Chuyên đề thứ tự thực hiện của một số hữu tí toán lớp 7 (có lời giải chi tiết)

Tổng hợp Chuyên đề thứ tự thực hiện của  số hữu tỉ toán lớp 7 (có lời giải) được biến soạn gồm 29 trang . Các bạn tham khảo và ôn tập kiến thức cho kì thi sắp tới .Chúc các bạn đạt kết quả cao nhé!!!

Trang 1
CHUYÊN ĐỀ 5: TH T THC HIN CÁC PHÉP TÍNH. QUY TC CHUYN V
PHẦN I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT.
1) Thứ tự thực hiện phép tính:
a) Đối với biểu thức không có dấu ngoặc:
- Nếu biểu thức chỉ cộng, trừ hoặc nhân, chia ta thực hiện phép tính theo thứ tự từ trái sang
phải. Nếu biểu thức cả cộng, trừ, nhân, chia hoặc nâng lên lũy thừa ta thực hiện: nâng lên lũy
thừa -> nhân, chia -> cộng, trừ.
b) Đối với biểu thức có dấu ngoặc:
- Nếu biểu thức có dấu ngoặc thì thực hện theo thứ tự:

2) Qui tắc chuyển vế:
- Khi chuyển một số hạng tử từ vế này sang vế kia của một đẳng thức, ta phải đổi dấu số hạng tử
đó.
PHẦN II. CÁC DẠNG BÀI.
Dng 1: Thc hin phép tính
I. Phương pháp giải:
+ Thực hiện theo đúng thứ tự thực hiện phép tính, chú ý biểu thức có ngoặc và nâng lên lũy thừa.
II. Bài toán.
Bài 1:
Thực hiện phép tính:
a)
2
3,5
7




b)
7
3.
12




Lời giải:
a)
2 7 2 49 4 53
3,5
7 2 7 14 14 14



b)
77
3.
12 4



Bài 2:
Thực hiện phép tính:
a)
8 15
18 27
b)
63
.
21 2
Lời giải:
a)
Trang 2
b)
6 3 3
.
21 2 7

Bài 3:
Thực hiện phép tính:
a)
32 4
:
15 3



b)
2
53
.
65

Lời giải:
a)
32 4 32 3 8
:.
15 3 15 4 5

b)
2
5 3 5 9 3
..
6 5 6 25 10
Bài 4:
Thực hiện phép tính:
a)
1 4 5
.
2 7 14

b)
0
13
2021
24

Lời giải:
a)
1 4 5 4 5 1
.
2 7 14 14 14

b)
0
1 3 1 3 2 3 4 3
2021 1
2 4 2 4 4 4

Bài 5:
Thực hiện phép tính:
a)
2
38
.
4 15



b)
0
1
2022
2
Lời giải:
a)
2
3 8 9 8 3
..
4 15 16 15 10



b)
Bài 6:
Thực hiện phép tính:
a)
3 5 3
.
7 2 5
b)
2
24
12.
33




Lời giải:
Trang 3
a)
3 5 3 3 3 6 21 27
.
7 2 5 7 2 14 14 14
b)
2
2 4 4 4 16 4 20
12. 12.
3 3 9 3 3 3 3



Bài 7:
Thực hiện phép tính:
a)
2
35
46



b)
3 12 25
4 5 6



Lời giải:
c)
2 2 2
3 5 9 10 1 1
4 6 12 12 12 144
d)
3 12 25 1 3 5 15
..
4 5 6 1 1 2 2




Bài 8:
Thực hiện phép tính:
a)
2
1 3 9
:
2 8 2



b)
1 4 1
:
2 5 2



Lời giải:
a)
2
1 3 9 1 3 2 1 1 3 1 1
:.
2 8 2 4 8 9 4 12 12 12 3



b)
1 4 1 1 3 1 10 5
: : .
2 5 2 2 10 2 3 3



Bài 9:
Thực hiện phép tính:
a)
21
0,25 1
34

b)
2
0
3 1 3
: .2010
2 4 4
Lời giải:
a)
2 1 1 2 5 3 2 9 4 5
0,25 1
3 4 4 3 4 2 3 6 6 6
b)
2
0
3 1 3 9 3 3 3
: .2010 .4 18 18
2 4 4 2 4 4 4
Bài 10:
Thực hiện phép tính:
Trang 4
a)
2
3
15
:1
39




b)
2
31
4,5 6
52




Lời giải:
a)
2
3
1 5 1 9 1 4
: 1 . 1 1
3 9 9 5 5 5




b)
2
3 1 9 9 13 9 19
4,5 6 2
5 2 5 2 2 5 5
Bài 11:
Thực hiện phép tính:
a)
2
9
2 : 0,2
25




b)
23
1 1 1 1
2
5 5 2 2
Lời giải:
a)
2
9 9 1 91 91
2 : 0,2 4 : .( 5)
25 25 5 25 5

b)
23
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 6 1 1 24 25 50 1
2 2.
5 5 2 2 25 5 2 25 25 4 2 25 4 2 100 100 100 100
5
8
Bài 12:
Thực hiện phép tính:
a)
2
3
( 1) 2 2 5
:2
15 3 3 6



b)
7 2 1 1
3 7 4
4 3 6 2

Lời giải:
a)
2
3
( 1) 2 2 5 1 4 8 1 4 3 1 1 2 5 3 1
:2 : .
15 3 3 6 15 9 3 15 9 8 15 6 30 30 1030



b)
7 2 1 1 19 23 25 1 7
3 7 4
4 3 6 2 4 3 6 2 4
Bài 13:
Thực hiện phép tính:
a)
2
0
12
3 :2022
43




b)
2
4
2 .9: 3 0,2
5



Lời giải:
a)
2 2 2
0
1 2 12 3 8 17 289
1 :2022 :1
4 3 12 12 12 12 144
Trang 5
b)
2
4 19 1
2 .9: 3 0,2 36: 36:4 9
5 5 5
Bài 14:
Thực hiện phép tính:
a)
2
1 2 1
1
4 3 3




b)
2
5
1: 1 0,5
2




Lời giải:
a)
22
1 2 1 11 4 121 4 71
1
4 3 3 12 3 144 3 144
b)
22
5 7 1 1
1: 1 0,5 1: 1:9
2 2 2 9
Bài 15:
Thực hiện phép tính:
a)
02
15
3 7 2 4
.1 :
7 9 3 5

b)
22
31
0,5: 2 81.
22





Lời giải:
a)
02
15
3 7 2 4 7 9 4 7 4 20 35 16 39
.1 : 1 . 1
7 9 3 5 9 4 5 4 5 20 20

b)
22
3 1 9 1 1 9 1 9 9 8 17
0,5: 2 81. :2 9.
2 2 4 2 4 4 4 4 4 4 4




Bài 16:
Thực hiện phép tính:
a)
2
1 49 5 1 1
0,6 : .
25 125 6 3 2











b)
3 2 2
2. 7 3 :3 :2 99 100


Lời giải:
a)
2
1 49 5 1 1
0,6 : .
25 125 6 3 2











Trang 6
22
1 3 49 5 2 3 1 15 49 5 1
: . : .
25 5 125 6 6 6 25 25 125 6 6


2
14 49 5 1 196 125 5 1 4 5 1 1
: . . . .
25 125 6 6 625 49 6 6 5 6 6 2












b)
3 2 2
2. 7 3 :3 :2 99 100 2. 7 3 :4 99 100 2. 1 99 100 200 100 100




Bài 17:
Thực hiện phép tính:
a)
32
12: 400: 500 125 25.7 5 :5


b)
30
303 3. 655 18:2 1 .4 5 :10


Lời giải:
a)
32
12: 400: 500 125 25.7 5 :5 12: 400: 500 125 175 5
12: 400: 500 300 5 12: 400:200 5 12: 2 5 1
b)
30
303 3. 655 18:2 1 .4 5 :10 303 3. 655 9 1 .64 5




303 3. 655 9 1 .64 5 303 3. 655 10.64 5 303 3. 655 640 5


303 3.20 303 60 243
Bài 18:
Thực hiện phép tính:
a)
2
3
500 5 409 2 .3 21 1724



b)
1 1 1
2 3,5 : 4 3 7,5
3 6 7



Lời giải:
a)
2
2
3
500 5 409 2 .3 21 1724 500 5 409 8.3 21 1724





2
500 5 409 3 1724 500 5.400 1724 500 276 224


b)
1 1 1 7 7 25 22 15 35 43 15
2 3,5 : 4 3 7,5 : :
3 6 7 3 2 6 7 2 6 42 2
35 136 35 21 245
:.
6 21 6 136 272

Trang 7
Bài 19:
Thực hiện phép tính:
a)
23
5 1 3 4
: . 4 ( 2)
2 2 4 9



b)
20
1 1 5 5
:
2 3 36 36





Lời giải:
a)
23
5 1 3 4 5 1 3 4 5 1 4 4
: . 4 ( 2) : . 16 8 . . 8
2 2 4 9 2 2 4 9 2 2 3 9
5 8 135 16 432 313
8
2 27 54 54
b)
2 0 2
1 1 5 5 5 5 25 41 25
: : 1 :
2 3 36 36 6 36 36 36 41






