CÁC CẤP ĐỘ Ý THỨC TRONG TÂM LÝ HỌC - CAC CAP DO Y THUC

CÁC CẤP ĐỘ Ý THỨC
Căn cứ vào tính tự giác, mức độ sáng tỏ, phạm vi bao quát của tâm lý, người ta
phân chia các hiện tượng tâm lý của con người thành ba cấp độ: - Cấp độ chưa ý thức;
- Cấp độ ý thức và tự ý thức;
- Cấp độ ý thức nhóm và ý thức tập thể.
1. Cấp độ chưa ý thức
-Hiện tượng tâm lý không ý thức, chưa nhận thức được, trong tâm lý học gọi là vô
thức. Vô thức là hiện tượng tâm lý ở tầng bậc chưa ý thức, nơi mà ý thức không
thực hiện chức năng của mình. Vô thức bao gồm nhiều hiện tượng tâm lý khác
nhau của tầng không (chưa) ý thức: Vô thức ở tầng bản năng vô thức (bản năng
dinh dưỡng. tự vệ sinh dục) tiềm tàng ở tầng sâu, dưới ý thức, mang tính bẩm sinh, di truyền.
- Vô thức còn bao gồm cả những hiện tượng tâm lý dưới ngưỡng ý thức (dưới ý thức hay tiền ý thức).
Ví dụ: Có lúc ta cảm thấy thinh thích một cái gì đó, nhưng không hiểu rõ vì sao;
hoặc có lúc thích, có lúc không thích, khi gặp điều kiện thì bộc lộ ý thích. khi
không có điều kiện thì thôi.
- Hiện tượng tâm thế. Hiện tượng tâm lý dưới ý thức, hướng tâm lý sẵn sàng chờ
đón, tiếp nhận một điều gì đó, ảnh hưởng đến tính linh hoạt và tính ổn định của
hoạt động. Cũng có lúc tâm thế phát triển xâm nhập cả vào tầng ý thức.
Ví dụ: tâm thế yêu đương của đôi bạn trẻ đang say mê nhau, tâm thế nghỉ ngơi của người cao tuổi. .
-Có những loại hiện tượng tâm lý vốn là có ý thức nhưng do lặp đi lặp lại nhiều lần
chuyển thành dưới ý thức. Chẳng hạn một số kĩ xảo, thói quen ở con người do
được luyện tập đã thành thục trở thành "tiềm thức", một dạng tiềm tàng sâu lắng
của ý thức Tiềm thức thường trực chỉ đạo hành động, lời nói, suy nghĩ. . của một
người tới mức độ không cần ý thức tham gia.
2. Cấp độ ý thức và tự ý thức
- Tư ý thức là mức độ phát triển cao của ý thức. Tự ý thức bắt đầu hình thành từ
tuổi lên ba. Thông thường, tự ý thức biểu hiện ở các mặt sau:
+ Cá nhân tự nhận thức về bản thân mình từ bên ngoài đến nội dung tâm hồn, đến
vị thế và các quan hệ xã hội.
+ có thái độ đối với bản thân, tự nhận xét, tự đánh giá;
+ Tự điều chỉnh, tự điều khiển hành vi theo mục đích tự giác;
+ Có khả năng tự giáo dục, tự hoàn thiện mình.
3. Cấp độ ý thức nhóm và ý thức tập thể
-Trong mối quan hệ giao tiếp và hoạt động, ý thức của cá nhân sẽ Phát triển dần
đến cấp độ ý thức Xã hội, ý thức nhóm, ý thức tập thể
ví dụ: ý thức về gia đình, ý thức về dòng họ, ý thức dân tộc, ý thức nghề nghiệp. .
-Trong cuộc sống, khi con người hành động, hoạt động với ý thức cộng đồng, ý
thức tập thể, mỗi con người có thêm sức mạnh tinh thần mới mà người đó chưa bao
giờ có được khi anh ta chỉ hoạt động với ý thức cá nhân riêng lẻ.
-Tóm lại, các cấp độ khác nhau của ý thức luôn tác động lẫn nhau, chuyển hoá và
bổ sung cho nhau làm tăng tính đa dạng và sức mạnh của ý thức. ý thức thống nhất
với hoạt động; hình thành, phát triển và thể hiện trong hoạt động. ý thức chỉ đạo,
điều khiển, điều chỉnh hoạt động, làm cho hoạt động có ý thức.
Document Outline

• 1.Cấp độ chưa ý thức
• 2.Cấp độ ý thức và tự ý thức
• 3.Cấp độ ý thức nhóm và ý thức tập thể