃ SV HỌ VÀ TÊN KÝ ĐIỂM ĐIỂM GV TÊN A B C (số) (Chữ) (Ký tên) 1
450209 Nguyễn Phúc Bảo Giang 2
450237 La Xương Phương Thảo 3 450240 Bùi Khánh Linh 4 450320 Lê Thu Phương 5 450321 Nguyễn Văn Huy 6 460124 Nguyễn Minh Hiếu 7
460160 Quách Thị Hồng Ngọc (NT) 8 460404 Vũ Huyền Hoài Anh 9 460423 Nguyễn Phương Linh 10 460416 Dương Thu Huyền
Hà Nội, ngày tháng 11 năm 2023
Kết quả điểm bài viết: ............................ NHÓM TRƯỞNG
Giáo viên chấm thứ nhất:.……………...
Giáo viên chấm thứ hai:.……………….
Kết quả điểm thuyết
trình:……………. - Giáo viên cho thuyết trình:…………….
Điểm kết luận cuối cùng:………………
- Giáo viên đánh giá cuối cùng:………… lOMoAR cPSD| 59703641 MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................ 4
NỘI DUNG ............................................................ 4
1. Quy trình đào tạo ............................................ 4
2. Đối tượng ......................................................... 5
3. Mục tiêu đào tạo luật ...................................... 6
4. Hình thức và thời gian .................................... 6
5. Chương trình đào tạo ..................................... 7
6. Phương pháp giảng dạy ................................. 8
7. Bằng cấp .......................................................... 8
8. Học liệu ............................................................ 9
KẾT LUẬN ............................................................ 9
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........... 10 lOMoAR cPSD| 59703641 MỞ ĐẦU
Luật pháp là công cụ hiệu quả nhất giúp nhà nước quản lý và thiết lập trật tự
xã hội. Vì vậy, đào tạo luật chính là ưu tiên hàng đầu của mỗi quốc gia. Việc đào
tạo luật giữa các quốc gia khác nhau lại có sự khác biệt nhất định giữa các trường
luật ở các quốc gia điển hình cho các truyền thống Common Law và Civil Law.
Nhằm nghiên cứu những vấn đề trên và áp dụng các kiến thức đã học của môn
luật so sánh, nhóm chúng tôi lựa chọn Đề tài số 12 “Đào tạo luật của Đức và Mỹ
dưới góc độ so sánh”. NỘI DUNG
1. Quy trình đào tạo
Đối với quy trình đào tạo chung
Quy trình đào tạo luật ở Đức được chia thành 2 giai đoạn tách biệt gồm: đào tạo
cử nhân luật và đào tạo nghề luật. Hai giai đoạn này được sắp xếp nối tiếp nhau và
được tiến hành chung tại một cơ sở đào tạo luật. Chúng được phân định thông qua
kỳ thi Quốc gia lần thứ nhất. Điều này tạo ra một quá trình có cấu trúc, vừa đảm
bảo tính liên tục giữa các giai đoạn vừa tạo ra sự phân biệt và đánh giá chất lượng chuyên sâu.
Mặt khác, đào tạo luật ở Mỹ không tách biệt giữa chương trình đào tạo luật hàn
lâm và chương trình đào tạo kỹ năng hành nghề. Đó là quy trình đào tạo đan xen,
kết hợp giữa các kiến thức pháp lý chung và kỹ năng hành nghề luật trong cùng
một giai đoạn để cấp văn bằng Juris Doctor ( hay còn viết tắt là JD - Văn bằng luật
đầu tiên của người học luật).
Đối với quy trình đào tạo nghề luật
Việc đào tạo nghề luật ở Đức và Mỹ có khá nhiều điểm tương đồng nhau.
Đầu tiên, cả hai quốc gia đều gắn liền chung với chương trình đào tạo luật ở bậc
đại học. Ở Đức thì phải trải qua giai đoạn đào tạo luật và có bằng cử nhân luật. Ở
Mỹ, đào tạo luật thường được gọi là đào tạo sau đại học, bởi các sinh viên phải có
một tấm bằng tốt nghiệp đại học ở bất kỳ ngành khoa học nào để tham gia chương trình đào tạo luật.