Bài 20:
Thực hiện phép tính:
a)
13 104 24 12
1 .0,75 25% . 3 :3
15 195 47 13



b)
0
6 3 2 7 3 3
:( 3) :
7 7 5 8 5 2




Lời giải:
a)
13 104 24 12
1 .0,75 25% . 3 :3
15 195 47 13



28 3 104 1 24 51 1
. . .
15 4 195 4 47 13 3



7 47 24 17 7 2 17 17 4
.1
5 60 47 13 5 5 13 13 13
b)
0
6 3 2 7 3 3
:( 3) :
7 7 5 8 5 2




6 1 2 2
1 1 1 2
7 7 5 5
BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Bài 1:
Thực hiện phép tính
a)
7
3.
12




b)
1
3 8
92
Trang 8
Lời giải:
a) ĐS:
b) ĐS:-1
Bài 2:
Thực hiện phép tính
a)
37
.
5 12
b)
3
7
1
8
14

Lời giải:
a) ĐS:
7
20
b) ĐS:
6
7
Bài 3:
Thực hiện phép tính:
a)
3 4 1
.
5 7 4

b)
2
41
18.
53



Lời giải:
a) ĐS:
16
35
b) ĐS:
6
5
Bài 4:
Thực hiện phép tính:
a)
3 14 1
.
2 7 2


b)
2 2
12
9.
53
Lời giải:
a) ĐS:
1
2
b) ĐS:
101
25
Bài 5:
Thực hiện phép tính:
2
23
2 : 1 0,5
32






Lời giải:
Trang 9
ĐS:
1
3
Bài 6:
Thực hiện phép tính:
2
2
( 1) 5
1 :1
5 3 6
31
2



Lời giải:
ĐS:
107
240
Bài 7:
Tính:
1 5 5 1 3
13 2 10 .230 46
4 27 6 25 4
3 10 1 2
1 : 12 14
7 3 3 7




Lời giải:
ĐS: -41
Bài 8:
Tính:
2
375: 32 4 5.3 42 14
1
1
22


Lời giải:
ĐS: 2
Dng 2: Tính hp lí
I. Phương pháp giải:
+ Chú ý các số hạng đối nhau, cách đặt nhân tử chung, nhóm một cách hợp lí để việc tính toán trở
nên đơn giản hơn.
II. Bài toán.
Bài 1:
Tính hợp lí:
a)
1 3 1
2 4 2

b)
3 5 4 8 3
7 13 7 13 4
Lời giải:
a)
1 3 1 1 1 3 3 3
0
2 4 2 2 2 4 4 4



Trang 10
b)
3 5 4 8 3 3 4 5 8 3 3 3
11
7 13 7 13 4 7 7 13 13 4 4 4

Bài 2:
Tính hợp lí:
a)
5 3 2 3 1
14 8 14 8 2
b)
7 5 23 5 3
15 7 15 7 5
Lời giải:
a)
5 3 2 3 1 5 2 3 3 1 1 1
0
14 8 14 8 2 14 14 8 8 2 2 2

b)
7 5 23 5 3 7 23 5 5 3 3 7
2
15 7 15 7 5 15 15 7 7 5 5 5
Bài 3:
Tính hợp lí:
a)
7 1 1 5
12 3 4 6
b)
4 3 3 5 3
1
9 7 7 9 4
Lời giải:
a)
7 1 1 5 7 1 1 5 7 4 3 5 5
12 3 4 6 12 3 4 6 12 12 12 6 6
b)
4 3 3 5 3 4 5 3 3 3 3 1
1 1 1 1 1
9 7 7 9 4 9 9 7 7 4 4 4



Bài 4:
Tính hợp lí:
a)
3 2 2 14
..
17 3 3 17

b)
5 3 5 8
..
7 11 7 11

Lời giải:
a)
3 2 2 14 2 3 14 2 2
. . . .( 1)
17 3 3 17 3 17 17 3 3



b)
5 3 5 8 5 3 8 5 5
. . . .1
7 11 7 11 7 11 11 7 7



Bài 5:
Tính hợp lí:
a)
2 5 2 9
..
5 7 5 7

b)
55 21 55 21
27 5 27 5
Lời giải:
Trang 11
a)
2 5 2 9 2 5 9 2 4
. . . .2
5 7 5 7 5 7 7 5 5



b)
55 21 55 21 55 55 21 21
0
27 5 27 5 27 27 5 5
Bài 6:
Tính hợp lí:
a)
3 5 3 11 11
..
7 8 7 8 7

b)
3 1 3 1
.19 .33
8 3 8 3
Lời giải:
a)
3 5 3 11 11 3 5 11 11 3 11 6 11 17
. . . .2
7 8 7 8 7 7 8 8 7 7 7 7 7 7



b)
3 1 3 1 3 1 1 3 21
.19 .33 . 19 33 . 14
8 3 8 3 8 3 3 8 4



Bài 7:
Tính hợp lí:
a)
37
1
4.2 : 2
32



b)
11 12 7 11 14
..
15 13 30 15 13

Lời giải:
a)
237 52
5
3 7 3
8
11
42:.2 : 2 2 2 2 2 2
32
:
2


b)
11 12 7 11 14 11 12 14 7 11 7 22 7 44 7 37
. . . .2
15 13 30 15 13 15 13 13 30 15 30 15 30 30 30 30



Bài 8:
Tính hợp lí:
a)
0
1 5 1 7
2022
3 4 3 4
b)
5 5 21 8 20
13 17 41 13 41
Lời giải:
a)
0
1 5 1 7 1 5 7 1
2022 1 3 1 0
3 4 3 4 3 4 4 3



b)
5 5 21 8 20 5 8 21 20 5 5 5
1 ( 1)
13 17 41 13 41 13 13 41 41 17 17 17
Bài 9:
Tính hợp lí:
Trang 12
a)
3
4 23 22 14
1
9 37 9 37

b)
2 3 3 1 1001
:
5 5 2 2 2002



Lời giải:
a)
3
4 23 22 14 4 22 23 14
1 1 2 1 1 0
9 37 9 37 9 9 37 37
b)
2 3 3 1 1001 2 3 2 1 1 2 2
: . 0
5 5 2 2 2002 5 5 3 2 2 5 5
Bài 10:
Tính hợp lí:
a)
27 9 12 9
::
13 7 13 7
b)
8 4 8 9 2
. : 3
15 9 15 5 5


Lời giải:
a)
27 9 12 9 27 7 12 7 7 27 12 7 7
: : . . . .3
13 7 13 7 13 9 13 9 9 13 13 9 3



b)
8 4 8 9 2 8 4 8 5 2 8 4 5 17 8 17
. : 3 . . 3 . .( 1)
15 9 15 5 5 15 9 15 9 5 15 9 9 5 15 5



8 51 59
15 15 15

Bài 11:
Tính hợp lí:
a)
2 3 7 1 10 7
::
3 13 8 3 13 8

b)
15 38 74 38 15 82
.
37 41 45 41 37 76
Lời giải:
a)
2 3 7 1 10 7 2 3 1 10 2 3
0
8 8 8 8
7 7 7
1 10
: : . . . .0
3 13 8 3 13 8 3 13 3 13 3 13 3 713
b)
15 38 74 38 15 82 15 38 15 74 38 15 38 82
. . . . .
37 41 45 41 37 76 37 41 37 45 41 37 41 76
15 38 38 15 15 74 38 82 2 5
. . . . 0 1
37 41 41 37 37 45 41 76 3 3

Bài 12:
Tính hợp lí:
a)
5 1 1 4 1 1 4 7
:
7 2 3 7 3 2 7 5
Trang 13
b)
5 15 1 5 1 1
::
7 8 4 7 4 2
Lời giải:
a)
5 1 1 4 1 1 4 7 5 1 1 4 1 1 4 5 5 1 1 4 1 1 4
: . . 0
7 2 3 7 3 2 7 5 7 2 3 7 3 2 7 7 7 2 3 7 3 2 7
b)
5 15 1 5 1 1 5 15 2 5 1 2 5 13 5 3 5 8 4
: : : : : : .
7 8 4 7 4 2 7 8 8 7 4 4 7 8 7 4 7 13 3
5 24 52 5 28 20
..
7 39 39 7 39 39



Bài 13:
Tính hợp lí:
a)
1 2 3 4 1 5
2 7 4
3 5 5 3 5 3
b)
3 5 10 5 1 2
.:
5 2 3 8 4 3
Lời giải:
a)
1 2 3 4 1 5
2 7 4
3 5 5 3 5 3
1 2 3 4 1 5 1 4 5 2 3 1
2 7 4 2 7 4 1
3 5 5 3 5 3 3 3 3 5 5 5
b)
3 5 10 5 1 2 3 5 5 5 1 5 12 1 3
. : . : . 1
5 2 3 8 4 3 5 6 8 12 2 8 5 2 2
Bài 14:
Tính hợp lí:
a)
2 2 1
3 7 14
33
1
7 28

b)
3 3 3
3
13 169 91
7 7 7
7
13 169 91
Lời giải:
a)
1 1 1
2 2 1 2 2 2
2
2
3 7 28
3 7 14 3 7 28
3 3 3 3 3
1 1 1
3
1
3
7 28 3 7 28
3 7 28







b)
1 1 1
3 3 3
31
3
3
13 169 91
13 169 91
7 7 7
1 1 1
7
7
71
13 169 91
13 169 91







Trang 14
Bài 15:
Tính hợp lí:
a)
4 6 4 4 13 4
. 7 : 5 2
9 13 9 9 7 9
b)
20
1 1 5 5
:
2 3 36 36

Lời giải:
a)
4 6 4 4 13 4 4 6 4 4 7 4
. 7 : 5 2 . 7 . 5 2
9 13 9 9 7 9 9 13 9 9 13 9

