Bảo vệ quyền người tiêu dùng Việt Nam giai
đoạn hiện nay
So với những nhà sản xuất, những nhà chuyên môn, thì những lĩnh vực
nhất định, người tiêu dùng kém hiểu biết hơn. Bởi vậy, trong mối quan hệ
giữa họ với các nhà sản xuất kinh doanh, người tiêu dùng luôn đứng thế
yếu chịu nhiều thiệt thòi. người nói rằng, quyền của người tiêu dùng
Việt Nam hiện nay được bảo vệ kém nhất trên thế giới. Nói như vậy phần
chua xót nhưng lại phản ánh đúng hiện trạng.
Điều 28 Hiến pháp năm 1992 quy định: “Mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh
bất hợp pháp, mọi hành vi p hoại nền kinh tế quốc dân làm thiệt hại đến lợi
ích của Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tập thể của công dân
đều bị xử nghiêm minh theo pháp luật. Nhà nước chính sách bảo hộ
quyền lợi của người sản xuất người tiêu ng“.
1. Thực trạng vấn đề bảo vệ quyền của người tiêu dùng
1.1 Từ góc độ pháp luật trách nhiệm các quan nhà nước
Nghị quyết số N /RES/39/248 ngày 16 tháng 4 năm 1985 của Đại hội đồng
Liên Hợp Quốc đã đưa ra c nguyên tắc bảo vệ người tiêu ng, đó là:
a) Bảo vệ an toàn cho người tiêu dùng, không làm tổn hại sức khỏe người
tiêu dùng;
b) Khuyến khích bảo vệ lợi ích kinh tế của người tiêu dùng;
c) Người tiêu dùng quyền tiếp cận thông tin để sự lựa chọn ý thức
phù hợp với nhu cầu nhân;
d) Giáo dục người tiêu dùng;
đ) Quy định thủ tục hiệu quả cho việc giải quyết khiếu nại của người tiêu
dùng;
e) Người tiêu dùng tự do lập tổ chức, nhóm các tổ chức đó quyền bày
tỏ quan điểm của mình trong quá trình thông qua các quyết định liên quan
đến lợi ích của người tiêu dùng.
Chúng tôi cho rằng, các nguyên tắc bảo vệ người tiêu dùng theo Ngh quyết
số A/RES/39/248 nói trên của Đại hội đồng Liên hợp quốc hầu như đã được
quy định khá đầy đủ trong các văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam.
Điều 28 của Hiến pháp năm 1992 quy định: Mọi hoạt động sản xuất, kinh
doanh bất hợp pháp, mọi hành vi phá hoại nền kinh tế quốc dân làm thiệt hại
đến lợi ích của Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tập thể của công
dân đều bị xử nghiêm minh theo pháp luật. Nhà nước chính sách bảo hộ
quyền lợi của người sản xuất người tiêu dùng“. Từ khi Đảng Nhà nước
ta thực hiện chính sách đổi mới Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản
pháp luật liên quan đến việc bảo vệ người tiêu dùng, trong đó quan trọng nhất
Pháp lệnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 1999 Nghị định số
69/2001/CP năm 2001 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh bảo
vệ quyền lợi người tiêu dùng. Ngoài ra, liên quan đến chất lượng sản phẩm,
Nhà nước quản bằng Pháp lệnh chất lượng hàng hoá . Các quan quản
nhà nước bảo vệ pháp luật như Bộ Thương mại, Bộ Công an, Bộ Khoa
học Công nghệ, Bộ Tài chính đã phối hợp ra Thông liên tịch số
10/2000/TTLT, ngày 27-04-2000 nhằm chống lại các hoạt động làm, buôn
bán, vận chuyển, tiêu thụ hàng giả, góp phần quan trọng bảo vệ quyền lợi
của người tiêu dùng nước ta…
Theo quy định của pháp luật, các quyền của người tiêu dùng không chỉ được
Nhà nước bảo vệ còn nhận được sự bảo vệ từ các tổ chức, nhân sản
xuất, kinh doanh khi họ phải thực hiện các quy định của pháp luật. Các quyền
của người tiêu ng còn được các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị hội,
tổ chức hội, tổ chức hội nghề nghiệp, đơn vị trang nhân dân
mọi nhân (trong đó bản thân người tiêu dùng) đều trách nhiệm tham
gia bảo vệ. ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam các tổ chức thành viên của
Mặt trận trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình cũng trách nhiệm
tuyên truyền, giáo dục, động viên nhân dân tham gia các hoạt động bảo vệ
quyền lợi người tiêu dùng thi hành pháp luật về bảo vệ quyền lợi người
tiêu dùng. Bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng trách
nhiệm chung của toàn hội.
Trên thực tế, các quan chức năng đã những cố gắng nhất định trong
việc bảo vệ người tiêu dùng. Chẳng hạn, mới đây, trước Tết Mậu Tý, tháng
giáp Tết, các quan chức năng đã phát hiện nhiều trường hợp tiêu th hàng
giả trong đó rượu ngoại, thuốc lá… Trong tháng giáp Tết, ngành hải quan
đã kiểm tra, bắt giữ 1.355 vụ, trị giá 24 tỷ 358 triệu đồng. Trong đó, buôn lậu,
vận chuyển trái phép 188 vụ, gian lận thương mại 56 vụ…
Mặc đã những cố gắng nhất định về lập pháp thực thi c quy định
nhằm bảo vệ người tiêu dùng nhưng nhìn chung, quyền của người tiêu dùng
Việt Nam vẫn đã đang b xâm hại nghiêm trọng. Những vụ việc gần đây
như các vụ xăng chứa aceton gây hỏng động gắn máy, nước tương chứa
chất 3-MPCD gây ung thư, sữa đóng hộp không đúng trọng lượng, ghi nhãn
sai đối với sữa tươi nhằm lừa dối người tiêu dùng, ghi nhãn mác nước mắn
hồi Bắc Âu sau phải cải chính lại hương hồi, vấn đề rau xanh, an toàn
thực phẩm, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, việc gian dối taximét
của các hãng taxi, chất lượng dịch vụ viễn thông… đã đang gây ra nhiều
bức xúc trong cộng đồng hội. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông
tin, trên thị trường cũng đang xuất hiện nhiều phương thức kinh doanh mới
như bán hàng qua mạng, qua điện thoạigiao dịch điện tử để đặt mua hàng
hoá, dịch vụ từ một nước khác cũng đang phát triển. Những phương tiện giao
dịch hiện đại tạo sự thuận tiện cho các bên nhưng bên cạnh những tiện ích
thì đây cũng môi trường làm phát sinh những hành vi vi phạm quyền lợi
người tiêu dùng ngày một tinh vi phức tạp hơn.
