Đề Cương Giáo Dục Học Trung Học Phổ Thông | Môn Giáo dục học - Đại học Sư Phạm Hà Nội

lOMoAR cPSD| 61470371
ĐỀ CƯƠNG GIÁO DỤC HỌC THPT
Câu 1: Tại sao nói giáo dục là một hiện tượng xã hội đặc biệt?
a, GD là một hiện tượng của đời sống XH, nảy sinh, tồn tại và phát triển cùng
với sự hình thành, phát triển và tiến bộ không ngừng của xã hội loài người
- Để tồn tại và phát triển, loài ng ko ngừng tác động vào thế giới khách quan,
nhận thức thế giới khách quan để tích lũy vốn kinh nghiệm.
- Bất cứ XH nào muốn duy trì và phát triển được đều phải duy trì thực hiện việc
GD liên tục đối với các thế hệ, tức là sự tiếp nhận được những kinh nghiệm
mà loài ng đã tích lũy được trong quá trình phát triển của lịch sử được lưu giữ
ở nền văn hóa nhân loại, được tiếp nối qua các thế hệ.
- Đặc trưng cơ bản của GD là việc thế hệ trước truyền đạt kinh nghiệm cho thế
hệ sau; thế hệ sau tiếp thu lĩnh hội kinh nghiệm đó và phát triển nó cho phù
hợp với yêu hoàn cảnh mới, tham gia vào cuộc sống lao động và hoạt động
XH nhằm duy trì và phát triển XH loài ng.
→ Như vậy, GD là 1 hiện tượng của XH thể hiện ở việc truyền đạt những kinh
nghiệm mà loài ng đã tích lũy được từ thế hệ này sang thế hệ khác. b, GD là một
hiện tượng XH đặc biệt
- GD được 1 nhu cầu tất yếu của XH, là 1 hiện tg XH đặc biệt + GD là phạm trù XH chỉ có ở con ng.
GD đóng vai trò như 1 mặt ko thể tách rời cuộc sống con ng, XH. GD là 1
hiện tượng XH nảy sinh trong cuộc sống và do nhu cầu cuộc sống. Để tồn tại và phát
triển, con ng phải lao động tạo sản phẩm. Muốn vậy phải có kinh nghiệm. Do đó GD
là điều kiện ko thể thiếu để duy trì và phát triển đời sống con ng, là phương thức tái
sản xuất lao động và nhân cách cho XH.
+ GD là 1 hình thái ý thức xã hội, hoạt động GD là hoạt động có mục đích, lựa chọn, kế thừa,sáng tạo.
Về bản chất, GD là sự truyền đạt và lĩnh hội kinh nghiệm, về mục đích đó là
sự định hướng của thế hệ trước cho thế hệ sau, về phương thức nó đảm bảo tính kế thừa và phát triển lOMoAR cPSD| 61470371
+ GD là 1 hiện tượng mang tính lịch sử và tính vĩnh hằng; là hiện tượng mang tính
giai cấp và dân tộc GD tạo ra sự phát triển cá nhân và XH, là quá trình truyền thụ,
chiếm lĩnh và làm phong phú những kinh nghiệm đã được tích lũy trong quá trình
phát triển lịch sử XH. Do đó, GD là quá trình XH hóa liên tục trog cuộc đời mỗi con
ng, là điều kiện quyết định sự tồn tại phát triển loài ng.
- Sản phẩm của GD là nhân cách của con ng do XH sử dụng.
→ Như vậy, việc truyền thụ, lĩnh hội hệ thống kinh nghiệm chủ động, sáng tạo là nét
đặc trưng của GD với tư cách là 1 hiện tượng XH đặc biệt, 1 nhu cầu đặc biệt của XH loài ng.
 Tóm lại, GD là 1 hiện tượng đặc biệt, có vai trò quan trọng trong XH.
