Bài Tập Tự Học Tư Tưởng Hồ Chí Minh: Tham Nhũng và Tiêu Cực | Đại học Y dược Cần Thơ

lOMoAR cPSD| 47205411
Họ và tên: Đặng Phú Tỷ MSSV: 2153010761 Lớp: YE - K47
BÀI TẬP TỰ HỌC TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Đề bài: Trình bày khái niệm, đặc điểm, hành vi của tham nhũng, tiêu cực? Vai trò
của bản thân anh/chị trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực? I. GIỚI THIỆU
Tham nhũng và tiêu cực là một trong những “giặc nội xâm”, gây nguy hại trực
tiếp đến sự trong sạch của bộ máy Nhà nước, làm suy giảm lòng tin của nhân
dân, kìm hãm sự phát triển kinh tế – xã hội, thậm chí đe dọa sự tồn vong của
chế độ. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nhiều lần cảnh báo: “Một dân tộc, một
đảng và mỗi con người ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không
nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến, ca ngợi, nếu
lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”. Người coi tham
ô, lãng phí, quan liêu là “giặc nội xâm” nguy hiểm không kém giặc ngoại xâm.
II. KHÁI NIỆM VỀ THAM NHŨNG, TIÊU CỰC 1. Khái niệm tham nhũng
Theo Ngân hàng Thế Giới (World Bank), tham nhũng là sự “ lạm dụng quyền lực
công cộng nhằm lợi ích cá nhân”. Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency
International - TI) cho rằng, tham nhũng là hành vi “của người lạm dụng chức vụ,
quyền hạn, hoặc cố ý làm trái pháp luật để phục vụ cho lợi ích cá nhân”.
Theo quy định của Pháp lệnh chống tham nhũng của Việt Nam năm 1998 thì tham
nhũng “là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền
hạn đó để tham ô, hối lộ hoặc cố ý làm trái pháp luật vì động cơ vụ lợi, gây thiệt
hại cho tài sản của Nhà nước, tập thể và cả nhân, xâm phạm hoạt động đúng đắn
của các cơ quan, tổ chức”.
Theo Khoản 1, Điều 3 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018, tham nhũng
được hiểu là “hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ,
quyền hạn đó vì vụ lợi.” Nói cách khác, tham nhũng là việc lợi dụng quyền lực
công được trao để đạt được lợi ích cá nhân bất chính, gây thiệt hại đến lợi ích của
Nhà nước, tổ chức và nhân dân. - Người có chức vụ, quyền hạn ở đây là cán bộ,
công chức, viên chức, sĩ quan, lãnh đạo các doanh nghiệp nhà nước, tổ chức được
giao quản lý, sử dụng tài sản công. - Vụ lợi bao gồm việc mưu cầu lợi ích vật chất
hoặc lợi ích phi vật chất (tiền, tài sản, địa vị, lợi ích nhóm, danh tiếng...). Từ tư
tưởng Hồ Chí Minh: Người lên án tham nhũng dưới nhiều hình thức, gọi chung
là “tham ô, lãng phí, quan liêu”. Đây là những biểu hiện tha hóa quyền lực, lấy
của công làm của riêng, sống xa hoa, vô trách nhiệm trước nhân dân. lOMoAR cPSD| 47205411 2. Khái niệm tiêu cực
“Tiêu cực” là phạm vi rộng hơn tham nhũng, chỉ mọi hành vi đi ngược lại đạo
đức, pháp luật, chuẩn mực xã hội, gây tác hại đến tập thể và cộng đồng. Tiêu cực
bao gồm: lười biếng, thiếu trách nhiệm, quan liêu, vô cảm, bè phái, lợi ích nhóm,
sống thực dụng, chạy theo đồng tiền, gian lận trong học tập và thi cử…. Nói cách
khác, tham nhũng là một dạng đặc biệt, nghiêm trọng của tiêu cực, còn tiêu cực
bao trùm cả những hành vi sai trái chưa tới mức tham nhũng.
III. ĐẶC ĐIỂM CỦA THAM NHŨNG, TIÊU CỰC 1. Tính chất nguy hiểm
- Tham nhũng diễn ra trong nội bộ bộ máy nhà nước, từ những người có chứcvụ,
quyền hạn. Vì vậy nó phá hoại từ bên trong, nguy hiểm hơn cả giặc ngoại xâm.
- Tiêu cực làm xói mòn niềm tin, khiến xã hội trì trệ, lạc hậu.
2. Phạm vi rộng và tính đa dạng
- Xuất hiện ở mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, giáo dục, y tế, xây dựng, tưpháp…
- Hình thức ngày càng tinh vi, có tổ chức, thậm chí có tính chất xuyên quốc gia.
3. Tính chất lặp đi lặp lại và khó phát hiện
- Thường được che đậy dưới danh nghĩa “quy trình”, “thủ tục hợp pháp”.
