Chương 2 - Phân Tích Kẻ Thù và Cuộc Kháng Chiến | Môn Lịch sử Đảng - Đại học Cần Thơ

lOMoAR cPSD| 58097008 Chương 2
1. Vì sao pháp là kẻ thù chính của nhân dân ta?
Vì Đảng ta căn cứ vào âm mưu, thái độ của từng tên đế quốc mà Đảng ta
xác định kẻ thù chính của nhân dân
Nhật: không có âm mưu quay lại xâm lược VN vì Nhật là tội phạm chiến
tranh, mặc dù gây cho ta nhiều khó khăn nhưng không thể xâm lược.
Anh: sau khi giúp Pháp quay lại xâm lược nước ta thì rút vè nước đẻ lo đối
phó với phong trào giải phóng dân tộc đang dân cao trong lòng các nước
thuộc địa của Anh ( không muốn mở rộng thuộc địa mà chỉ muốn củng cố
thuộc địa) và dù gì Anh cũng được hưởng lợi ích từ Pháp. Tưởng:
+ Xét về mặt lợi ích: lợi ích của Tưởng là ở TQ. Có nghĩa là lúc bấy giờ
phong trào cách mạng ở TQ đang dân cao để lật đổ 9 quyền Tưởng Giới
Thạch. Vì thế trước sau gì cũng sẽ rút 20 vạn quân về nước để lo đối phó
với phong trào cách mạng trong nước.
+ Xét về mặt hành động: mặc dù quân tưởng ngang ngược tuyên bố “ đóng
quân vô thời hạn trên đất VN” nhưng chỉ là nói bằng miệng chứu chưa hề nổi súng. Pháp:
+ Về mặt lợi ích: lợi ích của pháp ở Đông Dương. Sau chiến tranh, Pháp bị
kiệt quệ về kinh tế, cần tài nguyên khoáng sản để khôi phục kinh tế. Mà ở lOMoAR cPSD| 58097008
Đông Dương lại khó nguồn khoáng sản dồi dào và lao động rẻ mạt. Pháp
núp bóng quân Anh đã theer hiện ý đồ quay trở lại xâm lược.
+ Về mặt hành động: ngày 23/9/1945 Pháp nổi súng đánh chiếm Sài Gòn_ chợ lớn Nam Bộ.
2. Trong các nhiệm vụ của CMT8 nhiệm vụ nào quan trọng nhất vì sao? Có 4 nhiệm vụ: - Củng cố chính quyền
- Chống thực dân Pháp xâm lược - Bài trừ nội phản
- Cải thiện đời sống cho nhân dân
Trong đó, nhiệm vụ Củng cố chính quyền là quan trọng nhất vì:
- Về mặt lí luận: chính quyền là công cụ sắt bén nhất để kháng chiến kiến
quốc, là vấn đề quan trọng nhất của mọi cuộc cách mạng.
- Về mặt thực tiễn: nhằm cũng cố chính quyền vững mạnh giúp thực hiện
các nhiệm vụ còn lại thành công
- Giai đoạn lịch sử đặc biệt khi vai trò lãnh đạo của Đảng ẩn trong vai trò
chính quyền, nhà nước, trong vai trò cá nhân chủ tịch HCM
Cho nên phải ra sức củng cố chính quyền vững mạnh, đảm bảo vai trò lãnh đạo cách mạng.
3. Tại sao phải kháng chiến toàn dân? Xét về 3 cơ sở: lOMoAR cPSD| 58097008
- Về mặt lí luận: dực trên quan điểm chủ nghĩa Mác Lênin-TTHCM về vai
trò, sức mạnh của quần chúng nhân dân, dựa trên tư tưởng HCM vì dân ( lấy dân làm gốc)
- Về mặt thực tiễn: so sánh tương quan lực lượng về kinh tế và quân sự, ta
yếu hơn Pháp nên phải phát huy tính đoàn kết toàn dân.
- Kinh nghiệm dựng nước và giữ nước của ông cha ta: từ thực tiễn chống
giặc ngoại xâm của dân tộc, khi nào địch mạnh hơn ta, đông hơn ta thì
chúng ta phát huy sức dân để giành thắng lợi.