Thiếu vai trò của GD, XH không thể tồn tại và phát triển được vì nó
không thể tái sản xuất sức lao động, không thể tạo ra nguồn lực cơ bản
để đáp ứng mục tiêu phát triển.
Câu 2: Mục đích giáo dục là gì? Phân biệt mục đích giáo dục và mục tiêu giáo
dục, từ đó chỉ ra mối quan hệ giữa chúng.
- Mục đích giáo dục: là phạm trù cơ bản của giáo dục học, là mô hình nhân cách
của con người mà giáo dục cần đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu của xã hội trong
một giai đoạn lịch sử.
- Phân biệt mục đích giáo dục và mục tiêu giáo dục T
Mục đích giáo dục
Mục tiêu giáo dục T 1
Có tính định hướng, lý tưởng
Có tính cục thể với hoạt động và phương tiện xác định 2
Thời gian thực hiện dài
Thời gian thực hiện ngắn, xác định 3
Tính rộng lớn, khái quát của vấn đề Có tính xác định của vấn đề 4
Khó đo được kết quả tại một thời Có thể đo được kết quả ở một thời điểm xác định điểm cụ thể 5
Cấu trúc phức tạp, được tạo thành Cấu trúc đơn giản, là một bộ phận hợp
do nhiều mục tiêu kết hợp lại
thành của mục đích giáo dục
- Hai khái niệm này có nội hàm tương tự nhưng khác ở mức độ rộng hẹp và
phạm vi cấp độ vận động, cụ thể là: 2 khái niệm này có mối quan hệ rất mật thiết
- Dấu hiệu quan trọng nhất để phân biệt mục đích và mục tiêu là tính xác định
và tính cụ thể của kết quả dự kiến. lOMoAR cPSD| 61470371
- Mối quan hệ: mối quan hệ những mong đợi lý tưởng và khả năng thực hiện,
giữa các yêu cầu tổng thể và yêu cầu bộ phận của quá trình giáo dục. Tuy
nhiên trong một số trường hợp hai khái niệm này có thể chuyển hoá lẫn nhau.
Câu 3: Phân tích các đặc điểm của QTGD THPT. Cho ví dụ minh hoạ.
*Khái niệm: Qúa trình giáo dục là quá trình trong đó dưới sự tác động chủ đạo của
nhà giáo dục, người được giáo dục tự giác tích cực tự giáo dục nhằm hình thành thế
giới khách quan và phẩm chất nhân cách khác của người công dân, người lao động.
Là một bộ phận của quá trình sư phạm tổng thể.
*Đặc điểm của quá trình giáo dục:
- Giáo dục là một quá trình có tính lâu dài
Qúa trình giáo dục nhằm hình thành, phát triển những phẩm chất cá nhân nên nó đòi
hỏi một thời gian lâu dài mới đạt kết quả. Tính chất lâu dài của quá trình giáo dục thể hiện:
+ Qúa trình giáo dục được thực hiện ở tất cả các giai đoạn của cuộc sống con người,
từ lúc sinh ra đến khi không còn sống nữa.
+ Kết quả của tác động giáo dục ( nhận thức, niềm tin, phẩm chất mới,…) khó có
ngay được, và có khi kết quả đó lại bị biến đổi hoặc mất đi. Do đó công tác giáo dục
phải được tiến hành bền bỉ, liên tục theo kế hoạch ổn định, lâu dài.
Như vậy, trong quá trình giáo dục nhà giáo dục không được nôn nóng, vội vàng, đốt
cháy giai đoạn, phải có tính kiên trì, bền bỉ, có tính kiềm chế cao. Cần phải có quá
trình lâu dài mới đánh giá được kết quả giáo dục. Đặc biệt thận trọng khi đánh giá
con người ( một người đang tốt thì không thể xấu ngay được; ngược lại, một người
đang xấu thì không thể tốt ngay được ). Giáo dục phải có thời gian hợp lý thì mới có
sự thay đổi nhất định. Sự lâu dài của giáo dục là do quán tính của nó và tính phức
tạp của các điều kiện khách quan và chủ quan khác nhau tác động đến đối tượng giáo dục.
