Đề cương kinh tế chính trị | Học viện Báo chí và Tuyên truyền
Đánh giá sự cần thiết học tập kinh tế chính trị Mác - Lenin. Đề xuất giải pháp để phát huy ưu điểm và hạn chế khuyết tật của kinh tế thị trường. Đề xuất giải pháp nâng cao nặng lực cạnh tranh của một hàng hóa trên cơ sở hiểu biết về hai thuộc tính của hàng hóa. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời đọc đón xem!
Môn: Kinh tế chính trị Mác Lênin (vshsvhs) 72 tài liệu
Trường: Học viện Báo chí và Tuyên truyền 2.5 K tài liệu
Tác giả:
Preview text:
Đúng hay sai, giải thích ngắn gọn và bám vào các khái niệm, các ý chính.
1.ĐốitượngnghiêncứucủakinhtếchínhtrịMác-Lêninlàcácquanhệ
sảnxuấtvàtraođổitrongmốiquanhệbiệnchứngvớiquanhệsảnxuấtvà
kiếntrúcthượngtầng. ĐÚNGorSAI
Giải thích:ĐốitượngnghiêncứucủakinhtếchínhtrịMác-Lêninlàcácquan
hệsảnxuấtvàtraođổitrongphươngthứcsảnxuấtmàcácquanhệđóhình
thànhvàpháttriển.
2.Mụcđíchcủanghiêncứukinhtếchínhtrịgiúpsinhviênnắmđượccác chínhsáchkinhtế. ĐÚNGorSAI
Giải thích:MụcđíchnghiêncứuởcấpđộcaonhấtcủakinhtếchínhtrịMác-
Lêninlànhằmpháthiệnracácquyluậtchiphốiquanhệgiữangườivớingười
trongsảnxuấtvàtraođổi.
3. Quyluậtkinhtếvàchínhsáchkinhtếlàcáchdiễnđạtkhácnhaucủa mộtphạmtrù. ĐÚNGorSAI Giải thích:
Quyluậtkinhtếlàcáitồntạikháchquan,khôngphụthuộcvàoýchícủacon
người,conngườikhôngthểthủtiêuquyluậtkinhtế,nhưngcóthểnhậnthứcvà
vậndụngquyluậtkinhtếđểphụcvụlợiíchcủamình.
Chínhsáchkinhtếlàcáichủquan,làsảnphẩmcủaconngườiđượchìnhthành
trêncơsởvậndụngcácquyluậtkinhtế.Chínhsáchkinhtếcóthểphùhợphoặc
khôngvớiquyluậtkinhtếkháchquan.
4. Phươngpháptrừutượnghóakhoahọclàphươngphápđặcthùtrong
nghiêncứukinhtếchínhtrị. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Sửdụngphươngpháptrừutượnghóakhoahọcgiúpchoviệcnghiên
cứukinhtếchínhtrịtrởnênđơngiảnhơn,nhanhchóngtiếpcậnđượcbảnchất.
5.Tiềntệlàmộtloạihànghóađặcbiệt. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Vềbảnchất,tiềnlàmộtloạihànghóađặcbiệt,làkếtquảcủaquá
trìnhpháttriểncủasảnxuấtvàtraođổihànghóa,tiềnlàyếutốnganggiáchung
chothếgiớihànghóa.Tiềnlàhìnhtháibiểuhiệngiátrịcủahànghóa.Tiềnphản
ánhlaođộngxãhộivàmốiquanhệgiữanhữngngườisảnxuấtvàtraođổihàng hóa.
6.Trongtáisảnxuấtgiảnđơn,khốilượnggiátrịthặngdưthuđượcởchu
kỳsảnxuấttrướcđượcchiathànhhaiphầnsửdụngvàohaimụcđích
khácnhau:tiêudùngvàtíchlũy. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Trongtáisảnxuấtgiảnđơn,quátrìnhsảnxuấtđượclặplạivớiquy
mônhưcũ.Vậy,toànbộgiátrịthặngdưđượctiêudùngchocánhân.
7.Hộinhậpkinhtếmangtínhchủquanxuấtpháttừmongmuốncủacon người. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Hộinhậpkinhtếlàquátrìnhtấtyếukháchquancủamộtquốcgia
trongbốicảnhtoàncầuhóakinhtếvàlàphươngthứcpháttriểnphổbiếncủa
nhiềunướchiệnnay,nhấtlàcácnướcđang/kémpháttriển.
8.Trongnềnkinhtếthịtrườngđịnhhướngxãhộichủnghĩatồntạinhiều
hìnhthứcthunhập,trongđóthunhậptheovốnvànguồnlựcđónggóp
đóngvaitròchủđạotronghệthốngphânphối. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Phânphốitheolaođộngvàhiệuquảkinhtế,phânphốitheophúclợi
lànhữnghìnhthứcphânphốiphảnánhđịnhhướngxãhộichủnghĩacủanền
kinhtếthịtrường.
9.Xuấtkhẩutưbảnlàđưahànghóaranướcngoàiđểbán. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Xuấtkhẩutưbảnlàxuấtkhẩugiátrịranướcngoài(đầutưtưbảnra
nướcngoài)nhằmmụcđíchthuđượcgiátrịthặngdưvàcácnguồnlợinhuận
khácởcácnướcnhậpkhẩutưbản.
10.Ngàynayviệcphânchiathếgiớigiữacácđạicườngquốcđãkếtthúc. ĐÚNGorSAI
Giải thích: Việcphânchiathếgiớigiữacácđạicườngquốclàtấtyếukhách
quanvàvẫnđangtiếptụcvớinhữngbiểuhiệnmới.
11.Hànghóalàsảnphẩmcủalaođộng,thỏamãnnhucầunàođócủacon người. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Hànghóa,vớithuộctínhgiátrịsửdụng,làsảnphẩmcủalaođộng,
cóthểthỏamãnnhucầunàođócủaconngườithôngquatraođổi,muabán.Nhu
cầuđócóthểlànhucầuvậtchấthoặcnhucầutinhthần,cóthểlànhucầucho
tiêudùngcánhânhoặcnhucầuchosảnxuất.
12.Năngsuấtlaođộngsảnxuấtrahànghóatănglàmcholượnggiátrịcủa mộthànghóagiảm. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Năngsuấtlaođộngtănglênsẽlàmgiảmlượngthờigianhaophílao
độngcầnthiếttrongmộtđơnvịhànghóa.Năngsuấtlaođộngtỷlệnghịchvới
lượnggiátrịhànghóa.
13.Cạnhtranhgiữacácngànhhìnhthànhlợinhuậnbìnhquân. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Vìlợinhuậnbìnhquânlàsốlợinhuậnbằngnhaucủanhữngtưbản
nhưnhauđầutưvàocácngànhkhácnhau.
