Đề cương môn Tư tưởng Hồ Chí Minh– khoa học  Trường Đại học bách khoa - Đại học đà nẵng.

BÀI TẬP TỔNG HỢP
1. Luận điểm nào được xem là sáng tạo của Hồ Chí Minh trong quan điểm về dân chủ?
Cần phải xây dựng 1 Đảng Cộng sản vừa là Đảng của giai
cấp công nhân vừa là Đảng của nhân dân lao động, của cả dân
tộc. Dân là chủ dân làm chủ.
2. Lý giải tại sao theo Hồ Chí Minh, nhà nước dân chủ lại mang bản chất
của giai cấp công nhân?
Do Đảng cộng sản lãnh đạo, vì Đảng cộng sản là Đảng của
giai cấp công nhân, định hướng mục tiêu đưa nước quá độ lên
chủ nghĩa xã hội, hđ tập trung dân chủ, thể hiện khối đoàn kết, liên minh
3. Hãy lý giải vì sao theo Hồ Chí Minh phải xây dựng Đảng? Chỉ ra các
nguyên tắc xây dựng, sinh hoạt Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, trong số
các nguyên tắc ấy, nguyên tắc nào là quan trọng nhất, vì sao? Các nguyên tắc:
+ Đảng lấy CN Mác-Lenin làm nền tảng tư tưởng kim chỉ nam cho hành động.
+ Tập trung dân chủ
+ Tự phê bình và phê bình
+ Kỷ luật nghiêm minh tự giác
+ Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn
+ Đoàn kết thống nhất trong Đảng
+ Đảng phải liên hệ mật thiết với nhân dân
+ Đoàn kết quốc tế
3.1 Xây dựng đội ngũ Đảng viên.
+ Tuyệt đối trung thành với Đảng; Nghiêm chỉnh thực hiện cương lĩnh,
đường lối, quan điểm, chủ trương, nghị quyết của Đảng; tu dưỡng rèn
luyện trau dồi đạo đức cách mạng; Học tập nâng cao trình độ về mọi mặt;
Có mối liên hệ mật thiết với nhân dân; Có trách nhiệm sáng tạo; Luôn
phòng và chống các tiêu cực.
* Nguyên tắc: Tập trung dân chủ, Tập thể lãnh đạo, cá nhân
phụ trách, phê bình và tự phê bình, kỷ luật nghiêm minh tự
giác, Đoàn kết thống nhất trong Đảng
-Tập trung dân chủ là nguyên tắc quan trọng nhất. Bởi vì, tập
trung có nghĩa là thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng
cấp trên, đảng viên phục tùng vô điều kiện nghị quyết của
Đảng. Dân chủ nghĩa là mọi người được tự do trình bày ý kiến
của mình, tranh luận với các ý kiến của người khác.
4. Phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về những biện pháp xây dựng nhà nước
trong sạch, vững mạnh. Liên hệ với Việt Nam hiện nay.
Người chỉ ra 6 căn bệnh: Trái phép, cậy thế, hủ hóa, tư
túng, chia rẻ và kiêu ngạo.
- Bộ máy nhà nước từ trung ương đến làng xã không sợ sai lầm,
mà phải biết nhận ra sai và hết sức sửa chữa.
- Phải kiên quyết chống lại tệ đặc quyền, đặc lợi, lợi dụng, lạm
dụng quyền lực để sách nhiễu nhân dân, bệnh tham ô, lãng phí,
quan liêu được Hồ Chí Minh coi như kẻ “ Giặc ngoại xâm” phải
kiên quyết chống như đánh giặc trên mặt trận nhằm tránh nguy
cơ suy thoái, đổ vỡ không lường hết được.
5. Theo Hồ Chí Minh, tại sao cần xây dựng, chỉnh đốn Đảng?
- HCM quan niệm những khuyết điểm, thiếu sót trong Đảng là
việc bình thường. Vì vậy, chỉnh đốn Đảng là một công việc
thường xuyên, gắn liền với sự tồn tại, phát triển của Đảng.
