14 trang 7 lượt tải

Đề 1: Cảm Nhận Bài Thơ "Nhàn" Của Nguyễn Bỉnh Khiêm

Chủ đề: Tài liệu chung Ngữ Văn 12 283 tài liệu

Môn: Ngữ Văn 12 1.4 K tài liệu

Tác giả:

Linh Đan

2 tuần trước

Danh sách Quiz

Đề 1: Cảm nhận bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm

Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm và tập thơ “Bạch Vân quốc ngữ thi

tập”: Nguyễn Bỉnh Khiêm là nhà thơ lớn nhất Việt Nam thế kỉ XVI với những

sáng tác ghi dấu mốc lớn trên con đường phát triển lịch sử văn học. “Bạch vân

quốc ngữ thi tập là tập thơ Nôm nổi tiếng của ông.

- Giới thiệu bài thơ “Nhàn” (xuất sứ, hoàn cảnh sáng tác, nội dung): là bài thơ

Nôm số 73 trong tập “Bạch Vân quốc ngữ thi tập”, làm khi tác giả cáo quan về ở

ẩn, nói về cuộc sống thanh nhàn nơi thôn dã và triết lí sống của tác giả.

- Trích dẫn

Thân bài

Phân tích nội dung:

 Hai câu đề: Vẻ đẹp cuộc sống ở am Bạch Vân

- Mai, quốc, cần câu: Là những dụng cụ lao động cần thiết, quen thuộc của

người nông dân.

- Phép liệt kê kết hợp với số từ “một”: Gợi hình ảnh người nông dân đang điểm

lại công cụ làm việc của mình và mọi thứ đã sẵn sàng.

- Nhịp thơ 2-2-3 thong thả đều đặn

→ Tâm thế nhà thơ: Nhà thơ đã chọn một lối sống thanh nhàn trái ngược với lối

sống xô bồ chen chúc bên ngoài. Qua đây, ta cũng thấy được thái độ ngông với

cuộc đời, với thói đời của nhà thơ

- Trạng thái “thơ thẩn”: trạng thái thanh nhàn ở trong tâm, buông bỏ lợi danh

- Cụm từ phủ định “dầu ai”: Mặc kệ cho ai chọn lối sống nào

→Thể hiện sự đối lập trong tâm thế, trong sự lựa chọn lối sống của nhà thơ

- “ai”: Chỉ người đời nói chung, ngoài ra trong bài thơ là để chỉ những người

bon chen trong vòng danh lợi

⇒ Cuộc sống ung dung, tự tại, giản dị, không chạy đua theo người đời trong

triết lí nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm.

 Hai câu thực: Lối sống và vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ

- Nghệ thuật đối: ta – người, dại – khôn: Nhấn mạnh quan niệm sống mang tính

triết lí, thâm trầm của nhà thơ.

- Nghệ thuật thể hiện:

+ Cách nói ngược “Ta dại – người khôn”: Từng xuất hiện trong thơ

Nguyễn Bỉnh Khiêm nhiều, thể hiện triết lý sống đối lập của tác giả. Dại thực

chất là khôn bởi ở nơi quê mùa con người mới được sống an nhiên, thanh thản.

Khôn thực chất là dại bởi chốn quan trường con người không được sống là chính

mình.

+ “Nơi vắng vẻ”: Tượng trưng cho chốn yên tĩnh, thưa người,nhịp sống

yên bình, êm ả, hòa hợp với thiên nhiên.

+ “Chốn lao xao”: Tượng trưng cho chốn ồn ào, đông đúc huyên náo, tấp

nập, cuộc sống xô bồ, bon chen, giành giật, đố kị. Ở đây chỉ chốn quan trường.

⇒ Ta thấy được vẻ đẹp nhân cách của nhà thơ cùng với quan niệm sống “lánh

đục về trong”, từ bỏ danh lợi của ông. Nhà thơ thể hiện thái độ tự tin vào sự lựa

chọn của bản thân và hóm hỉnh mỉa mai quan niệm sống bon chen của thiên hạ.

 Hai câu luận: Cuộc sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm ở chốn quê nhà.

- Sự xuất hiện của cả bốn mùa trong năm: Xuân, hạ, thu, đông. Thể hiện tác giả

có cuộc sống gắn bó, hài hòa với tự nhiên của tác giả.