Quyền của người tiêu dùng nước ta còn bị m hại từ chính hoạt động của
các quan Nhà nước. Khẩu hiệu được các quan này đưa ra thường
Hãy trở thành người tiêu dùng thông thái. Theo chúng tôi, khẩu hiệu này chỉ
đúng một phần rất nhỏ. người tiêu dùng thông thái nghĩa phải bảo đảm
vệ sinh trước khi ăn, phải ăn chín, uống sôi chứ không ai thông thái đến mức
biết được nước tương chứa chất gây ung thư hay không, không ai thông
thái đến mức phân biệt giữa hàng thật hàng giả khi thấy chúng y chang
như nhau, không ai thông thái đến mức nhìn o cây xăng biết ngay là xăng
pha aceton, không ai thông thái đến mức dùng ớc tương phát hiện nay
ra trong đó chất 3-MPCD gây ung thư. Vậy ai phải giúp người tiêu ng?
Đó chính các quan chức năng của Nhà nước. Các quan này
trình độ, phương tiện nguồn tài chính để giúp người tiêu dùng trong
toàn hội. quan nhà nước chuyên trách đương nhiên phải thông thái
hơn người tiêu dùng. Nhưng một câu hỏi đặt ra: tại sao người tiêu dùng cứ bi
thiệt hại trước, thấy được hậu quả thì sau đó quan Nhà nước mới nhảy
vào cuộc? Ngay nước tương chất gây ung thư, người tiêu dùng đã dùng
nhiều năm qua sự việc bị phát hiện lại xuất phát từ một nước châu Âu.
Không hiếm trường hợp người tiêu ng không biết lựa chọn hàng hóa để
mua khi thứ hàng hóa đó phải dùng bắt buộc quy định của pháp luật nhưng
quan chức năng lại thả nổi thị trường, thậm chí còn không minh bạch các
sản phẩm kém chất lượng biết đâu doanh nghiệp sẽ sản xuất ra hàng hóa
đạt tiêu chuẩn.
Xin nêu dụ về việc lưu thông sử dụng bảo hiểm xe máy kém chất
lượng thời gian qua. Phải nói rằng, các quan chức năng đã phản ứng quá
chậm kém, gây thiệt hại cho người tiêu dùng, thậm chí thiệt hại thể trả
giá bằng tính mạng. Một người mua phải mũ bảo hiểm rớm, bị tai nạn bị
chấn thương sọ não thì kiện ai? nhà sản xuất thì biệt âm tín, chẳng biệt họ
ai, đâu. Câu hỏi đặt ra: thể khiếu nại đòi quan quản n nước
bồi thường thiệt hai? Đúng ra người tiêu dùng quyền này khi mua mũ,
không ai thể thông thái biết chất lượng của bảo hiểm, vẫn để thị
trường bán những loại đó thì trách nhiệm cuối cùng vẫn thuộc về quan
quản th trường. quan quản lý nhà nước cần phải tính toán, dự báo để
người tiêu dùng không bị thiệt hại khi thực hiện đúng quy định của pháp luật.
Chúng ta vui mừng thấy việc đội bảo hiểm được chấp hành nghiêm túc,
hầu n 100% người đi xe gắn máy đã đội bảo hiểm. Nhưng bên cạnh
thành tích y biết bao điều cần phải n. Các quan chức năng đã làm
để người dân đội mũ bảo hiểm thực sự được bảo hiểm khi chúng ta vào
cuộc rất chậm trong việc công b các loại mũ được coi là hợp chuẩn khi rất
nhiều người đã mua rởm để đối phó với ngày lịch sử 15 tháng 12 năm
2007.
Một dụ tiếp về vệ sinh an toàn thực phẩm. Thời gian qua, người ta thường
thấy ông Giám đốc sở một địa phương thường xuyên đi kiểm tra các mặt
hành thực phẩm trong các chợ, các siêu thị trên địa bàn mình trách nhiệm
quản lý (Thậm chí vị giám đốc này còn tuyên bố sẽ truy cứu trách nhiệm hình
sự đối với người tiêu dùng khi vẫn ăn các thức ăn được khuyến cáo gây dịch
bệnh). thể đó việc làm tốt, được nhân dân hoan nghênh nhưng suy cho
cùng t không nên như vậy. Ông Giám đốc sở làm sao kiểm tra hết được,
ông phải bộ máy giúp việc, chuyên môn, trình độ để thường xuyên làm
việc này.
Một d nữa về vấn đề thuốc tăng trưởng rau củ cũng vấn đ y nhiều
hoài nghi. Đài truyền hình trung ương phóng sự rau quả củ lớn nhanh n
thổi sau 3 ngày. quan chức năng làm thí nghiệm phủ định tin này nói
đó thông tin đồn thổi. Người ta công bố rằng không loại thần dược nào
kích thích sự tăng trưởng cực nhanh của cây rau chỉ trong 2-3 ngày. Điều này
phần o đã trấn an người tiêu dùng trước hàng loạt thông tin dồn dập về loại
thuốc không nguồn gốc tác dụng tăng trưởng đột biến, khiến hàng loạt
cây rau, củ lớn nhanh vùn vụt. Cho đến nay chưa đối chất giữa người làm
phóng sự truyền hình Chi cục bảo vệ thực vật Nội. t nghiệm của
Chi cục bảo vệ thực vật Hà Nội tiến hành trước Tết để sau Tết mới công bố
kết quả. Vậy quan chức năng đã trấn an người tiêu dùng hay làm cho
người tiêu dùng tin như vậy vẫn tiếp tục sử dụng các loại rau củ độc hại
này này? nếu đúng như vậy thì cần biện pháp xử những người làm
phóng sự truyền hình đã đưa tin đồn thổi như chúng ta đã kiên quyết xử vụ
đưa tin không đúng về trái bưởi chất gây ung thư m thiệt hại cho người
trồng bưởi. nếu dùng biện pháp an dân trong trường hợp này sẽ nguy
hiểm.
