Cân bằng phương trình hoá học Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu | Zn ra Cu

Cân bằng phương trình hoá học Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu | Zn ra Cu
1. Phương trình hoá học Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu
Phản ứng giữa kẽm (Zn) và dung dịch sunfat đồng (CuSO₄) là một ví dụ điển
hình của phản ứng thế chất trong hóa học. Dưới đây là mô tả về hiện tượng phản ứng này:
+ Kẽm vào dung dịch: Khi miếng kẽm tiếp xúc với dung dịch chứa ion đồng II
(Cu²⁺ ) trong sunfat đồng (CuSO₄), bắt đầu xảy ra phản ứng hóa học.
+ Kẽm oxy hóa: Kẽm (Zn) là chất khử mạnh, nó tự oxy hóa bằng cách mất
electron. Trong đó, kẽm (Zn) mất electron và chuyển thành ion kẽm II (Zn²⁺ ),
còn ion đồng II (Cu²⁺ ) nhận electron và khử thành đồng nguyên tố (Cu).
+ Tạo thành kết tủa và dung dịch mới: Kết quả của phản ứng là sự hình thành
dung dịch kẽm sunfat (ZnSO₄) và kết tủa đồng (Cu), màu đỏ đặc trưng của
kim loại đồng xuất hiện.
+ Đây là một phản ứng oxi hóa khử vì có sự trao đổi electron giữa kẽm và ion
đồng. Kẽm chấp nhận ion SO₄²⁻ từ dung dịch, tạo thành ion kẽm II (Zn²⁺ ),
trong khi đồng II (Cu²⁺ ) mất electron và khử thành đồng nguyên tố (Cu).
Phản ứng xảy ra do sự khác biệt trong tính chất oxi-hóa khử. Tóm lại, kẽm
oxy hóa và làm cho đồng khử, tạo nên hiện tượng kết tủa và thay đổi trong dung dịch chất.
Để tiến hành phản ứng giữa kẽm (Zn) và dung dịch sunfat đồng (CuSO₄), bạn
cần thực hiện các bước cơ bản sau đây:
+ Nguyên liệu và dụng cụ: Miếng kẽm (Zn) - có thể là lá kẽm hoặc dây kẽm.
Dung dịch sunfat đồng (CuSO₄) - có thể là dung dịch ở nồng độ xác định. Bát
hoặc ống nghiệm để chứa dung dịch. Dụng cụ khuấy (nếu cần thiết).
+ Quy trình thực hiện: Chuẩn bị dung dịch sunfat đồng (CuSO₄) ở nồng độ
mong muốn. Đảm bảo dung dịch không bị ô nhiễm và trong tình trạng sạch sẽ.
Chuẩn bị miếng kẽm, có thể là lá kẽm hoặc dây kẽm. Đảm bảo kẽm còn trong
trạng thái sạch và không bị ô nhiễm. Đặt miếng kẽm vào dung dịch sunfat
đồng trong bát hoặc ống nghiệm. Đảm bảo miếng kẽm chạm vào dung dịch.
Theo dõi quá trình phản ứng. Bạn sẽ thấy sự thay đổi màu sắc và có thể xuất
hiện kết tủa màu đỏ (đồng) trong dung dịch. Phản ứng có thể kèm theo sự
giải phóng khí hydrogen (H₂) nếu bạn sử dụng lá kẽm. Nếu cần thiết, bạn có
thể khuấy dung dịch để tăng tốc quá trình phản ứng và đảm bảo phản ứng
xảy ra đều. Quan sát các hiện tượng trong quá trình phản ứng như thay đổi
màu sắc, sự xuất hiện của kết tủa và có thể có sự giải phóng khí hydrogen.
Ghi lại các thay đổi và kết quả của phản ứng.
+ Kết luận: Sau khi phản ứng hoàn tất, rút miếng kẽm ra khỏi dung dịch và
quan sát kết quả cuối cùng. Lưu ý rằng nếu bạn sử dụng lá kẽm, có thể cần
một vài phút cho phản ứng hoàn tất. Khi phản ứng kết thúc, bạn sẽ thu được
dung dịch kẽm sunfat (ZnSO₄) và kết tủa đồng (Cu).
2. Ứng dụng của phương trình hoá học Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu
Một số ứng dụng của phản ứng này có thể kể đến như sau:
+ Quá trình mạ điện: Phản ứng trên có thể được sử dụng trong các ứng dụng
mạ điện, nơi mà kim loại đồng được mạ một lớp mỏng trên bề mặt kim loại
kẽm. Bề mặt kim loại kẽm được đưa vào dung dịch chứa ion đồng. Khi phản
ứng xảy ra, kim loại đồng được kết tủa ra khỏi dung dịch và bám chặt lên bề
mặt kim loại kẽm. Nồng độ của dung dịch và thời gian tiếp xúc giữa kim loại
và dung dịch được kiểm soát để đảm bảo lớp phủ mỏng và đồng đều trên
toàn bề mặt. Sau khi quá trình mạ điện hoàn tất, bề mặt kim loại được rửa
sạch để loại bỏ các chất thừa và sau đó được làm khô. Quá trình này giúp
bảo vệ kim loại kẽm khỏi sự ăn mòn bằng cách tạo ra một lớp phủ bền của
kim loại đồng, có tính chất chống ăn mòn tốt hơn. Ngoài ra, lớp phủ kim loại
cũng có thể cung cấp tính chất mỡ điện, làm tăng tính dẫn điện của bề mặt.