- Việc ăn uống: Thu ăn măng trúc, đông ăn giá. Đây đều là những món ăn thôn

quê dân giã, giản dị và có nguồn gốc tự nhiên, có thể tự cung tự cấp.

- Chuyện sinh hoạt: Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao. Nói lên thói quen sinh hoạt hòa

mình với tự nhiên, thoải mái, có sự kết nối, quấn quýt giữa con người với thiên

nhiên.

- Cách ngắt nhịp 4/3 rất nhịp nhàng cùng kết hợp với cách điệp cấu trúc câu, gợi

nên thư thái nhip nhàng, thong thả của chính tác giả.

⇒ Hai câu thơ cho thấy cuộc sống của thi nhân tuy đạm bạc mà rất thanh cao.

Đạm bạc là những thức ăn quê mùa dân dã như măng trúc, giá đỗ, sinh hoạt

cũng như mọi người, cũng tắm hồ, tắm ao nhưng cuộc sống này không hề khắc

khổ, đạm bạc mà thanh nhã, chan hoà với thiên nhiên

 Hai câu kết: Triết lí sống nhàn

- Sử dụng điển tích giấc mộng đêm hòe: Coi phú quý tựa như một giấc chiêm

bao

→ Thể hiện sự tự thức tỉnh, tự cảnh tỉnh mình và đời, khuyên mọi người nên

xem nhẹ vinh hoa phù phiếm.

- Động từ “nhìn xem”: Tô đậm thế đứng cao hơn người đầy tự tin của Nguyễn

Bỉnh Khiêm

⇒ Triết lí sống Nhàn: Biết từ bỏ những thứ vinh hoa phù phiếm vì đó chỉ là một

giấc mông, khi con người nhắm mắt xuôi tay mọi thứ trử nên vô nghĩa, chỉ có

tâm hồn, nhân cách mới tồn tại mãi mãi.

⇒ Thể hiện vẻ đẹp nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm: Coi khinh danh lợi, cốt

cách thanh cao, tâm hồn trong sáng.

II.

Nghệ thuật

- Ngôn ngữ mộc mạc, trong sáng, giản dị, dễ hiểu.

- Hình ảnh thơ gần gũi, khước từ hình ảnh ước lệ của văn học trung đại

- Sự phá cách trong thể thơ Đường luật, sử dụng sáng tạo điển tích điển cố và

nhiều biện pháp tu từ

- Nhịp thơ chậm, thong thả, giọng điệu nhẹ nhàng, hóm hỉnh

III.

Đánh giá, mở rộng

- Bài thơ là bức chân dung của Bạch Vân Cư sĩ với cuộc sống ẩn dật, thanh nhàn

xa dời danh lợi với chốn quan trường ganh đua, thối nát; sống hòa hợp với thiên

nhiên, cây cỏ và giữ gìn cốt cách, tâm hồn mình trong sạch, thanh cao.

- Đặt trong hoàn cảnh khi mà xã hội phong kiến đang có những biểu hiện suy vi,

con người ta ganh đua và bị cuốn trong vòng danh lợi đấu đá, quan điểm sống

nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm mang những yếu tố tích cực. Đó là cách một con

người trung trực, thẳng thắn, yêu nước lựa chọn để giữ nhân cách của mình

trong xã hội chao đảo, xuống dốc về đạo đức.

- Liên hệ: Ngoài Nguyễn Bỉnh Khiêm, triết lí sống Nhàn còn thể hiện sâu sắc

trong các tác phẩm của Nguyễn Trãi, Nguyễn Công Trứ,..

C.Kết bài

Khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của bài thơ: Với cách sử dụng

ngôn ngữu giản dị mà giàu triết lí cùng cách nói đối lập, bài thơ đã dựng nên

chân dung cuộc sống, nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm: hào hợp với thiên

nhiên, cốt cách thanh cao, không màng danh lợi.