Các quan chức năng của chúng ta thường cảnh báo rằng hiện nay
nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật đang được bán tràn lan trên thị trường,
không th quản xuể. Trong khi đó nhiều hộ trồng rau vẫn chưa tuân thủ chế
độ, thời gian tưới, bón đối với rau xanh khiến dư lượng thuốc bảo vệ thực
vậtở trong rau vẫn n khá cao. Trong khi đó, lực lượng quản lý, kiểm tra quá
mỏng nên chất lượng an toàn của rau quả phần lớn vẫn trông đợi vào lương
tâm của người sản xuất. thêm nữa kêu gọi người tiêu dùng hãy trở
thành người tiêu dùng thông thái. Nếu tất cả những người sản xuất đều
lương tâm mọi người tiêu dùng đều thông thái chắc lẽ không cần phải
các quan chức năng này nữa.
1.2 Từ góc độ người tiêu dùng
Pháp lệnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 1999 quy định người tiêu
dùng quyền khiếu nại đối với hàng a dịch vụ với những quy định với
những nội dung quan trọngsau: i) người tiêu dùng trực tiếp hoặc thông qua
đại diện của mình để thực hiện việc khiếu nại, yêu cầu bồi hoàn, bồi thường.
Ii) Việc khiếu nại được giải quyết theo nguyên tắc hòa giải, trừ trường hợp
pháp luật quy định khác. Nếu không hòa giải được, người tiêu dùng
quyền khiếu nại hoặc khởi kiện theo quy định của pháp luật. iii) người tiêu
dùng trực tiếp hoặc thông qua đại diện của mình tố cáo các hành vi vi phạm
pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Về phương thức trực tiếp khiếu nại: Thực tế cho thấy người tiêu dùng thấp cổ,
họng nên ít trường hợp khiếu nại nghĩ rằng khiếu nại cũng không
được giải quyết. Với rất nhiều hành vi xâm hại đến quyền lợi của mình nhưng
thực tế tới 97% khách hàng không khiếu nại về những điều mình không
hài lòng, bởi tâm ngại va chạm hay mất thời gian cho c thủ tục hành
chính giải quyết khiếu kiện.
Về phương thức khiếu nại thông qua đại diện: Hiệp hội người tiêu dùng các
cấp từ trung ương xuống địa phương đã được thành lập. cấp trung ương,
Hội khoa học kỹ thuật về tiêu chuẩn hoá, đo lường, chất lượng bảo vệ
quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam tháng 5-1988, đã thành lập, gọi tắt Hội
tiêu chuẩn bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VINASTAS), thành viên
của Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đồng thời
thành viên của Tổ chức quốc tế người tiêu dùng (CI). các địa phương, trên
cả nước đã 14 tỉnh thành phố tổ chức người tiêu dùng. Tổ chức bảo
vệ quyền lợi người tiêu dùng tổ chức hội được thành lập trên sở tự
nguyện, bình đẳng, không phân biệt thành phần kinh tế, dân tộc, n giáo, tín
ngưỡng, trình độ, nghề nghiệp; là tổ chức đại diện đ bảo vệ quyền lợi người
tiêu dùng theo quy định của pháp luật. Đây các tổ chức phi chính phủ,
mang tính hội hoá cao. Các t chức này đã tích cực đẩy mạnh các hoạt
động tiêu chuẩn hoá, đo lường chất lượng bảo vệ người tiêu dùng trong
cả nước.
Tuy nhiên cũng phải thấy một thực tế là: các tổ chức hội bảo vệ người tiêu
dùng thực sự hội theo đúng nghĩa hay không? Hội bao giờ cũng tổ
chức tự nguyện của các hội viên. Rất khó thể hội bảo vệ người tiêu
dùng do chính những người tiêu dùng lập ra một cách tự nguyện người
tiêu dùng tất cả chúng ta cũng rất khó tập hợp người tiêu dùng thành
các hội. Các cấp hội bảo vệ người tiêu dùng được thành lập do nhu cầu của
cấu, chế nên không đủ mạnh để bảo vệ người tiêu dùng. Thật khó
giải cho hiện tượng khá nhiều người tiêu dùng không biết đến sự tồn tại của
các hội bảo vệ người tiêu dùng ch chưa nói đến họ thể trở thành hội viên
của các hội này. Hội cũng chẳng quyền lực gì, Hội khiếu nại mà nhà
sản xuất, cung ứng dịch vụ không giải quyết cũng đành chịu. Một trong những
nguyên nhân chính khiến nhiều lúc Hội hoạt động kém hiệu qu Hội thiếu
kinh phí hoạt động. Hoạt động khiếu nại chưa thu p nên không tiền trả
lương cho nhân viên tiếp nhận giải quyết khiếu nại, không tiền chi cho
quảng hoạt động của Hội càng không thu hút được người trẻ tuổi,
năng lực làm việc cho Hội
Từ đó, thể thấy hầu hết người tiêu ng vẫn chưa (hoặc chưa được) sử
dụng quyền của mình một cách hiệu quả. Rất nhiều người chấp nhận chấp
nhận thiệt thòi khi mua phải hàng rởm tự rút ra bài học không bao giờ mua
hàng đó nữa. Nhưng người khác vẫn cứ mua lại tiếp tục rút kinh nghiệm.
Mọi người cứ rút kinh nghiệm âm thầm còn n sản xuất cứ thu bộn tiền.
Tâm chung sản phẩm chẳng đáng bao khiếu nại thì tốn thời gian
tiền bạc chưa chắc đã thu được gì. Còn, khi bị thiệt hại người tiêu
dùng khiếu nại về hàng hóa dịch vụ thì việc giải quyết của doanh nghiệp
được đến đâu hay đến đó họ không giải quyết thì cho hội bảo vệ người
tiêu dùng can thiệp cũng đành chịu. Theo điều tra của Hội Tiêu chuẩn
Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, thực tế những khách hàng khiếu nại nhận
được sự tiếp thu nghiêm túc của doanh nghiệp chỉ chiếm khoảng 21%, còn
30% không nhận được phản ứng gì, 33% tỏ thái độ khó chịu, thậm chí còn
nhận được phản ứng khiếm nhã (4%). Khi mua phải hàng giả, hàng kém chất
lượng trôi nổi trên thị trường thì không thể nói tới việc khiếu nại. Khi người
tiêu dùng mua phải hàng kém chất lượng của doanh nghiệp thì việc khiếu nại
cũng không đơn giản thủ tục giám định.
