Chương 4,5 ôn tập môn Tư tưởng Hồ Chí Minh–Trường Đại học bách khoa – đại học Đà Nẵng.  

CHƯƠNG 4-5
1. Luận điểm nào được xem là sáng tạo của Hồ Chí Minh trong quan điểm về dân chủ?
=> Cần phải xây dựng 1 Đảng Cộng sản vừa là Đảng của giai cấp công nhân vừa là Đảng của nhân
dân lao động, của cả dân tộc. Dân là chủ dân làm chủ.
2. Lý giải tại sao theo Hồ Chí Minh, nhà nước dân chủ lại mang bản chất của giai cấp công nhân?
=> Do Đảng cộng sản lãnh đạo, vì Đảng cộng sản là Đảng của giai cấp công nhân, định hướng
mục tiêu đưa nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội, hđ tập trung dân chủ, thể hiện khối đoàn kết, liên minh
3. Hãy lý giải vì sao theo Hồ Chí Minh phải xây dựng Đảng? Chỉ ra các nguyên tắc xây dựng,
sinh hoạt Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, trong số các nguyên tắc ấy, nguyên tắc nào là quan trọng nhất, vì sao?
* Nguyên tắc: Tập trung dân chủ, Tập thể lãnh đạo, cá nhân
phụ trách, phê bình và tự phê bình, kỷ luật nghiêm minh tự
giác, Đoàn kết thống nhất trong Đảng
-Tập trung dân chủ là nguyên tắc quan trọng nhất. Bởi vì, tập trung có nghĩa là thiểu số phục
tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, đảng viên phục tùng vô điều kiện nghị quyết của Đảng.
Dân chủ nghĩa là mọi người được tự do trình bày ý kiến của mình, tranh luận với các ý kiến của người khác.
4. Phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về những biện pháp xây dựng nhà nước trong sạch, vững
mạnh. Liên hệ với Việt Nam hiện nay.
=> Người chỉ ra 6 căn bệnh: Trái phép, cậy thế, hủ hóa, tư
túng, chia rẻ và kiêu ngạo.
- Bộ máy nhà nước từ trung ương đến làng xã không sợ sai lầm, mà phải biết nhận ra sai và hết sức sửa chữa.
- Phải kiên quyết chống lại tệ đặc quyền, đặc lợi, lợi dụng, lạm dụng quyền lực để sách nhiễu
nhân dân, bệnh tham ô, lãng phí, quan liêu được Hồ Chí Minh coi như kẻ “ Giặc ngoại xâm” phải
kiên quyết chống như đánh giặc trên mặt trận nhằm tránh nguy cơ suy thoái, đổ vỡ không lường hết được.
5. Theo Hồ Chí Minh, tại sao cần xây dựng, chỉnh đốn Đảng?
- HCM quan niệm những khuyết điểm, thiếu sót trong Đảng là việc bình thường. Vì vậy, chỉnh
đốn Đảng là một công việc thường xuyên, gắn liền với sự tồn tại, phát triển của Đảng.
- Xây dựng Đảng là 1 nhiệm vụ tất yếu và thường xuyên, vừa cấp bách vừa lâu dài, bị chế định
bởi quá trình phát triển liên tục của các giai đoạn cách mạng khác nhau dưới sự lãnh đạo của Đảng. -Mục đích:
+ Làm cho Đảng luôn trong sạch, giữ vững vai trò tiên phong của giai cấp, của dân tộc.
+ Là cơ hội để mỗi cán bộ đảng viên tăng cường tự rèn luyện, giáo dục và tu dưỡng lý tưởng,
phẩm chất đạo đức CM hoàn thành nhiệm vụ Đảng giao phó.
6. Phân tích làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về một nhà nước kiểu mới – nhà nước của nhân
dân, do nhân dân và vì nhân dân. Anh (chị) hãy liên hệ với Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
- Nhà nước của dân:
+ Nhà nước thuộc quyền sở hữu của dân, dân là chủ, địa vị cao nhất thuộc về dân
+ Quyền lực cao nhất thuộc về nhân dân
+ Dân chủ nghĩa là dân vừa là chủ, vừa làm chủ
+ Dân làm chủ, cán bộ làm đầy tớ trung thành cho dân. - Nhà nước do dân:
+ Nhân dân lập ra nhà nước
+ Nhà nước do nhân dân xây dựng, ủng hộ, bảo vệ
+ Nhà nước lắng nghe ý kiến của nhân dân. - Nhà nước vì dân:
+ Nhà nước phải phục vụ cuộc sống hằng ngày của nhân dân, đem lại quyền lợi cho nhân dân.
+ Cơ quan nhà nước và cán bộ quản lý nhà nước phải lấy sự phục vụ nhân dân là đích
+ Nhà nước ko chỉ làm lợi cho dân, còn phải yêu dân, kính dân.
7. Hãy phân tích sự thống nhất giữa tính giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc của
nhà nước dân chủ trong tư tưởng Hồ Chí Minh?