Thứ hai, để được hành nghề các cử nhân luật phải trải qua được giai đoạn này.
Nếu các cử nhân không hoàn thành được chương trình, dù có bằng tiến sĩ luật cũng lOMoAR cPSD| 59703641
không thể hành nghề ở Mỹ và có thể chấm dứt con đường nghề nghiệp như luật sư,
thẩm phán, công tố viên,... ở Đức.
Thứ ba, cả hai quốc gia đều không tồn tại mô hình đào tạo luật riêng cho từng
ngành như đào tạo nghề thẩm phán ở Pháp và đào tạo nghề luật sư ở Anh mà đó là
một quy trình chung đào tạo các nghề luật khác. Đồng thời, Đức và Mỹ đều chỉ có
khái niệm luật sư nói chung mà không phân tách giữa hai loại luật sư có chức năng
tư vấn và luật sư có chức năng tranh tụng như Anh.
Bên cạnh những điểm tương đồng, quy trình đào tạo nghề luật ở Đức và Mỹ
cũng có những điểm khác biệt. Cụ thể là việc đào tạo nghề thẩm phán ở mỗi quốc
gia. Việc đào tạo nghề thẩm phán ở Đức được diễn ra trong một quy trình đào tạo
chung với chương trình giống nhau cùng đa số các nghề luật khác. Đối với Mỹ,
ngoài giai đoạn đào tạo để lấy bằng JD giống các nghề luật khác, các thẩm phán
liên bang mới được bổ nhiệm của Tòa án quận, Tòa án phúc thẩm, thẩm phán về
phá sản và pháp quan tham gia xét xử ở tòa án quận còn tham gia khóa đào tạo ngắn trong vòng 2 tuần. 2. Đối tượng
Với yêu cầu về đối tượng được đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ tại Đức và Mỹ đều cần
có những điều kiện nhất định. Đầu tiên, đối với đào tạo thạc sĩ thì tại Đức cần
phải có trước đó một bằng cử nhân và tại Mỹ cần có văn bằng luật cơ bản JD.
Thứ hai, với đào tạo tiến sĩ tại hai quốc gia thì trước đó đều cần hoàn thành
chương trình và có bằng thạc sĩ. Tuy nhiên, Mỹ và Đức đều có đôi chút điểm
khác biệt như sau về đối tượng
Với đào tạo văn bằng 1
Đức thì yêu cầu về đối tượng là những người đã tốt nghiệp phổ thông, không
yêu cầu người đó phải có bằng chuyên nghiệp nào. Ở Đức muốn theo học ngành
luật chỉ việc thi tuyển hoặc được xét tuyển vào các trường đại học luật hoặc khoa
luật của các trường đại học tổng hợp. Từ thực tế này cho thấy, điều kiện đầu vào
của đối tượng đào tạo luật ở Mỹ khắt khe hơn đối tượng đào tạo ở Đức.
Tại Mỹ, việc đào tạo luật ở Mỹ là đào tạo sau đại học, sinh viên luật phải là
những người đã tốt nghiệp đại học – có bằng cử nhân một môn khoa học bất kì
trước đó. Việc lựa chọn đối tượng đào tạo của Mỹ rất khắt khe, thường chọn
những sinh viên thật sự xuất sắc. Một số khoa chỉ chọn được 1 sinh viên trong số lOMoAR cPSD| 59703641
năm hoặc 10 người dự tuyển. Những người trúng tuyển sẽ học 3 năm tại khoa
luật để lấy bằng JD – văn bằng luật cơ bản ở Mỹ.
Với đào tạo nghề luật
Việc học luật ở bậc đại học tại Mỹ cũng chính là học nghề luật. Điều này đồng
nghĩa với việc, những người được tham gia học nghề luật ở quốc gia này đương
nhiên là những người chưa sở hữu bằng cử nhân luật.
Trong khi đó, các cơ sở đào tạo nghề luật ở Đức yêu cầu học viên của mình đã
hoàn thành chương trình đào tạo cử nhân luật.