Như vậy, thể khái quát: hầu như người tiêu dùng Việt Nam đã đang
phải đối mặt với thực tế đa số hàng hóa dịch vụ đều vấn đề xâm hại
quyền của người tiêu dùng việc bảo vệ người tiêu dùng từ phía c
quan quản nhà nước cũng như từ phía người tiêu dùng, tổ chức đại diện
cho người tiêu dùng chưa hiệu quả.
2. Kiến nghị
Trước thực trạng quyền của người tiêu dùng Việt Nam đang bị xâm hại, trước
sự phản ứng chậm kém hiệu quả của các quan quản nhà nước trong
việc bảo vệ người tiêu dùng, chúng tôi một số kiến nghị sau.
1. Tăng cường thông tin cho người tiêu dùng về hàng giả, hàng nhái, về các
doanh nghiệp làm ăn chộp giật. Thông tin phải kịp thời, đầy đủ. Xây dựng
website về hàng giả, hàng nhái, hàng kém phẩm chất, danh sách đen các
doanh nghiệp lừa dối khách hàng để mọi người biết khi mua hàng hóa
sử dụng dịch vụ của c doanh nghiệp.
2. Các quan chức năng thường xuyên họp báo, cung cấp thông tin cho
báo chí. VINASTAS cần chủ động, thường xuyên tổ chức các hội thảo, các
cuộc toạ đàm, hội nghị bàn tròn, các buổi gặp gỡ trao đổi ý kiến về những
vấn đề cần quan tâm xung quanh quyền của người tiêu dùng bảo vệ
quyền lợi của người tiêu dùng.
3. Hoàn thiện hệ thống n bản quy phạm pháp luật về bảo vệ người tiêu
dùng, trước hết cần sớm ban hành Luật bảo vệ người tiêu dùng. Đ ây một
bất cập, cần được nhanh chóng khắc phục. Chỉ khi luật trên sở đó
các văn bản dưới luật, các văn bản pháp quy khác để điều chỉnh t các
quan thực thi pháp luật mới sở triển khai thực hiện, sức mạnh của
bộ máy chính trị mới phát huy tác dụng.
4. Các quan chức năng cần phối hợp chặt chẽ trong việc kiểm tra, kiểm
soát tại biên giới đối với hàng hóa nhập khẩu, nhất hàng lậu, hàng tiểu
ngạch đ không cho phép nhập vào Việt Nam những mặt hàng cấm ng
trong sản xuất nông nghiệp, thực phẩm (nhất thuốc bảo vệ thực vật, ng
trưởng gia c, gia cầm, bảo quản thực phẩm, rau quả…). ng cường quản
chất lượng giá cả đối với dược phẩm, mỹ phẩm.
5. Mặc ý kiến khác nhau nhưng chúng ta kiên quyết cấm bán hàng rong,
nhất hàng rong tại các sở trường học, bệnh viện, nơi công cộng. Không
thể để tình trạng bất cứ ai, làm ra bất cứ đ ăn nào cũng quyền mang ra
phố bán cho người khác ăn, nhất đối tượng học sinh tiểu học, trung học
sở.
6. Tăng cường giáo dục, giám t những người sản xuất hàng hóa, kinh
doanh dịch vụ thể trong việc tuân thủ các quy định vệ sinh an toàn thực
phẩm, phạt nặng những trường hợp vi phạm. Tăng cường ng tác quản
chất lượng hàng hoá, dịch vụ thực chất làm cho chất lượng hàng hoá, dịch
vụ đưa đến tay người tiêu dùng được bảo đảm đúng như giá trị của nó,
chống lại thủ đoạn lừa dối khách hàng của một số nhà sản xuất hàng h
cung cấp dịch vụ. Cần biện pháp để tăng cường công tác quản như:
tăng thêm quyền cho các tổ chức tiêu chuẩn đo lường chất lượng, các
quan thanh tra, giám sát, quản thị trường.
7. Tăng cường tuyên truyền phổ biến để người tiêu dùng biết được các
quyền của mình theo quy định của pháp luật để người tiêu dùng chủ động
bảo vệ quyền của mình khi bị xâm phạm.
8. Trong gia đoạn hội nhập kinh tế quốc tế, hội nhập khu vực hiện nay, người
tiêu dùng Việt Nam nhiều hội mới trong việc thoả mãn những nhu cầu
bản nói riêng, trong đó quyền tiếp cận với nhiều sản phẩm dịch vụ
với chất lượng đảm bảo giá cả thích hợp thực sự được sử dụng c
quyền của người tiêu dùng nói chung. Cần tuyên truyền, ph biến kiến thức
cho người tiêu dùng về các loại hàng hóa nhập ngoại, tuyên truyền kiến thức
về hội nhập.
9. Hoàn thiện pháp luật, đơn giản hóa thủ tục khiếu kiện của người tiêu ng.
Cần quy định cụ thể nghĩa vụ, trách nhiệm của các doanh nghiệp sản xuất
hàng hóa cung ứmg dịch vụ đối với người tiêu dùng. Nếu doanh nghiệp
không giải quyết khiếu nại chính đáng của người tiêu dùng, người tiêu ng
quyền nhờ quan chức năng can thiệp (các quan quản Nhà nước
các cấp tòa án).
10. Tăng cường nguồn nhân lực, vật lực quyền hạn cho Cục quản cạnh
tranh của Bộ Công thương các sở thương mại các tỉnh, thành phố trong
hoạt động bảo vệ người tiêu ng. Nhà nước đầu kinh phí cho hoạt động
của c cấp hội bảo vệ người tiêu dùng trung ương địa phương.

Preview text:

Bảo vệ quyền người tiêu dùng ở Việt Nam giai đoạn hiện nay
So với những nhà sản xuất, những nhà chuyên môn, thì ở những lĩnh vực
nhất định, người tiêu dùng kém hiểu biết hơn. Bởi vậy, trong mối quan hệ
giữa họ với các nhà sản xuất kinh doanh, người tiêu dùng luôn đứng ở thế
yếu và chịu nhiều thiệt thòi. Có người nói rằng, quyền của người tiêu dùng
Việt Nam hiện nay được bảo vệ kém nhất trên thế giới. Nói như vậy có phần
chua xót nhưng lại phản ánh đúng hiện trạng.