- Xây dựng Đảng là 1 nhiệm vụ tất yếu và thường xuyên, vừa
cấp bách vừa lâu dài, bị chế định bởi quá trình phát triển liên
tục của các giai đoạn cách mạng khác nhau dưới sự lãnh đạo của Đảng. -Mục đích:
+ Làm cho Đảng luôn trong sạch, giữ vững vai trò tiên phong
của giai cấp, của dân tộc.
+ Là cơ hội để mỗi cán bộ đảng viên tăng cường tự rèn luyện,
giáo dục và tu dưỡng lý tưởng, phẩm chất đạo đức CM hoàn
thành nhiệm vụ Đảng giao phó
6. Phân tích làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về một nhà nước kiểu mới – nhà
nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Anh (chị) hãy liên hệ với
Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. - Nhà nước của dân:
+ Nhà nước thuộc quyền sở hữu của dân, dân là chủ, địa vị cao nhất thuộc về dân
+ Quyền lực cao nhất thuộc về nhân dân
+ Dân chủ nghĩa là dân vừa là chủ, vừa làm chủ
+ Dân làm chủ, cán bộ làm đầy tớ trung thành cho dân. - Nhà nước do dân:
+ Nhân dân lập ra nhà nước
+ Nhà nước do nhân dân xây dựng, ủng hộ, bảo vệ
+ Nhà nước lắng nghe ý kiến của nhân dân. - Nhà nước vì dân:
+ Nhà nước phải phục vụ cuộc sống hằng ngày của nhân dân,
đem lại quyền lợi cho nhân dân.
+ Cơ quan nhà nước và cán bộ quản lý nhà nước phải lấy sự
phục vụ nhân dân là đích
+ Nhà nước ko chỉ làm lợi cho dân, còn phải yêu dân, kính dân.
7. Hãy phân tích sự thống nhất giữa tính giai cấp công nhân, tính nhân
dân, tính dân tộc của nhà nước dân chủ trong tư tưởng Hồ Chí Minh?
- Sự thống nhất giữa tính giai cấp, tính nhân dân và tính dân tộc của nhà nước
+ Nhà nước không phải chỉ do giai cấp công nhân đấu tranh mà là kết quả
đấu tranh của toàn thể nhân dân lao động, toàn thể dân tộc Việt Nam
+ Nhà nước dân chủ không chỉ đáp ứng, đem lại lợi ích cho giai cấp công
nhân, mà còn đem lại lợi ích cho toàn thể nhân dân lao động, và toàn thể dân tộc Việt Nam
+ Nhà nước định hướng dân tộc giành độc lập và tiến lên chủ nghĩa xã hội
8. Theo Hồ Chí Minh, nhân dân có những quyền lực chính trị nào trong
nhà nước dân chủ?
Dân có quyền bầu cử và bãi miễn người thay mặt mình vào
quốc hội và các cơ quan quyền lực nhà nước, kiểm soát các
công việc của NN, giám sát hoạt động của các đại biểu do mình
bầu ra thông qua các thiết chế dân chủ
9. Hãy phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng một nhà nước có hiệu
lực pháp lý mạnh mẽ?
- Nhà nước phải hợp Hiến, hợp pháp
- Ngay trong Bản yêu sách của nhân dân An Nam, Người đã yêu cầu thực dân Pháp
phải thực hiện một nền pháp lý cho người Đông Dương như Châu Âu, thay thế các sắc
lệnh bằng việc ra các đạo luật
- Sau khi nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, Người quan tâm nhiều đến xây
dựng Hiến Pháp và Pháp luật:
+ Kêu gọi Tổng tuyển cử trong cả nước vào ngày 6.1.1946
+ Chỉ đạo biên soạn 2 bản Hiến Pháp năm 1946 và 1959 =) nhà nước hoàn toàn mang
tính hợp Hiến, hợp pháp
- Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật và phải đưa pháp luật vào đời sống xã hội
- Quản lý xã hội bằng nhiều cách, nhưng quan trọng nhất là bằng Hiến pháp và pháp luật
- Hồ Chí Minh yêu cầu phải phân công, hợp tác rõ ràng, nhịp nhàng giữa 3 cơ quan
nhà nước nhưng Người cho rằng không nhất thiết phải đi theo mô hình Tam quyền
phân lập của Phương Tây, vì quyền lực cuối cùng cũng thuộc về nhân dân lao động.