Bài làm

Nguyễn Bỉnh Khiêm sống gần trọn một thế kỉ đầy biến động của chế độ

phong kiến Việt Nam: Lê - Mạc xưng hùng, Trịnh - Nguyễn phân tranh. Trong

những chấn động làm rạn nứt những quan hệ nền tảng của chế độ phong kiến,

ông vừa vạch trần những thế lực đen tối làm đảo lộn cuộc sống nhân dân, vừa

bảo vệ trung thành cho những giá trị đạo lí tốt đẹp qua những bài thơ giàu chất

triết lí về nhân tình thế thái, bằng thái độ thâm trầm của bậc đại nho. Nhàn là bài

thơ Nôm nổi tiếng của nhà thơ nêu lên quan niệm sống của một bậc ẩn sĩ thanh

cao, vượt ra cái tầm thường xấu xa của cuộc sống bon chen vì danh lợi:

“Một mai, một cuốc, một cần câu,

Thơ thẩn dầu ai vui thú nào

Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ,

Người khôn người đến chốn lao xao

Thu ăn măng trúc, đông ăn giá

Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao

Rượu đến cội cây, ta sẽ uống,

Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.”

Mở đầu bài thơ, tác giả giới thiệu cho ta về cuộc sống nhàn tản ở am Bạch

Vân, tránh xa khỏi nơi thị phi, mặc kệ người đời:

“Một mai, một cuốc, một cần câu,

Thơ thẩn dầu ai vui thú nào”

Cách dùng số từ và danh từ trong câu thơ mở đầu đem đến cảm nhận về

Nguyễn Bỉnh Khiêm như một lão nông tri điền thực thụ. Dụng cụ mai, quốc, cần

câu đều có được chuẩn bị sẵn sàng, chu đáo, kết hợp với số từ “một” gợi tư thế

sẵn sàng, ung dung, nhàn tản của con người muốn và đã tìm thấy niềm vui trong

cảnh nhàn. Những vật dụng lao động quen thuộc của người bình dân trở thành

hiện thân của cuộc sống không vướng bận lo toan tục lụy, tô điểm cho cái thơ

thẩn khác đời của nhà thơ mà thôi.. Đằng sau những liệt kê của nhà thơ, ta nhận

ra những suy nghĩ của ông không tách rời quan điểm thân dân của một con

người chọn cuộc đời ẩn sĩ làm lẽ sống của riêng mình. Ở câu thơ thứ hai, cụm từ

“thơ thẩn” là trạng thái thanh nhàn ở trong tâm, buông bỏ lợi danh, kết hợp với

cụm từ phủ định “dầu ai” nghĩa là mặc kệ cho ai chọn lối sống nào đã thể hiện

sự đối lập trong tâm thế, trong sự lựa chọn lối sống của nhà thơ. Mặc kệ người

chìm đắm trong thú vui xa hoa nơi lầu son gác tía, cầu cho mình danh lợi phù

phiếm chốn phồn hoa đô thị, ta vẫn nhàn tản tự do sống cuộc sống thanh bạch

giữa núi rừng bạt ngàn. Đây chính là cuộc sống ung dung, tự tại, giản dị, không

chạy đua theo người đời trong triết lí nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Trạng

Trình đã nhìn thấy từ cuộc sống của nhân dân chứa đựng những vẻ đẹp cao cả,

một triết lí nhân sinh vững bền.

Sang đến hai câu thực, ta thấy “nhàn” là vượt lên trên danh lợi để giữ lấy

cốt cách thanh cao:

“Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ,

Người khôn người đến chốn lao xao”

Hai câu thực là một cách phân biệt rõ ràng giữa nhà thơ với những ai,

những vui thú nào về ranh giới nhận thức cũng như chỗ đứng giữa cuộc đời.

Nhà thơ sử dụng hép đối cực chuẩn đã tạo thành hai đối cực: vắng vẻ đối lập với

lao xao, ta đối lập với người, dại đối lập với khôn. Nơi vắng vẻ là nơi mình thích

thú, được sống thoải mái, khác xa chốn quan trường hiểm hóc vinh liền nhục.

Đó là nơi không có chuyện cầu cạnh, bon chen, là nơi thiên nhiên tươi xanh,

mang lại sự thảnh thơi cho tâm hồn. Chốn lao xao là chốn cửa quyền trống

giong cờ mở, là đường hoạn lộ tấp nập ngựa xe, là chốn chợ lợi đường danh

huyên náo, nơi con người chen chúc xô đẩy, giẫm đạp lên nhau để giành giật

quyền lợi, là nơi có nhiều nguy hiểm khôn lường. Còn có một bên là dại của ta,

một bên là khôn của người. Đằng sau những đối cực ấy là những ngụ ý tạo thành

phản đề khẳng định cho thái độ sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bản thân nhà thơ