Điều 28 Hiến pháp năm 1992 quy định: “Mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh
bất hợp pháp, mọi hành vi phá hoại nền kinh tế quốc dân làm thiệt hại đến lợi
ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và của công dân
đều bị xử lý nghiêm minh theo pháp luật. Nhà nước có chính sách bảo hộ
quyền lợi của người sản xuất và người tiêu dùng“.
1. Thực trạng vấn đề bảo vệ quyền của người tiêu dùng
1.1 Từ góc độ pháp luật và trách nhiệm các cơ quan nhà nước
Nghị quyết số N /RES/39/248 ngày 16 tháng 4 năm 1985 của Đại hội đồng
Liên Hợp Quốc đã đưa ra các nguyên tắc bảo vệ người tiêu dùng, đó là:
a) Bảo vệ an toàn cho người tiêu dùng, không làm tổn hại sức khỏe người tiêu dùng;
b) Khuyến khích và bảo vệ lợi ích kinh tế của người tiêu dùng;
c) Người tiêu dùng có quyền tiếp cận thông tin để có sự lựa chọn có ý thức
phù hợp với nhu cầu cá nhân;
d) Giáo dục người tiêu dùng;
đ) Quy định thủ tục có hiệu quả cho việc giải quyết khiếu nại của người tiêu dùng;
e) Người tiêu dùng tự do lập tổ chức, nhóm và các tổ chức đó có quyền bày
tỏ quan điểm của mình trong quá trình thông qua các quyết định liên quan
đến lợi ích của người tiêu dùng.
Chúng tôi cho rằng, các nguyên tắc bảo vệ người tiêu dùng theo Nghị quyết
số A/RES/39/248 nói trên của Đại hội đồng Liên hợp quốc hầu như đã được
quy định khá đầy đủ trong các văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam.
Điều 28 của Hiến pháp năm 1992 quy định: “Mọi hoạt động sản xuất, kinh
doanh bất hợp pháp, mọi hành vi phá hoại nền kinh tế quốc dân làm thiệt hại
đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và của công

dân đều bị xử lý nghiêm minh theo pháp luật. Nhà nước có chính sách bảo hộ
quyền lợi của người sản xuất và
người tiêu dùng“. Từ khi Đảng và Nhà nước
ta thực hiện chính sách đổi mới Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản
pháp luật liên quan đến việc bảo vệ người tiêu dùng, trong đó quan trọng nhất
là Pháp lệnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 1999 và Nghị định số
69/2001/CP năm 2001 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh bảo
vệ quyền lợi người tiêu dùng. Ngoài ra, liên quan đến chất lượng sản phẩm,
Nhà nước quản lý bằng Pháp lệnh chất lượng hàng hoá . Các cơ quan quản
lý nhà nước và bảo vệ pháp luật như Bộ Thương mại, Bộ Công an, Bộ Khoa
học và Công nghệ, Bộ Tài chính đã phối hợp ra Thông tư liên tịch số
10/2000/TTLT, ngày 27-04-2000 nhằm chống lại các hoạt động làm, buôn
bán, vận chuyển, tiêu thụ hàng giả, góp phần quan trọng bảo vệ quyền lợi
của người tiêu dùng nước ta…
Theo quy định của pháp luật, các quyền của người tiêu dùng không chỉ được
Nhà nước bảo vệ mà còn nhận được sự bảo vệ từ các tổ chức, cá nhân sản
xuất, kinh doanh khi họ phải thực hiện các quy định của pháp luật. Các quyền
của người tiêu dùng còn được các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội,
tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân và
mọi cá nhân (trong đó có bản thân người tiêu dùng) đều có trách nhiệm tham
gia bảo vệ. ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của
Mặt trận trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình cũng có trách nhiệm
tuyên truyền, giáo dục, động viên nhân dân tham gia các hoạt động bảo vệ
quyền lợi người tiêu dùng và thi hành pháp luật về bảo vệ quyền lợi người
tiêu dùng. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng là trách
nhiệm chung của toàn xã hội.
Trên thực tế, các cơ quan chức năng đã có những cố gắng nhất định trong
việc bảo vệ người tiêu dùng. Chẳng hạn, mới đây, trước Tết Mậu Tý, tháng
giáp Tết, các cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều trường hợp tiêu thụ hàng
giả trong đó có rượu ngoại, thuốc lá… Trong tháng giáp Tết, ngành hải quan
đã kiểm tra, bắt giữ 1.355 vụ, trị giá 24 tỷ 358 triệu đồng. Trong đó, buôn lậu,
vận chuyển trái phép 188 vụ, gian lận thương mại 56 vụ…
Mặc dù đã có những cố gắng nhất định về lập pháp và thực thi các quy định
nhằm bảo vệ người tiêu dùng nhưng nhìn chung, quyền của người tiêu dùng
Việt Nam vẫn đã và đang bị xâm hại nghiêm trọng. Những vụ việc gần đây
như các vụ xăng chứa aceton gây hỏng động cơ gắn máy, nước tương chứa
chất 3-MPCD gây ung thư, sữa đóng hộp không đúng trọng lượng, ghi nhãn
sai đối với sữa tươi nhằm lừa dối người tiêu dùng, ghi nhãn mác là nước mắn
cá hồi Bắc Âu sau phải cải chính lại hương cá hồi, vấn đề rau xanh, an toàn
thực phẩm, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, việc gian dối taximét
của các hãng taxi, chất lượng dịch vụ viễn thông… đã và đang gây ra nhiều
bức xúc trong cộng đồng xã hội. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông
tin, trên thị trường cũng đang xuất hiện nhiều phương thức kinh doanh mới
như bán hàng qua mạng, qua điện thoạigiao dịch điện tử để đặt mua hàng
hoá, dịch vụ từ một nước khác cũng đang phát triển. Những phương tiện giao
dịch hiện đại tạo sự thuận tiện cho các bên nhưng bên cạnh những tiện ích
thì đây cũng là môi trường làm phát sinh những hành vi vi phạm quyền lợi
người tiêu dùng ngày một tinh vi và phức tạp hơn.