14.Độcquyềnlàkếtquảpháttriểncủatựdocạnhtranh. ĐÚNGorSAI
Giải thích: Tựdocạnhtranhđẻratậptrungsảnxuất.Tậptrungsảnxuấtđến
mộtmứcđộnhấtđịnhlạidẫntớiđộcquyền.
15.Xuấtkhẩutưbảnvàxuấtkhẩuhànghóalàmột. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Xuấtkhẩutưbảnlàxuấtkhẩugiátrịranướcngoài(đầutưtưbảnra
nướcngoài)nhằmmụcđíchthuđượcgiátrịthặngdưvàcácnguồnlợinhuận
khácởcácnướcnhậpkhẩutưbản.
16.Giácảđộcquyềnlàcóchênhlệchrấtlớnsovớigiátrịhànghóa. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Dochiếmđượcvịtríđộcquyềnvềsảnxuấtvàtiêuthụhànghóanên
cáctổchứcđộcquyềnápđặtđượcgiácảđộcquyền.Cáctổchứcđộcquyền
luônápđặtgiácảcaokhibánvàgiácảthấpkhimua.
17.Lượnggiátrịhànghóalàlượnglaođộnghaophíđểsảnxuấtrahànghóa
trongđiềukiệnxấunhất. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Lượnggiátrịhànghóalàlượnglaođộnghaophíđểsảnxuấtrahàng
hóatrongđiềukiệnbìnhthườngcủaxãhội,vớitrìnhđộthànhthạotrungbình,
cườngđộlaođộngtrungbình.
18.Hànghóatrithứclànhữnghànghóacótỷlệgiátrịdovậtchất,dosức
laođộngcơbắpcủaconngườichuyểnhóavàolớn. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Hànghóatrithứclànhữnghànghóacótỷlệgiátrịdotinhthần,do
sứclaođộngthầnkinh,tríóccủaconngườichuyểnhóavàolớn.
19.Quanhệcungcầuquyếtđịnhgiácảhànghóa. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Cung-cầucómốiquanhệhữucơ,thườngxuyêntácđộnglẫnnhau
vàảnhhưởngtrựctiếptớigiácảhànghóa.Nếucunglớnhơncầuthìgiácảnhỏ
hơngiátrị,nếucungnhỏhơncầuthìgiácảlớnhơngiátrị,nếucungbằngcầu
thìgiácảbằnggiátrị.
20.Tiềngiấyđóngvaitròđặcbiệt,đóngvaitròtiềntệ. ĐÚNGorSAI Giải thích:
21.Thựcchấtcủaxuấtkhẩutưbảnlàmởrộngquanhệsảnxuấttưbảnchủ
nghĩaranướcngoài. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Việcxuấtkhẩutưbảnlàviệcmởrộngquanhệsảnxuấttưbảnchủ
nghĩaranướcngoài,làcôngcụchủyếuđểbànhtrướngsựthốngtrịcủatưbản
tàichínhratoànthếgiới.
22.Việcphânchiathịtrườngthếgiớigiữacácliênminhđộcquyềnlàmộttất yếukháchquan. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Việcphânchiathịtrườngthếgiớigiữacácliênminhđộcquyềnlà
mộttấtyếukháchquandoquátrìnhtíchtụvàtậptrungtưbảnngàycànglớn,
đòihỏiphải“đivàoconđườngấyđểkiếmlời”.-Lênin.
23.Ngàynayviệcphânchiathếgiớigiữacácđạicườngquốcđãkếtthúc. ĐÚNGorSAI
Giải thích: Việcphânchiathếgiớigiữacácđạicườngquốclàtấtyếukhách
quanvàvẫnđangtiếptụcvớinhữngbiểuhiệnmới.
24.GiữathếkỷXX,tấtyếunhànướcphảicanthiệpvàokinhtế. ĐÚNGorSAI Giải thích:
25.Cườngđộlaođộngtăng,lượnggiátrịcủamộtđơnvịhànghóagiảm. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Khităngcườngđộlaođộng,tổngsốsảnphẩmtănglên,songlượng
thờigianlaođộngxãhộicầnthiếthaophíđểsảnxuấtramộtđơnvịhànghóa khôngđổi.
26.Khităngcườngđộlaođộng,nhàsảnxuấtvàngườitiêudùngđềukhông cóíchlợigì. ĐÚNGorSAI
Giải thích: Tăngcườngđộlaođộngtạorasốlượngcácgiátrịsửdụngnhiều
hơn,gópphầnthỏamãntốthơnnhucầucủaxãhội.
27.Khităngnăngsuấtlaođộng,sứccạnhtranhcủadoanhnghiệptăngvà
ngườitiêudùngcũngđượchưởnglợi. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Khităngnăngsuấtlaođộng,lượnglaođộnghaophíđểtạorahàng
hóagiảm,doanhnghiệpcóthểtăngsứccạnhtranhbằngcáchgiảmgiáthành,
cạnhtranhvềtốcđộcungcấphànghóa.Ngườitiêudùngcũngđượclợilàmua
hànggiárẻhơn,nhanhhơn.
28.Trongcùngmộtđơnvịthờigian,laođộngphứctạptạoraítgiátrịhơnso
vớilaođộnggiảnđơn. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Trongcùngmộtđơnvịthờigian,laođộngphứctạptạoranhiềugiá
trịhơnsovớilaođộnggiảnđơn.Laođộngphứctạplàlaođộnggiảnđơnđược nhânbộilên.
29.Kinhtếthịtrườngtựdolàkinhtếthịtrườnghoạtđộngdướisựđiềutiết củanhànước. ĐÚNGorSAI
Giải thích: Kinhtếthịtrườngtựdolànềnkinhtếtrongđócáclựclượngthị
trườngchiphốicácquátrìnhkinhtếchứkhôngphảinhànước.
30.Kinhtếthịtrườnglàmôhìnhkinhtếsảnxuấtđểdùnglàchính,thừathì bán. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Kinhtếthịtrườnglànềnkinhtếhànghóapháttriểnởtrìnhđộcao.
31.Tuầnhoàncủatưbảnlàsựvậnđộngcủatưbảntrảiquahaigiaiđoạn,
tồntạidướihaihìnhthái,thựchiệnhaichứcnăngrồitrởvềgiaiđoạnban
đầuvớimộtsốlượnglớnhơn. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Tuầnhoàncủatưbảnlàsựvậnđộngcủatưbảnlầnlượttrảiquaba
giaiđoạndướibahìnhthái,thựchiệnbachứcnăngvàquaytrởvềhìnhtháiban
đầucùngvớigiátrịthặngdư.