4 6 7 4 4 4 4
. 7 5 2 2 2
9 13 13 9 9 9 9
b)
2 0 2
1 1 5 5 5 36 25 36
: . 1 . 1 5 1 6
2 3 36 36 6 5 36 5
Bài 16:
a) Tính:
4 4 4 4
. ...
1.3 3.5 5.7 99.101
b) Cho
2 2017
1 2 2 2A
2018
2B
. Tính A B.
Lời giải:
a)
4 4 4 4 2.2 2.2 2.2 2.2 1 1 1 1 1 1
. ... ... 2. ...
1.3 3.5 5.7 99.101 1.3 1.3 5.7 99.101 1 3 3. 5 99 101



1 1 100 200
2. 2.
1 101 101 101



b)Ta có:
2 2017
1 2 2 2A
2 2018
222 2A 
2 2018 2 2017 2018
2 2 2 2 2 1 2 1 2 2AA
2018 2018
1122AB
Bài 17:
a) Tính:
5 7 9 11 3
3
7 9 11 13 4
10 14 18 22 2
:2
21 27 33 39 3
b) Cho
1 1 1
1 1 ..... 1
4 9 100
B
. So sánh B vi
11
21
Trang 15
Lời giải:
a) Ta có:
5 7 9 11 3 5 7 9 11 3
33
7 9 11 13 4 7 9 11 13 4
10 14 18 22 2 2 5 7 9 11 2
: 2 . : 2
21 27 33 39 3 3 7 9 11 13 3


5 7 9 11 9
99
.
9
7 9 11 13 4
44
2 3 1
2 5 7 9 11 4
2
.
:
3 4 2
3 7 9 11 13 3








b)Cho
1 1 1
1 1 ..... 1
4 9 100
B
. So sánh B vi
11
21
Ta có:
1 1 1 3 8 15 99 1.3 2.4 3.5 9.11
1 1 ..... 1 . . ..... . . .....
4 9 100 4 9 16 100 2.2 3.3 4.4 10.10
B
1.( 2).( 3)....( 9) 3.4.5....11 1 11 11
..
2.3.4....10 2.3.4...10 10 2 20
11 11
21 20

Vy
11
21
B
Bài 18:
Tính:
a)
1 1 1
1 1 ..... 1
2 3 1n
b)
2 2 2
16 2 .5 17 2 .5 30 2 .5
. .....
3 3 3 3 3 3
Lời giải:
a) Ta có:
1 1 1 1 2 1
1 1 ..... 1 . ....
2 3 1 2 3 1 1
n
n n n
b)
2 2 2
16 2 .5 17 2 .5 30 2 .5
. .....
3 3 3 3 3 3
16 20 17 20 20 20 30 20
. ..... ... 0
3 3 3 3 3 3 3 3
Bài 19:
Tính:
Trang 16
a)
6 9 12 16 24 32
34
12 13 17 61 213 11
8 12 16 20 30 40
45
12 13 17 61 213 11
b)
9 18 27 16 24 2
92
11 23 37 29 13 17
8 16 24 24 36 3
83
11 23 37 29 13 17
Lời giải:
a)
6 9 12 16 24 32
34
12 13 17 61 213 11
8 12 16 20 30 40
45
12 13 17 61 213 11
2 3 4 4 6 8
3 1 4 1
3 4 31
12 13 17 61 213 11
2 3 4 4 6 8
4 5 20
4 1 5 1
12 13 17 61 213 11
b)
9 18 27 16 24 2
92
11 23 37 29 13 17
8 16 24 24 36 3
83
11 23 37 29 13 17
1 2 3 8 12 1
9 1 2 1
9 2 11
11 23 37 29 13 17
1 2 3 8 12 1
8 3 24
8 1 3 1
11 23 37 29 13 17
20i :
a)Tính:
1 1 2 2 3
18 0,06:7 3 .0,38 : 19 2 .4
6 2 5 3 4



b) Với mọi số tự nhiên
2n
hãy so sánh:
2 2 2 2
1 1 1 1
...
234
B
n
với 1
Lời giải:
a)
109 6 15 17 38 8 19
: . : 19 .
6 100 2 5 100 3 4



109 3 2 17 19 38 109 2 323 19
. . : 19 :
6 50 15 5 50 3 6 250 250 3
Trang 17
109 13 3 506 3 253
..
6 10 19 30 19 95



b)Do
22
11
1nn
với mọi số tự nhiên
2n
nên
2 2 2 2 2 2 2
1 1 1 1 1 1 1
... ...
2 3 4 2 1 3 1 1
B
nn
Mặt khác:
2 2 2
1 1 1 1 1 1 1
... ...
2 1 3 1 1 1.3 2.4 3.5 ( 1)( 1)n n n
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
... 1 . 1
2 1 3 2 4 1 1 2 2 1 2 2n n n n
Vậy
1B
BÀI TP T LUYN
Bài 1:
Tính hợp lí:
a)
4 2 4
353

b)
6 2 7 8 1
13 5 13 5 5
Lời giải:
a)
4 2 4
353

ĐS:
2
5
b)
6 2 7 8 1
13 5 13 5 5
ĐS:2
Bài 2:
Tính hợp lí:
4 5 4 16
1 0,5
23 21 23 21
Lời giải:
4 5 4 16
1 0,5
23 21 23 21
ĐS:
0,5
Bài 3:
Tính hợp lí:
a)
1 7 1 4 1
..
5 11 5 11 5

b)
2 1 2 1
.17 .13
5 2 5 2
Lời giải:
Trang 18
a)
1 7 1 4 1
..
5 11 5 11 5

ĐS: 0
b)
2 1 2 1
.17 .13
5 2 5 2
ĐS:
8
5
Bài 4:
Tính hợp lí:
2 3 2 3
16 : 28 :
7 5 7 5
Lời giải:
2 3 2 3
16 : 28 :
7 5 7 5
ĐS: 20
Bài 5:
Tính:
193 2 3 11 7 11 1931 9
:
17 193 386 34 1931 3862 25 2
E
Lời giải:
193 2 3 11 7 11 1931 9
:
17 193 386 34 1931 3862 25 2
E
ĐS:
1
17
Bài 6:
Tính
5 7 9 11 3
3
7 9 11 13 4
10 14 6 22 2
:2
21 27 11 39 3
G
Lời giải:
5 7 9 11 3
3
7 9 11 13 4
10 14 6 22 2
:2
21 27 11 39 3
G
ĐS:
9
2
Bài 7:
Tính:
7 33 3333 333333 33333333
4 12 2020 303030 42424242
D



Lời giải:
Trang 19
7 33 3333 333333 33333333
4 12 2020 303030 42424242
D



ĐS: 11
Bài 8:
Tính:
1 1 1
1 (1 2) (1 2 3) .... (1 2 3 .... 16)
2 3 16
A
Lời giải:
1 1 1
1 (1 2) (1 2 3) .... (1 2 3 .... 16)
2 3 16
A
ĐS: 76
Dng 3: Tìm giá tr chưa biết:
I. Phương pháp giải:
+ Sử dụng quy tắc chuyển vế để đổi chỗ các hạng tử ở hai vế của đẳng thức.
+Thêm, bớt các hạng tử ở cả hai vế để được đẳng thức
II. Bài toán
Bài 1:
Tìm
x
biết:
a)
51
.
42
x

b)
32
83
x
Lời giải:
a)
51
42
x

15
24
x
7
4
x
b)
32
83
x
23
38
x
77
24 24
xx
Bài 2:
Tìm
x
biết:
a)
31
52
x

b)
15 133 17x
Lời giải:
Trang 20
a)
31
52
x

1 3 11
2 5 10
xx
b)
15 133 17 15 150 10x x x
Bài 3:
Tìm
x
biết:
a)
12
3
25
x

b)
15
26
x
Lời giải:
a)
1 2 1 2 9 3
3 3 3
2 5 2 5 10 10
x x x x

b)
1 5 5 1 4 4
2 6 6 2 3 3
x x x x
Bài 4:
Tìm
x
biết:
a)
12
53
x

b)
32
2
25
x

Lời giải:
a)
1 2 2 1 13 13
5 3 3 5 15 15
x x x x
b)
3 2 2 3 19 19
2 2 2
2 5 5 2 10 20
x x x x
Bài 5:
Tìm
x
biết:
a)
2
32
55
x




b)
12
2
55
x
Lời giải:
a)
2
3 2 4 3 11
5 5 25 5 25
x x x




b)
1 2 2 1 1 1
2 2 2 2
5 5 5 5 5 5
x x x x
Bài 6:
Tìm
x
biết:
Trang 21
a)
71
12 3 4
x

b)
3 3 2
21
7 8 5
x 
Lời giải:
a)
71
12 3 4
x

17
12 4 3
x
31
12 12
x

31x
b)
3 3 2
21
7 8 5
x 
3 7 19 3 39 39 3 91
:
7 5 8 7 40 40 7 40
x x x x
Bài 7:
Tìm
x
biết:
a)
2 5 3
3 7 10
x 
b)
21 1 2
13 3 3
x
Lời giải:
a)
2 5 3
3 7 10
x 
2 3 5 2 29 29 2 87
:
3 10 7 3 70 70 3 140
x x x x
b)
21 1 2
13 3 3
x
21 2 1 21 1 1 21 13
:
13 3 3 13 3 3 13 63
x x x x
Bài 7:
Tìm
x
biết:
a)
3 1 3
:
7 7 14
x
b)
1 1 1
3 7 21
x