Quyền của người tiêu dùng ở nước ta còn bị xâm hại từ chính hoạt động của
các cơ quan Nhà nước. Khẩu hiệu được các cơ quan này đưa ra thường là
Hãy trở thành người tiêu dùng thông thái. Theo chúng tôi, khẩu hiệu này chỉ
đúng một phần rất nhỏ. người tiêu dùng thông thái có nghĩa là phải bảo đảm
vệ sinh trước khi ăn, phải ăn chín, uống sôi chứ không ai thông thái đến mức
biết được nước tương có chứa chất gây ung thư hay không, không ai thông
thái đến mức phân biệt giữa hàng thật và hàng giả khi thấy chúng y chang
như nhau, không ai thông thái đến mức nhìn vào cây xăng biết ngay là xăng
có pha aceton, không ai thông thái đến mức dùng nước tương phát hiện nay
ra trong đó có chất 3-MPCD gây ung thư. Vậy ai phải giúp người tiêu dùng?
Đó chính là các cơ quan có chức năng của Nhà nước. Các cơ quan này có
trình độ, có phương tiện và có nguồn tài chính để giúp người tiêu dùng trong
toàn xã hội. Cơ quan nhà nước chuyên trách đương nhiên phải thông thái
hơn người tiêu dùng. Nhưng một câu hỏi đặt ra: tại sao người tiêu dùng cứ bi
thiệt hại trước, thấy được hậu quả thì sau đó cơ quan Nhà nước mới nhảy
vào cuộc? Ngay nước tương có chất gây ung thư, người tiêu dùng đã dùng
nhiều năm qua và sự việc bị phát hiện lại xuất phát từ một nước châu Âu.
Không hiếm trường hợp người tiêu dùng không biết lựa chọn hàng hóa để
mua khi thứ hàng hóa đó phải dùng bắt buộc vì quy định của pháp luật nhưng
cơ quan chức năng lại thả nổi thị trường, thậm chí còn không minh bạch các
sản phẩm kém chất lượng vì biết đâu doanh nghiệp sẽ sản xuất ra hàng hóa đạt tiêu chuẩn.
Xin nêu ví dụ về việc lưu thông và sử dụng mũ bảo hiểm xe máy kém chất
lượng thời gian qua. Phải nói rằng, các cơ quan chức năng đã phản ứng quá
chậm và kém, gây thiệt hại cho người tiêu dùng, thậm chí thiệt hại có thể trả
giá bằng tính mạng. Một người mua phải mũ bảo hiểm rớm, bị tai nạn và bị
chấn thương sọ não thì kiện ai? nhà sản xuất thì biệt vô âm tín, chẳng biệt họ
là ai, ở đâu. Câu hỏi đặt ra: Có thể khiếu nại và đòi cơ quan quản lý nhà nước
bồi thường thiệt hai? Đúng ra là người tiêu dùng có quyền này vì khi mua mũ,
không ai có thể thông thái mà biết chất lượng của mũ bảo hiểm, vẫn để thị
trường bán những loại mũ đó thì trách nhiệm cuối cùng vẫn thuộc về cơ quan
quản lý thị trường. Cơ quan quản lý nhà nước cần phải tính toán, dự báo để
người tiêu dùng không bị thiệt hại khi thực hiện đúng quy định của pháp luật.
Chúng ta vui mừng thấy việc đội mũ bảo hiểm được chấp hành nghiêm túc,
hầu như 100% người đi xe gắn máy đã đội mũ bảo hiểm. Nhưng bên cạnh
thành tích ấy có biết bao điều cần phải bàn. Các cơ quan chức năng đã làm
gì để người dân đội mũ bảo hiểm thực sự được bảo hiểm khi chúng ta vào
cuộc rất chậm trong việc công bố các loại mũ được coi là hợp chuẩn khi rất
nhiều người đã mua mũ rởm để đối phó với ngày lịch sử 15 tháng 12 năm 2007.
Một ví dụ tiếp về vệ sinh an toàn thực phẩm. Thời gian qua, người ta thường
thấy ông Giám đốc sở ở một địa phương thường xuyên đi kiểm tra các mặt
hành thực phẩm trong các chợ, các siêu thị trên địa bàn mình có trách nhiệm
quản lý (Thậm chí vị giám đốc này còn tuyên bố sẽ truy cứu trách nhiệm hình
sự đối với người tiêu dùng khi vẫn ăn các thức ăn được khuyến cáo gây dịch
bệnh). Có thể đó là việc làm tốt, được nhân dân hoan nghênh nhưng suy cho
cùng thì không nên như vậy. Ông Giám đốc sở làm sao kiểm tra hết được,
ông phải có bộ máy giúp việc, có chuyên môn, trình độ để thường xuyên làm việc này.
Một ví dụ nữa về vấn đề thuốc tăng trưởng rau củ cũng là vấn đề gây nhiều
hoài nghi. Đài truyền hình trung ương có phóng sự rau quả củ lớn nhanh như
thổi sau 3 ngày. Cơ quan chức năng làm thí nghiệm phủ định tin này và nói
đó là thông tin đồn thổi. Người ta công bố rằng không có loại thần dược nào
kích thích sự tăng trưởng cực nhanh của cây rau chỉ trong 2-3 ngày. Điều này
phần nào đã trấn an người tiêu dùng trước hàng loạt thông tin dồn dập về loại
thuốc không có nguồn gốc có tác dụng tăng trưởng đột biến, khiến hàng loạt
cây rau, củ lớn nhanh vùn vụt. Cho đến nay chưa có đối chất giữa người làm
phóng sự truyền hình và Chi cục bảo vệ thực vật Hà Nội. Và thí nghiệm của
Chi cục bảo vệ thực vật Hà Nội tiến hành trước Tết để sau Tết mới công bố
kết quả. Vậy cơ quan chức năng đã trấn an người tiêu dùng hay làm cho
người tiêu dùng tin như vậy và vẫn tiếp tục sử dụng các loại rau củ độc hại
này này? Và nếu đúng như vậy thì cần có biện pháp xử lý những người làm
phóng sự truyền hình đã đưa tin đồn thổi như chúng ta đã kiên quyết xử lý vụ
đưa tin không đúng về trái bưởi có chất gây ung thư làm thiệt hại cho người
trồng bưởi. Và nếu dùng biện pháp an dân trong trường hợp này sẽ là nguy hiểm.