VD: Trong tình hình hiện nay, mỗi cá nhân đều phải có lòng yêu nước, đặc biệt là
thế hệ trẻ. Trong quá trình giáo dục cần hình thành cho HS lòng yêu nước từ sớm để
rèn luyện thành thói quen.
- Giáo dục là một quá trình có tính phức tạp
+ Tính phức tạp của quá trình giáo dục trước hết nằm ở đối tượng giáo dục: lOMoAR cPSD| 61470371
Đối tượng của quá trình giáo dục là tâm hồn con người, cái mà người khác không
trực tiếp nhìn thấy được. Qúa trình giáo dục phải tạo ra sự chuyển biến trong tâm
hồn mỗi con người cũng không thể đánh giá ngay được, khó định tính và định lượng
một cách rõ ràng. Mỗi cá nhân con người là một thế giới đầy bí hiểm và hết sức phức
tạp, đòi hỏi phải có thời gian và điều kiện thì mới có thể nhận thức được.
+ Kết quả của quá trình giáo dục chịu sự tác động của rất nhiều nhân tố khách quan, chủ quan khác nhau.
Các yếu tố tác động từ nhiều phía đan kết, xen kẽ, bổ sung cho nhau tạo thành một
thể thống nhất hướng tới việc hoàn thiện nhân cách. Tuy nhiên, các yếu tố tác động
đến quá trình giáo dục với nhiều mức độ khác nhau, chúng có thể thống nhất hỗ trợ
cho nhau trong quá trình giáo dục, cũng có thể mâu thuẫn làm hạn chế, suy giảm,
thậm chí làm vô hiệu hóa kết quả của quá trình giáo dục. Điều này đòi hỏi nhà giáo
dục cần chủ động phối hợp thống nhất các tác động giáo dục, đồng thời phải linh
hoạt vận dụng các nguyên tắc, phương pháp giáo dục để hạn chế tới mức tối đa
những tác động tiêu cực, tự phát và phát huy những tác động tích cực đối với quá trình giáo dục.
+ Kết quả của quá trình giáo dục không nhìn thấy, không đánh giá ngay được.
VD: Trong quá trình giáo dục, HS phải chịu tác động từ nhiều yếu tố, gia đình giáo
dục một kiểu, nhà trường giáo dục một kiểu thì học sinh rất khó học tập và hoàn thiện nhân cách.
- Qúa trình giáo dục bao giờ cũng mang tính cụ thể
Qúa trình giáo dục được thực hiện trong cuộc sống, hoạt động và giáo lưu của mỗi
cá nhân. Với tư cách là người được giáo dục, cá nhân tiếp nhận các tác động giáo
dục một cách cụ thể thì mới có hiệu quả.
+ Tác động giáo dục theo từng cá nhân người được giáo dục với những tình huống
giáo dục cụ thể, riêng biệt, Qúa trình giáo dục được diễn ra theo thời gian, địa điểm,
không gian với những điều kiện hoàn cảnh cụ thể.
+ Qúa trình giáo dục phải tính đến những đặc điểm riêng của trẻ ( lứa tuổi, tình cảm, thói quen )
+ Nhà giáo dục cần nhìn thấy và dự đoán được nguyên nhân của các biểu hiện về
hành vi, thái độ,…của trẻ để có biện pháp giáo dục kịp thời. lOMoAR cPSD| 61470371
VD: Trong quá trình giáo dục, mỗi em có một tính cách riêng, đặc điểm tâm sinh lý
riêng, hoàn cảnh riêng,.. vì vậy trong giáo dục cần có những biện pháp phù hợp với từng HS.
- Qúa trình giáo dục luôn phải giải quyết rất nhiều mâu thuẫn
Giáo dục là một quá trình rất phức tạp và khó khăn vì nó diễn ra với nhiều mâu thuẫn.