32.Kinhtếthịtrườngđịnhhướngxãhộichủnghĩalàkinhtếthịtrườngcósự
điềutiếtcủanhànướctưsảnvìmụctiêutốiđahóalợinhuậnchogiaicấp tưsản. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Kinhtếthịtrườngđịnhhướngxãhộichủnghĩalàkinhtếthịtrường
cósựđiềutiếtcủanhànướcxãhộichủnghĩavìcácmụctiêudângiàu,nước
mạnh,dânchủ,côngbằng,vănminh.
33.Pháthànhthậtnhiềutiềngiấykíchthíchtăngtrưởngkinhtế. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Theoyêucầucủaquyluậtlưuthôngtiềntệ,việcđưasốlượngtiền
cầnthiếtcholưuthôngtrongmỗithờikỳnhấtđịnhphảithốngnhấtvớilưu
thônghànghóa.Việckhôngănkhớpgiữalưuthôngtiềntệvớilưuthônghàng
hóacóthểdẫnđếntrìtrệhoặclạmphát.
34.Tiềntệcó5chứcnăng. ĐÚNGorSAI
Giải thích: Gồm:Chứcnăngthướcđogiátrị,phươngtiệnlưuthông,phương
tiệncấttrữ,phươngtiệnthanhtoánvàtiềntệthếgiới.
35.Khithựchiệnchứcnăngphươngtiệncấttrữnêndùngtiềngiấy. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Thựchiệnphươngtiệncấttrữ,tiềnphảicóđủgiátrịnhưtiềnvàng, tiềnbạc.
36.Bấtkỳđồngtiềnquốcgiadântộcnàođềucóthểthựchiệnđượcchức
năngtiềntệthếgiới. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Tiềnđểthựchiệnchứcnăngtiềntệthếgiớiphảicóđủgiátrịnhư
tiềnvànghoặcnhữngđồngtiềnđượccôngnhậnlàphươngtiệnthanhtoánquốc tế.
37.Nộidungcơbảncủacáchmạngcôngnghiệplầnthứnhấtlàviệcsửdụng
nănglượngđiệnvàđộngcơđiệntrongsảnxuất. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Nộidungcơbảncủacáchmạngcôngnghiệplầnthứnhấtlàviệcsử
dụngnănglượngnướcvàhơinước,đểcơkhíhóasảnxuất.
38.Lượnggiátrịhànghóanôngphẩmhìnhthànhởđiềukiệnsảnxuấtthuận
lợinhất,vớitrìnhđộlaođộngcaonhất,trangthiếtbịhiệnđạinhấtvà
cườngđộlaođộngcaonhất. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Lượnggiátrịhànghóanôngphẩmhìnhthànhởđiềukiệnsảnxuất
trungbình,trìnhđộlaođộngtrungbình,trangthiếtbịtrungbìnhvàcườngđộ laođộngtrungbình.
39.Tíchlũytưbảnquátrìnhtưbảnhóagiátrịthặngdư. ĐÚNGorSAI Giải thích:
40.Tỷsuấtgiátrịthặngdưtăngthìquymôtíchlũytăng. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Quymôtíchlũyphụthuộcvàotỷlệphânchiagiữatíchlũyvàtiêu
dùng.Nếutỷlệnàyđãđượcxácđịnhthìquymôtíchlũyphụthuộcvàokhối
lượnggiátrịthặngdư.Tỷsuấtgiátrịthặngdưtăngchỉlàmtỷsuấtlợinhuận tăng.
41.Kinhtếthịtrườnglàgiaiđoạnthấpcủakinhtếhànghóa,sảnxuấtvừađể
tựtiêudùngvừađểbánrathịtrường. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Kinhtếthịtrườnglànềnkinhtếhànghóapháttriểnởtrìnhđộcao.
42.Lợiíchkinhtếlàlợiíchtinhthầnmàconngườithuđượckhithựchiện
cáchoạtđộngkinhtế. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Lợiíchkinhtếlàlợiíchvậtchấtmàconngườithuđượckhithực
hiệncáchoạtđộngkinhtế.
43.TừnửasauthếkỷXX,nhànướccanthiệpvàonềnkinhtếthịtrườnglà yêucầukháchquan. ĐÚNGorSAI Giải thích:
44.Nềnkinhtếthịtrườnghiệnđạicó4nhómchủthểchínhthamgiathị trường. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Córấtnhiềuchủthểkhácnhauthamgiathịtrường,nhưngcóbốn
nhómchủthểchính,làngườisảnxuất,ngườitiêudùng,cácchủthểtrunggian
trongthịtrườngvànhànước.
45.Lợinhuậnđộcquyềnlớnhơnlợinhuậnbìnhquân. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Lợinhuậnđộcquyềnlàlợinhuậnthuđượccaohơnlợinhuậnbình
quân,dosựthốngtrịcủacáctổchứcđộcquyềnđemlại.Cáctổchứcđộcquyền
thốngtrịbằngcáchkhốngchế(ápđặt)giábánhànghóacaovàgiámuahàng
hóathấp,dođócáctổchứcđộcquyềnluônthuđượclợinhuậnđộcquyềncao.
46.Trongchủnghĩatưbảnđộcquyền,quyluậtgiátrịthặngdưbiểuhiện
thànhquyluậtlợinhuậnbìnhquân. ĐÚNGorSAI
Giải thích: Trongchủnghĩatưbảnđộcquyền,quyluậtgiátrịthặngdưbiểu
hiệnthànhquyluậtlợinhuậnđộcquyềncao.
47.Độcquyềnchỉđưalạicáctácđộngtiêucực. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Ngoàicáctácđộngtiêucực,độcquyềncũngcónhữngtácđộngtích
cựcnhưthúcđẩytiếnbộkhoahọckỹthuật,nângcaonănglựccạnhtranh,tăng
năngsuấtlaođộng,thúcđẩysảnxuấtlớn,hiệnđại,...
48.Tổchứcđộcquyềnlàđơnvịkinhtếnhỏ. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Độcquyềnlàsựliênminhgiữacácdoanhnghiệplớn,cókhảnăng
thâutómviệcsảnxuấtvàtiêuthụmộtsốloạihànghóa,cókhảnăngđịnhragiá
cảđộcquyềnnhằmthulợinhuậnđộcquyềncao.
49.Lợinhuậnvớigiátrịthặngdưlàhaivấnđềriêngbiệt. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Lợinhuậnchẳngquachỉlàhìnhtháibiểuhiệncủagiátrịthặngdư
trênbềmặtnềnkinhtếthịtrường.