nhiều lần đã định nghĩa dại - khôn bằng cách nói ngược này “Khôn mà hiểm độc

là khôn dại/Dại vốn hiền lành ấy dại khôn”. Mượn cách nói ấy, nhà thơ chứng tỏ

được một chỗ đứng cao hơn và đối lập với bọn người mờ mắt vì bụi phù hoa

giữa chốn lao xao. Hai động từ “tìm”, “đến” cũng là những từ có ý nghĩa mấu

chốt trong câu thơ. Nguyễn Bỉnh Khiêm không chọn một lối đi dễ dàng, một con

đường dương quang chói lọi như người đời, mà chấp nhận đi trên cây cầu độc

mộc khó khăn, cô độc để giữ được sự trong sạch. Nhưng không giống lối nói

ngược của Khuất Nguyên thuở xưa “Người đời tỉnh cả, một mình ta say” đầy u

uất, Trạng Trình đã cười cợt vào thói đời bằng cái nhếch môi lặng lẽ mà sâu cay,

phê phán vào cả một xã hội chạy theo danh lợi, bằng tư thế của một bậc chính

nhân quân tử không bận tâm những trò khôn - dại.

Trở về với cuộc sống thuần phác, chân chất, Nguyễn Bỉnh Khiêm tiếp tục

cụ thể hóa bằng một đời sống tinh thần và lề lối sinh hoạt hòa hợp với thiên

nhiên. Ông nương theo quy luật đất trời, thuận theo thời tiết bốn mùa:

"Thu ăn măng trúc, đông ăn giá

Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao"

Khác hẳn với lối hưởng thụ vật chất đắm mình trong vinh hoa, Nguyễn

Bỉnh Khiêm đã thụ hưởng những ưu đãi của một thiên nhiên hào phóng bằng

một tấm lòng hòa hợp với tự nhiên. Hai câu thơ tả cảnh sinh hoạt giản dị mà

không kém phần thú vị nơi thôn dã với bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Nhà thơ

nói về chuyện sinh hoạt hằng ngày như chuyện ăn, chuyện tắm, tuy cực kì đơn

sơ nhưng thích thú ở chỗ mùa nào cũng sẵn, chẳng phải nhọc công tìm kiếm về

mặt tinh thần, cuộc sống giản dị như thế cho phép con người được tự do, tự tại,

không cần phải luồn cúi, cầu cạnh kẻ khác, không cần phải theo đuổi công danh,

phú quý, không bị gò bó, ràng buộc vào bất cứ khuôn phép nào.Nhưng gạt sang

một bên những triết lí siêu hình, ta nhận ra con người nghệ sĩ đích thực của

Nguyễn Bỉnh Khiêm, hòa hợp với tự nhiên một cách sang trọng bằng tất cả cái

hồn nhiên trong sạch của lòng mình. Không những thế, những hình ảnh măng

trúc, giá, hồ sen còn mang ý nghĩa biểu tượng gắn kết với phẩm chất thanh cao

của người quân tử, sống không hổ thẹn với lòng mình. Hòa hợp với thiên nhiên

là một Tuyết Giang Phu Tử đang sống đúng với thiện lương của mình.

Nhãn quan tỏ tường và cái nhìn thông tuệ của nhà thơ thể hiện tập trung

nhất ở hai câu thơ cuối. Nhà thơ tìm đến cái “say” là để “tỉnh” và ông tỉnh táo

hơn bao giờ hết:

“Rượu đến cội cây, ta sẽ uống,

Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao."

Thi nhân đã nhắc đến giấc mộng dưới cây hòe của Thuần Vu Phần để

thức tỉnh một chân lí: của cải, vật chất chỉ là ảo mộng, như một giấc chiêm

chiêm bao, bất chợt đến rồi lại bất chợt đi. Phải trải qua tất cả cảnh đời, trường