- Nhà nước dân chủ mang bản chất giai cấp công nhân
- Nhà nước do Đảng Cộng sản lãnh đạo - Mang định hướng xã hội chủ nghĩa - Thực hiện
nguyên tắc tập trung dân chủ
- Lực lượng xây dựng nhà nước là liên minh công nông tríthức, do giai cấp công nhân lãnh đạo
- Sự thống nhất giữa tính giai cấp, tính nhân dân và tính dân tộc của nhà nước
+ Nhà nước không phải chỉ do giai cấp công nhân đấu tranh mà là kết quả đấu tranh của toàn
thể nhân dân lao động, toàn thể dân tộc Việt Nam
+ Nhà nước dân chủ không chỉ đáp ứng, đem lại lợi ích cho giai cấp công nhân, mà còn đem
lại lợi ích cho nhân dân lao động, và toàn thể dân tộc Việt Nam
+ Nhà nước định hướng dân tộc giành độc lập và tiến lên chủ nghĩa xã hội.
8. Theo Hồ Chí Minh, nhân dân có những quyền lực chính trị nào trong nhà nước dân chủ?
=> Dân có quyền bầu cử và bãi miễn người thay mặt mình vào quốc hội và các cơ quan quyền
lực nhà nước, kiểm soát các công việc của NN giám sát hoạt động của các đại biểu do mình bầu
ra thông qua các thiết chế dân chủ
9. Hãy phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng một nhà nước có hiệu lực pháp lý mạnh mẽ?
- Nhà nước phải hợp Hiến, hợp pháp
- Ngay trong Bản yêu sách của nhân dân An Nam, Người đã yêu cầu thực dân Pháp phải thực
hiện một nền pháp lý cho người Đông Dương như Châu Âu, thay thế các sắc lệnh bằng việc ra các đạo luật
- Sau khi nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, Người quan tâm nhiều đến xây dựng
Hiến Pháp và Pháp luật:
+ Kêu gọi Tổng tuyển cử trong cả nước vào ngày 6.1.1946
+ Chỉ đạo biên soạn 2 bản Hiến Pháp năm 1946 và 1959 =) nhà nước hoàn toàn mang tính hợp Hiến, hợp pháp
- Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật và phải đưa pháp luật vào đời sống xã hội - Quản lý
xã hội bằng nhiều cách, nhưng quan trọng nhất là bằng Hiến pháp và pháp luật - Hồ Chí Minh
yêu cầu phải phân công, hợp tác rõ ràng, nhịp nhàng giữa 3 cơ quan nhà nước nhưng Người
cho rằng không nhất thiết phải đi theo mô hình Tam quyền phân lập của Phương Tây, vì quyền
lực cuối cùng cũng thuộc về nhân dân lao động.
- Phải có biện pháp đưa pháp luật vào đời sống xã hội:
+ Hoàn thiện hệ thống pháp luật
+ Thực thi pluật phải nghiêm minh, công bằng+Cán bộ, đảng viên phải gương mẫu chấp hành
+ Nhân dân phải hiểu và thực hành pháp luật….
10. Ngtắc xây dựng và sinh hoạt Đảng nào là quan trọng nhất theo tư tưởng Hồ Chí Minh?
=> Tập trung dân chủ
12. Nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách là nguyên tắc xây dựng, sinh hoạt Đảng
quan trọng nhất là tư tưởng của Hồ Chí Minh, đúng hay sai, vì sao?
=> Sai vì nguyên tắc tập trung dân chủ là quan trọng nhất
13. Tại sao theo Hồ Chí Minh cần tăng cường pháp luật đi đôi với giáo dục đạo đức trong xây
dựng nhà nước trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu quả?
=> Bởi đạo đức và pháp luật là 2 hình thái ý thức xã hội kết hợp, bổ sung cho nhau nước ta có
truyền thống đức trị, nhân dân rất coi trọng đạo đức, nhất là đạo đức của người cầm quyền,
kết hợp đức trị với pháp trị là 1 truyền thống trong đường lối trị nước ở phương Đông cần được kế thừa, phát huy.
15. Nhân dân có những quyền lực chính trị nào trong Nhà nước dân chủ?
- Quyền bầu cử và ứng cử vào cơ quan nhà nước
- Có quyền kiểm soát các đại biểu do mình bầu ra
- Có quyền bãi miễn đại biểu nếu những đại biểu ấy tỏ ra không xứng đáng với sự tín nhiệm của nhân dân
17. Luận điểm nào được xem là nổi bật, cơ bản nhất của Hồ Chí Minh về dân chủ?
=> Dân là chủ, dân làm chủ
18. Quan điểm cho rằng Hồ Chí Minh chủ trương xây nhà nước mới theo đường lối “đức trị”
ở nước ta là đúng hay sai? Tại sao?
=> Sai vì phải kết hợp cả đạo đức và pháp luật
19. Trình bày và phân tích luận điểm của Hồ Chí Minh: Đảng Cộng sản Việt Nam là sản phẩm
của sự kết hợp lý luận Mác – Lênin với phong trào công nhân và ptrào yêu nước Việt Nam.
- Quy luật chung dẫn tới sự ra đời của đảng cộng sản trên thế giới: chủ nghĩa Mác - Lênin kết
hợp với phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân dẫn tới sự ra đời của đảng cộng sản.