50.Hànghóacóhaithuộctínhlàgiátrịsửdụngvàgiátrịtraođổi. ĐÚNGorSAI
Giải thích: Hànghóacóhaithuộctínhlàgiátrịsửdụngvàgiátrị.
51.Giátrịhànghóalàdogiátrịsửdụngcủahànghóađóquyếtđịnh. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Giátrịhànghóalàdomứchaophílaođộngđểsảnxuấtnênhàng
hóađóquyếtđịnh.
52.Giátrịsửdụngcủahànghóaquyếtđịnhgiátrịtraođổi. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Giátrịlànộidung,cơsởcủatraođổi.Giátrịquyếtđịnhgiátrịtrao đổi.
53.Lợinhuậnthươngnghiệphìnhthànhdomuarẻbánđắt. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Tưbảnsảnxuấtbánhànghóachotưbảnthươngnghiệpvớigiáthấp
hơngiátrịhànghóa(nhưngcaohơnchiphísảnxuất)đểđếnlượtmìnhtưbản
thươngnghiệpbánđúnggiátrịhànghóa.Sốchênhlệchgiữagiámuavàgiábán
hìnhthànhlợinhuậnthươngnghiệp.
54.Đặctrưngvềquanhệsởhữutrongnềnkinhtếthịtrườngđịnhhướngxã
hộichủnghĩaởViệtNamlànềnkinhtếcónhiềuhìnhthứcsởhữutư
nhânđóngvaitròchủđạotrongnềnkinhtếquốcdân. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Đặctrưngvềquanhệsởhữutrongnềnkinhtếthịtrườngđịnhhướng
xãhộichủnghĩaởViệtNamlànềnkinhtếcónhiềuhìnhthứcsởhữu,trongđó
nềnkinhtếnhànướcgiữvaitròchủđạo,tưnhânlàmộtđộnglựcquantrọng.
55.Địatôtưbảnchủnghĩabiểuhiệnquanhệbóclộtcủatưbảnđốivớilao độnglàmthuê. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Địatôtưbảnchủnghĩabiểuhiệnmốiquanhệgiữađịachủvớinhà
tưbảnkinhdoanhtrênlĩnhvựcnôngnghiệp.
56.Lợitứcnằmngoàilợinhuậnbìnhquân. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Lợitứclàmộtphầncủalợinhuậnbìnhquân.
57.Khibạntrongvaitròlàchủthểsảnxuất,cungứngmộtdịchvụ,bạnchỉ
cầncótráchnhiệmvớilợinhuậncủabạn. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Ngoàimụctiêutìmkiếmlợinhuận,ngườisảnxuấtcầnphảicótrách
nhiệmđốivớiconngười;tráchnhiệmcungcấpnhữnghànghóa,dịchvụkhông
làmtổnhạitớisứckhỏevàlợiíchcủaconngườitrongxãhội.
58.Khibạnlàngườitiêudùng,bạnchỉcầntốiđahóalợiíchtiêudùngcủa bảnthân. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Ngườitiêudùngcũngcầnphảicótráchnhiệmđốivớisựpháttriển
bềnvữngcủaxãhội.
59.Quyluậtgiátrịlàquyluậtkinhtếcơbảncủakinhtếhànghóa. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Quyluậtgiátrịlàquyluậtkinhtếcơbảncủasảnxuấthànghóa.Ở
đâucósảnxuấtvàtraođổihànghóathìởđócósựhoạtđộngcủaquyluậtgiá trị.
60.Quyluậtgiátrịyêucầusảnxuấtvàtraođổihànghóaphảidựatrênhao
phílaođộngcábiệtđểsảnxuấtrahànghóa. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Quyluậtgiátrịyêucầuviệcsảnxuấtvàtraođổihànghóaphảiđược
tiếnhànhtrêncơsởcủahaophílaođộngxãhộicầnthiết.
61. Trongnềnkinhtếthịtrườngđịnhhướngxãhộichủnghĩakhôngcòn
hìnhthứcphânphốitheovốnvàgiácảhànghóasứclaođộng. ĐÚNGorSAI Giải thích:
62.Vànglàmộtloạihànghóađãđóngvaitròtiềntệ. ĐÚNGorSAI Giải thích:
63.Nềnkinhtếthịtrườngđịnhhướngxãhộichủnghĩa,nhànướcthamgia
vàoquảnlýkinhtếnhằmmụctiêutốiđahóalợiíchchocáctổchứcđộc quyền. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Nềnkinhtếthịtrườngđịnhhướngxãhộichủnghĩa,nhànướctham
giavàoquảnlýkinhtếnhằmmụctiêukhắcphụcnhữnghạnchế,khuyếttậtcủa
nềnkinhtếthịtrườngvàđịnhhướngchúngtheomụctiêuxãhộichủnghĩa.
64.Trongnềnkinhtếthịtrườngđịnhhướngxãhộichủnghĩatồntạinhiều
hìnhthứcthunhập,trongđóthunhậptheovốnvànguồnlựcđónggópvai
tròchủđạotronghệthốngphânphối. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Phânphốitheolaođộngvàhiệuquảkinhtế,phânphốitheophúclợi
lànhữnghìnhthứcphânphốiphảnánhđịnhhướngxãhộichủnghĩacủanền
kinhtếthịtrường.
65.CôngthứcchungcủatưbảnlàH-T-H. ĐÚNGorSAI
Giải thích:CôngthứcchungcủatưbảnlàH-T-H’.TrongđóT’=T+t(t>0).
Mụcđíchtronglưuthôngtưbảnlàgiátrịlớnhơnvìnếukhôngthuđượcgiátrị
lớnhơnthìsựlưuthôngnàykhôngcóýnghĩa.
66.Sứclaođộngluônlàhànghóatrongmọithờiđạikinhtế. ĐÚNGorSAI
Giải thích: Tronghìnhtháikinhtế-xãhộichiếmhữunôlệ,ngườinôlệlao
độngkhôngcông,sứclaođộngcủahọkhôngthểtrởthànhhànghóadohọ
khôngđượctựdovềthânthể.
67.Haiđiềukiệnđểsứclaođộngtrởthànhhànghóalà:Ngườilaođộngtự
dovềthânthểvàngườilaođộngcóđủcáctưliệusảnxuấtcầnthiếtđểtự
kếthợpvớisứclaođộngcủamình,tạorahànghóađểbán. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Ngườilaođộngphảikhôngcóđủcáctưliệusảnxuấtcầnthiếtđểtự
kếthợpvớisứclaođộngcủamình,chonênmớiphảibánsứclaođộngcho ngườikhác.