VD: chiến thắng chống Mông Nguyên, chiến thắng Trận Chi Lăng - Xương
Giang, chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Múc ...
4. Tại sao Đảng lại khẳng định nước ta có đủ điều kiện và sức mạnh
để đánh Mĩ và thắng Mĩ?
Mặc dù đế quốc Mĩ đưa vào miền Nam hàng chục vạn quân viễn chinh,
nhưng so sánh lực lượng giữ ta và địch vẫn không thay đổi lớn, nhân dân ta
đã có cơ sở chắc chắn để giữ vững thế chủ động trến chiến trường. Cuộc “
chiến tranh cục bộ” mà Mĩ đang tiến hành ở miền Nam vẫn là một cuộc
chiến tranh xâm lược thực dân mới. Cuộc chiến tranh được đề ra trong thế
thua, thế thất bại và bị động cho nên chứa nhiều mâu thuẫn, Mỹ không thể
nào cứu vãn tình thế nguy khốn, bế tắc của chúng ở miền Nam. Từ phân
tích trên Trung ương khẳng định chúng ta có đủ điều kiện đánh Mĩ và thắng Mĩ.
- Căn cứ vào thiêng thời địa lợi nhân hòa.
- Căn cứ vào đường lối chính trị đúng đắn là đường lối chiến tranh nhân dân
phát triển trong giai đọan mới. lOMoAR cPSD| 58097008
- Vai trò lãnh đạo đúng đắn sáng tạo của Đảng và chủ tịch HCM
- Căn cứ vào tình hình thực tiễn từng đánh bại Mĩ với 2 thắng lợi: Núi
Thành - Quãng Nam, Vạn Tường - Quãng Ngãi
- Căn cứ vào sự ủng hộ của nhân dân: Cuộc kháng chiến có sự tham gia của
mọi tầng lớp nhân dân, từ nông dân đến trí thức, tạo nên sức mạnh tổng
hợp. Ý chí và lòng yêu nước của nhân dân là nguồn động lực lớn lao giúp vượt qua khó khăn.
5. Vì sao Mĩ lại chọn VN triển khai chiến lược toàn cầu phản cách mạng?
- Muốn ngăn chặn là sóng CNXH và giải phóng dân tộc trên thế
giới.“Domino Theory” (Thuyết chiếc domino): Mỹ tin rằng nếu một
quốc gia ngã theo chủ nghĩa cộng sản, các nước khác trong khu vực sẽ
theo sau như các quân domino. Điều này dẫn đến việc Mỹ xem Việt Nam
là một điểm then chốt để ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản.
- Dập tắt phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.
Mỹ muốn ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản từ Bắc Việt Nam
sang các nước láng giềng như Lào, Campuchia và Thái Lan.
- Mỹ muốn dùng VN làm bàn đạp để tấn công các nước XHCN còn lại. Gần nhất là TQ.
- Nguyên nhân sâu xa nhất là do vị trí địa chính của VN.
Khu vực Đông Nam Á: Việt Nam nằm ở trung tâm Đông Nam Á, một khu
vực có nhiều nước dễ bị ảnh hưởng bởi chủ nghĩa cộng sản. Nếu Việt Nam
thất bại, các nước láng giềng như Lào, Campuchia và Thái Lan có thể cũng rơi vào tay cộng sản. lOMoAR cPSD| 58097008
6. Tại sao CM ở miền Bắc giữ vai trò quyết định nhất?
- Vì miền Bắc đang đi lên xây dựng CNXH, khôi phục kinh tế, ổn định đời
sống nhân dân. Miền Bắc là hậu phương vững chắc cho CM miền Nam.
7. Tại sao CMDTDCND ở miền Nam giữ vai trò quyết định trực tiếp?
Vì miền Nam đang là chiến trường trực tiếp với đế quốc Mĩ và bọn tay sai.
Các chiến lược chiến tranh của Mĩ đều ở miền Nam.
=> Thắng lợi của nhân dân miền Nam quyết định trực tiếp.