- Quy luật đăc thù (HCM có công phát hiện) dẫn tới sự ra đời của đảng cộng sản VN: chủ nghĩa
Mác – Lênin kết hợp với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. Phân tích:
+ Phong trào yêu nước có trước phong trào công nhân và là một cơ sở quan trọng thúc đẩy
phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân Việt Nam.
+ Phong trào công nhân kết hợp được với phong trào yêu nước vì có chung mục tiêu là giải phóng dân tộc.
+ Trí thức yêu nước tiên tiến – những người đầu tiên tiếp thu CN MLN đã ra sức hoạt động
truyền bá CN MLN vào PT công nhân và PT yêu nước dẫn đến sự xuất hiện 3 tổ chức cộng sản
đầu tiên, từ đó daanx đến sự ra đời của ĐCSVN.
- Ý nghĩa: Quan điểm của Hồ Chí Minh về sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam – phản ánh quy
luật đặc thù sự ra đời của Đảng và định hướng công tác xây dựng Đảng qua các thời kỳ đảm bảo
cho Đảng ta đủ sức hoàn thành các nhiệm do lịch sử cách mạng Việt Nam đặt ra.
20. Lý giải vì sao sau khi cách mạng thành công vẫn cần có sự lãnh đạo của Đảng?
=> Vì Dù nhân dân đã nắm chính quyền, nhưng giai cấp đấu tranh trong nước và mưu mô đế
quốc xâm lược vẫn còn.
21. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, nguyên tắc cơ bản nhất trong tổ chức và hoạt động của Đảng
là “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách” là đúng hay sai? Tại sao?
=> Sai nguyên tắc tập trung dân chủ là quan trọng nhất.
23. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, văn hóa có chức năng cơ bản nào?
- Bồi dưỡng tư tưởng đúng đắn, tinh cảm cao đẹp cho con người .
- Mở rộng hiểu biết, nâng cao dân trí; văn hoá soi đường cho quốc dân đi
- Hướng con người vươn tới chân – thiện -mỹ .
24. Trình bày những nguyên tắc cơ bản xây dựng mặt trận dân tộc thống nhất theo tư tưởng
Hồ Chí Minh. Liên hệ vấn đề xây dựng khối đoàn kết của sinh viên trong nhà trường hiện nay.
- Trong mọi giai đoạn cách mạng, mặt trận cần phải được xây dựng thành một tổ chức cách
mạng to lớn và vững chắc.
- ĐĐK phải được xây dựng dựa trên cơ sở yêu nước thương dân, vì nước vì dân…
- ĐĐKDT phải lấy liên minh Công – Nông – Trí thức làm nền tảng, tập hợp rộng rãi mọi tổ chức và cá nhân yêu nước…
- Mặt trận phải hoạt động theo nguyên tắc hiệp thương dân chủ. Đây là nguyên tắc thích hợp
nhất đối với hoạt động của mặt trận...
- Đoàn kết trong mặt trận phải chặt chẽ, lâu dài, trên cơ sở hai phương châm: đoàn kết gắn với
đấu tranh; “cầu đồng tồn dị”...
25. Trình bày vai trò của đại đoàn kết dân tộc trong sự nghiệp cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Đại đoàn kết dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, quyết định thành công của CM.
+Đại đoàn kết DT không xuất phát từ ý muốn chủ quan của những người CM mà xuất phát từ lợi
ích của QCND, từ đòi hỏi tất yếu của sự nghiệp CM. .
+CM muốn thắng lợi thì phải có đủ lực lượng, muốn có lực lượng thì phải đoàn kết. “Đoàn kết là
lực lượng”, là nhân tố then chốt của thành công .
+Phương châm của đoàn kết dân tộc: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; Thành công, thành
công, đại thành công”. .
- Đại đoàn kết dân tộc là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng.
+Đại đoàn kết DT phải được quán triệt trong mọi đường lối, chủ trương chính sách của CM, của Đảng và nhà nước. ..
+Đường lối chủ trương, chính sách của cách mạng phải góp phần củng cố và tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc. .
+ Đại đoàn kết DT không chỉ là mục tiêu mà còn là nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng của toàn
Đảng, toàn dân, bởi muốn hoàn thành các nhiệm vụ cách mạng, điều có ý nghĩa quyết định tiên
quyết là phải xây dựng được khối đoàn kết. .
26. Hình thức tổ chức của khối đại đoàn kết dân tộc theo tư tưởng Hồ Chí Minh là gì?
=> Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, hình thức tổ chức của khối đại đoàn kết dân tộc là Mặt trận dân tộc thống nhất.
Câu 27. Trình bày những nguyên tắc cơ bản xây dựng mặt trận dân tộc thống nhất theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Trong mọi giai đoạn cách mạng, mặt trận cần phải được xây dựng thành một tổ chức
cách mạng to lớn và vững chắc
- ĐĐK phải được xây dựng dựa trên cơ sở yêu nước thương dân, vì nước vì dân…
- ĐĐKDT phải lấy liên minh Công – Nông – Trí thức làm nền tảng, tập hợp rộng rãi mọi tổ
chức và cá nhân yêu nước…