Lời giải:
a)
3 1 3
:
7 7 14
x
1 3 3 1 3 1 3 2
: : :
7 14 7 7 14 7 14 3
x x x x
Trang 22
b)
1 1 1
3 7 21
x



1 1 1 1 1 1 1 2
:
7 21 3 7 7 7 7 7
x x x x

Bài 8:
Tìm
x
biết:
a)
13
3 0,75
42
x
b)
2 2 5
2
7 3 7
x



Lời giải:
a)
1 3 1 3 5 5
3 0,75 3 0,75 3
4 2 4 2 2 6
x x x x
b)
2 2 5 2 2 5 2 3 3 2 23 23
2 2 2 2 2
7 3 7 3 7 7 3 7 7 3 21 42
x x x x x x




Bài 9:
Tìm
x
biết:
a)
2 1 3
:3
3 3 4
x
b)
1 2 2
2
2 3 3
x



Lời giải:
a)
2 1 3 1 3 2 1 3 1 3 4 4
:3 :3 :3 3 : 3
3 3 4 3 4 3 3 4 3 4 9 12
x x x x x x

b)
1 2 2 2 1 2 2 1 2 11 11
2 2 2
2 3 3 3 2 3 3 6 3 6 4
x x x x x



Bài 10:
Tìm
x
biết:
a)
b)
3
(2 3) 1 0
4
xx



Lời giải:
a)
3
11
2
22
x




3
11
2
22
x



5
2
8
x
5
:2
8
x
5
16
x
3
11
2
22
x




Trang 23
b)
3
(2 3) 1 0
4
xx



3
2 3 0 2 3
2
33
4
1 0 1
44
3
xx
x
xx
x




Bài 11:
Tìm
x
biết:
a)
-2 3 3 10 2
3 5 2 3 5
x
b)
33
22
24
x
Lời giải:
a)
-2 3 3 10 2
3 5 2 3 5
x
-2 3 29 2 -2 3 2 29 -2 3 12
.:
3 5 6 5 3 5 5 6 3 5 145
x x x



-2 12 3 -2 15 15 -2 45
:
3 145 5 3 29 29 3 58
x x x x

b)
33
22
24
x
3 3 5 5 5
2 2 2 :( 2)
2 4 4 4 8
x x x x
Bài 12:
Tìm
x
biết:
a)
2 3 3 5 3 1
3 2 6 3
xx
b)
2 1 4 1 2
1
4 3 12 3
xx
Lời giải:
a)
2 3 3 5 3 1
3 2 6 3
xx
2(2 3) 9 5 3 2 4 6 5 3 2 9 7 11 7
6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
x x x x x
18
7 11 7
7
xx
b)
2 1 4 1 2 3 6 16 4 1 8 3 10 4 7
1
4 3 12 3 12 12 12 12
x x x x x x
3 10 4 7 17x x x
Trang 24
Bài 13:
Tìm
x
biết:
a)
7 7 6 5
:
12 6 5 4
x



b)
3 1 5 1
:
4 2 6 4
x



Lời giải:
a)
7 7 6 5
:
12 6 5 4
x



7 6 7 5 7 6 11 7 11 6
: : .
6 5 12 4 6 5 6 6 6 5
x x x
11 7 31
5 6 30
xx
b)
3 1 5 1 3 1 1 5 3 1 7
: : :
4 2 6 4 4 2 4 6 4 2 12
x x x

1 3 7 1 9 9 1 11
:
2 4 12 2 7 7 2 14
x x x x
Bài 14:
Tìm
x
biết:
a)
2 3 3
5 5 4
xx
b)
1 2 1
2 3 3
x x x
Lời giải:
a)
2 3 3 3
5 5 4 4
x x x
b)
1 2 1 1 2 1 1 1
12
2 3 3 2 3 3 6 3
x x x x x x



Bài 15
Tìm
x
biết:
a)
20 4141 636363
128 4 5 : 1 : 1
21 4242 646464
x
b)
11
( 0)
2 12
x
x
x
Lời giải:
a)
20 4141 636363
128 4 5 : 1 : 1
21 4242 646464
x
1 1 1 1
128 : : 128 2: 128 128 0
21 42 64 64
x x x x
Trang 25
b)
11
2 12
x
x

22
22
2 1 6 12
6 12 0( 0) 6 9 8 12 0
2 12 12 12
x x x
x x x x x x
x x x

2 (3 4) 3(3 4) 0 (3 4)(2 3) 0x x x x x
4
3 4 0
3
2 3 0
3
2
x
x
x
x




Bài 16:
Tìm
x
biết:
a)
2 3 4 7
2
3x 12 5 x



b)
13 5 6
1 2 2 3 3x x x

Lời giải:
a)
2 3 4 7
2
3x 12 5 x



2 3 4 7 2 7 4 1 23 61 460 183
22
3x 12 5 3x 5 4 3x 20 60x 60
x
x x x
460
183 460
183
xx
b)
13 5 6
0( 1)
1 2 2 3 3
x
x x x
13 5 6 13 5 2
11
1 2( 1) 3( 1) 1 2( 1) ( 1)x x x x x x
26 5 4 2( 1) 27 2( 1)
2( 1) 2( 1) 2( 1) 2( 1) 2( 1) 2( 1)
xx
x x x x x x

29
2( 1) 27 2 2 27 2 29
2
x x x x
Bài 17:
a) Cho
1,11 0,19 13.2 1 1
:2
2,06 0,54 2 4
A




;
7 1 23
5 2 0,5 :2
8 4 26
B



Tìm
xZ
để
A x B
b) Có bao nhiêu s nguyên x tha mãn:
5
3 1 10
2
x
Lời giải:
Trang 26
a) Ta có:
1,11 0,19 13.2 1 1 1,3 26 3 1 1 3 4 80 3 79
:2 . 10
2,06 0,54 2 4 2,6 4 2 2 8 8 8
A



7 1 23 47 9 1 75 25 26 13
5 2 0,5 : 2 : .
8 4 26 8 4 2 26 8 75 12
B
A x B
,
xZ
Nên
79 13
; 9; 8;....;0;1
8 12
x x Z x
b)Ta có:
5 5 5 5 5
3 1 10 3 1 10 1 4 11 4: 11:
2 2 2 2 2
x x x x
8 22
1,6 4,4
55
xx
Vì x là s nguyên nên
2;3;4x
Bài 18:
Tìm
x
biết:
a)
2 4 1 3
:0
3 9 2 7
xx
b)
2 3 ( 5) ( 2) ( 1)x x x x
Lời giải:
a)
2 4 1 3
:0
3 9 2 7
xx
2 4 2 4 2
0
3 9 3 9 3
1 3 3 1 6
: 0 :
2 7 7 2 7
x x x
x x x

b)
2 3 ( 5) ( 2) ( 1)x x x x
2 3 5 2 1 3 3 5 1x x x x x x
Bài 19:
Tìm
x
biết:
a)
1 3 5 7
65 63 61 59
x x x x

b)
6 4 2000 1998
1998 2000 4 6
x x x x
Lời giải:
Trang 27
a)
1 3 5 7
65 63 61 59
x x x x

1 3 5 7
1 1 1 1
65 63 61 59
x x x x
66 66 66 66
65 63 61 59
x x x x
1 1 1 1
66 0
65 63 61 59
x



1 1 1 1
0
65 63 61 59



Nên
66 0 66xx
b)
6 4 2000 1998
1998 2000 4 6
x x x x
6 4 2000 1998
1 1 1 1
1998 2000 4 6
x x x x
2004 2004 2004 2004
1998 2000 4 6
x x x x
1 1 1 1
2004 0
1998 2000 4 6
x



1 1 1 1
0
1998 2000 4 6
Nên
2004 0 2004xx
BÀI TP T LUYN
Bài 1:
Tìm
x
biết:
23
54
x
Lời giải:
ĐS:
7
20
Bài 2:
Tìm
x
biết:
12
83
x

Lời giải:
ĐS:
19
24
Trang 28
Bài 3:
Tìm
x
biết:
1 2 7
3 5 3
x

Lời giải:
ĐS:
29
5
Bài 4:
Tìm
x
biết:
2 3 4
5 5 16
x

Lời giải:
ĐS:
13
12
Bài 5:
Tìm
x
biết:
1
(5 1) 2 0
3
xx



Lời giải:
ĐS:
11
;
56
xx
Bài 6:
Tìm
x
biết:
3 2 1 3
:
2 5 2 2
x



Lời giải:
ĐS:
19
20
x
Bài 7:
Tìm
x
biết:
1 2 3 6 5
1 3 4 5 2 2xx




Lời giải:
ĐS:
32
3
Bài 8:
Tìm
x
biết:
2
71
0
63
xx
Lời giải:
Trang 29
ĐS:
12
;
23
xx
| 1/29

Preview text:

