CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI Ở VIỆT NAM: KHÁI NIỆM VÀ LỊCH SỬ

CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI Ở VIỆT NAM DIỄN RA TRONG LỊCH SỬ 1. Khái niệm
Hình thái kinh tế - xã hội là một phạm trù của chủ nghĩa duy vật
lịch sử (hay còn gọi là chủ nghĩa duy vậtbiện chứng về xã hội) dùng để
chỉ xã hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định, với một kiểu quan hệ sản
xuất đặc trưng cho xã hội đó, phù hợp với một trình độ nhất định của lực
lượng sản xuất, và với một kiến trúc thượng tầng tương ứng được xây
dựng trên những quan hệ sản xuất đó. Nó chính là các xã hội cụ thể được
tạo thành từ sự thống nhất biện chứng giữa cácmặt trong đời sống xã hội
và tồn tại trong từng giai đoạn lịch sử nhất định.
Hình thái kinh tế - xã hội là một hệ thống hoàn chỉnh, có cấu trúc
phức tạp,trong đó có các mặt cơ bản là lực lượng sản xuất, quan hệ sản
xuất và kiếntrúc thượng tầng. Mỗi mặt của hình thái kinh tế - xã hội có vị
trí riêng vàtác động qua lại lẫn nhau, thống nhất với nhau.
2. Các loại hình thái
Theo chủ nghĩa Mác-Lenin thì trong lịch sử loài người đã sẽ tuần tự xuất
hiện 5 hình thái kinh tế xã hội từ thấp đến cao:
- Hình thái kinh tế - xã hội cộng sản nguyên thủy (công xã nguyên thủy)
- Hình thái kinh tế - xã hội chiếm hữu nô lệ (giai cấp chủ nô mang sứ
mệnhlịch sử chuyển từ HTKTXH cộng sản nguyên thuỷ lên HTKTXH
chiếmhữu nô lệ) gồm chủ nô và nông nô
- Hình thái kinh tế - xã hội phong kiến (giai cấp phong kiến) gồm địa chủvà nông dân
- Hình thái kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa (giai cấp tư sản) gồm tri thức,tiểu tư sản
- Hình thái kinh tế cộng sản chủ nghĩa (giai cấp công nhân)
3. Ý nghĩa của hình thái
Lần đầu tiên trong lịch sử, Mác là người đầu tiên nêu lên và giải quyết một
cách khoa học những vấn đề duy vật biện chứng về lịch sử. Học thuyết hình thái
kinh tế – xã hội chỉ ra nguồn gốc, động lực bên trong của sự tồn tại, vận động và
phát triển của xã hội thông qua hệ thống các quy luật khách quan của xã hội.
Học thuyết hình thái kinh tế – xã hội đã phê phán những quan điểm duy tâm, siêu hình về lịch sử.
Cơ cấu và quy luật phổ biến tác động trong mọi hình thái kinh tế – xã hội
nhất định lại có tính đặc thù riêng biệt thông qua những điều kiện lịch sử xã hội
khác nhau. Vận dụng học thuyết hình thái kinh tế – xã hội vào nước ta có lúc đã
mắc phải những sai lầm nghiêm trọng như sau năm 1976 khi nóng vội đẩy
nhanh tốc độ công nghiệp hóa, nhưng chưa có những tiền đề cần thiết, xóa bỏ
những thành phần kinh tế tư nhân, coi nhẹ quan hệ sản xuất hàng hóa, cơ chế
tập trung quan liêu bao cấp v.v…
Từ Đại hội Đảng lần thứ VI, Đảng ta đã thực hiện công cuộc đổi mới và từ
đó đến nay đường lối đổi mới đó đã từng bước đi vào hiện thực và đạt được
nhiều kết quả to lớn nhất định.
+ Xây dựng phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, theo định
hướng xã hội chủ nghĩa. Cho nên xây dựng và phát triển kinh tế hàng hóa nhiều
thành phần, nhưng có sự quản lý của nhà nước và kinh tế quốc doanh luôn giữ vai trò chủ đạo.
+ Xây dựng hệ thống chính trị theo nguyên tắc nhân dân làm chủ, bảo vệ quyền
dân chủ của mọi thành viên trong xã hội. Cho nên nhà nước là nhà nước của
dân, do dân và vì dân, hoặc dân biết, dân bàn, dân kiểm tra, v.v…
+ Mở rộng giao lưu quốc tế, tiếp cận và vận dụng những giá trị mới của văn
minh nhân loại. Tạo môi trường cho hoạt động tự do sáng tạo của mọi con
người vì mục tiêu dân giàu nước mạnh xã hội công bằng văn minh
Document Outline

• CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI Ở VIỆT NAM DIỄN RA
• 2.Các loại hình thái
• 3.Ý nghĩa của hình thái