8. Vì sao chính phủ ta kí với Pháp hiệp định sơ bộ? Vì:
+ Lực lượng của ta còn yếu, tránh đụng độ với nhiều kẻ thù.
+ Để nhanh chóng gạt 20 vạn quân tưởng về nước.
+ Tranh thủ thời gian hòa hoãn củng cố và phát triển lực lượng cách mạng.
Sau khi chiếm được một số tỉnh Nam Bộ và Nam Trung Bộ, thực dân Pháp tìm
cách đưa quân ra miền Bắc. Tuy nhiên, Pháp có thể sẽ đụng đầu với 20 vạn
quân Trung Hoa Dân Quốc và lực lượng cách mạng của ta. Vì lúc này Pháp
đang sa lầy ở miền Nam và nước Pháp đang gặp nhiều khó khăn nên nội bộ
Pháp chia ra làm hai phái chủ chiến và chủ hòa. Trong đó, phái chủ hòa Pháp
muốn thực hiện một giải pháp chính trị: điều đình với Tưởng để Pháp thay thế
quân Trung Hoa Dân quốc giải giáp quân Nhật.
- Vì lực lượng Pháp có hạn, Tưởng lại cần tập trung quân về nước để chống
Đảng Cộng sản Trung Quốc nên hai thế lực này đã thỏa thuận với nhau: ngày
28/2/1946, bản Hiệp ước Hoa – Pháp ra đời. Theo đó, Pháp nhượng cho lOMoAR cPSD| 58097008
Tưởng một số quyền lợi (trả cho Tưởng một số tô giới, bán cho Tưởng đường
sắt của Pháp ở Vân Nam…) để đổi lấy việc Pháp vào thay thế quân THDQ
đóng quân ở miền Bắc Việt Nam.
=> Sự thỏa hiệp giữa bọn đế quốc đã xúc phạm nghiêm trọng tới chủ
quyền của dân tộc ta, đặt nhân dân ta đứng trước thử thách rất nghiêm trọng:
+ Đánh Pháp ngay khi chúng đưa quân vào miền Bắc. Giải pháp này rất nguy
hiểm vì như vậy kẻ thù sẽ liên minh với nhau đánh lại ta, trong khi lực lượng
của ta còn cần được xây dựng và củng cố. Bọn tay sai cũng muốn kích động ta
lao vào cuộc chiến đấu bất lợi này.
+ Tạm hòa hoãn với Pháp, cho phép chúng ra miền Bắc, để gạt bỏ quân THDQ
và bè lũ tay sai, tranh thủ thời gian chuẩn bị lực lượng cho kháng chiến sau
này. Giải pháp này cũng rất nguy hiểm, nhưng đỡ hơn giải pháp thứ nhất. Ngoài
ra không còn con đường nào khác.
=> Vì vậy, ta thực hiện chiến lược “hòa để tiến”, chấp nhập giải pháp thứ
hai và ký với Pháp bản Hiệp định sơ bộ
9. Tại sao phải trường kì kháng chiến? -
Do tương quan lực lượng giữa ta và Pháp có sự chênh lệch: Pháp (và sau
này là Mỹ) có lực lượng quân đội mạnh mẽ và trang bị hiện đại hơn. Việt Nam
cần thời gian để tổ chức, xây dựng lực lượng và nâng cao khả năng chiến đấu. -
Thực dân Pháp muốn đánh nhanh thắng nhanh thì ta buộc chúng phải
đánh lâu dài: lấy thời gian là lực lượng vật chất để chuyển hóa tương quan yếu
thành mạnh, chớp thời cơ thiên thời địa lợi nhân hòa. lOMoAR cPSD| 58097008 -
Ta cần có thời gian vừa kháng chiến vừa kiến quốc vừa xây dựng hậu
phương: Việc chiến đấu lâu dài cho phép Việt Nam áp dụng các chiến thuật du
kích, làm giảm sức mạnh của quân địch và tăng cường khả năng tự vệ.
Trong bài “Thơ chúc Tết” Xuân Kỷ Sửu (1949), Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi: “Người người thi đua Ngành ngành thi đua Ngày ngày thi đua Ta nhất định thắng
Địch nhất định thua”[15].