CHUYÊN ĐỀ 5: THỨ TỰ THỰC HIỆN CÁC PHÉP TÍNH. QUY TẮC CHUYỂN VẾ
PHẦN I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT.
1) Thứ tự thực hiện phép tính:
a) Đối với biểu thức không có dấu ngoặc:
- Nếu biểu thức chỉ có cộng, trừ hoặc nhân, chia ta thực hiện phép tính theo thứ tự từ trái sang
phải. Nếu biểu thức có cả cộng, trừ, nhân, chia hoặc nâng lên lũy thừa ta thực hiện: nâng lên lũy
thừa -> nhân, chia -> cộng, trừ.
b) Đối với biểu thức có dấu ngoặc:
- Nếu biểu thức có dấu ngoặc thì thực hện theo thứ tự:        2) Qui tắc chuyển vế:
- Khi chuyển một số hạng tử từ vế này sang vế kia của một đẳng thức, ta phải đổi dấu số hạng tử đó.
PHẦN II. CÁC DẠNG BÀI.
Dạng 1: Thực hiện phép tính
I. Phương pháp giải:
+ Thực hiện theo đúng thứ tự thực hiện phép tính, chú ý biểu thức có ngoặc và nâng lên lũy thừa. II. Bài toán. Bài 1: Thực hiện phép tính:  2    a) 3,5     b)   7 3 .     7   12  Lời giải:  2  7 2 49 4 53 a) 3,5           7  2 7 14 14 14   b)   7 7 3 .      12  4 Bài 2: Thực hiện phép tính: 8  15 6  3 a)  b) . 18 27 21 2 Lời giải: 8  15 4  5 a)     1  18 27 9 9 Trang 1 6  3 3  b) .  21 2 7 Bài 3: Thực hiện phép tính: 2 32  4   5   3  a) :   b)  .      15  3   6   5  Lời giải: 32  4   32  3   8  a) :  .      15  3  15  4  5 2  5   3   5  9 3 b)  .    .          6   5   6  25 10 Bài 4: Thực hiện phép tính: 1 4 5 1 3 a)  .  b) 0   2021 2 7 14 2 4 Lời giải: 1 4 5 4   5 1 a)  .    2 7 14 14 14 1 3 1 3 2  3  4 3 b) 0   2021   1   2 4 2 4 4 4 Bài 5: Thực hiện phép tính: 2  3  8 1  a)  .   b) 0 2022   4  15 2 Lời giải: 2  3  8 9 8 3 a)  .  .     4  15 16 15 10 1  1 3 b) 0 2022  1  2 2 2 Bài 6: Thực hiện phép tính: 2 3  5   3   2  4 a)   .      b) 12.     7  2   5   3  3 Lời giải: Trang 2 3  5   3  3 3 6 21 27 a)   .           7
 2   5  7 2 14 14 14 2  2  4 4 4 16 4 20 b) 12.   12.        3  3 9 3 3 3 3 Bài 7:
Thực hiện phép tính: 2  3 5  3 12  25  a)    b)       4 6  4 5  6  Lời giải: 2 2 2  3 5   9 10   1  1 c)              4 6  12 12   12  144 3  12  25  1  3 5  15 d)     . .     4 5   6  1 1  2 2 Bài 8:
Thực hiện phép tính: 2  1  3 9  1  4 1  a)  :   b) :     2  8 2 2  5 2  Lời giải: 2  1  3 9  1 3 2  1 1  3 1  1 a)  :   .         2  8 2 4 8 9 4 12 12 12 3 1  4 1  1 3 1 10 5 b) :   :  .    2  5 2  2 10 2 3 3 Bài 9: Thực hiện phép tính: 2 1 2 3 1 3 a) 0, 25  1 b) 0 :  .2010 3 4 2 4 4 Lời giải: 2 1 1 2 5 3 2 9 4 5 a) 0, 25  1         3 4 4 3 4 2 3 6 6 6 2 3 1 3 9 3 3 3 b) 0 :
 .2010  .4  18   18 2 4 4 2 4 4 4 Bài 10: Thực hiện phép tính: Trang 3 2  1   5 2 3  1  a) :     3 1 b)  4,5  6    3  9 5  2  Lời giải: 2  1   5 1 9 1 4  a) :   3 1  . 1  1     3  9 9 5 5 5 2 3  1  9  9 13  9 19 b)  4,5  6       2        5  2  5  2 2  5 5 Bài 11: Thực hiện phép tính:  2 3 9   1  1  1   1 a) 2  2 :    0  , 2 b)    2       25   5  5  2  2 Lời giải:  9   9   1   91  91 a) 2  2 :  0  , 2   4 :  .( 5  )         25   25   5  25 5 2 3  1  1  1   1 1 1 1  1 1 5 1 1 6 1 1 24 25 50 1  b)    2     2.                  5  5  2  2 25 5 8 2 25 25 4 2 25 4 2 100 100 100 100 Bài 12: Thực hiện phép tính: 2 3 ( 1  )  2  2 5 7 2 1 1 a)   : 2    3  7  4  15  3  b) 3 6 4 3 6 2 Lời giải: 2 3 ( 1  )  2  2 5 1  4 8 1  4 3 1  1 2  5 3 1 a)   : 2    :   .         15  3  3 6 15 9 3 15 9 8 15 6 30 30 30 10 7 2 1 1 19 23 25 1 7 b) 3  7  4       4 3 6 2 4 3 6 2 4 Bài 13: Thực hiện phép tính: 2  1 2   4  0 3   : 2022   b) 2 2 .9 : 3  0, 2   a)  4 3   5  Lời giải: 2 2 2  1 2  12 3 8  17  289 0 1  : 2022    :1         a)  4 3  12 12 12  12  144 Trang 4  4  19 1  b) 2 2 .9 : 3  0, 2  36 :   36 : 4  9      5   5 5  Bài 14: Thực hiện phép tính: 2  2 1 2  1  5   1   b) 1: 1   0,5   a)  4 3  3  2  Lời giải: 2 2  1 2  1  11  4 121 4 71  1           a)  4 3  3 12  3 144 3 144 2 2  5   7  1  1 b) 1: 1   0,5 1:  1: 9       2   2 2  9 Bài 15: Thực hiện phép tính: 0 2  2 2 3  7  2  4  3    1    a) 15 .1  :      b)    0,5: 2  81.    7  9  3  5  2    2    Lời giải: 0 2  3  7  2  4 7 9 4 7 4 20  35 16 39 a) 15 .1  :
 1 .  1         7  9  3  5 9 4 5 4 5 20 20 2 2  3    1    9 1 1  9 1 9 9  8 17 b)   
0,5: 2  81.     : 2  9.               2    2    4 2 4  4 4 4 4  4 4  Bài 16: Thực hiện phép tính: 2    1  49  5    1   1 a)   0,6 :   .        25  125   6    3  2  b)  3 2   2
2. 7 3 : 3 : 2  99 100  Lời giải: 2    1  49  5    1   1 a)   0,6 :   .        25  125   6    3  2  Trang 5 2 2    1 3  49  5    2   3      1 15  49  5   1    :   .          :   .    25 5  125   6    6  6   25 25  125   6 6   2    14  49  5 
 1 196 125 5 1 4 5 1 1    :   .     . . 
     .     25  125   6 6  
625 49  6 6 5 6 6 2  b)  3 2     2
2. 7 3 : 3 : 2  99 100  2.   7 3   :499 100  2. 
199100  200100 100 Bài 17: Thực hiện phép tính: a)         3 2 12 : 400 : 500 125 25.7   5 : 5  b)      3    0 303 3. 655 18 : 2 1 .4 5 :10  Lời giải: a)         3 2 12 : 400 : 500
125 25.7   5 : 5  12 :  400: 500  125175 5 
12 :400 :500  300  5 12 :400 : 20 
0  5  12 : 2  5  1 b)      3    0 303 3. 655 18 : 2 1 .4 5 :10  303  3. 
 6559 1.645     3033 .655  9  1 .64  5    3033. 
65510.645 3033. 6556405
303  3.20  303  60  243 Bài 18: Thực hiện phép tính: 2 a)    3  500 5 409 2 .3  2  1 172   4  1   1 1   b) 2  3,5 :    4   3  7,5     3    6 7   Lời giải: 2 a)
        