đời như thế rồi. Mượn điển tích một cách rất tự nhiên, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã

nói lên thái độ sống dứt khoát đoạn tuyệt với công danh phú quý. Quan niệm ấy

vốn dĩ gần với đạo Lão - Trang, có phần yếm thế tiêu cực, nhưng đặt trong thời

đại nhà thơ đang sống lại bộc lộ ý nghĩa tích cực. Cuộc sống của những kẻ chạy

theo công danh phú quý vốn dĩ ông căm ghét và lên án trong rất nhiều bài thơ về

nhân tình thế thái của mình “Ơ thể mới hay người bạc ác/Giàu thì tìm đến, khó

thì lui” (Thói đời) Phú quý đi với chức quyền đối với Nguyễn Bỉnh Khiêm chỉ là

cuộc sống của bọn người bạc ác thủ đoạn, giẫm đạp lên nhau mà sống. Bởi thế,

có thể hiểu thái độ nhìn xem phú quý tựa chiêm bao cũng là cách nhà thơ chọn

lựa con đường sống gần gũi, chia sẻ với nhân dân. Cuộc sống đạm bạc mà thanh

cao của người bình dân đáng quý đáng trọng vì đem lại sự thanh thản cũng như

giữ cho nhàn cách không bị hoen ố vẩn đục trong xã hội chạy theo thế lực kim

tiền. Cội nguồn triết lí của Nguyễn Bỉnh Khiêm gắn liền với quan niệm sống

lành vững tốt đẹp của nhân dân.

“Nhàn” là bài thơ không chỉ thành công về nội dung mà còn gây ấn tượng

về nghệ thuật. Bài thơ sử dụng thể thơ Thất ngôn bát cú Đường luật với sự phá

cách đầy độc đáo, phát huy cao độ các phép đối tạo nên sự đăng đối, cân xứng

cho từng câu, từng cặp câu. Hình ảnh thơ gần gũi, khước từ hình ảnh ước lệ của

văn học trung đại. Ngôn ngữ tiếng Việt mộc mạc, giản dị nhưng rất giàu sức gợi.

Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trữ tình và triết lí sâu xa đã tạo nên sự thâm

trầm, sâu lắng cho bài thơ, dù giọng điệu có vẻ tếu táo, vui đùa, tự nhận mình là

"ta dại" còn "người khôn". Nhịp thơ chậm, thong thả, giọng điệu nhẹ nhàng,

hóm hỉnh. Tất cả đã tạo nên thành công cho tác phẩm”Nhàn”, giúp tác phẩm còn

sống mãi giữa dòng chảy thời gian,

Nhàn là chủ đề rất phổ biến trong thơ văn thời trung đại, là một nét tư

tưởng và văn hóa rất sâu sắc của người xưa, đặc biệt là của tầng lớp trí thức.

Sống nhàn hợp với tự nhiên, hợp với việc tu dưỡng nhân cách, có điều kiện

dưỡng sinh, kéo dài tuổi thọ, đem lại những thú vui lành mạnh cho con người,

Quan niệm sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm không phải nhằm mục đích trốn

tránh vất vả, cực nhọc về thể chất, quay lưng với xã hội, chỉ lo cho cuộc sống

nhàn tản của bản thân, ông cho rằng sống nhàn là xa lánh nơi quyền quý, danh

lợi mà ông gọi là chốn lao xao. Nhàn là sống hòa hợp với tự nhiên, về với tự

nhiên để tu tâm dưỡng tính. Nguyễn Bỉnh Khiêm nhàn thân mà không nhàn tâm,

lúc nào cũng canh cánh nỗi niềm thương nước lo dân. Đặt trong hoàn cảnh xã

hội phong kiến đương thời đã có những biểu hiện suy vi về đạo đức thì quan

niệm sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm mang nhiều yếu tố tích cực.

Như vậy với 8 câu thơ, bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm đã khiến

người đọc ngưỡng mộ và khâm phục cốt cách, tinh thần và phong thái của ông.

Bài thơ đã bao quát toàn bộ triết lí, tình cảm, trí tuệ của Nguyễn Bỉnh Khiêm,

bộc lộ trọn vẹn một nhân cách của bậc đại ẩn tìm về với thiên nhiên, với cuộc

sống của nhân dân để đối lập một cách triệt để với cả một xã hội phong kiến trên

con đường suy vong thối nát. Bài thơ là kinh nghiệm sống, bản lĩnh cứng cỏi của

một con người chân chính.

Đề 3: Triết lý, quan điểm sống “Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm qua bài

Nhàn

Mở bài

– Giới thuyết về quan niệm sống “nhàn” trong văn học trung đại: Nhàn là triết lí

sống, là phạm trù tư tưởng khá phổ biến của con người trung đại, mỗi người lại

có cách thể hiện riêng.