68.Sứclaođộnglàhànghóađặcbiệt. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Vìgiátrịsửdụngcủahànghóasứclaođộngcótínhnăngđặcbiệtlà
trongkhisửdụng,giátrịcủanókhôngnhữngđượcbảotồnmàcòntạorađược
lượnggiátrịlớnhơn.
69.Lợiíchkinhtếlàlợiíchtinhthầnmàconngườithuđượckhithựchiện
cáchoạtđộngkinhtế. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Lợiíchkinhtếlàlợiíchvậtchấtmàconngườithuđượckhithực
hiệncáchoạtđộngkinhtế.
70.Quanhệlợiíchgiữachủtưbảnvàlaođộnglàmthuêtrongnềnkinhtế
thịtrườnglàmốiquanhệthốngnhất. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Quanhệlợiíchgiữachủtưbảnvàlaođộnglàmthuêtrongnềnkinh
tếthịtrườngvừathốngnhấtvừamâuthuẫnvớinhau.
71.Quanhệgiữalợiíchcánhânvàlợiíchxãhộilàmốiquanhệbiệnchứng. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Quanhệgiữalợiíchcánhânvàlợiíchxãhộilàmốiquanhệbiện chứng,nhiềuchiều.
72.Tíchlũytưbảnlàmtăngquátrìnhtíchtụtưbảnkhôngtăngquátrìnhtập trungtưbản. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Tíchlũytưbảnlàmtăngquátrìnhtíchtụvàtậptrungtưbản.
73.Kinhtếchínhtrịcócácchứcnăng:nhậnthức,chứcnăngtưtưởng,chức
năngphươngphápluận. ĐÚNGorSAI
Giải thích: Kinhtếchínhtrịcó4chứcnăngbaogồm:chứcnăngnhậnthức,
chứcnăngthựctiễn,chứcnăngtưtưởngvàchứcnăngphươngphápluận.
74.Sảnxuấtlàquátrìnhtươngtácgiữatựnhiênvớitựnhiênđểtạorasản phẩm. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Sảnxuấtlàquátrìnhtươngtácgiữaconngườivớitựnhiênđểtạora sảnphẩm.
75.Sảnxuấthànghóalàkiểutổchứckinhtếmàởđónhữngngườisảnxuất
tạorasảnphẩmđểthỏamãnnhucầucủachínhhọvànộibộđơnvịkinh tếcủahọ. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Sảnxuấthànghóalàkiểutổchứckinhtếmàởđónhữngngườisản
xuấttạorasảnphẩmnhằmmụcđíchthulợinhuận.
76.Sảnxuấthànghóarađờivớihaiđiềukiện:phâncônglaođộngxãhộivà
sựtáchbiệttươngđốivềkinhtếgiữacácchủthểsảnxuất. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Trongđó,phâncônglaođộngxãhộilàđiềukiệncầnvàsựtáchbiệt
tươngđốivềkinhtếgiữacácchủthểsảnxuấtlàđiềukiệnđủ.
77. Phươngphápsảnxuấtgiátrịthặngdưtuyệtđốingàynaykhôngcòn
đượcsửdụngnữa. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Phươngphápsảnxuấtgiátrịthặngdưtuyệtđốingàynayvẫnđược
sửdụng,chỉcầnđảmbảongàylaođộngphảidàihơnthờigianlaođộngtấtyếu
vàkhôngvượtquágiớihạnvềthểchấtvàtinhthầncủangườilaođộng.
78.ViệtNamtiếnhànhcôngnghiệphóađểxâydựngcơsởvậtchấtkỹthuật
chochủnghĩatưbản. ĐÚNGorSAI
Giải thích:ViệtNamtiếnhànhcôngnghiệphóađểxâydựngcơsởvậtchấtkỹ
thuậtchochủnghĩaxãhội.
79.Giátrịthặngdưlàgiátrịdosốvốnđầutưbanđầucủatưbảnsinhra. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Nguồngốccủagiátrịthặngdưlàdohaophílaođộngtạora.
80.Chiphísảnxuấttưbảnchủnghĩanhỏhơngiátrịhànghóa. ĐÚNGorSAI
Giải thích:Giátrịhànghóabằngchiphísảnxuấtcộngvớigiátrịthặngdư.
ĐỀ CƯƠNG TỰ LUẬN KINH TẾ CHÍNH TRỊ I.
NỘI DUNG ÔN TẬP TỰ LUẬN
Câu 1: Phân tích các điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hoá. Liên
hệ thực tiễn phát triển kinh tế hàng hoá ở Việt nam.
1. Các điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa a. Khái niệm:
TheoC.Mác,sảnxuấthànghóalàkiểutổchứchoạtđộngkinhtếmàởđó,
nhữngngườisảnxuấtrasảnphẩmnhằmmụcđíchtraođổi,muabán. b. Điều kiện:
Sảnxuấthànghóakhôngxuấthiệnđồngthờivớisựxuấthiệncủaxãhộiloài
người.Nềnkinhtếhànghóacóthểhìnhthànhvàpháttriểnkhicócácđiềukiện:
Một là, phân công lao động xã hội.Phâncônglaođộngxãhộilàsựphânchia
laođộngtrongxãhộithànhcácngành,cáclĩnhvựcsảnxuấtkhácnhau,tạonên
sựchuyênmônhóacủanhữngngườisảnxuấtthànhnhữngngành,nghềkhác
nhau.Khiđó,mỗingườithựchiệnsảnxuấtmộthoặcmộtsốloạisảnphẩmnhất
định,nhưngnhucầucủahọlạiyêucầunhiềuloạisảnphẩmkhácnhau.Đểthỏa
mãnnhucầucủamình,tấtyếunhữngngườisảnxuấtphảitraođổisảnphẩmvới nhau.
Hai là, sự tách biệt về mặt kinh tế của các chủ thể sản xuất. Sựtáchbiệtvề
mặtkinhtếgiữacácchủthểsảnxuấtlàmchogiữanhữngngườisảnxuấtđộclập
vớinhau,cósựtáchbiệtvềlợiích.Trongđiềukiệnđó,ngườinàymuốntiêu
dùngsảnphẩmcủangườikhácphảithôngquatraođổi,muabán,tứclàphảitrao
đổidướihìnhthứchànghóa.C.Mácviết:“Chỉcósảnphẩmcủanhữnglaođộng
tưnhânđộclậpvàkhôngphụthuộcvàonhaumớiđốidiệnvớinhaunhưlà
nhữnghànghóa”.Sựtáchbiệtvềmặtkinhtếgiữanhữngngườisảnxuấtlàđiều
kiệnđủđểnềnsảnxuấthànghóarađờivàpháttriển.