     2 3 500 5 409 2 .3 21 1724 500 5 409 8.3 21  172   4  2 500 5 409  3  172  
45005.400172 4500276224  1   1 1 
  7 7   25 22  15 35  4  3 15 b) 2  3,5 :    4   3  7,5      :           :     3    6 7    3 2    6 7  2  6  42 2  35 136 35 21 245 :  .  6 21 6 136 272 Trang 6 Bài 19: Thực hiện phép tính: 5 1  3   4 a) 2 3  : .  4  ( 2)    2 2  4  9 2 0  1 1    5    5    b)   :         
 2 3   36   36    Lời giải: 5 1  3   4 5 1  3   4 5 1 4  4 a) 2 3  : .  4  ( 2)    : . 16  8   . .  8     2 2  4  9 2 2  4  9 2 2 3 9 5 8  135 16  432 3  13   8   2 27 54 54 2 0 2  1 1    5    5     5    5    25 4  1 2  5 b)   :           : 1  :      
 2 3   36   36     6    36   36 36 41 Bài 20: Thực hiện phép tính: 13 104  24 12 a)1 .0, 75   25% .  3 : 3   15 195  47 13 0  6  3   2  7   3  3    b)   : ( 3  )    :      7 7  5  8  5  2    Lời giải: 13 104  24 12 28 3 104 1  24 51 1 a)1 .0, 75   25% .  3 : 3    .   .  .   15 195  47 13 15 4 195 4  47 13 3 7 47 24 17 7 2 17 17 4   .     1   5 60 47 13 5 5 13 13 13 0  6  3   2  7   3  3     6  1   2 2   b)   : ( 3  )    :           1   11  2  7 7  5  8  5  2     7 7  5 5 
BÀI TẬP TỰ LUYỆN Bài 1: Thực hiện phép tính   a)   7 3 .     12  3  8 b)  9 12 Trang 7 Lời giải: a) ĐS: b) ĐS:-1 Bài 2: Thực hiện phép tính  3   7  3 8 a) .      b)  1  5   12  7 14 Lời giải:  a) ĐS: 7 20 6 b) ĐS: 7 Bài 3:
Thực hiện phép tính: 2 3  4   1   4  1  a)   .     b)  18.    5  7   4  5  3  Lời giải: a) ĐS: 16 35 b) ĐS: 6 5 Bài 4:
Thực hiện phép tính: 2 2 3   14   1    1   2  a)   .     b)   9.      2  7   2   5   3  Lời giải:  a) ĐS: 1 2 b) ĐS: 101 25 Bài 5: 2   Thực hiện phép tính: 2  3    2: 1   0,5    3   2  Lời giải: Trang 8 ĐS: 1 3 Bài 6: 2 2 
Thực hiện phép tính: ( 1)  3  1 5  1 :1    5  2  3 6 Lời giải:  ĐS: 107 240 Bài 7:  1 5 5  1 3 13  2 10 .230  46    4 27 6  25 4 Tính:  3 10   1 2  1  : 12 14      7 3   3 7  Lời giải: ĐS: -41 Bài 8:      2 375 : 32 4 5.3  42   14  1 Tính: 1 2 2 Lời giải: ĐS: 2
Dạng 2: Tính hợp lí
I. Phương pháp giải:
+ Chú ý các số hạng đối nhau, cách đặt nhân tử chung, nhóm một cách hợp lí để việc tính toán trở nên đơn giản hơn. II. Bài toán. Bài 1: Tính hợp lí: 1 3 1 3  5 4 8 3 a)   b)     2 4 2 7 13 7 13 4 Lời giải: 1 3 1  1 1  3 3 3 a)       0     2 4 2  2 2  4 4 4 Trang 9 3  5 4 8 3  3  4   5 8  3 3 3 b)           11      7 13 7 13 4  7 7  13 13  4 4 4 Bài 2: Tính hợp lí: 5  3 2 3 1 7 5 23 5 3 a)     b)     14 8 14 8 2 15 7 15 7 5 Lời giải: 5  3 2 3 1  5  2   3 3  1 1 1 a)              0     14 8 14 8 2  14 14   8 8  2 2 2 7 5 23 5 3  7 23   5 5  3 3 7 b)            2       15 7 15 7 5 15 15   7 7  5 5 5 Bài 3: Tính hợp lí: 7 1 1 5    4 3 3 5 3 b)  1   a) 12 3 4 6 9 7 7 9 4 Lời giải: 7 1 1 5  7 1 1  5  7 4 3  5 5                 a) 12 3 4 6
12 3 4  6 12 12 12  6 6 4 3 3 5 3 4 5  3 3  3 3 1 b)  1      1    11  1   9 7 7 9 4 9 9  7 7  4 4 4 Bài 4: Tính hợp lí: 3  2 2 1  4 5  3 5  8 a) .  . b) .  . 17 3 3 17 7 11 7 11 Lời giải: 3  2 2 14  2  3  14   2 2  a) .  .  .   .( 1  )    17 3 3 17 3  17 17  3 3 5  3 5  8 5   3 8  5  5  b) .  .  .   .1    7 11 7 11 7  11 11  7 7 Bài 5: Tính hợp lí: 2  5 2  9 55 2  1 5  5 2  1 a) .  . b)    5 7 5 7 27 5 27 5 Lời giải: Trang 10 2  5 2  9 2   5 9  2  4  a) .  .  .   .2    5 7 5 7 5  7 7  5 5 55 21  55  21   55 55    21  21   b)         0     27 5 27 5  27 27   5 5  Bài 6: Tính hợp lí: 3 5 3 11 11 3 1 3 1 a) .  .  b) .19  .33 7 8 7 8 7 8 3 8 3 Lời giải: 3 5 3 11 11 3  5 11  11 3 11 6 11 17 a) .  .   .    .2       7 8 7 8 7 7  8 8  7 7 7 7 7 7 3 1 3 1 3  1 1  3 21  b) .19  .33  . 19  33  . 14      8 3 8 3 8  3 3  8 4 Bài 7: Tính hợp lí:  1  11 12 7 11 14 a) 3 7 4.2 : 2    b) .   .  32  15 13 30 15 13 Lời giải:  1   1  a) 3 7 2 3 7 5 2 3 4.2 : 2   2 2 : 2   2 : 2 2  8      5  32   2  11 12 7 11 14 11  12 14  7 11 7 22 7 44 7 37 b) .   .  .    .2         15 13 30 15 13 15  13 13  30 15 30 15 30 30 30 30 Bài 8: Tính hợp lí: 1 5 1 7 5 5  2  1 8 2  0 a) 0     2022 b)     3 4 3 4 13 17 41 13 41 Lời giải: 1 5 1 7 1  5 7  1 a) 0     2022    1  31  0   3 4 3 4 3  4 4  3 5 5  21  8 20   5 8   21  20   5  5  5  b)           1 (1)       13 17 41 13 41 13 13   41 41  17 17 17 Bài 9: Tính hợp lí: Trang 11 4 23 22 14 2 3  3   1 1001 a) 3    1 b)  :     9 37 9 37 5 5  2  2 2002 Lời giải: 4 23 22 14  4 22   23 14  a) 3    1     1  2 11  0     9 37 9 37  9 9   37 37  2 3  3   1 1001 2 3  2   1 1 2 2  b)  :     .      0     5 5  2  2 2002 5 5  3  2 2 5 5 Bài 10: Tính hợp lí: 27 9 12 9 8 4  8 9  2 a) :  : b) .  :  3 13 7 13 7 15 9 15 5 5 Lời giải: 27 9 12 9 27 7 12 7 7  27 12  7 7 a) :  :  .  .  .   .3    13 7 13 7 13 9 13 9 9  13 13  9 3 8 4  8 9  2 8 4  8 5  2 8  4  5   17 8 17 b) .  :  3  .  .  3  .    .(1)    15 9 15 5 5 15 9 15 9 5 15  9 9  5 15 5 8  51 5  9    15 15 15 Bài 11: Tính hợp lí:  2  3  7  1  10  7 15  38 74  38  15 82  a)  :   :     .         3 13  8  3 13  b) 8 37  41 45  41  37 76  Lời giải:  2  3  7  1  10  7  2  3  8  1  10  8 8  2  3 1 10  8 a)  :   :   .   .  .     .0  0          
 3 13  8  3 13  8  3 13  7  3 13  7 7  3 13 3 13  7 15  38 74  38  15 82  15 38 15 74 38 15 38 82 b) .     .  .  .  .     37  41 45  41  37 76  37 41 37 45 41 37 41 76
 15 38 38 15   15 74 38 82   2   5   .  .   .  .  0  1       
 37 41 41 37   37 45 41 76   3  3 Bài 12: Tính hợp lí: 5  1 1 4   1 1 4  7 a)      :     7  2 3 7   3 2 7  5 Trang 12 5  15 1  5  1 1  b) :   :      7  8 4  7  4 2  Lời giải: 5  1 1 4   1 1 4  7 5  1 1 4   1 1 4  5 5  1 1 4 1 1 4  a)      :       .  .       0           7  2 3 7   3 2 7  5 7  2 3 7   3 2 7  7 7  2 3 7 3 2 7  5  15 1  5  1 1  5  15 2  5  1 2  5 13 5 3 5  8 4  b) :   :   :   :   :  :  .            7  8 4  7  4 2  7  8 8  7  4 4  7 8 7 4 7 13 3  5  24 52  5 28 20  .   .    7  39 39  7 39 39 Bài 13: Tính hợp lí:  1 2   3 4   1 5  3  5 10  5  1 2  2    7      4       b) .   :      a)  3 5   5 3   5 3  5  2 3  8  4 3  Lời giải:  1 2   3 4   1 5  2    7      4       a)  3 5   5 3   5 3  1 2 3 4 1 5