3. Mục tiêu đào tạo luật
Về mục tiêu đào tạo luật tại Đức và Mỹ đều hướng đến trang bị cho học viên
những kiến thức pháp lý và luật thực định. Tuy nhiên vẫn có đôi chút khác biệt
về mục tiêu đào tạo giữa hai quốc gia này.
Tại Đức, ở giai đoạn thứ nhất trong đào tạo luật hướng đến mục tiêu trang bị
kiến thức khoa học pháp lý và luật thực định cho người học, hướng đến đào tạo
những người am hiểu về khoa học pháp lý
Còn đối với Mỹ, mục tiêu của đào tạo luật là cung cấp cho học viên những kỹ
năng cần thiết để hành nghề luật sư. Tức là đào tạo ra những luật sư có khả năng
thắng kiện, thay vì chỉ tập trung vào đào tạo ra những nhà khoa học am hiểu về khoa học pháp lý.
4. Hình thức và thời gian
Với đào tạo văn bằng 1
Hiện nay, tốt nghiệp trường luật và nhận được JD là con đường duy nhất để trở
thành luật sư ở Mỹ. Chương trình đào tạo tại các trường luật tại Mỹ là chương
trình 3 năm sau đại học đại cương.
Còn đối với nước Đức, toàn bộ thời gian đào tạo được chia làm hai giai đoạn:
đào tạo cử nhân luật và học nghề. Chương trình đào tạo trong giai đoạn thứ nhất
kéo dài 4 năm. Với đào tạo bằng thạc sĩ
Có thể thấy, chương trình thạc sĩ luật tại Hoa Kỳ có thể toàn thời gian và kéo
dài một năm hoặc bán thời gian và kéo dài hai năm.
Mặt khác, chương trình đào tạo thạc sĩ luật tại Đức gồm 2 loại: thạc sĩ luật theo
định hướng nghiên cứu và thạc sĩ luật theo định hướng ứng dụng. Thời gian đào lOMoAR cPSD| 59703641
tạo thạc sĩ luật là 4 học kỳ, tương đương 2 năm học, trong đó sinh viên được đào
tạo chuyên sâu với những ngành nghề cụ thể mình đã chọn.
Với đào tạo bằng tiến sĩ
Về cơ bản không có sự khác biệt trong việc đào tạo tiến sĩ tại Mỹ và Đức. Tổng
thời gian đào tạo và viết luận án tiến sĩ ở các trường luật của hai quốc gia trên tối
thiểu là 3 năm. Ở hai nước đều không phân biệt các loại bằng tiến sĩ (ngoại trừ
một số nước có cả hai chương trình đào tạo cấp hai loại bằng tiến sĩ luật)1Với giai
đoạn đào tạo nghề luật
Sinh viên tại Mỹ được trang bị các kỹ năng hành nghề luật luôn trong quá trình
đào tạo bằng cấp JD. Nghề luật ở Mỹ gồm nghề luật sư, cố vấn pháp lý hưởng
lương làm việc trong các công ty và các cơ quan của nhà nước, thẩm phán và giáo sư luật.
Pháp luật của Đức thì quy định một quy trình chung cho đào tạo mọi nghề luật,
các sinh viên luật sau khi tốt nghiệp đại học có đủ tư cách hoạt động ở mọi nghề
luật. Thời gian đào tạo kéo dài 2 năm và học viên được nhà nước trả lương và
phải trải qua 5 kỳ thực tập tại các cơ sở khác nhau.
5. Chương trình đào tạo
Với văn bằng 1
Ở Mỹ để đào tạo yêu cầu sinh viên học các môn bắt buộc như giải quyết yêu
cầu về hợp đồng, bồi thường thiệt hại, … Không chỉ vậy, các trường đào tạo luật
tại Mỹ còn đào tạo cho con người có khả năng tư duy, có trình độ lý luận, có khả
năng làm việc độc lập và các kỹ năng cần thiết.
Ở Đức, các sinh viên luật sẽ phải học với các môn học mang tính cơ sở về khoa
học luật như: lịch sử các học thuyết pháp luật, lịch sử pháp luật, triết học và các
môn luật mang tính chất bắt buộc như: luật hiến pháp, luật dân sự, luật hình sự,…
Bên cạnh các môn học mang tính bắt buộc thì cũng có các môn học tự chọn như
môn luật về thuế, luật về cộng đồng châu Âu, luật cạnh tranh.