- Phải có biện pháp đưa pháp luật vào đời sống xã hội:
+ Hoàn thiện hệ thống pháp luật
+ Thực thi pháp luật phải nghiêm minh, công bằng
+ Cán bộ, đảng viên phải gương mẫu chấp hành
+ Nhân dân phải hiểu và thực hành pháp luật…
10. Nguyên tắc xây dựng và sinh hoạt Đảng nào là quan trọng nhất theo tư tưởng Hồ Chí Minh? Tập trung dân chủ
11. Theo Hồ Chí Minh vì sao cần xây dựng, chỉnh đốn Đảng?
12. Nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách là nguyên tắc xây dựng,
sinh hoạt Đảng quan trọng nhất là tư tưởng của Hồ Chí Minh, đúng hay sai, vì sao?
- Sai vì nguyên tắc tập trung dân chủ là quan trọng nhất
13. Tại sao theo Hồ Chí Minh cần tăng cường pháp luật đi đôi với giáo dục
đạo đức trong xây dựng nhà nước trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu quả?
Bởi đạo đức và pháp luật là 2 hình thái ý thức xã hội kết
hợp, bổ sung cho nhau; nước ta có truyền thống đức trị, nhân
dân rất coi trọng đạo đức, nhất là đạo đức của người cầm
quyền, kết hợp đức trị với pháp trị là 1 truyền thống trong
đường lối trị nước ở phương Đông cần được kế thừa, phát huy.
14. Anh (chị) hãy phân tích những biện pháp xây dựng Nhà nước trong
sạch, vững mạnh theo Tư tưởng Hồ Chí Minh?
Nhận diện và đấu tranh chống các căn bệnh tiêu cực, hạn chế trong nhà nước
+ 6 căn bệnh nguy hiểm: Trái phép; Cậy thế; hủ hóa; tư túng; chia rẽ; kiêu ngạo
+ Các biện pháp khắc phục các căn bệnh: Cán bộ không nên sợ sai, sợ khuyết điểm,
quan trọng là phải khắc phục các khuyết điểm.
Các biện pháp để khắc phục các căn bệnh: Trước khi làm bất cứ điều gì, cần xác định
rõ: Đối với mình; đối với Người và đối với công việc.
- Nhận diện và đấu tranh chống 3 thứ “giặc nội xâm”
+ Tham ô: làm rõ bản chất, mức độ nguy hiểm…
+ Quan liêu: làm rõ bản chất, mức độ nguy hiểm…
+ Lãng phí: làm rõ bản chất, mức độ nguy hiểm…
+ Chỉ ra nguồn gốc của bệnh tham ô, lãng phí là do Quan liêu sinh ra; và 3 bệnh này là
chủ nghĩa cá nhân sinh ra.
- Tăng cường pháp luật đi đôi với đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng
+ Đạo đức và pháp luật là hai hình thái ý thức xã hội có thể kết hợp, bổ sung cho nhau
trong thuật trị nước (sinh viên phải làm rõ)
+ Thực tế trị nước cho thấy muốn hiệu quả phải kết hợp cả hai
+ Không được tuyệt đối pháp luật hay đạo đức trong thực tế trị nước
15. Nhân dân có những quyền lực chính trị nào trong Nhà nước dân chủ?
Quyền bầu cử và ứng cử vào cơ quan nhà nước; Có quyền kiểm soát các đại biểu do
mình bầu ra; Có quyền bãi miễn đại biểu nếu những đại biểu ấy tỏ ra không xứng
đáng với sự tín nhiệm của nhân dân
- Quyền bầu cử và ứng cử vào cơ quan nhà nước
- Có quyền kiểm soát các đại biểu do mình bầu ra
- Có quyền bãi miễn đại biểu nếu những đại biểu ấy tỏ ra không xứng đáng
với sự tín nhiệm của nhân dân
16. Luận điểm nào là sáng tạo nhất trong tư tưởng Hồ Chí Minh về dân chủ?
17. Luận điểm nào được xem là nổi bật, cơ bản nhất của Hồ Chí Minh về dân chủ?
Dân là chủ, dân làm chủ
18. Quan điểm cho rằng Hồ Chí Minh chủ trương xây nhà nước mới theo
đường lối “đức trị” ở nước ta là đúng hay sai? Tại sao?