2. Liên hệ thực tiễn phát triển kinh tế hàng hóa ở VN
Ởnướctađangtồntạihệthốngphâncônglaođộngdolịchsửđểlạivớinhiều
ngànhnghề.Vớisựpháttriểnkhoahọckỹthuậthiệnđại,nhiềungànhnghềmới
xuấthiệnlàmchosựphâncônglaođộngởnướctatrởnênphongphúhơn,nó
tạođiềukiệnchohànghóapháttriển.Phâncônglaođộngxãhộivớitưcáchlà
cơsởcủatraođổichẳngnhữngkhôngmấtđi,tráilạingàymộtpháttriểncảvề
chiềurộnglẫnchiềusâu.
Sựphâncônglaođộngcủatađãngàycàngchitiếthơnđếntừngngành,từngcơ
sởvàởphạmvirộnghơnnữalàtoànbộnềnkinhtếquốcdân;cósựchuyên
mônhóahìnhthànhcácvùngkinhtế,cácngànhkinhtế.Hiệnnay,nướctacó4
vùngkinhtếtrọngđiểmđólà:VùngkinhtếtrọngđiểmBắcBộ(gồmHàNội,
HưngYên,HảiPhòng,QuảngNinh,HảiDương,BắcNinh,VĩnhPhúc);vùng
kinhtếtrọngđiểmTrungBộ(gồmThừathiên–Huế,ĐàNẵng,QuảngNam,
QuảngNgãi,BìnhĐịnh);vùngkinhtếtrọngđiểmNamBộ(gồmTPHồChí
Minh,BìnhDương,BàRịa–VũngTàu,ĐồngNai, TâyNinh,BìnhPhước,
LongAn,TiềnGiang);vàvùngkinhtếtrọngđiểmvùngđồngbằngsôngCửu
Long(gồmTP.CầnThơ,AnGiang,KiênGiang,CàMau).Hiệnnaytađãcó
hàngloạtcácthịtrườngđượchìnhthànhtừsựphâncônglaođộngđólà:Thị
trườngcôngnghệ,thịtrườngcácyếutốsảnxuất,…Tạođàchonềnkinhtếhàng
hoánhiềuthànhphầnpháttriểngiúptanhanhchónghoànhậpđượcvớikinhtế
trongkhuvựcvàthếgiới.
Sựtáchbiệtvềmặtkinhtếgiữanhữngngườisảnxuấtđượcthểhiệnrấtrõtrong
thờikỳViệtNamsauđổimới.ViệtNamthừanhậnsựxuấthiệncủatưhữu.
Ngoàinhữngdoanhnghiệpnhànướcnhư:tậpđoànđiệnlựcViệtNam,tậpđoàn
dầukhíViệtNam,tậpđoànxăngdầuViệtNam,ngânhàngnôngnghiệpvàphát
triểnnôngthôn,tậpđoàncôngnghiệpthankhoángsảnViệtNam,…Hiệnnay
còn có nhiều doanh nghiệp tư nhân hoạt động ở Việt Nam, đó là tập đoàn
Vingroup,côngtycổphầnôtôTrườngHải,côngtycổphầntậpđoànvàngbạc
đáquýDoji,côngtycổphầnđầuthưthếgiớidiđộng,côngtycổphầnFPT,…
Khôngnhữngthế,cácdoanhnghiệptưnhâncòncónhữngthànhtựuđángghi
nhậntrongsảnxuấtkinhdoanh.Tạibảngxếphạngtop500doanhnghiệplớn
nhấtcảnước, baogồmcác khốidoanhnghiệp Nhà nước, FDI vàtưnhân -
Vingroupđãvươntừvịtrí28nămngoáilênvịtrí11năm2017.
Cóthểthấy:ViệtNamhiệnnaytồntạiđầyđủhaiđiềukiệncủasảnxuấthàng
hóa.Dođó,sảnxuấthànghóatồntạiởViệtNamlàmộttấtyếu.Tuynhiên,sản
xuấthànghóalạimangtínhhaimặt.
Câu 2: Phân tích hai thuộc tính của hàng hoá. Liên hệ thực tiễn với hoạt
động sản xuất một hàng hoá/dịch vụ.
1. Hai thuộc tính của hàng hóa
a. Khái niệm hàng hóa:
Hànghóalàsảnphẩmcủalaođộng,cóthểthỏamãnnhucầunàođócủacon
ngườithôngquatraođổi,muabán.
b. Hai thuộc tính của hàng hóa
Hànghóacó2thuộctínhlàgiátrịsửdụngvàgiátrị
- Giá trị sử dụng của hàng hóa:
+ Khái niệm: Giátrịsửdụngcủahànghóalàcôngdụngcủasản
phẩm,cóthểthỏamãnnhucầunàođócủaconngười.
+ Đặc điểm:
Nhucầuđócóthểlànhucầuvậtchấthoặcnhucầutinhthần;cóthểlànhu
cầuchotiêudùngcánhân,cóthểlànhucầuchosảnxuất.
Giátrịsửdụngchỉđượcthựchiệntrongviệcsửdụnghaytiêudùng.
Nềnsảnxuấtcàngpháttriển,khoahọc,côngnghệcànghiệnđại,cànggiúp
choconngườipháthiệnranhiềuvàphongphúhơncácgiátrịsửdụng củasảnphẩm.
Giátrịsửdụngcủahànghóalàgiátrịsửdụngnhằmđápứngyêucầucủa
ngườimua.Chonên,nếulàngườisảnxuất,phảichúýhoànthiệngiátrị
sửdụngcủahànghóadomìnhsảnxuấtrasaochongàycàngđápứngnhu
cầukhắtkhevàtinhtếhơncủangườimua.
- Giá trị của hàng hóa:
+ Khái niệm:Giátrịlàlaođộngxãhộicủangườisảnxuấthànghóa
kếttinhtronghànghóa.
+ Đặc điểm:
Giátrịhànghóabiểuhiệnmốiquanhệkinhtếgiữanhữngngườisảnxuất, traođổihànghóa
Làphạmtrùcótínhlịchsử.
Khinàocósảnxuấtvàtraođổihànghóa,khiđócóphạmtrùgiátrịhàng
hóa.Giátrịtraođổilàhìnhthứcbiểuhiệnrabênngoàicủagiátrị;giátrị
lànộidung,làcơsởcủatraođổi.Khitraođổingườitangầmsosánhlao
độngđãhaophíẩndấutronghànghóavớinhau.Trongthựchiệnsảnxuất
hànghóa,đểthuđượchaophílaođộngđãkếttinhngườisảnxuấtphải
chúýhoànthiệngiátrịsửdụngđểđượcthịtrườngchấpnhận.Hànghóa
phảiđượcbánđi.
