Báo cáo gãy xương đùi - Môn Giải phẫu | Đại học Y dược Cần Thơ

Đại học Y dược Cần Thơ với những kiến thức và thông tin bổ ích giúp các bạn định hướng và học tập dễ dàng hơn. Mời bạn đọc đón xem. Chúc bạn ôn luyện thật tốt và đạt điểm cao trong kì thi sắp tới.­­­

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG: GÃY THÂN XƯƠNG ĐÙI KHÔNG
ĐIỂN HÌNH Ở KHOA CTCH TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA
ĐỊNH
I. Giới thiệu
Gãy thân xương đùi là gãy ở vị trí dưới mấu chuyển bé 5 cm đến trên lồi cầu ngoài
xương đùi khoảng 4 khoát ngón tay hoặc trên hình vuông có cạnh bằng chiều rộng
của 2 lồi cầu xương đùi
Nguyên nhân, cơ chế
- Chấn thương trực tiếp: do tai nạn giao thông, tai nạn lao động
- Chấn thương gián tiếp: do gập xoay đùi quá gấp khi ngã cao. Lực chấn thương tạo
nên lực bẻ, xoắn làm xương bị gãy. Do sử dụng thuốc lâu dài như Bisphosphonate
hoặc corticoid
- Gãy xương bệnh lý: Do các bênh lý: u xương, nang xương, viêm xương…
II. Case lâm sàng
Bệnh nhân nữ, 74 tuổi, nhập viện với lý do: đau vùng đùi (T)
Bệnh sử
- Cách nhập viện 10 ngày, bệnh nhân trượt chân té ngã dập mông (T) xuống đất,
đau vùng đùi (T) không đi lại được => nhập viện BVND Gia Định
Tiền căn
- Tăng huyết áp
- Đang điều trị loãng xương bằng thuốc alendronate 70 mg/ lần/ tuần, uống thuốc
không đều (đã đo loãng xương tại BV Hòa Hảo năm 2020)
- Gãy xương đùi (P) đã kết hợp xương năm 2019 tại BVND Gia Định
Khám
- Sinh hiệu ổn, tổng trạng béo phì
- ấn đau vùng đùi bên (T)
- hạn chế vận động đùi (T), cử động các ngón chân (T) được
- mạch mu chân (T) bắt được
Hình ảnh Xquang: Gãy dưới mấu chuyển xương đùi (T)
Chẩn đoán:
Gãy dưới mấu chuyển xương đùi (T) / Tăng huyết áp – đang điều trị loãng
xương – Tiền căn: gãy xương đùi (P) đã kết hợp xương
Xử trí ban đầu:
- Ngày 23/11/2023: phẫu thuật bảo tồn xuyên đinh kéo tạ. Xuyên 1 đinh Steimann
qua Xương chày cạnh lồi củ chày. Kéo tạ 5kg qua hệ thống khung Braunn
- Ngày 30/11/2023: phẫu thuật kết hợp xương đùi (T) bằng nẹp vis khóa dưới sự
hướng dẫn của C-arm
III. Bàn luận
Vấn đề ở bệnh nhân này là gãy thân xương đùi nguyên nhân do sử dụng thuốc
điều trị loãng xương (bisphotphonate) kéo dài ở phụ nữ mãn kinh
a/ Nguyên nhân – cơ chế
- Loãng xương là hệ quả của sự rối loạn quá trình chuyển hóa xương dẫn đến mất
chất khoáng trong xương, cấu trúc xương bị suy thoái
- Nguyên nhân: Gãy xương đùi không điển hình là một biến chứng hiếm gặp khi sử
dụng lâu dài bisphosphonates. Sử dụng bisphosphonate lâu dài được định nghĩa là
trên ba năm để điều trị bệnh loãng xương
- Cơ chế của thuốc Bisphosphonate: Bisphosphonates ức chế các tế bào hủy xương
và làm giảm quá trình tái tạo xương có thể dẫn đến sự tích tụ các tổn thương vi mô
và gãy xương
b/ Phân loại
- Theo hình thái đường gãy: gãy chéo, ngang, gãy xoắn, …
- Theo Winquist- Hansen gãy thân xương đùi được chia thành 5 độ
+ Độ 0: không có mảnh rời.
+ Độ I: đường gãy ngang hoặc chéo ngắn, mảnh rời kích thước nhỏ dưới 25% bề
rộng thân xương.