sai, kết hợp đức trị với pháp trị
19. Trình bày và phân tích luận điểm của Hồ Chí Minh: Đảng Cộng sản
Việt Nam là sản phẩm của sự kết hợp lý luận Mác – Lênin với phong trào
công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam.
- Quy luật đăc thù (HCM có công phát hiện) dẫn tới sự ra đời của đảng cộng sản VN:
chủ nghĩa Mác – Lênin kết hợp với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. Phân tích:
+ Phong trào yêu nước có trước phong trào công nhân và là một cơ sở quan trọng thúc
đẩy phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân Việt Nam.
+ Phong trào công nhân kết hợp được với phong trào yêu nước vì có chung mục tiêu là giải phóng dân tộc.
+ Trí thức yêu nước tiên tiến – những người đầu tiên tiếp thu CN MLN đã ra sức hoạt
động truyền bá CN MLN vào PT công nhân và PT yêu nước dẫn đến sự xuất hiện 3 tổ
chức cộng sản đầu tiên, từ đó dẫn đến sự ra đời của ĐCSVN.
20. Lý giải vì sao sau khi cách mạng thành công vẫn cần có sự lãnh đạo của Đảng?
các thế lực trong và ngoài vẫn tiếp tục chống phá. .... ; 2:cần phải xây dựng kinh tế, vă
hóa. ... đưa nhân dân đến thắng lợi cuối cùng…
21. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, nguyên tắc cơ bản nhất trong tổ chức và
hoạt động của Đảng là “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách” là đúng hay sai? Tại sao?
sai. vì tập trung dân chủ mới quan trọng nhất
23. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, văn hóa có chức năng cơ bản nào?
- Bồi dưỡng tư tưởng đúng đắn, tình cảm cao đẹp cho con người .
- Mở rộng hiểu biết, nâng cao dân trí; văn hoá phải soi đường cho quốc dân đi
- Hướng con người vươn tới chân – thiện -mỹ .
24. Trình bày những nguyên tắc cơ bản xây dựng mặt trận dân tộc thống
nhất theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Liên hệ vấn đề xây dựng khối đoàn kết
của sinh viên trong nhà trường hiện nay.
- Trong mọi giai đoạn cách mạng, mặt trận cần phải được xây
dựng thành một tổ chức cách mạng to lớn và vững chắc.
- ĐĐK phải được xây dựng dựa trên cơ sở yêu nước thương dân, vì nước vì dân…
- ĐĐKDT phải lấy liên minh Công – Nông – Trí thức làm nền
tảng, tập hợp rộng rãi mọi tổ chức và cá nhân yêu nước…
- Mặt trận phải hoạt động theo nguyên tắc hiệp thương dân
chủ. Đây là nguyên tắc thích hợp nhất đối với hoạt động của mặt trận...
- Đoàn kết trong mặt trận phải chặt chẽ, lâu dài, trên cơ sở hai
phương châm: đoàn kết gắn với đấu tranh; “cầu đồng tồn dị”...
25. Trình bày vai trò của đại đoàn kết dân tộc trong sự nghiệp cách mạng
theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Đại đoàn kết dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, quyết
định thành công của CM.
+Đại đoàn kết DT không xuất phát từ ý muốn chủ quan của
những người CM mà xuất phát từ lợi ích của QCND, từ đòi hỏi
tất yếu của sự nghiệp CM. .