Các cơ quan chức năng của chúng ta thường cảnh báo rằng hiện nay có
nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật đang được bán tràn lan trên thị trường,
không thể quản lý xuể. Trong khi đó nhiều hộ trồng rau vẫn chưa tuân thủ chế
độ, thời gian tưới, bón đối với rau xanh khiến dư lượng thuốc bảo vệ thực
vậtở trong rau vẫn còn khá cao. Trong khi đó, lực lượng quản lý, kiểm tra quá
mỏng nên chất lượng an toàn của rau quả phần lớn vẫn trông đợi vào lương
tâm của người sản xuất
. Và thêm nữa là kêu gọi người tiêu dùng hãy trở
thành
người tiêu dùng thông thái. Nếu tất cả những người sản xuất đều có
lương tâm và mọi người tiêu dùng đều thông thái chắc có lẽ không cần phải
có các cơ quan chức năng này nữa.
1.2 Từ góc độ người tiêu dùng
Pháp lệnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 1999 quy định người tiêu
dùng có quyền khiếu nại đối với hàng hóa và dịch vụ với những quy định với
những nội dung quan trọngsau: i) người tiêu dùng trực tiếp hoặc thông qua
đại diện của mình để thực hiện việc khiếu nại, yêu cầu bồi hoàn, bồi thường.
Ii) Việc khiếu nại được giải quyết theo nguyên tắc hòa giải, trừ trường hợp
pháp luật có quy định khác. Nếu không hòa giải được, người tiêu dùng có
quyền khiếu nại hoặc khởi kiện theo quy định của pháp luật. i i) người tiêu
dùng trực tiếp hoặc thông qua đại diện của mình tố cáo các hành vi vi phạm
pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Về phương thức trực tiếp khiếu nại: Thực tế cho thấy người tiêu dùng thấp cổ,
bé họng nên ít trường hợp khiếu nại vì nghĩ rằng có khiếu nại cũng không
được giải quyết. Với rất nhiều hành vi xâm hại đến quyền lợi của mình nhưng
thực tế có tới 97% khách hàng không khiếu nại về những điều mình không
hài lòng, bởi tâm lý ngại va chạm hay mất thời gian cho các thủ tục hành
chính giải quyết khiếu kiện.
Về phương thức khiếu nại thông qua đại diện: Hiệp hội người tiêu dùng các
cấp từ trung ương xuống địa phương đã được thành lập. ở cấp trung ương,
Hội khoa học kỹ thuật về tiêu chuẩn hoá, đo lường, chất lượng và bảo vệ
quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam tháng 5-1988, đã thành lập, gọi tắt là Hội
tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VINASTAS), là thành viên
của Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đồng thời là
thành viên của Tổ chức quốc tế người tiêu dùng (CI). ở các địa phương, trên
cả nước đã có 14 tỉnh và thành phố có tổ chức người tiêu dùng. Tổ chức bảo
vệ quyền lợi người tiêu dùng là tổ chức xã hội được thành lập trên cơ sở tự
nguyện, bình đẳng, không phân biệt thành phần kinh tế, dân tộc, tôn giáo, tín
ngưỡng, trình độ, nghề nghiệp; là tổ chức đại diện để bảo vệ quyền lợi người
tiêu dùng theo quy định của pháp luật. Đây là các tổ chức phi chính phủ,
mang tính xã hội hoá cao. Các tổ chức này đã tích cực đẩy mạnh các hoạt
động tiêu chuẩn hoá, đo lường chất lượng và bảo vệ người tiêu dùng trong cả nước.
Tuy nhiên cũng phải thấy một thực tế là: các tổ chức hội bảo vệ người tiêu
dùng có thực sự là hội theo đúng nghĩa hay không? Hội bao giờ cũng là tổ
chức tự nguyện của các hội viên. Rất khó có thể có hội bảo vệ người tiêu
dùng do chính những người tiêu dùng lập ra một cách tự nguyện vì người
tiêu dùng là tất cả chúng ta và cũng rất khó tập hợp người tiêu dùng thành
các hội. Các cấp hội bảo vệ người tiêu dùng được thành lập do nhu cầu của
cơ cấu, cơ chế nên không đủ mạnh để bảo vệ người tiêu dùng. Thật khó lý
giải cho hiện tượng khá nhiều người tiêu dùng không biết đến sự tồn tại của
các hội bảo vệ người tiêu dùng chứ chưa nói đến họ có thể trở thành hội viên
của các hội này. Hội cũng chẳng có quyền lực gì, Hội có khiếu nại mà nhà
sản xuất, cung ứng dịch vụ không giải quyết cũng đành chịu. Một trong những
nguyên nhân chính khiến nhiều lúc Hội hoạt động kém hiệu quả là Hội thiếu
kinh phí hoạt động. Hoạt động khiếu nại chưa thu phí nên không có tiền trả
lương cho nhân viên tiếp nhận và giải quyết khiếu nại, không có tiền chi cho
quảng bá hoạt động của Hội và càng không thu hút được người trẻ tuổi, có
năng lực làm việc cho Hội
Từ đó, có thể thấy là hầu hết người tiêu dùng vẫn chưa (hoặc chưa được) sử
dụng quyền của mình một cách hiệu quả. Rất nhiều người chấp nhận chấp
nhận thiệt thòi khi mua phải hàng rởm và tự rút ra bài học không bao giờ mua
hàng đó nữa. Nhưng người khác vẫn cứ mua và lại tiếp tục rút kinh nghiệm.
Mọi người cứ rút kinh nghiệm âm thầm còn nhà sản xuất cứ thu bộn tiền.
Tâm lý chung là sản phẩm chẳng đáng là bao mà khiếu nại thì tốn thời gian
và tiền bạc mà chưa chắc đã thu được gì. Còn, khi bị thiệt hại người tiêu
dùng khiếu nại về hàng hóa và dịch vụ thì việc giải quyết của doanh nghiệp
được đến đâu hay đến đó và họ không giải quyết thì cho dù hội bảo vệ người
tiêu dùng có can thiệp cũng đành chịu. Theo điều tra của Hội Tiêu chuẩn và
Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, thực tế những khách hàng khiếu nại nhận
được sự tiếp thu nghiêm túc của doanh nghiệp chỉ chiếm khoảng 21%, còn
30% không nhận được phản ứng gì, 33% tỏ thái độ khó chịu, thậm chí còn
nhận được phản ứng khiếm nhã (4%). Khi mua phải hàng giả, hàng kém chất
lượng trôi nổi trên thị trường thì không thể nói tới việc khiếu nại. Khi người
tiêu dùng mua phải hàng kém chất lượng của doanh nghiệp thì việc khiếu nại
cũng không đơn giản vì thủ tục giám định.