              1 4 5   2 3 1   2 7 4 2 7 4         1     3 5 5 3 5 3  3 3 3   5 5 5  3  5 10  5  1 2  3 5  5 5  1  5 12  1  3 b) .   :   .  :   .    1     5  2 3  8  4 3  5 6 8 12 2 8 5 2 2 Bài 14: Tính hợp lí: 2 2 1   3 3 3 3    a) 3 7 14 b) 13 169 91 3 3 7 7 7 1    7    7 28 13 169 91 Lời giải: 2 2 1 2 2 2  1 1 1      2     3 7 14 3 7 28  3 7 28  2 a)    3 3 3 3 3  1 1 1  3 1     3     7 28 3 7 28  3 7 28  3 3 3  1 1 1  3    3 1     13 169 91  13 169 91  3 b)   7 7 7  1 1 1  7 7    7 1     13 169 91  13 169 91  Trang 13 Bài 15: Tính hợp lí: 2 0 4  6 4 4 13 4  1  1   5    5   a) .  7  :  5  2 b)  :        9 13 9 9 7 9  2 3   36   36  Lời giải: 4  6 4 4 13 4 4  6 4 4 7 4 a) .  7  :  5  2  .  7  .  5  2 9 13 9 9 7 9 9 13 9 9 13 9 4   6 7   4 4  4  4   .   7  5  2   2  2      9  13 13   9 9  9 9 2 0 2  1  1   5    5    5   3  6 25 3  6 b)  :   . 1  . 1  5  1  6           2 3   36   36   6  5 36 5 Bài 16: 4 4 4 4 a) Tính:  . ... 1.3 3.5 5.7 99.101 b) Cho      2 2017 A  1 2 2 2 và 2018 B  2 . Tính A – B. Lời giải: 4 4 4 4 2.2 2.2 2.2 2.2 1 1 1 1 1 1  a)  . ...     ...  2.     ...    1.3 3.5 5.7 99.101 1.3 1.3 5.7 99.101 1 3 3. 5 99 101  1 1  100 200 2.   2.    1 101 101 101 b)Ta có: 2 2017
A  1  2  2    2 2 2018
 2A  2  2    2 2 2018
 2A A  2       2 2017 1 2     2  2018 2 2 2  2 1 2018 2018 A B  2 1 2  1  Bài 17:  5 7 9 11  3     3      7 9 11 13   4  a) Tính:  10 14 18 22   2     : 2       21 27 33 39   3   1  1   1  11 b) Cho B  1 1 ..... 1      . So sánh B với   4  9  100  21 Trang 14 Lời giải: a) Ta có:  5 7 9 11  3   5  7 9 11   3     3     3         7 9 11 13   4   7 9 11 13   4    10 14 18 22   2  2   5  7 9 11   2     : 2  .    : 2           21 27 33 39   3  3  7 9 11 13   3   5 7 9 11  9 9 9    .    7 9 11 13  4 9 4 4      2  5  7 9 11  4 2  3 1  2    : .   3  7 9 11 13  3 3 4 2  1  1   1  11 b)Cho B  1 1 ..... 1      . So sánh B với   4  9  100  21  1  1   1  3  8  15  99  1.3  2.4  3.5  9.11  Ta có: B  1 1 ..... 1  . . .....  . . .....       4  9  100  4 9 16 100 2.2 3.3 4.4 10.10 1  .( 2  ).( 3  )....( 9  ) 3.4.5....11 1  11 1  1    11 11 .  .  Mà  2.3.4....10 2.3.4...10 10 2 20 21 20 11  Vậy B  21 Bài 18: Tính:  1   1   1  a) 1 1 ..... 1       2  3   n 1  2 2 2 16 2 .5 17 2 .5 30 2 .5  .  .....        b)  3 3   3 3   3 3  Lời giải:  1   1   1  1 2 n 1 a) Ta có: 1 1 ..... 1  . ....        2  3   n 1  2 3 n 1 n 1 2 2 2 16 2 .5 17 2 .5 30 2 .5  .  .....        b)  3 3   3 3   3 3  16 20 17 20 20 20 30 20   .  .....  ...   0          3 3   3 3   3 3   3 3  Bài 19: Tính: Trang 15 6 9 12 16 24 32 3    4    a) 12 13 17 61 213 11  8 12 16 20 30 40 4    5    12 13 17 61 213 11 9 18 27 16 24 2 9    2    b) 11 23 37 29 13 17  8 16 24 24 36 3 8    3    11 23 37 29 13 17 Lời giải: 6 9 12 16 24 32 3    4    a) 12 13 17 61 213 11  8 12 16 20 30 40 4    5    12 13 17 61 213 11  2 3 4   4 6 8  3 1   4 1        12 13 17   61 213 11  3 4 31       2 3 4   4 6 8  4 5 20 4 1   5 1        12 13 17   61 213 11  9 18 27 16 24 2 9    2    b) 11 23 37 29 13 17  8 16 24 24 36 3 8    3    11 23 37 29 13 17  1 2 3   8 12 1  9 1   2 1        11 23 37   29 13 17  9 2 11       1 2 3   8 12 1  8 3 24 8 1   3 1        11 23 37   29 13 17  Bà20i :  1  1 2   2 3 
a)Tính: 18  0, 06 : 7  3 .0,38 : 19  2 .4       6  2 5   3 4 
b) Với mọi số tự nhiên n  2 hãy so sánh: 1 1 1 1 B    ... với 1 2 2 2 2 2 3 4 n Lời giải:
109  6 15 17 38   8 19  a)  :  . : 19  .       6 100 2 5 100   3 4 
109  3 2 17 19   38  1  09  2 323  19   .  . : 19     :          6  50 15 5 50   3   6  250 250  3 Trang 16 109 13  3 506 3 253   .  .     6 10  19 30 19 95 1 1 b)Do 
với mọi số tự nhiên n  2 nên 2 2 n n 1 1 1 1 1 1 1 1 B    ...   ... 2 2 2 2 2 2 2 2 3 4 n 2 1 3 1 n 1 Mặt khác: 1 1 1 1 1 1 1  ...     ... 2 2 2 2 1 3 1 n 1 1.3 2.4 3.5 (n 1)(n 1) 1  1 1 1 1 1 1  1  1 1 1  1 3      ...   1    .  1     2  1 3 2 4 n 1 n 1  2  2 n n 1  2 2 Vậy B  1
BÀI TẬP TỰ LUYỆN Bài 1: Tính hợp lí: 4 2 4 6 2 7 8 1 a)   b)     3 5 3 13 5 13 5 5 Lời giải: 4 2 4 2 a)   ĐS: 3 5 3 5 6 2 7 8 1 b)     ĐS:2 13 5 13 5 5 Bài 2: Tính hợp lí: 4 5 4 16  1  0,5  23 21 23 21 Lời giải: 4 5 4 16  1  0,5  ĐS: 0,5 23 21 23 21 Bài 3: Tính hợp lí: 1 7 1 4 1 2 1 2 1 a) .  .  b) .17  .13 5 11 5 11 5 5 2 5 2 Lời giải: Trang 17 1 7 1 4 1 a) .  .  ĐS: 0 5 11 5 11 5 2 1 2 1 b) .17  .13 ĐS: 8 5 2 5 2 5 Bài 4: Tính hợp lí: 2  3  2  3  16 :   28 :      7  5  7  5  Lời giải: 2  3  2  3  16 :   28 :      ĐS: 20 7  5  7  5  Bài 5: Tính: 193  2 3  11   7 11 1931 9  E    :           1
 7 193 386  34 1931 3862  25 2  Lời giải: 193  2 3  11   7 11 1931 9  E    :          ĐS: 1  1
 7 193 386  34 1931 3862  25 2  17 Bài 6:  5 7 9 11  3     3      7 9 11 13   4  Tính G   10 14 6 22   2     : 2       21 27 11 39   3  Lời giải:  5 7 9 11  3     3      7 9 11 13   4   G  ĐS: 9  10 14 6 22   2     2 : 2       21 27 11 39   3  Bài 7: 7  33 3333 333333 33333333  Tính: D       4  12 2020 303030 42424242  Lời giải: Trang 18 7  33 3333 333333 33333333  D       ĐS: 11 4  12 2020 303030 42424242  Bài 8: 1 1 1
Tính: A  1 (1 2)  (1 2  3)  ....  (1 2  3  .... 16) 2 3 16 Lời giải: 1 1 1 A  1
(1 2)  (1 2  3)  .... 
(1 2  3  .... 16) ĐS: 76 2 3 16
Dạng 3: Tìm giá trị chưa biết:
I. Phương pháp giải:
+ Sử dụng quy tắc chuyển vế để đổi chỗ các hạng tử ở hai vế của đẳng thức.
+Thêm, bớt các hạng tử ở cả hai vế để được đẳng thức II. Bài toán Bài 1: Tìm x biết: 5 1  3 2 a) x   . b)  x  4 2 8 3 Lời giải: 5 1  a) x   4 2 1  5  x   7  x   2 4 4 3 2 b)  x  8 3 2 3  x   3 8 7 7   x   x  24 24 Bài 2: Tìm x biết: 3  1 a)  x  b)15x 133 17 5 2 Lời giải: Trang 19 3  1 a)  x  5 2 1 3  11  x    x  2 5 10
b)15x 133 17 15x 150  x 10 Bài 3: Tìm x biết: 1 2  1 5  a)  3x  b) x   2 5 2 6 Lời giải: 1 2  1 2  9 3 a)  3x   3x    3x   x 2 5 2 5 10 10 1 5  5  1 4  4 b) x    x    x   x  2 6 6 2 3 3 Bài 4: Tìm x biết: 1 2  3 2  a)  x  b) 2x   5 3 2 5 Lời giải: 1 2  2  1 1  3 13 a)  x   x    x   x  5 3 3 5 15 15 3 2  2  3 1  9 1  9 b) 2x    2x    2x   x  2 5 5 2 10 20 Bài 5: Tìm x biết: 2 3  2   1 2 a) x     b) x   2 5  5  5 5 Lời giải: 2 3  2   4 3 1  1 a) x    x    x    5  5  25 5 25 1 2 2 1 1 1 b) x