VD: Trong quá trình giáo dục, nhiều khi sẽ xảy ra những lần cãi vã giữa các học sinh
và nghiêm trọng hơn là học sinh sử dụng vũ lực với nhau,… Điều này đòi hỏi giáo
viên cần có các kĩ năng giải quyết vấn đề xảy ra một cách hợp lí, công bằng cho từng
bên để tránh gây mất đoàn kết và tránh ảnh hưởng đến tâm lí, sức khỏe của học sinh.
Câu 4: Phân tích các khâu của quá trình dạy học giáo dục THPT và rút ra kết luận cần thiết?
Quá trình giáo dục được thực hiện ở các khâu:
1, Tổ chức, điều khiển người được giáo dục nắm vững những tri thức về các chuẩn
mực xã hội đã được quy định. -
Chuẩn mực xã hội được biểu hiện là những nội quy, quy định, yêu cầu mà
cá nhân hoặc tập thể phải tuân theo đáp ứng yêu cầu của xã hội. -
Chuẩn mực xã hội có tác dụng định hướng, điều tiết hành vi của cá nhân (
nhóm ) trong những điều kiện nhất định. Là điều kiện mà xã hội sử dụng
để kiểm tra hành vi của họ và giúp cá nhân tự kiểm tra hành vi của mình.
- Chuẩn mực xã hội mang các yếu tố cho phép, bắt buộc, và cấm đoán. -
Muốn học sinh tự giác thực hiện được các chuẩn mực đã được quy định,
trong quá trình giáo dục, nhà giáo dục cần:
+ Giúp HS hiểu ý nghĩa xã hội và ý nghĩa cá nhân chuẩn mực.
+ Giúp HS hiểu được nội dung của chuẩn mực.
+ Biết cách thực hiện các yêu cầu của chuẩn mực đó.
2, Tổ chức điều khiển học sinh hình thành niềm tin, tình cảm tích cực đối với những
chuẩn mực đã được quy định. -
Nhận thức được thể hiện ra hành động khi nhận thức được hình thành trên
cơ sở tình cảm tích cực và trở thành niềm tin. Những tình cảm, xúc cảm lOMoAR cPSD| 61470371
đúng đắn của học sinh sẽ giúp các em hình thành thái độ tích cực đối với
các quy định, chuẩn mực của xã hội. Thái độ đó trở thành sức mạnh thúc
đẩy thực hiện hành vi đúng đắn. -
Trong quá trình giáo dục, niềm tin với các chuẩn mực được thể hiện ở
người được giáo dục theo các mức độ tăng dần như sau:
+ Người được giáo dục nắm được tri thức về chuẩn mực.
+ Có niềm tin về mặt lý luận cũng như thực tiễn đối với tính chân lý và tính đúng
đắn của các chuẩn mực.
+ Mong muốn tuân theo những yêu cầu được phản ánh trong các chuẩn mực.
+ Có hành vi thể hiện phù hợp với chuẩn mực.
+ Hài lòng về hành vi của mình đã phù hợp với các chuẩn mực.
+ Tỏ thái độ không đồng tình đối với những hành vi ngược với những chuẩn mực.
3, Tổ chức điều khiển học sinh rèn luyện hành vi và thói quen hành vi phù hợp với
các chuẩn mực xã hội đã được quy định. -
Nhân cách của mỗi người được thể hiện bằng hành vi và thói quen hành vi
của họ chứ không chỉ dừng ở sự hiểu biết của họ. Hành vi là biểu hiện cụ
thể nhất của bộ mặt tâm lý, đạo đức của con người. -
Những hành vi mà HS rèn luyện cần thỏa mãn những chỉ tiêu sau:
+ Nội dung các chuẩn mực có được thể hiện trong hành vi hay không?
+ Hành vi đó có được thể hiện ở mọi nơi, mọi lúc hay không?