Như vậy, có thể khái quát: hầu như người tiêu dùng Việt Nam đã và đang
phải đối mặt với thực tế là đa số hàng hóa và dịch vụ đều có vấn đề xâm hại
quyền của
người tiêu dùng và việc bảo vệ người tiêu dùng từ phía các cơ
quan quản lý nhà nước cũng như từ phía
người tiêu dùng, tổ chức đại diện
cho
người tiêu dùng là chưa có hiệu quả. 2. Kiến nghị
Trước thực trạng quyền của người tiêu dùng Việt Nam đang bị xâm hại, trước
sự phản ứng chậm và kém hiệu quả của các cơ quan quản lý nhà nước trong
việc bảo vệ người tiêu dùng, chúng tôi có một số kiến nghị sau.
1. Tăng cường thông tin cho người tiêu dùng về hàng giả, hàng nhái, về các
doanh nghiệp làm ăn chộp giật. Thông tin phải kịp thời, đầy đủ. Xây dựng
website về hàng giả, hàng nhái, hàng kém phẩm chất, danh sách đen các
doanh nghiệp lừa dối khách hàng để mọi người biết rõ khi mua hàng hóa và
sử dụng dịch vụ của các doanh nghiệp.
2. Các cơ quan chức năng thường xuyên họp báo, cung cấp thông tin cho
báo chí. VINASTAS cần chủ động, thường xuyên tổ chức các hội thảo, các
cuộc toạ đàm, hội nghị bàn tròn, các buổi gặp gỡ trao đổi ý kiến về những
vấn đề cần quan tâm xung quanh quyền của người tiêu dùng và bảo vệ
quyền lợi của người tiêu dùng.
3. Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ người tiêu
dùng, trước hết cần sớm ban hành Luật bảo vệ người tiêu dùng. Đ ây là một
bất cập, cần được nhanh chóng khắc phục. Chỉ khi có luật và trên cơ sở đó
có các văn bản dưới luật, các văn bản pháp quy khác để điều chỉnh thì các
cơ quan thực thi pháp luật mới có cơ sở triển khai thực hiện, sức mạnh của
bộ máy chính trị mới phát huy tác dụng.
4. Các cơ quan có chức năng cần phối hợp chặt chẽ trong việc kiểm tra, kiểm
soát tại biên giới đối với hàng hóa nhập khẩu, nhất là hàng lậu, hàng tiểu
ngạch để không cho phép nhập vào Việt Nam những mặt hàng cấm dùng
trong sản xuất nông nghiệp, thực phẩm (nhất là thuốc bảo vệ thực vật, tăng
trưởng gia xúc, gia cầm, bảo quản thực phẩm, rau quả…). Tăng cường quản
lý chất lượng và giá cả đối với dược phẩm, mỹ phẩm.
5. Mặc dù có ý kiến khác nhau nhưng chúng ta kiên quyết cấm bán hàng rong,
nhất là hàng rong tại các cơ sở trường học, bệnh viện, nơi công cộng. Không
thể để tình trạng bất cứ ai, làm ra bất cứ đồ ăn nào cũng có quyền mang ra
phố bán cho người khác ăn, nhất là đối tượng là học sinh tiểu học, trung học cơ sở.
6. Tăng cường giáo dục, giám sát những người sản xuất hàng hóa, kinh
doanh dịch vụ cá thể trong việc tuân thủ các quy định vệ sinh an toàn thực
phẩm, phạt nặng những trường hợp vi phạm. Tăng cường công tác quản lý
chất lượng hàng hoá, dịch vụ thực chất là làm cho chất lượng hàng hoá, dịch
vụ đưa đến tay người tiêu dùng được bảo đảm đúng như giá trị của nó,
chống lại thủ đoạn lừa dối khách hàng của một số nhà sản xuất hàng hoá và
cung cấp dịch vụ. Cần có biện pháp để tăng cường công tác quản lý như:
tăng thêm quyền cho các tổ chức tiêu chuẩn đo lường chất lượng, các cơ
quan thanh tra, giám sát, quản lý thị trường.
7. Tăng cường tuyên truyền phổ biến để người tiêu dùng biết được các
quyền của mình theo quy định của pháp luật để người tiêu dùng chủ động
bảo vệ quyền của mình khi bị xâm phạm.
8. Trong gia đoạn hội nhập kinh tế quốc tế, hội nhập khu vực hiện nay, người
tiêu dùng Việt Nam có nhiều cơ hội mới trong việc thoả mãn những nhu cầu
cơ bản nói riêng, trong đó có quyền tiếp cận với nhiều sản phẩm và dịch vụ
với chất lượng đảm bảo và giá cả thích hợp và thực sự được sử dụng các
quyền của người tiêu dùng nói chung. Cần tuyên truyền, phổ biến kiến thức
cho người tiêu dùng về các loại hàng hóa nhập ngoại, tuyên truyền kiến thức về hội nhập.
9. Hoàn thiện pháp luật, đơn giản hóa thủ tục khiếu kiện của người tiêu dùng.
Cần quy định cụ thể nghĩa vụ, trách nhiệm của các doanh nghiệp sản xuất
hàng hóa và cung ứmg dịch vụ đối với người tiêu dùng. Nếu doanh nghiệp
không giải quyết khiếu nại chính đáng của người tiêu dùng, người tiêu dùng
có quyền nhờ cơ quan chức năng can thiệp (các cơ quan quản lý Nhà nước và các cấp tòa án).
10. Tăng cường nguồn nhân lực, vật lực và quyền hạn cho Cục quản lý cạnh
tranh của Bộ Công thương và các sở thương mại các tỉnh, thành phố trong
hoạt động bảo vệ người tiêu dùng. Nhà nước đầu tư kinh phí cho hoạt động
của các cấp hội bảo vệ người tiêu dùng ở trung ương và địa phương.
Document Outline

  • Bảo vệ quyền người tiêu dùng ở Việt Nam giai đoạn
    • 1. Thực trạng vấn đề bảo vệ quyền của người tiêu d
      • 1.1 Từ góc độ pháp luật và trách nhiệm các cơ quan
      • 1.2 Từ góc độ người tiêu dùng
    • 2. Kiến nghị