2. Liên hệ thực tiễn hoạt động sản xuất một hàng hóa/dịch vụ
Câu 3: Phân tích nội dung yêu cầu và tác dụng của quy luật giá trị trong
nền kinh tế thị trường. 1. Nội dung
Quyluậtgiátrịyêucầuviệcsảnxuấtvàtraođổihànghóaphảiđượctiếnhành
trêncơsởcủahaophílaođộngxãhộicầnthiết. 2. Yêu cầu
Theoyêucầucủaquyluậtgiátrị,ngườisảnxuấtmuốnbánđượchànghóatrên
thịtrường,muốnđượcxãhộithừanhậnsảnphẩmthìlượnggiátrịcủamộthàng
hoácábiệtphảiphùhợpvớithờigianlaođộngxãhộicầnthiết.Vìvậyhọphải
luônluôntìmcáchhạthấphaophílaođộngcábiệtxuốngnhỏhơnhoặcbằng
haophílaođộngxãhộicầnthiết.Tronglĩnhvựctraođổi,phảitiếnhànhtheo
nguyêntắcnganggiá,lấygiátrịxãhộilàmcơsở,khôngdựatrêngiátrịcábiệt. 3. Tác động
Thứ nhất, điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hóa.
Trongsảnxuất,thôngquasựbiếnđộngcủagiácả,ngườisảnxuấtsẽbiếtđược
tìnhhìnhcung-cầuvềhànghóađóvàquyếtđịnhphươngánsảnxuất.Nếugiácả
hàng hóa bằng hoặc lớnhơn giá trị thì việc sản xuất nên được tiếp tục,mở
rộng.Tưliệusảnxuất,sứclaođộngsẽđượctựphátdịchchuyểnvàongànhđang
cógiácảcao.Tronglưuthông,quyluậtgiátrịđiềutiếthànghóatừnơicógiá
cảthấpđếnnơicógiácảcao,từnơicunglớnhơncầuđếnnơicungnhỏhơn
cầu.Thôngquamệnhlệnhcủagiácảthịtrường,hànghoáởnơicógiácảthấp
đượcthuhút,chảyđếnnơicógiácảcaohơn,gópphầnlàmchocungcầuhàng
hoágiữacácvùngcânbằng,phânphốilạithunhậpgiữacácvùngmiền,điều
chỉnhsứcmuacủathịtrường(nếugiácaothìmuaít,giáthấpmuanhiều)
Thứ hai, kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất nhằm tăng
năng suất lao động.
Trênthịtrường,hànghóađượctraođổitheogiátrịxãhội.Ngườisảnxuấtcó
giátrịcábiệtnhỏhơngiátrịxãhội,khibántheogiátrịxãhộisẽthuđượcnhiều
lợinhuậnhơn.Ngượclại,ngườisảnxuấtcógiátrịcábiệtlớnhơngiátrịxãhội
sẽgặpbấtlợihoặcthualỗ.Đểđứngvữngtrongcạnhtranhvàtránhkhôngbị
phásản,ngườisảnxuấtphảiluôntìmcáchlàmchogiátrịcábiệthànghóacủa
mìnhnhỏhơnhoặcbằnggiátrịxãhội.Muốnvậy,phảicảitiếnkỹthuật,áp
dụngcôngnghệmới,đổimớiphươngphápquảnlý,thựchiệntiếtkiệm...Kết
quảlựclượngsảnxuấtngàycàngpháttriển,năngsuấtlaođộngxãhộitănglên,
chiphísảnxuấthànghóagiảmxuống.Tronglưuthông,đểbánđượcnhiềuhàng
hóa,ngườisảnxuấtphảikhôngngừngtăngchấtlượngphụcvụ,quảngcáo,tổ
chứctốtkhâubánhàng...làmchoquátrìnhlưuthôngđượchiệuquảcaohơn,
nhanhchóng,thuậntiệnvớichiphíthấpnhất.
Thứ ba, phân hoá những người sản xuất thành những người giàu, người
nghèo một cách tự nhiên.
Trongquátrìnhcạnhtranh,nhữngngườisảnxuấtnhạybénvớithịtrường,trình
độnănglựcgiỏi,sảnxuấtvớihaophícábiệtthấphơnmứchaophíchungcủa
xãhộisẽtrởnêngiàucó.Ngượclại, nhữngngườidohạnchếvềvốn,kinh
nghiệmsảnxuấtthấpkém,trìnhđộcôngnghệlạchậu...thìgiátrịcábiệtsẽcao
hơngiátrịxãhộivàdễlâmvàotìnhtrạngthualỗ,dẫnđếnphásản,thậmchí
phảiđilàmthuê.Trongnềnkinhtếthịtrườngthuầntúy,chạytheolợiíchcá
nhân,đầucơ,gianlận,khủnghoảngkinhtế...lànhữngyếutốcóthểlàmtăng
thêmtácđộngphânhóasảnxuấtcùngnhữngtiêucựcvềkinhtếxãhộikhác.
Quyluậtgiátrịvừacótácdụngđàothảicáilạchậu,lỗithời,kíchthíchsựtiến
bộ,làmcholựclượngsảnxuấtpháttriểnmạnhmẽ;vừacótácdụnglựachọn,
đánhgiángườisảnxuất,bảođảmsựbìnhđẳngđốivớingườisảnxuất;vừacó
cảnhữngtácđộngtíchcựclẫntiêucực.Cáctácđộngđódiễnramộtcáchkhách
quantrênthịtrường.
Câu 4: Phân tích điều kiện để sức lao động trở thành hàng hoá và hai thuộc
tính của hàng hoá sức lao động.
1. Điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa
C.Mácviết:“Sứclaođộnghaynănglựclaođộnglàtoànbộnhữngnăng lực thể
chất và tinh thầntồntạitrongcơthể,trongmộtconngườiđangsống,vàđược
ngườiđóđemravậndụngmỗikhisảnxuấtramộtgiátrịsửdụngnàođó”
*Haiđiềukiệnđểsứclaođộngtrởthànhhànghóa.
Một,ngườilaođộngđượctựdovềthânthể
Hai,ngườilaođộngkhôngcóđủcáctưliệusảnxuấtcầnthiếtđểtựkếthợpvới
sứclaođộngcủamìnhtạorahànghóađểbán,chonênhọphảibánsứclao động.
2. Hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động
a. Giá trị của hàng hóa sức lao động
Giátrịcủahànghóasứclaođộngcũngdosốlượnglaođộngxãhộicầnthiếtđể
sảnxuấtvàtáisảnxuấtrasứclaođộngquyếtđịnh.