+ Hành vi đó có được duy trì bền vững theo thời gian hay không?
+ Hành vi có động cơ đúng đắn hay không? Có ý nghĩa xã hội và cá nhân như thế nào? ⇨ Kết luận: -
Tóm lại, các khâu của quá trình giáo dục tác động đồng bộ tới nhận thức,
tình cảm, hành vi thói quen của người được giáo dục, có quan hệ mật thiết
với nhau, hộ trợ nhau, thậm chí là thâm nhập vào nhau. lOMoAR cPSD| 61470371 -
Trong thực tiện giáo dục, khi vận dụng các khâu của quá trình giáo dục
không nhất thiết phải tuân theo trình tự các khâu. Việc vận dụng các khâu
cần phù hợp với từng đối tượng, yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục và hoàn cảnh
cụ thể nhằm phát huy hiệu quả của quá trình giáo dục.
Câu 5 : Phân tích nguyên tắc đảm bảo tôn trọng nhân cách học sinh kết hợp đòi
hỏi hợp lý đối với học sinh. Liên hệ việc quán triệt nguyên tắc này trong thực tế giáo dục? -
Tôn trọng nhân cách học sinh là tôn trọng nhân phẩm, tài năng, trí tuệ, nhu
cầu, nguyện vọng, thói quen sống của mỗi HS, bao gồm cả tôn trọng thân
thể các em. Tôn trọng nhân cách con người đồng nghĩa với tin tưởng con
người, tin vào ý muốn tốt đẹp, tinh thần cầu tiến, nghị lực và khả năng tiềm tàng ở mỗi em. -
Yêu cầu hợp lý là những yêu cầu đáp ứng đòi hỏi của mục đích mực tiêu
giáo dục, vừa sức với học sinh, kích thích học sinh tự giác, tích cực thực
hiện với sự cố gắng, nỗ lực cao nhất. -
Tôn trọng nhân cách học sinh kết hợp với yêu cầu hợp lý cần gắn liền với
nhau, mật thiết không thể tách rời -
Để thực hiện nguyên tắc này, nhà giáo dục cần:
+ Tôn trọng phẩm giá, danh dự, thân thể của học sinh, gia đình học sinh, đồng
thời kích thích lòng tự trọng của các em.
+ Giáo viên phải biết tự kiềm chế.
+ Nghiêm khắc nhưng chân tình giúp các em thấy rõ thiếu sót và quyết tâm sửa chữa.
+ Không có lời nói, hành vi xúc phạm đến nhân phẩm, thân thể, danh dự của các em.
+ Đề xuất những yêu cầu hợp lý, yêu cầu ngày càng cao cho học sinh để các em phấn đấu rèn luyện.
+ Luôn có thái độ lạc quan tin tưởng vào sự tiến bộ, về kết quả phấn đấu rèn luyện
của HS, nhờ đó các em sẽ tự tin, nỗ lực đáp ứng yêu cầu của GV đề ra.
+ Phát huy ưu điểm ở các em dù ưu điểm đó chỉ là bước đầu nhỏ bé, trên cơ sở
đó kích thích các em khắc phục nhược điểm. lOMoAR cPSD| 61470371
+ Tuyệt đối không thành kiến với các em, ngay cả HS có khuyết điểm nặng.
+ Đánh giá khách quan công bằng trên những chuẩn mực hành vi đã được quy định.
+ Giúp các em tự đánh giá lẫn nhau và đánh giá mình một cách vô tư. *Liên hệ:
- Hiện nay, vẫn có một số ít thầy cô vi phạm nguyên tắc này, có biểu hiện xúc
phạm học sinh, không tôn trọng học sinh,còn có một số trường hợp áp dụng
những biện pháp trách phạt quá mức, hoàn toàn không tôn trọng học sinh: đánh, chửi mắng
- Bên cạnh đó, vận dụng nguyên tắc này trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ
giáo viên đã thể hiện tốt các cách giải quyết các vấn đề xảy ra trong giáo dục,
luôn có thái độ lắng nghe học sinh, thấu hiểu học sinh, giúp cô trò có thể làm việc với nhau tốt hơn.