+ Độ II: gãy có mảnh rời kích thước 25%- 50% bề rộng thân xương.
+ Độ III: gãy có mảnh rời kích thước lớn hơn 50% bề rộng thân xương.
+ Độ IV: gãy phức tạp, nhiều mảnh gãy lớn không còn dính vào nhau.
d/ Phương pháp điều trị
Sau khi xác nhận chẩn đoán gãy xương không điển hình (hoàn toàn hoặc không
đầy đủ), nên ngừng điều trị chống tiêu xương. Điều trị phẫu thuật được khuyến nghị
cho tất cả bệnh nhân bị gãy xương đùi không điển hình.
Điều trị bảo tồn
- Kéo liên tục xuyên qua xương: thường áp dụng đối với người già, gãy hở, gãy
vụn, gãy bệnh lý, tổng trạng kém hoặc kéo trong thời gian chờ mổ.
+ Việc kéo được thực hiện bởi 1 đinh Steimann 4mm, khoan qua lồi cầu xương đùi
hoặc lồi củ trước xương chày (gãy 1/3 D). Lực kéo khoảng 1/7 trọng lượng cơ thể,
kéo theo trục xương đùi trên giá Braun, gối gấp nhẹ, bàn chân 90
0
Phẫu thuật kết hợp xương
Kết hợp xương bằng cố định ngoài
- Chỉ định cho gãy thân xương đùi phức tạp, gãy hở nguy cơ nhiễm trùng cao, sau
rạch giải phóng chèn ép khoang trong gãy xương đùi, có tổn thương thần kinh,
mạch máu
Kết xương bằng đinh nội tủy
- Là phương pháp thông dụng cho gãy dưới mấu chuyển bé từ 2,5 cm đến trên khớp
gối 8 cm- 10 cm do ống tủy xương đùi tương đối đồng đều. Đinh nội tủy được chỉ
định cho ổ gãy đơn giản hoặc phức tạp, kết hợp xương cấp cứu hay trì hoãn. Tỉ lệ
nhiễm trùng và khớp giả thấp (0,8%), có thể dùng các loại đinh khác nhau như: đinh
nội tủy chốt, đinh Kuntscher, Cito…
Kết xương nẹp vít: trong gãy xương đùi nhiều mảnh, gãy 1/3 Trên hoặc 1/3 Dưới
mà kết xương bằng đinh không vững do ống tủy rộng
| 1/5

Preview text:

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG: GÃY THÂN XƯƠNG ĐÙI KHÔNG
ĐIỂN HÌNH Ở KHOA CTCH TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH I. Giới thiệu
Gãy thân xương đùi là gãy ở vị trí dưới mấu chuyển bé 5 cm đến trên lồi cầu ngoài
xương đùi khoảng 4 khoát ngón tay hoặc trên hình vuông có cạnh bằng chiều rộng
của 2 lồi cầu xương đùi Nguyên nhân, cơ chế
- Chấn thương trực tiếp: do tai nạn giao thông, tai nạn lao động
- Chấn thương gián tiếp: do gập xoay đùi quá gấp khi ngã cao. Lực chấn thương tạo
nên lực bẻ, xoắn làm xương bị gãy. Do sử dụng thuốc lâu dài như Bisphosphonate hoặc corticoid
- Gãy xương bệnh lý: Do các bênh lý: u xương, nang xương, viêm xương… II. Case lâm sàng
Bệnh nhân nữ, 74 tuổi, nhập viện với lý do: đau vùng đùi (T) Bệnh sử
- Cách nhập viện 10 ngày, bệnh nhân trượt chân té ngã dập mông (T) xuống đất,
đau vùng đùi (T) không đi lại được => nhập viện BVND Gia Định Tiền căn - Tăng huyết áp
- Đang điều trị loãng xương bằng thuốc alendronate 70 mg/ lần/ tuần, uống thuốc
không đều (đã đo loãng xương tại BV Hòa Hảo năm 2020)
- Gãy xương đùi (P) đã kết hợp xương năm 2019 tại BVND Gia Định Khám
- Sinh hiệu ổn, tổng trạng béo phì
- ấn đau vùng đùi bên (T)
- hạn chế vận động đùi (T), cử động các ngón chân (T) được
- mạch mu chân (T) bắt được
Hình ảnh Xquang: Gãy dưới mấu chuyển xương đùi (T) Chẩn đoán:
Gãy dưới mấu chuyển xương đùi (T) / Tăng huyết áp – đang điều trị loãng
xương – Tiền căn: gãy xương đùi (P) đã kết hợp xương Xử trí ban đầu:
- Ngày 23/11/2023: phẫu thuật bảo tồn xuyên đinh kéo tạ. Xuyên 1 đinh Steimann
qua Xương chày cạnh lồi củ chày. Kéo tạ 5kg qua hệ thống khung Braunn
- Ngày 30/11/2023: phẫu thuật kết hợp xương đùi (T) bằng nẹp vis khóa dưới sự hướng dẫn của C-arm III. Bàn luận
Vấn đề ở bệnh nhân này là gãy thân xương đùi nguyên nhân do sử dụng thuốc
điều trị loãng xương (bisphotphonate) kéo dài ở phụ nữ mãn kinh a/ Nguyên nhân – cơ chế
- Loãng xương là hệ quả của sự rối loạn quá trình chuyển hóa xương dẫn đến mất
chất khoáng trong xương, cấu trúc xương bị suy thoái
- Nguyên nhân: Gãy xương đùi không điển hình là một biến chứng hiếm gặp khi sử
dụng lâu dài bisphosphonates. Sử dụng bisphosphonate lâu dài được định nghĩa là
trên ba năm để điều trị bệnh loãng xương
- Cơ chế của thuốc Bisphosphonate: Bisphosphonates ức chế các tế bào hủy xương
và làm giảm quá trình tái tạo xương có thể dẫn đến sự tích tụ các tổn thương vi mô và gãy xương b/ Phân loại
- Theo hình thái đường gãy: gãy chéo, ngang, gãy xoắn, …
- Theo Winquist- Hansen gãy thân xương đùi được chia thành 5 độ
+ Độ 0: không có mảnh rời.
+ Độ I: đường gãy ngang hoặc chéo ngắn, mảnh rời kích thước nhỏ dưới 25% bề rộng thân xương.
+ Độ II: gãy có mảnh rời kích thước 25%- 50% bề rộng thân xương.
+ Độ III: gãy có mảnh rời kích thước lớn hơn 50% bề rộng thân xương.
+ Độ IV: gãy phức tạp, nhiều mảnh gãy lớn không còn dính vào nhau.
d/ Phương pháp điều trị
 Sau khi xác nhận chẩn đoán gãy xương không điển hình (hoàn toàn hoặc không
đầy đủ), nên ngừng điều trị chống tiêu xương. Điều trị phẫu thuật được khuyến nghị
cho tất cả bệnh nhân bị gãy xương đùi không điển hình.  Điều trị bảo tồn
- Kéo liên tục xuyên qua xương: thường áp dụng đối với người già, gãy hở, gãy
vụn, gãy bệnh lý, tổng trạng kém hoặc kéo trong thời gian chờ mổ.
+ Việc kéo được thực hiện bởi 1 đinh Steimann 4mm, khoan qua lồi cầu xương đùi
hoặc lồi củ trước xương chày (gãy 1/3 D). Lực kéo khoảng 1/7 trọng lượng cơ thể,
kéo theo trục xương đùi trên giá Braun, gối gấp nhẹ, bàn chân 900
 Phẫu thuật kết hợp xương
Kết hợp xương bằng cố định ngoài
- Chỉ định cho gãy thân xương đùi phức tạp, gãy hở nguy cơ nhiễm trùng cao, sau
rạch giải phóng chèn ép khoang trong gãy xương đùi, có tổn thương thần kinh, mạch máu
Kết xương bằng đinh nội tủy
- Là phương pháp thông dụng cho gãy dưới mấu chuyển bé từ 2,5 cm đến trên khớp
gối 8 cm- 10 cm do ống tủy xương đùi tương đối đồng đều. Đinh nội tủy được chỉ
định cho ổ gãy đơn giản hoặc phức tạp, kết hợp xương cấp cứu hay trì hoãn. Tỉ lệ
nhiễm trùng và khớp giả thấp (0,8%), có thể dùng các loại đinh khác nhau như: đinh
nội tủy chốt, đinh Kuntscher, Cito…
Kết xương nẹp vít: trong gãy xương đùi nhiều mảnh, gãy 1/3 Trên hoặc 1/3 Dưới
mà kết xương bằng đinh không vững do ống tủy rộng