Sứclaođộngchỉtồntạinhưnănglựcconngườisống,muốntáisảnxuấtranăng
lựcđóngườilaođộngphảitiêudùngmộtlượngtưliệusinhhoạtnhấtđịnh.Do
vậy,thờigianlaođộngxãhộicầnthiếtđểtáisảnxuấtrasứclaođộngsẽđược
quythànhthờigianlaođộngxãhộicầnthiếtđểsảnxuấtranhữngtưliệusinh
hoạtấy.Diễnđạttheocáchkhác,giátrịcủahànghóasứclaođộngđượcđo
lườnggiántiếpthôngqualượnggiátrịcủacáctưliệusinhhoạtđểtáisảnxuất
rasứclaođộng.Giátrịcủahànghóasứclaođộngdocácbộphậnsauđâyhợp thành:
Mộtlà,giátrịtưliệusinhhoạtcầnthiết(cảvậtchất,tinhthần)đểtáisảnxuấtra sứclaođộng;
Hailà,phítổnđàotạongườilaođộng;
Balà,giátrịnhữngtưliệusinhhoạtcầnthiết(vậtchấtvàtinhthần)nuôicon
củangườilaođộng.Nếuđúngtheonguyêntắcnganggiátrongnềnkinhtếthị
trườngthìgiácảcủahànghóasứclaođộngphảiphảnánhlượnggiátrịnêutrên.
b. Giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động
Ngườimuahànghóasứclaođộngmongmuốnthỏamãnnhucầucóđượcgiá
trịlớnhơn,giátrịtăngthêm.Giátrịsửdụngcủahànghóasứclaođộngđược
thểhiệntrongquátrìnhsửdụngsứclaođộng.Hànghóasứclaođộnglàloại
hànghóađặcbiệt,nómangyếutốtinhthầnvàlịchsử.Hơnthế,giátrịsửdụng
củahànghóasứclaođộngcótínhnăngđặcbiệtmàkhônghànghóathông
thườngnàocóđược,đólàtrongkhisửdụngnó,khôngnhữnggiátrịcủanó
đượcbảotồnmàcòntạorađượclượnggiátrịlớnhơn.Đâychínhlàchìakhóa
chỉrõnguồngốccủagiátrịlớnhơnnêutrêndođâumàcó.
Câu 5:Phân tích quá trình sản xuất giá trị thặng dư thông qua một ví dụ,
làm rõ bản chất của tư bản, giá trị thặng dư và kết cấu giá trị của hàng hoá.
Quá trình sản xuất chủ nghĩa tư bản là sự thống nhất giữa quá trình sản
xuất ra giá trị sử dụng, giá trị và giá trị thặng dư. Quá trình này có đặc điểm:
- Côngnhânlàmviệcdướisựkiểmsoátcủanhàtưbản
- Toànbộsảnphẩmlàmrathuộcvềnhàtưbản
Nghiên cứu quá trình sản xuất trong xí nghiệp của tư bản chủ nghĩa, ta cần giả định:
- Nhàtưbảnmuatưliệusảnxuấtvàsứclaođộngđúnggiátrị
- Khấuhaomáymócvậttưđúngtiêuchuẩnkỹthuật
- Năngsuấtlaođộngởmộttrìnhđộnhấtđịnh Ví dụ:
Giảsửsảnxuấtgiátrịthặngdưđượcthựchiệndướihìnhtháisảnxuấtcụthểlà
sảnxuấtsợivàtrongquátrìnhsảnxuấtnày,nhàtưbảnthuầntúychỉđóngvai
tròlàchủsởhữuvàchỉcóngườicôngnhânlàngườilaođộngtrựctiếp.Đểtiến
hànhsảnxuấtsợi,nhàtưbảnphảiứngrasốtiềnnhưsau:
-50USDđểmua50kgbông,
-3USDhaomònmáymócđểkéo50kgbôngthànhsợi,
-15USDmuahànghóasứclaođộngđểsửdụngtrong1ngàylàmviệc8giờvà
điềunàyđượcngườicôngnhânthỏathuậnchấpnhận.
Nhưvậy,nhàtưbảnứngratổnglà68USD.Trongquátrìnhsảnxuấtsợi,bằng
laođộngcụthể,ngườicôngnhânbiếnbôngthànhsợi.Giátrịcủabôngvàhao
mònmáymócđượcchuyểnvàogiátrịcủasợi.Bằnglaođộngtrừutượng,người
côngnhântạoragiátrịmới,giảđịnh,trong4giờlaođộngcôngnhânđãchuyển
toànbộ50kgbôngthànhsợi.Giátrịsợigồm:50USD
- Giátrị50kgbôngchuyểnvào:Haomònmáymóc:3USD
- Giátrịmớibằnggiátrịsứclaođộng:15USD - Tổngcộng:68USD
Nhàtưbảnứngra68USD,giảđịnhsợiđượcbánhết,thuvề68USD.Nếuquá
trìnhlaođộngdừnglạitạiđiểmnàythìkhôngcógiátrịthặngdư,tiềnứngra
chưatrởthànhtưbản.
Đểcógiátrịthặngdư,thờigianlaođộngphảivượtquácáiđiểmbùlạigiátrị
sứclaođộng.Lưuýlànhàtưbảnmuasứclaođộngcủacôngnhânđểsửdụng
trong8giờ(với15USDnhưđãthỏathuận),khôngphảilà4giờ.Côngnhân
phảitiếptụclàmviệctrong4giờnữa.Trong4giờnày,nhàtưbảnchỉphảibỏ
thêm50USDđểmua50kgbôngvà3USDhaomònmáymóc.
Quátrìnhlaođộng4giờsaudiễnranhưquátrìnhđầu.Sốsợiđượctạoratrong
4giờlaođộngsaucũngcógiátrị68USD.Consốnàybaogồm:
- Giátrịcủabôngchuyểnvào:50USD
- Haomònmáymóc:3USDGiátrịmớitạothêm:15USD
=> Tổng cộng: 68 USD
- Saukhisợiđượcbánhết,giátrịthuvềsau8hlaođộngcủacôngnhậnlà:
68USD+68USD=136USD.
- Tổngcộng,nhàtưbảnứngra100USD+6USD+15USD=121USD,
trongkhiđósốsợisảnxuấtracógiátrị136USD.
=>Dođó,nhàtưbảnthuđượclượnggiátrịthặngdưlà136USD-121USD= 15USD.
Phầnchênhlệchnàylàgiátrịthặngdư.Đâylàgiátrịmớidongườilaođộngtạo
rangoàihaophílaođộngtấtyếu.Phầngiátrịmớinàynhàtưbảnnắmlấydo