 2  x  2   x  2  x  2  5 5 5 5 5 5 Bài 6: Tìm x biết: Trang 20 x 7 1 3 3 2 a)   b) x  2 1 12 3 4 7 8 5 Lời giải: x 7 1 a)   12 3 4 x 1 7    12 4 3 x 31    x  31 12 12 3 3 2 b) x  2 1 7 8 5 3 7 19 3 3  9 3  9 3 9  1  x    x   x  :  x  7 5 8 7 40 40 7 40 Bài 7: Tìm x biết: 2 5 3 21 1 2 a) x   b)  x   3 7 10 13 3 3 Lời giải: 2 5 3 a) x   3 7 10 2 3 5 2 2  9 2  9 2 8  7  x    x   x  :  x  3 10 7 3 70 70 3 140 21 1 2 b)  x   13 3 3 21 2 1 21 1 1 21 13   x     x   x  :   x   13 3 3 13 3 3 13 63 Bài 7: Tìm x biết: 3 1 3 1  1  1 a)  : x  b)   x    7 7 14 3  7  21 Lời giải: 3 1 3 a)  : x  7 7 14 1 3 3 1 3  1 3  2   : x    : x   x  :  x  7 14 7 7 14 7 14 3 Trang 21 1  1  1 b)   x    3  7  21  1  1  1  1 1  1 1  2   x  :    x   x    x       7  21  3  7 7 7 7 7 Bài 8: Tìm x biết: 1 3 2  2  5 a)  3x   0  ,75 b)   2x    4 2 7  3  7 Lời giải: 1 3 1 3 5  5 a)  3x   0  ,75  3  x  0  ,75    3  x   x  4 2 4 2 2 6 2  2  5 2 2 5 2 3  3  2 23  23  b) 
 2x    2x     2x   2x    2x   x    7  3  7 3 7 7 3 7 7 3 21 42 Bài 9: Tìm x biết: 2 1 3 1  2  2 a)  : 3x  b)  x  2    3 3 4 2  3  3 Lời giải: 2 1 3 1 3 2 1 3  1 3  4  4  a)  : 3x
 :3x    :3x   3x  :  3x   x  3 3 4 3 4 3 3 4 3 4 9 12 1  2  2 2 1 2 2 1  2 11 11 b)  x  2 
x  2    x  2   x   x    2  3  3 3 2 3 3 6 3 6 4 Bài 10: Tìm x biết: 3 1  1    3  a)  2x    b) (2x  3) x 1  0   2  2   4  Lời giải: 3 1  1   a)  2x    2  2  3 1  1    5 2x      2x  2  2  8 5  x  5 : 2  x  8 16 Trang 22  3  b) (2x  3) x 1  0    4   3 2x  3  0 2x  3 x     2  3  3    x 1  0  x  1 4   4  4 x   3 Bài 11: Tìm x biết:  -2 3   3 10  2 3  3 a) x       b)  2x   2   3 5   2  3  5 2 4 Lời giải:  -2 3   3 10  2 a) x        3 5   2  3  5  -2 3  29  2 -2 3 2 29  -2 3 12   x  .   x   :  x      3 5  6 5 3 5 5 6 3 5 145 -2 1  2 3 -2 15 15 -2 4  5  x    x   x  :  x  3 145 5 3 29 29 3 58 3  3 b)  2x   2  2 4 3  3 5  5  5   2  x  2     2  x   x  : ( 2  )  x  2 4 4 4 8 Bài 12: Tìm x biết: 2x  3 3  5  3x 1 x  2 1 4x 1 2 a)    b) 1   3 2 6 3 4 3 12 3 Lời giải: 2x  3 3  5  3x 1 a)    3 2 6 3 2(2x  3) 9  5  3x 2 4x  6 5  3x 2 9  7x 11 7            6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 18
 7x 11  7  x  7 x  2 1 4x 1 2 3x  6 16 4x 1 8 3x 10 4x  7 b) 1       4 3 12 3 12 12 12 12
 3x 10  4x  7  x  1  7 Trang 23 Bài 13: Tìm x biết: 7  7  6 5  3  1  5 1  a)  x  :    b) : x      12  6  5 4 4  2  6 4 Lời giải: 7  7  6 5  a)  x  :    12  6  5 4  7  6 7 5   7  6 11 7 11 6  x  :    x  :   x   .      6  5 12 4  6  5 6 6 6 5 11 7 31  x    x  5 6 30 3  1  5 1  3  1  1  5 3  1  7 b) : x     : x     : x         4  2  6 4 4  2  4 6 4  2  12 1 3 7 1 9 9 1 11  x   :
x    x    x  2 4 12 2 7 7 2 14 Bài 14: Tìm x biết: 2 3 3 1 2 1 a) x x  b) x x x  5 5 4 2 3 3 Lời giải: 2 3 3 3 a) x x   x  5 5 4 4 1 2 1  1 2  1 1 1 b) x x x  
 1 x   x   x  2   2 3 3  2 3  3 6 3 Bài 15 Tìm x biết:  20   4141   636363  a) x 128  4  5 : 1 : 1        21   4242   646464  x 1 1 b)   (x  0) 2 x 12 Lời giải:  20   4141   636363  a) x 128  4  5 : 1 : 1        21   4242   646464  1  1  1  1   x 128  : :  x 128  2 :  x 128  1  28  x  0 21 42 64 64 Trang 24 x 1 1 b)   2 x 12 2 2 x  2 1 6x 12 x 2 2    
 6x x 12  0(x  0)  6x  9x  8x 12  0 2x 12 12x 12x
 2x(3x  4)  3(3x  4)  0  (3x  4)(2x  3)  0  4 x   3x  4  0  3     2x  3  0 3 x   2 Bài 16: Tìm x biết: 2 3 4  7  13 5 6 a)     2   b)   3x 12 5  xx 1 2x  2 3x  3 Lời giải: 2 3 4  7  a)     2   3x 12 5  x  2 3 4 7 2 7 4 1 23 61 460 183x      2     2      3x 12 5 x 3x x 5 4 3x 20 60x 60x 460
183x  460  x  183 13 5 6 b)    0(x  1) x 1 2x  2 3x  3 13 5 6 13 5 2     1    1 x 1 2(x 1) 3(x 1) x 1 2(x 1) (x 1) 26 5 4 2(x 1) 27 2(x 1)       2(x 1) 2(x 1) 2(x 1) 2(x 1) 2(x 1) 2(x 1) 29
 2(x 1)  27  2x  2  27  2x  29  x  2 Bài 17: 1,11 0,19 13.2  1 1   7 1  23 a) Cho A    : 2  
; B  5  2  0,5 : 2   2, 06  0, 54  2 4   8 4  26
Tìm x Z để A x B 5
b) Có bao nhiêu số nguyên x thỏa mãn: 3  x 1  10 2 Lời giải: Trang 25 1,11 0,19 13.2  1 1  1, 3  26 3 1 1 3 4  80  3 79  a) Ta có: A    : 2   .  10      2, 06  0, 54  2 4  2, 6 4 2 2 8 8 8  7 1  23  47 9 1  75 25 26 13 B  5  2  0,5 : 2    :  .       8 4  26  8 4 2  26 8 75 12
A x B , x Z 7  9 13 Nên  x
; x Z x  9  ; 8  ;....;0  ;1 8 12 5 5 5 5 5 b)Ta có: 3 
x 1  10  3 1  x  10 1  4  x  11  4 :  x 11: 2 2 2 2 2 8 22  x  1,6  x  4,4 5 5
Vì x là số nguyên nên x 2;3;  4 Bài 18: Tìm x biết:  2 4   1 3   a) x   : x  0     3 9   2 7 
b) 2x  3  (x  5)  (x  2)  (x 1) Lời giải:  2 4   1 3   a) x   : x  0     3 9   2 7   2 4 2 4  2 x   0 x x     3 9 3 9 3       1 3  3  1 6     : x  0 : x   x  2 7  7 2  7
b) 2x  3  (x  5)  (x  2)  (x 1)
 2x 3 x 5  x  2  x 1 x  3 35  x 1 Bài 19: Tìm x biết: x 1 x  3 x  5 x  7 a)    65 63 61 59 x  6 x  4 x  2000 x 1998 b)    1998 2000 4 6 Lời giải: Trang 26 x 1 x  3 x  5 x  7 a)    65 63 61 59  x 1   x  3   x  5   x  7   1  1  1  1          65   63   61   59  x  66 x  66 x  66 x  66     65 63 61 59     x   1 1 1 1 66     0    65 63 61 59   1 1 1 1  Vì     0    65 63 61 59 
Nên x  66  0  x  6  6 x  6 x  4 x  2000 x 1998 b)    1998 2000 4 6  x  6   x  4   x  2000   x 1998   1  1  1  1         1998   2000   4   6  x  2004 x  2004 x  2004 x  2004     1998 2000 4 6     x   1 1 1 1 2004     0   1998 2000 4 6  1 1 1 1 Vì     0 1998 2000 4 6
Nên x  2004  0  x  2004
BÀI TẬP TỰ LUYỆN Bài 1: 2 3 Tìm x biết:  x  5 4 Lời giải:  ĐS: 7 20 Bài 2: 1  2 Tìm x biết:  x  8 3 Lời giải: ĐS: 19 24 Trang 27 Bài 3: 1  2 7 Tìm x biết: x   3 5 3 Lời giải:  ĐS: 29 5 Bài 4: 2 3 4 
Tìm x biết:  x  5 5 16 Lời giải:  ĐS: 13 12 Bài 5:  1 
Tìm x biết: (5x 1) 2x   0    3  Lời giải: ĐS: 1 1 x  ; x  5 6 Bài 6:  3 2  1 3 Tìm x biết:  : x      2 5   2 2 Lời giải: ĐS: 19 x  20 Bài 7: 1 2   3 6  5 Tìm x biết:      x 1 3  4 5  2  2x Lời giải:  ĐS: 32 3 Bài 8: 7 1 Tìm x biết: 2 x x   0 6 3 Lời giải: Trang 28 ĐS: 1 2 x  ; x 2 3 Trang 29