Câu 7: Phân tích nguyên tắc đảm bảo tình huống thống nhất giữa nhà trường,
gia đình và xã hội. Liên hệ việc quán triệt nguyên tắc này trong thực tiễn giáo dục hiện nay?
- Nhà trường, gia đình và xã hội là môi trường giáo dục không thể thiếu trong
sự phát triển nhân cách. Sự thống nhất ba môi trường giáo dục tạo nên một
môi trường hoàn chỉnh với những tác động đồng bộ tới sự hình thành, phát
triển nhân cách. Trong đó nhấn mạnh vai trò giáo dục nhà trường là môi trường
giáo dục rất quan trọng, giữ vai trò chủ đạo.
- Mỗi một môi trường đều có vai trò nhất định trong việc giáo dục HS:
+ Giáo dục nhà trường giữ vai trò chủ đạo trong việc định hướng, dẫn dắt, điều chỉnh
quá trình phát triển nhân cách.
+ Giáo dục gia đình có vai trò đặc biệt quan trọng, tất cả các hoạt động của gia đình
đều ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách con người được giáo dục.
+ Giáo dục xã hội có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ gia đình và nhà trường
trong việc giáo dục học sinh.
- Để thực hiện nguyên tắc này, trong quá trình giáo dục:
+ Nhà giáo dục cần hiểu rõ đặc điểm giáo dục từng lực lượng giáo dục ảnh hưởng
tới sự phát triển nhân cách người được giáo dục. lOMoAR cPSD| 61470371
+ Gia đình, nhà trường và xã hội cùng phối hợp để giáo dục trẻ em mọi nơi, mọi lúc,
để cùng thống nhất các ảnh hưởng giáo dục, nhằm hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình giáo dục.
+ Nhà trường luôn luôn thấy được và thực hiện vai trò chủ đạo của mình trong việc
phối hợp các lực lượng giáo dục.
+ Gia đình, xã hội cũng cần chủ động phối hợp với nhà trường trong giáo dục HS,
tạo điều kiện thuận lợi cho giáo dục nhà trường và hạn chế tối đa những ảnh hưởng tiêu cực tới học sinh. *Liên hệ:
- Hiện nay giữa nhà trường và gia đình luôn có sự phối hợp chặt chẽ với nhau:
+ Nhà trường thường xuyên trao đổi với phụ huynh học sinh về tình hình học tập của con mình
+ Phụ huynh cũng thường xuyên trao đổi với giáo viên về con mình để giáo viên
tìm ra cách giáo dục học sinh có hiệu quả nhất.
+ Ở mỗi kì học, nhà trường đều tiến hành các buổi họp phụ huynh để có thể trao
đổi với phụ huynh về tình hình của con em mình, nâng cao trách nhiệm của
việc dạy học và chất lượng học sinh của nhà trường.
Câu 10: Phân tích nhóm phương pháp khen thưởng trong giáo dục học THPT. Lấy ví dụ?
*Phương pháp khen thưởng
- Khái niệm: Là phương pháp biểu thị sự đánh giá tích cực đối với hoạt động và
hành vi của cá nhân, nhóm trong những tình huống nhất định. - Tác dụng:
+ Làm cho người được khen có sự hài lòng, phấn khởi, có thêm nghị lực, tự tin tiếp
tục thực hiện và hoàn thiện công việc đó.
+ Khẳng định hành vi của người đó là đúng đắn, phù hợp với chuẩn mực đã được quy định.