+ Ứng dụng trong giáo dục: Phản ứng Zn + CuSO4 thường được sử dụng
trong các thí nghiệm hóa học giáo dục để minh họa về khái niệm về phản ứng
thế chất và phản ứng oxi hóa khử. Nó giúp sinh viên hiểu về quá trình trao đổi
electron giữa các chất tham gia. Sử dụng trong ngành sản xuất: Quá trình
này có thể được áp dụng trong một số quy trình sản xuất, đặc biệt là trong
việc tạo ra các sản phẩm chứa kim loại đồng. Sự khảo sát và điều chỉnh quá
trình phản ứng có thể làm cho sản xuất hiệu suất hơn.
+ Phản ứng khử trong xử lý nước: Kim loại kẽm thường được sử dụng làm
chất khử trong quá trình xử lý nước. Quá trình này giúp loại bỏ ion đồng II
khỏi dung dịch nước, tạo ra kết tủa đồng và cùng lúc tái tạo ion kẽm II trong
dung dịch kẽm sunfat. Kết quả là nước sau xử lý sẽ chứa ít ion đồng hơn và
được làm sạch từ các tác nhân gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng
nước. Ứng dụng này thường được thấy trong các hệ thống xử lý nước cung
cấp nước sạch cho cộng đồng, công nghiệp và gia đình.
+ Ứng dụng trong ngành điện tử: Kim loại kẽm là một chất dẫn điện tốt, nên
lớp phủ kẽm không chỉ bảo vệ mà còn giữ cho thành phần điện tử giữ được
tính chất dẫn điện của chúng. Quá trình này có thể liên quan đến quá trình
mạ kim loại trên các bảng mạch điện tử và các thành phần điện tử khác, nơi
cần có các lớp mỏng chất khử để bảo vệ các thành phần khác khỏi sự ăn mòn.
3. Một số bài tập vận dụng có liên quan
Bài 1. Cho phương trình phản ứng: Zn + CuSO4(aq) → ZnSO4(aq) + Cu(s)
∆H = - 210 kJ và các phát biểu sau: (1) Zn bị oxi hoá;
(2) Phản ứng trên toả nhiệt;
(3) Biến thiên emhalpy của phản ứng tạo thành 3,84 g Cu là +12,6 kJ,
(4) Trong quá trình phản ứng, nhiệt độ hỗn hợp tăng lên. Các phát biểu đúng là: A. (1) và (3). B. (2) và (4). C. (1), (2) và (4). D. (1), (3) và (4). Đáp án đúng là C
Phát biểu (3) sai biến thiên enthalpy của phản ứng tạo thành 3,84g Cu là: − 210.3 , 84 64 = - 12,6 (kJ)
Bài 2. Ngâm một lá kẽm nhỏ trong một dung dịch có chứa 2,24 g ion kim loại
có điện tích 2+. Phản ứng xong, khối lượng lá kẽm giảm thêm 0,02 g. Cho
biết kim loại đó là kim loại nào? A. Sn2+. B. Fe2+. C. Pb2+. D. Cu2+. Đáp án đúng là D Hướng dẫn giải: Zn + M2+ → Zn2+ + M
2,24 g ion M2+ bị khử sẽ sinh ra 2,24 g kim loại M bám trên lá kẽm nZn = nM =
= 0,02 mol ⇒ M = 1,28/0,02 = 64 Vậy M là Cu.
Bài 3. Ngâm một thanh Zn trong 200 ml dung dịch CuSO4 x M. Sau khi phản
ứng kết thúc lấy đinh sắt ra khỏi dung dịch rửa nhẹ, làm khô thấy khối lượng
thanh Zn giảm 0,2 g. Giá trị của x là: A. 1,000. B. 0,001. C. 0,040. D. 0,200. Đáp án đúng là A Hướng dẫn giải: Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu
Khối lượng giảm = mZn - mCu
Mà nZn = nCu -> m giảm = n giảm x (65 - 64)
-> nCuSO4 = ngiảm = 0,2 : 1 = 0,2 mol ⇒ x = 0,2 : 0,2 = 0,2 M
Bài 4. Cho một lá sắt vào 160 gam dung dịch CuSO4 10%. Sau khi Cu bị đẩy
hết ra khỏi dung dịch CuSO4 và bám hết vào lá sắt, thì khối lượng lá sắt tăng
lên 4%. Xác định khối lượng lá sắt ban đầu. A. 10g B. 20g C. 30g D. 40g Đáp án đúng là B Hướng dẫn giải:
Số mol CuSO4 = 10/100 = 0,1 mol
Phương trình hóa học của phản ứng: Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu
Khối lượng Fe phản ứng: 0,1 . 56 = 5,6(gam)
Khối lượng Cu sinh ra: 0,1 . 64 = 6,4 (gam)
Gọi x là khối lượng lá sắt ban đầu
Khối lượng lá sắt khi nhúng vào dung dịch CuSO 4 tăng lên là: 4x/100 = 0,04x (gam)
Khối lượng lá sắt tăng lên = m Cu sinh ra - m Fe phản ứng = 0,04x = 6,4 - 5,6 = 0,8 => x = 20 gam
Vậy khối lượng lá sắt ban đầu là 20 gam.
Document Outline

• Cân bằng phương trình hoá học Zn + CuSO4 → ZnSO4 +
  • 1. Phương trình hoá học Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu
  • 2. Ứng dụng của phương trình hoá học Zn + CuSO4 →
  • 3. Một số bài tập vận dụng có liên quan