+CM muốn thắng lợi thì phải có đủ lực lượng, muốn có lực lượng
thì phải đoàn kết. “Đoàn kết là lực lượng”, là nhân tố then chốt của thành công .
+Phương châm của đoàn kết dân tộc: “Đoàn kết, đoàn kết, đại
đoàn kết; Thành công, thành công, đại thành công”. .
- Đại đoàn kết dân tộc là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng.
+Đại đoàn kết DT phải được quán triệt trong mọi đường lối, chủ
trương chính sách của CM, của Đảng và nhà nước. ..
+Đường lối chủ trương, chính sách của cách mạng phải góp
phần củng cố và tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc. .
+ Đại đoàn kết DT không chỉ là mục tiêu mà còn là nhiệm vụ
hàng đầu của cách mạng của toàn Đảng, toàn dân, bởi muốn
hoàn thành các nhiệm vụ cách mạng, điều có ý nghĩa quyết
định tiên quyết là phải xây dựng được khối đoàn kết.
26. Hình thức tổ chức của khối đại đoàn kết dân tộc theo tư tưởng Hồ Chí Minh là gì?
Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, hình thức tổ chức của khối đại
Câu 27. Trình bày những nguyên tắc cơ bản xây dựng mặt trận dân tộc
thống nhất theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Trong mọi giai đoạn cách mạng, mặt trận cần phải được xây dựng thành
một tổ chức cách mạng to lớn và vững chắc
- ĐĐK phải được xây dựng dựa trên cơ sở yêu nước thương dân, vì nước vì dân…
- ĐĐKDT phải lấy liên minh Công – Nông – Trí thức làm nền tảng, tập
hợp rộng rãi mọi tổ chức và cá nhân yêu nước…
28 Nêu quan điểm của Hồ Chí Minh trong luận điểm “Đảng ta là đạo đức” (1 điểm)
- Mục đích của Đảng là lãnh đạo đấu tranh giải phóng dân tộc, xã hội, giai cấp, con người.
- Cương lĩnh, đường lối, chủ trương và mọi hoạt động thực tiễn của Đảng đều
thực hiện mục đích trên.
- Đảng viên là người thấm nhuần đạo đức cách mạng, ra sức tu dưỡng, rèn
luyện, suốt đời phấn đấu vì lợi ích của dân, của nước.
29 Nêu quan điểm của Hồ Chí Minh trong luận điểm “Đảng ta là văn minh”. (1 điểm)
- Đảng đại diện cho lương tâm, trí tuệ và danh dự của dân tộc
- Đảng ra đời phù hợp với quy luật phát triển của dân tộc, thế giới.
- Đảng luôn nỗ lực làm trong sạch, vững mạnh
- Đảng hoạt động theo quy định của Hiến pháp, pháp luật, không đứng trên dân tộc.
- Đảng viên là chiến sĩ tiên phong, gương mẫu trong công tác và cuộc sống hàng ngày.
- Đảng có tinh thần quốc tế trong sáng.
30 Theo Hồ Chí Minh cách mạng giải phóng dân tộc muốn thành công
phải dựa trên lực lượng nào làm nền tảng? (1 điểm)
- Lực lượng đại đoàn kết toàn dân, lấy liên minh công – nông làm nền tảng.
31. Các nguồn gốc nào dẫn đến sự thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đầu năm 1930 theo Hồ Chí Minh?
GY: CN Mac Lênnin; Phong trào Công nhân+ PT yêu nước
32 Tại sao Đảng Cộng sản Việt Nam lại mang bản chất của giai cấp công nhân,
của nhân dân lao động và của cả dân tộc Việt Nam?
- Vì Đảng là do GCCN lập nên, lãnh đạo cách mạng.
- Tuy nhiên, ở Việt Nam, ngoài đấu tranh giai cấp còn có đấu tranh giải
phóng dân tộc, nên còn có sự tham gia của nhân dân và của cả dân tộc Việt Nam
- Đảng đại diện cho quyền lợi, mang dấu ấn, đặc trưng, thuộc quyền sở hữu của
cả công nhân, nhân dân, và dân tộc Việt Nam