Với đào tạo tiến sĩ, thạc sĩ: Đào tạo chuyên sâu
Ở Mỹ, chương trình sẽ đào tạo sinh viên theo thế mạnh của từng trường bởi
các trường của từng bang sẽ có hệ thống pháp luật khác nhau.
1 Giáo trình Luật so sánh, Trường Đại học Luật Hà Nội, NXB Tư pháp Hà Nội, 2022. lOMoAR cPSD| 59703641
Ở Đức, chương trình sẽ đào tạo sinh viên theo chương trình chung.
Với đào tạo nghề luật
Chương trình đào tạo nghề luật tại Mỹ và Đức có đặc điểm tương đối giống
nhau. Cả hai chương trình đào tạo nghề luật đều trang bị cho sinh viên các kỹ
năng để có thể hành nghề luật. Tuy nhiên, ở Mỹ, chương trình đào tạo nghề luật
sẽ được gộp chung với chương trình đào tạo luật; trong khi đó, ở Đức chương
trình đào tạo nghề luật sẽ được tách riêng với chương trình đào tạo luật và sinh
viên sẽ phải trải qua nhiều kỳ thực tập.
6. Phương pháp giảng dạy
Mỹ và Đức có sự kết hợp giữa lý thuyết và kỹ năng thực hành trong phương
pháp giảng dạy. Cả hai nước hiện nay đều rất chú trọng đến các kỹ năng tư duy
pháp lý cho sinh viên và có những phương pháp đào tạo đặc thù kết hợp kết hợp ở
những mức độ khác nhau nhằm phù hợp với hoàn cảnh của mỗi quốc gia. Tuy nhiên:
Tại Mỹ, phương pháp giảng dạy đặc biệt chú trọng rèn luyện cho người học
các kỹ năng thông qua các phương pháp thuyết trình, hùng biện, tổ chức phiên tòa
giả định….Ngoài phương pháp giảng dạy chính là phương pháp tình huống
Socratis, phương pháp thực hành trực tiếp như mở các phiên tòa mô phỏng cũng
đang được áp dụng khá phổ biến.
Trong khi đó, phương pháp giảng dạy tại Đức lại theo hướng truyền thống hơn,
thuyết giảng kết hợp với thảo luận, thuyết trình. Phương pháp giảng dạy luật tại
Đức có sự cân đối giữa hàm lượng lý thuyết và thực tiễn pháp luật trong cơ cấu
môn học. Bên cạnh đó, trong hệ thống câu hỏi của các kỳ thi tốt nghiệp giai đoạn
thứ nhất, tỷ lệ các câu hỏi về thực tiễn pháp luật ngày càng tăng. 7. Bằng cấp
Bằng luật ở Mỹ là bằng sau đại học có tên là Juris Doctorate (J.D). Tại Mỹ các
trường cũng cung cấp bằng đào tạo luật khác như Master of Law (LL.M) - Thạc
sĩ luật, Doctor of Juris Science (S.J.D) - Tiến sĩ khoa học pháp lý. Người muốn
hành nghề luật tại Mỹ chỉ cần học J.D là đủ, kể các giáo sư đại học phần lớn cũng
chỉ có bằng J.D. Trong khi đó, LL.M và S.J.D là chương trình chỉ dành cho người
nước ngoài đến Mỹ học tập. Nhiều trường luật ngày nay đào tạo chương trình
Thạc sĩ luật (LL.M) cho các ứng viên đã có bằng luật nhưng muốn nghiên cứu lOMoAR cPSD| 59703641
chuyên sâu về một lĩnh vực pháp lý nào đó. Thông thường, các sinh viên nước
ngoài lấy bằng cử nhân luật tại nước của họ và muốn học tiếp lên LL.M tại Mỹ.
Bằng S.J.D trong 3 năm là dành cho những người muốn quay về đất nước của họ
để nghiên cứu, giảng dạy.