– Giới thiệu về nhà thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm và quan niệm sống Nhàn của ông:

Sống thuận theo lẽ tự nhiên, hòa hợp với thiên nhiên, cuộc sống bình dị, lánh

đục về trong, xem nhẹ vinh hoa phú quý, sống trong sạch.

II.

Thân bài

Nội dung

a, Nhan đề.

– “Nhàn” có nghĩa là nhàn hạ, rỗi rãi, thảnh thơi. Đây là trạng thái khi con người

có ít hoặc không có việc gì phải làm, phải suy nghĩ.

– “Nhàn: được biểu hiện ở hai phương diện: Nhàn thân – sự rảnh rỗi chân tay,

thể xác và nhàn tâm – sự thư thái, thảnh thơi trong tâm hồn.

→ Chữ “nhàn” trong bài thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm là nhàn tâm, chứ không

phải nhàn thân. Khác với Nguyễn Trãi (trong bài Cảnh ngày hè) nhàn thân chứ

không nhàn tâm.

b, Nhàn là sự thảnh thơi, ung dung trong lòng với thú điền viên

– Những hình ảnh bình dị, thân thuộc: mai, quốc, cần câu: Chỉ nhữung công việc

lao động cụ thể của người nông dân quê đào đất, vụ xới, câu cá

– Số từ “một” được lặp lại kết hợp với phép liệt kê: Thể hiện công việc lao động

bận rộn, vất vả thường xuyên

→ Câu thơ đầu cho ta biết cuộc sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm ở quê nhà với

những công việc nặng nhọc, vất vả lấm láp

– “Thơ thẩn”: Dáng vẻ ung dung, tự tại

– Cụn từ “dầu ai vui thú nào”: Phủ nhận những thú vui đời thường mà người đời

ganh nhau theo đuổi.

→ Tâm thế của tác giả: Vui vẻ, xem những công việc nặng nhọc ấy là thú vui

điền viên.

⇒ Quan niệm sống nhàn: Dù thân bận rộn, cực nhọc nhưng tâm hồn luôn ung

dung, tự tại, thư thái.

c, Nhàn là quan niệm sống lánh đục về trong

– Phép đối: Ta – người, dại – khôn, nơi vắng vẻ – chốn lao xao: Nhấn mạnh

quan niệm và triết lí sống của tác giả.

– Phép ẩn dụ:

+ Nơi vắng vẻ: Chốn làng quê yên bình, tĩnh tại, chốn bình yên của tâm hồn

+ Chốn lao xao: Chốn quan trường bon chen, ngổn ngang tranh giành, đấu đá.

– Cách nói ngược: Ta dại – người khôn: Cái dại của một nhân cách thanh cao và

cái khôn của những con người vụ lợi

→ Cách nói hóm hỉnh pha chút mỉa mai, vừa để răn mình vừa để dạy đời.

⇒ Quan niệm sống nhàn: Xa lánh chốn quan trường với những bon chen danh

lợi, trở về với cuộc sống thôn dã giản dị, bình yên.

d, Nhàn là sống thuận theo lẽ tự nhiên

– Xuất hiện bức tranh 4 mùa: Xuân – hạ – thu – đông: Gợi về thiên nhiên làng

quê Bắc bộ.

– Thức ăn: Thu ăn măng trúc, đông ăn giá: Thức ăn đơn sơ, giản dị, có sẵn trong

tự nhiên, mùa nào thức đấy

– Sinh hoạt: Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao: Sinh hoạt theo sự thay đổi của thiên

nhiên, sống hòa vào cùng thiên nhiên, thanh cao, giản dị.

– Cách ngắt nhịp 4/3 rất nhịp nhàng, cùng giọng điệu vui tươi thoải mái: Gợi

nhịp sống thong dong, ung dung.

⇒ Quan niệm sống nhàn: Sống thuận theo tự nhiên, hưởng thụ những gì có sẵn

trong thiên nhiên, không mưu cầu, bon chen.

e, Triết lí sống nhàn.

– Sử dụng điển tích điển cố Thuần Vu Phần: Nhận ra phú quý chỉ là giấc mộng

chiêm bao không có thật.

– Động từ “nhìn xem”: Tâm thế ngẩng cao đầu, đứng cao hơn người đầy tự tin

của Nguyễn Bỉnh Khiêm

⇒ Quan niệm sống nhàn: Coi vinh hoa phú quý chỉ là giấc mộng phù du, cái tồn

tại duy nhất nhân cách, tâm hồn của con người.