- Nhiều trường hợp liên quan lợi ích nhóm, móc nối nhiều cấp, nhiều ngành. 4.
Tính chất cộng sinh với suy thoái đạo đức
- Tham nhũng, tiêu cực gắn liền với sự thoái hóa của một bộ phận cán bộ:
chủnghĩa cá nhân, ham danh lợi, thiếu tu dưỡng. 5. Tác động lan truyền
- Một vụ tham nhũng có thể kéo theo nhiều cán bộ liên quan.
- Tiêu cực có tính “lây nhiễm”: nếu không xử lý, dễ trở thành “bình thường hóa”trong xã hội.
IV. HÀNH VI CỦA THAM NHŨNG, TIÊU CỰC
Theo Luật Phòng, chống tham nhũng, một số hành vi điển hình gồm:
1. Hành vi tham nhũng trong khu vực nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn
trong cơ quan, tổ chức, đơn vị khu vực nhà nước thực hiện bao gồm: - Tham ô tài sản. - Nhận hối lộ. lOMoAR cPSD| 47205411
- Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi (như ưu ái cho doanh nghiệp thânquen),
can thiệp, tác động trái pháp luật. 2. Hành vi tham nhũng trong khu vực tư - Đưa
hối lộ để đạt lợi ích riêng.
- Móc nối giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý để trục lợi.
3. Hành vi tiêu cực thường gặp
- Quan liêu: xa rời quần chúng, chỉ đạo từ trên bàn giấy, không sát thực tế.
- Cửa quyền, hách dịch, gây khó dễ cho người dân, người bệnh.
- Sử dụng sai mục đích, lãng phí tài sản công.
- Thiếu trách nhiệm, vô cảm trước nỗi đau, quyền lợi của nhân dân.
- Trong y tế: nhận phong bì, kê đơn thuốc không hợp lý để hưởng lợi, thiếuminh
bạch trong khám chữa bệnh, vi phạm đạo đức nghề nghiệp.
V. TÁC HẠI CỦA THAM NHŨNG, TIÊU CỰC
1. Đối với Nhà nước và chế độ
- Làm suy yếu sức chiến đấu của Đảng, mất uy tín của chính quyền.
- Gây mất ổn định chính trị – xã hội. 2. Đối với kinh tế
- Thất thoát, lãng phí tài sản công, ngân sách quốc gia.
- Làm méo mó cơ chế thị trường, cản trở phát triển. 3. Đối với xã hội
- Làm gia tăng bất công, phân hóa giàu nghèo.
- Gây bức xúc, bất mãn, giảm sút lòng tin vào thể chế.
4. Đối với đạo đức con người
- Thói quen “chung chi”, “lót tay” trở thành tệ nạn.
- Gieo vào giới trẻ tâm lý thực dụng, hoài nghi công bằng xã hội.
VI. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG, TIÊU CỰC -
Hồ Chí Minh coi chống tham ô, lãng phí, quan liêu là “một cuộc cách
mạng”cần sự tham gia của toàn dân. lOMoAR cPSD| 47205411 -
Người đề cao vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên: “Cán bộ là công
bộccủa dân, chứ không phải quan phát xít”. -
Người nhấn mạnh xây dựng đạo đức cách mạng, cần – kiệm – liêm – chính
–chí công vô tư như “gốc” của con người cách mạng. -
Người yêu cầu xử lý nghiêm minh: “Pháp luật phải thẳng tay trừng trị
nhữngkẻ bất liêm, bất kể họ là ai”.
VII. THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG, TIÊU CỰC Ở VIỆT NAM 1. Thực trạng hiện nay
Trong những năm gần đây, công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở Việt
Nam đạt được nhiều kết quả tích cực. Hàng loạt vụ án lớn liên quan đến cán bộ
cấp cao, các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước được đưa ra ánh sáng, xử lý nghiêm
minh. Điều này cho thấy quyết tâm rất lớn của Đảng, Nhà nước trong việc làm
trong sạch bộ máy. Tuy nhiên, tham nhũng và tiêu cực vẫn diễn ra với tính chất phức tạp, khó lường.
Đặc biệt trong ngành y tế, đại dịch COVID-19 vừa qua đã bộc lộ những tồn tại
nghiêm trọng: tình trạng nâng khống giá kit xét nghiệm, đấu thầu thuốc và vật tư
y tế thiếu minh bạch, một số cán bộ y tế bị xử lý hình sự vì tham nhũng. Điều đó
không chỉ gây thất thoát ngân sách Nhà nước mà còn làm tổn thương niềm tin
của nhân dân đối với ngành y.