+ Làm gương cho người khác noi theo. lOMoAR cPSD| 61470371
- Các hình thức khen thưởng: Biểu thị thái độ đồng tình bằng ánh mắt, nụ cười,
bằng lời nói, lời khen, biểu dương,tặng giấy khen, bằng khen tùy theo mức độ hành vi HS đạt đc.
- Yêu cầu khen thưởng:
+ Dựa trên hành vi thực tế của người được khen.
+ Khen thưởng phải khách quan, công bằng, đúng lúc đúng chỗ.
+ Tạo dư luận tập thể đồng tình với lời khen.
+ Cần chú đến đặc điểm tâm sinh lý học sinh, đặc biệt phải chú ý đến những em HS
nhút nhát, lần đầu có sự tiến bộ.
+ Tạo cho HS tâm lý đúng đắn khi được khen, tránh tâm lý chủ quan, thảo mãn, kiêu ngạo khi được khen.
+ Tránh lạm dụng việc khen thưởng *Ví dụ:
- Khi tổ chức cho học sinh tham gia hoạt động trải nghiệm:
● Có những bạn học sinh tích cực với các hoạt động của lớp. Cho nên, sau khi
tiến hành hoạt động đó, giáo viên cần có sự đánh giá và khen thưởng các bạn
đó và tạo động lực để học sinh tích cực phấn đấu ở các hoạt động sau
Câu 12: Phân tích các giai đoạn phát triển của tập thể học sinh. Từ đó rút ra
kết luận cần thiết? ( Tại sao nói tập thể HS là quá trình luôn vận động và phát triển?)
- Sự hình thành và phát triển của tập thể HS là một quá trình hết sức phức tạp
và diễn biến theo từng giai đoạn với nhiều đặc điểm khác nhau nhưng nổi bật
lên 2 dấu hiệu cơ bản:
+ Ai đề ra yêu cầu với tập thể?
+ Tập thể là mỗi thành viên tiếp nhận những yêu cầu đó như thế nào và thực hiện
với những động cơ đạo đức, thái độ như thế nào?
Giai đoạn 1: Tập thể HS mới thành lập - Đặc điểm: lOMoAR cPSD| 61470371
+ HS chưa quen biết nhau, các mối quan hệ chưa có sự thân thiết, rời rạc, chưa có sự gắn bó với nhau.
+ Chưa có đội ngũ cán bộ tự quản chính thức, chỉ có ban cán sự lớp lâm thời thường do GV chỉ định.
+ Tính tổ chức kỷ luật còn yếu, tập thể chưa có truyền thống tốt.
+ Các thành viên chưa có sự tự động, tự giác, chủ động tham gia công việc chung. - Vai trò của GV:
+ GVCN trực tiếp giải quyết mọi công việc của lớp
+ GVCN lớp vừa là người đưa ra yêu cầu vừa là người giám sát việc thực hiện các yêu cầu đó.
- Cuối giai đoạn 1, công việc của tập thể dần đi vào ổn định , các thành viên
hiểu nhau hơn, trong tập thể xuất hiện các phần tử tích cực, chủ động xung
phong thực hiện những công việc chung.
Giai đoạn 2: Giai đoạn tập thể HS đang hoàn thiện - Đặc điểm:
+ Trong tập thể xuất hiện nhiều thành viên tích cực, gương mẫu trong tập thể chung.
+ Ban cán sự lớp chính thức được bầu ra, họ chủ động đề xuất công việc.
+ Các mối quan hệ tốt đẹp trong tập thể đã được thiết lập, các thành viên bắt đầu
cùng nhau thực hiện những công việc chung, trong tập thể xuất hiện những sáng kiến mới.
+ Dư luận tập thể lành mạnh đã bắt đầu phát huy tác dụng, sinh hoạt tập thể dần đi vào nề nếp.
+ Trong tập thể đã có sự phân hóa thành các nhóm nhỏ: ● Nhóm tích cực ● Nhóm thụ động ● Nhóm dửng dưng lOMoAR cPSD| 61470371 ● Nhóm cá biệt - Vai trò của GV:
+ GVCN lớp chuyển dần từ chỗ trực tiếp giải quyết mọi công việc của tập thể sang
vai trò làm tham mưu, cố vấn cho đội ngũ cán bộ lớp.