Tại Đức, những sinh viên luật đã hoàn thành việc học tập trong cả hai giai
đoạn và vượt qua kì thi tốt nghiệp sẽ được nhận bằng luật và họ có đủ tư cách để
tìm những vị trí làm việc thích hợp. Với thạc sĩ luật: Kết thúc khóa cao học luật,
học viên sẽ phải bảo vệ luận văn. Nếu luận văn đạt yêu cầu, học sẽ được nhận
học vị thạc sĩ luật. Với tiến sĩ luật: Để nhận được học vị tiến sĩ đòi hỏi các nghiên
cứu sinh phải học tập trung tại các cơ sở đào tạo từ 1 đến 2 năm. Khi bảo vệ thành
công luận án, họ sẽ nhận được tấm bằng Dr.jur. (viết tắt của từ “tiến sĩ luật trong tiếng Đức)
8. Học liệu
Mỗi nước đều đào tạo cho sinh viên của mình dựa trên những tài liệu đào tạo
đặc thù của từng quốc gia. Tuy vậy, có sự khác biệt rõ rệt trong nội dung học liệu
mà nguyên nhân bắt nguồn sự khác biệt lớn trong chương trình, phương pháp và mục tiêu đào tạo.
Ở Mỹ, sách dùng trong mỗi môn học không phải là giáo trình cơ bản về luật
chuyên ngành mà là sách tình huống chứa đựng những án lệ đã được chọn lọc.
Trước khi đến lớp các học viên phải đọc các tài liệu gồm: các bản án (case
method), các văn bản pháp luật, các học thuyết pháp lý liên quan, một số bài viết
về kinh tế và xã hội (modified case method). Mặt khác, các nguyên tắc pháp lý
chung không được trình bày thông qua những bài giảng lý thuyết trừu tượng, mà
thay vào đó sẽ được rút ra từ việc nghiên cứu những tình huống được đưa ra thảo luận trên lớp .
Còn đối với Đức, hầu hết học liệu là hệ thống pháp luật thành văn, bao gồm:
các giáo trình pháp lý như luật hiến pháp, luật hình sự, luật dân sự... và các tuyển
tập bài giảng, văn bản pháp luật. KẾT LUẬN
Ở mỗi trường, mỗi quốc gia trên thế giới đều có những đặc thù riêng về đào
tạo luật giúp chúng ta có thể dựa trên những kinh nghiệm đó để học hỏi và nghiên
cứu. Với đề tài nghiên cứu của nhóm chúng tôi, chúng tôi đã đưa ra được những lOMoAR cPSD| 59703641
điểm tương đồng và khác biệt trong đào tạo luật tại Mỹ và Đức, là các quốc gia
tiêu biểu trong đào tạo luật của truyền thống Common Law và Civil Law. Và
cũng qua bài phân tích trên , giúp chúng ta rút ra được những điểm sáng và mặt
hạn chế trong đào tạo luật tại các quốc gia để từ đó nghiên cứu về đào tạo luật tại
quốc gia một cách có hiệu quả hơn.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình:
- Giáo trình Luật so sánh, Trường Đại học Luật Hà Nội, NXB Tư pháp Hà Nội, 2022.
- Michael Bogdan, Luật so sánh (bản tiếng Việt). NXB Kluwer, Norstedts Juridik, Tano,2002. 2. Tạp chí luật học:
- Đào tạo luật và nghề luật tại CHLB Đức, tạp chí nghiên cứu lập pháp số 8/2005.
- Các môn luật so sánh chuyên ngành trong chương trình đào tạo luật của Mỹ và
kinhnghiệm cho Trường Đại học Luật Hà Nội / Nguyễn Thị Ánh Vân // Luật
học. Số 6/2017, tr. 86- 100. 3. Hội thảo khoa học:
- Các phương pháp dạy và học trong đào tạo luật trên thế giới và những đề xuất đối với
Trường Đại học Luật Hà Nội :kỷ yếu hội thảo khoa học cấp Khoa /Trường Đại
học Luật Hà Nội. Viện Luật So sánh năm 2021. lOMoAR cPSD| 59703641
- Đào tạo luật ở một số quốc gia trên thế giới: hội thảo khoa học /Trường Đại học Luật
Hà Nội. Trung tâm Luật So sánh.