2. Giải pháp phòng, chống -
Hoàn thiện thể chế, pháp luật: xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực chặt
chẽ,công khai, minh bạch trong quản lý tài sản công, ngân sách, mua sắm công -
Tăng cường kiểm tra, giám sát: phát huy vai trò giám sát của Quốc hội,
Mặttrận Tổ quốc, báo chí và nhân dân -
Đẩy mạnh công khai, minh bạch: đặc biệt trong các lĩnh vực dễ phát sinh
tiêucực như đấu thầu thuốc, tuyển dụng, bổ nhiệm -
Xây dựng văn hóa liêm chính: đề cao đạo đức nghề nghiệp, nêu gương cán
bộlãnh đạo, khuyến khích lối sống giản dị, trong sạch -
Ứng dụng công nghệ thông tin: chuyển đối số trong quản lý nhà nước,
giảmtiếp xúc trực tiếp để hạn chế cơ hội tham nhũng -
Giáo dục thế hệ trẻ về liêm chính: đưa nội dung phòng chống tham nhũng
vàochương trình học, tạo thói quen liêm chính ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường lOMoAR cPSD| 47205411
VIII. VAI TRÒ CỦA BẢN THÂN TRONG PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG, TIÊU CỰC
Bản thân đang là 1 sinh viên của ngành y và là ngành gắn với sinh mạng con
người, nên tác hại của tham nhũng, tiêu cực trong y tế càng nặng nề hơn. Khi bác
sĩ vì lợi ích cá nhân mà nhận phong bì, kê thuốc đắt tiền không cần thiết, hay
thông đồng trong đấu thầu trang thiết bị kém chất lượng, thì không chỉ gây thiệt
hại kinh tế mà còn có thể làm bệnh nhân mất cơ hội sống. Sinh viên y khoa hôm
nay chính là bác sĩ, dược sĩ, cán bộ y tế ngày mai, tương lai. Là một sinh viên –
thế hệ trẻ của đất nước – bản thân tôi nhận thức rằng vai trò của mình trong công
cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là vô cùng quan trọng và thiết thực.
Chúng ta cần có trách nhiệm và vai trò rõ ràng: 1.
Về nhận thức - Nắm vững chủ trương, chính sách, pháp luật về phòng,
chốngtham nhũng, tiêu cực. - Hiểu rằng tham nhũng không chỉ ở tầm “quan to”,
mà còn có trong những hành vi nhỏ nhặt hằng ngày (gian lận thi cử, xin điểm, chạy việc...). 2.
Về đạo đức nghề nghiệp - Giữ vững lương tâm y khoa, đặt lợi ích người
bệnhlên trên hết. - Không chấp nhận “phong bì”, không vì lợi ích vật chất mà đi
ngược chuẩn mực. - Rèn luyện phẩm chất “lương y như từ mẫu” – coi người bệnh như người thân. 3.
Về học tập và nghiên cứu - Chống lại gian lận trong học tập: không quay
cóp,không mua bán điểm. - Trung thực trong nghiên cứu khoa học, không đạo
văn, không làm giả số liệu. - Rèn luyện ý thức minh bạch, tôn trọng sự thật khoa
học. 4. Về hành động cụ thể - Tham gia tuyên truyền, lan tỏa lối sống liêm chính
trong môi trường học đường và bệnh viện. - Dũng cảm đấu tranh, phản ánh các
hành vi tiêu cực khi phát hiện. - Tham gia các hoạt động tình nguyện y tế, chăm
sóc sức khỏe cộng đồng với tinh thần trong sáng, không vụ lợi.
5. Về xây dựng môi trường lành mạnh
- Góp phần tạo nên văn hóa học đường công bằng, minh bạch.
- Hình thành thói quen nói không với tiêu cực, để khi trở thành bác sĩ tương lai,có
đủ “kháng thể” chống lại cám dỗ của đồng tiền, địa vị. VIII. KẾT LUẬN
Tham nhũng, tiêu cực là căn bệnh trầm kha của mọi quốc gia, song không phải
không thể chữa trị. Với sự quyết tâm của Đảng, Nhà nước, cùng sự tham gia của
toàn xã hội, công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở Việt Nam đang đạt
nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, cuộc đấu tranh này còn lâu dài, phức tạp lOMoAR cPSD| 47205411
Phòng chống tham nhũng, tiêu cực không chỉ là nhiệm vụ chính trị của Đảng và
Nhà nước mà còn là trách nhiệm đạo đức, lương tâm của mỗi công dân. Đối với
sinh viên ngành y, chúng ta có trách nhiệm rèn luyện bản thân trở thành những
người thầy thuốc vừa có đức vừa có tài, trung thực, trong sáng, phụng sự nhân
dân. Bởi một khi y đức bị xói mòn bởi tham nhũng, tiêu cực thì hậu quả không
chỉ dừng lại ở thất thoát tài sản mà còn là sự đánh mất niềm tin, sự tổn hại không
thể đo đếm của xã hội. Chỉ khi mỗi cá nhân thực sự trong sạch, liêm chính thì
mới góp phần xây dựng một xã hội công bằng, minh bạch, văn minh – đúng như
khát vọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về một đất nước “dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh”.