+ Xây dựng uy tín, tạo những ảnh hưởng tích cực cho các phần tử.
+ Hoàn thiện hệ thống các mối quan hệ tốt đẹp trong tập thể.
Giai đoạn 3: Giai đoạn tập thể ổn định và phát triển - Đặc điểm:
+ Tập thể đã có phong trào thi đua, hình thành những nét truyền thống tốt đẹp.
+ Kỷ luật của tập thể được giữ vững.
+ Mỗi thành viên đều có ý thức phấn đấu vươn lên vì lợi ích chung.
+ Tập thể ngày càng tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích và đòi hỏi các cá nhân
phát triển năng lực vốn có ở mình.
+ Quan hệ giữa GV với HS đã trở nên thân tình.
+ Tập thể trở thành nhân tố giáo dục và tự giác giáo dục quan trọng.
- Vai trò của GV: Vị trí của người GV hầu như ở “ hậu trường” để điều khiển
xa với tư cách là người cố vấn, người bạn lớn tuổi giàu kinh nghiệm.
⇨ Kết luận: Tập thể HS diễn ra các giai đoạn khác nhau, mỗi giai đoạn có một
đặc điểm riêng, muốn giáo dục tập thể có hiệu quả GV cần nắm chắc các giai
đoạn và có biện pháp hiệu quả.
Câu 13: Nêu tình huống, cách giải quyết và việc quán triệt các nguyên tắc
Tình huống: “Trong phòng học có nhiều mẩu giấy vụn rải rác, gọi một bạn học
sinh ở bàn đầu tiên lên xóa bảng, nhặt rác nhưng vừa dứt lời bạn học sinh B
đứng lên nói: “ Thưa cô, em không vứt giấy ra lớp và hôm nay không phải đến
phiên em trực nhật ạ.”, học sinh đó ngồi xuống.” Cách xử lí:
● Giáo viên hỏi cả lớp: “ Hôm nay bạn nào trực nhật?”.
● Bạn A đứng lên nói: “Hôm nay em trực nhật.” lOMoAR cPSD| 61470371
● Giáo viên hỏi bạn A: Hôm nay tổ em, lớp em đã trực nhật chưa?”
● Bạn A: “Thưa cô, hôm nay em đến trễ nên chưa kịp trực nhật ạ.”
- Giao vien noi trước lớp: “Hôm nay cô biết hôm nay
không phải là ngày bạn B trực nhật mà là bạn A trực nhật.
Tuy nhiên các em phải chú ý khi các em vào lớp mà thấy
lớp còn bẩn thì các em phải nhắc nhau, bàn không trực
nhật các em có thể nhắc bàn trực nhật và các em phải tự
giác.Vì lớp là phòng học chung của tất cả mọi người cho
nên nếu chúng ta để rác bẩn sẽ ảnh hưởng đến môi
trường, ảnh hưởng đến chính sức khỏe của chúng ta. Cô
nghĩ sang đến tuần sau mỗi bạn trong lớp đều ý thức và
tự giác được việc trực nhật. Các em có nhất trí với cô không?
- Cả lớp đồng thanh: “Có ạ” *Vận dụng các nguyên tắc:
● Nguyên tắc bảo đảm tôn trọng nhân cách học sinh kết hợp yêu cầu hợp lý đối với họ
● Nguyên tắc đảm bảo giáo dục trong tập thể và bằng tập thể
● Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích của các tác động giáo dục
● Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa vai trò tổ chức sư phạm của nhà
giáo và vai trò tự giác tích cực độc lập sáng tạo tự giáo dục của người được giáo dục
● Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa giáo dục ý thức và tạo lập thói
quen hành vi của người được giáo dục