Đề cương môn tư tưởng Hồ Chí Minh- Trường Đại học bách khoa - Đại học đà nẵng.

Câu hỏi ngắn tư tưởng HỒ CHÍ MINH CÂU HỎI NGẮN
Câu 1:Trong văn hóa dân chủ phương Tây thì nhân tố nào đã thôi thúc HCM
sang phương Tây tìm đường cứu nước?
Là “Tự do – Bình đẳng – Bác ái”
Câu 2: Có quan điểm cho rằng các giá trị tư tưởng văn hóa truyền thống dân tộc
là tiền đề tư tưởng lý luận quyết định nội dung bản chất TTHCM đúng hay sai? Hãy giải thích?
Sai. Các giá trị tư tưởng vh truyền thống dân tộc chỉ là cội nguồn có vai trò nền tảng
giúp cho HCM có đủ tầm trí tuệ và bản lĩnh để tiếp thu tinh hoa vh nhân loại. Còn chủ
nghĩa M-LN là nhân tố quyết định nội dung bản chất của TTHCM
Câu 3: Có quan điểm cho rằng nhân cách đạo đức và năng lực tư duy của HCM
hay còn gọi là vai trò nhân tố chủ quan là cái quyết định hình thành TTHCM. Đúng hay sai?
Sai. Đó là chủ nghĩa M-LN
Câu 4: Những nhân tố khách quan nào tác động đến hình ảnh HCM?
Sự hình thành và phát triển tư tưởng HCM ngoài sự tác động sâu sắc bởi điều kiện lịch
sử của dân tộc, của thời đại và quê hương gia đình cũng như các giá trị tư tưởng vh
truyền thống dân tộc, tinh hoa vh của nhân loại mà đỉnh cao là chủ nghĩa M-LN
Câu 5: Vì sao HCM cho rằng: “Muốn giải quyết triệt để vấn đề về dân tộc và giai
cấp thì phải đứng vững trên quan điểm, lập trường của giai cấp công nhân và
bằng con đường cách mạng vô sản”, hãy giải thích?
+Vì sao phải đứng vững trên quan điểm lập trường của giai cấp công nhân? -
Giai cấp công nhân là giai cấp bị bóc lột nặng nề nhất trong XHCN tư bản.
Nên họ là giai cấp kiên quyết nhất, triệt để nhất trong cuộc đấu tranh xóa bỏ XHCN tư bản xd CNXH -
Giai cấp công nhân được rèn luyện trong nền sản xuất đại công nghiệp nên họ
có tính tập thể, tính tổ chức kỷ luật cao. Điều này sẽ nhân sức mạng họ lên gấp bội
phần khi họ đấu tranh CM -
Giai cấp công nhân có lợi ích thống nhất với lợi ích quần chúng nhân dân lao
động. Đó là xóa bỏ chế độ người bóc lột người, xd một xh công bằng, bình đẳng cho
con người, đây là đk thuận lợi để giai cấp công nhân đoàn kết với các tầng lớp nhân
dân cho thấy chỉ có đứng vững trên quan điểm lập trường của giai cấp công nhân thì
mới giải quyết triệt để vấn đề dân tộc.
+ Vì sao phải bằng cách mạng vô sản? -
Như Các Mác đã nói: cuộc CM tư sản chẳng qua thay thế giai cấp áp bức bóc
lột này bằng giai cấp áp bức bóc lột khác, vì cuộc CM tư sản không hề xóa bỏ chế độ
tư hữu về tư liệu sản xuất, mà chừng nào và ở đâu còn tồn tại chế độ tư hữu về TLSX
thì vẫn còn nguồn gốc sinh ra áp bức bóc lột giai cấp và vẫn còn sinh ra tình trạng dân
tộc này xâm lược nô dịch dân tộc khác tất yếu dẫn đến xung đột giai cấp, xung đôt dân tộc đẫm máu -
Hay nói cách khác CM tư sản không thể giải quyết triệt để vấn đề dân tộc và
giai cấp, ngược lại cuộc CM vô sản sẽ xóa bỏ chế độ tư hữ xác lập chế độ công hữu về
TLSX. Đây là cơ sở rất quan trọng để xóa bỏ vĩnh viễn chế độ người bóc lột người, xd
một xh công bằng, bình đẳng cho con người.
Câu 6: Vì sao HCM cho rằng “ các dân tộc thuộc địa muốn được giải phóng thì
chỉ có thể trông cậy vào mình dựa vào lực lượng của mình là chính”
* về mặt tư tưởng, lý luận: -
Sự thất bại của phong trào Cần Vương cho thấy sự bất lực của hệ phong kiến
trước kẻ thù mới là Pháp -
Sự thất bại của phong trào Đông Du và phong trào Duy Tân cho thấy sự lỗi
thời lạc hậu của hệ tư tưởng, tư sản không thể giải phóng dân tộc về mặt thực tiễn. Sau
khi phong trào Cần vương bị thất bại một số nhà yêu nước VN chuyển sang đấu tranh
hệ tư tưởng tư sản như phong trào Đông Du của cụ Phan Bội Châu, cụ đã ảo tưởng vào
sự giúp đỡ của đế quốc Nhật để đánh đuổi Pháp. Nhưng khi được đế quốc Pháp nhân
nhượng lợi ích khác cho đế quốc -
Nhật thì Nhật đã tìm cách đẩy phong trào này vào chỗ thất bại. Sự thất bại này
HCM cho rằng “ chẳng khác gì đuổi hổ cửa trước, rước beo cửa sau” -
Phong trào Duy Tân của cụ Phan Châu Trinh đã ảo tưởng vào sự giúp đỡ của
bà mẹ mẫu quốc với phương châm “Ỷ Pháp cầu tiến” nhưng khi thấy phong trào này
mạnh lên có nguy cơ đe dọa lợi ích của mình đế quốc Pháp đã đẩy phong trào này vào
chỗ thất bại, về sự thất bại của phong trào Duy Tân HCM nhận định “;chẳng khác gì
xin giặc rủ lòng thương”
• Từ cơ sở thực tiễn và lý luận trên, HCM cho rằng “Các dân tộc… là chính”
Câu 7: “Giải phóng dân tộc là vấn đề trên hết, trước hết độc lập dân tộc gắn liền
với CNXH” Đây được coi là quan điểm sáng tạo cơ bản nhất của HCM về vấn đề dân tộc. Vì:
- Thời kì Mác và Ăng ghen: chủ nghĩa tư bản đang ở giai đoạn cạnh tranh nên mâu
thuẫn giữa tư sản và chủ nghĩa là mâu thuẫn nổi trộ nhất, gay gắt nhất. Vì thế khi xd
học thuyết của mình hai ông chỉ tập trung chủ yếu vào vấn đề gấp, như Lê nin đã nói:
“ở Mác, vấn đề dân tộc chỉ là thứ yếu so với vấn đề giai cấp” -
Thời kì Lê nin: chủ nghĩa tư bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốc do việc các
nước đế quốc xâm lược và nô dịch hàng trăm dân tộc thuộc địa làm cho CMGPDT ở
thuộc địa diễn ra mạnh mẽ. Chính trong bối cảnh lịch sử này, Le nin đã xd thành “luận
cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa”. Tuy vậy, Lenin cũng chủ yếu tập trung ưu tiên
cho vấn đề gấp như Lenin đã nói:Cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân trong từng
quốc gia phải phục tùng cho lợi ích của cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản trên toàn thế giới -
Quốc tế công sản: Do bị tư tưởng tả khuynh chi phối nên quốc tế công sản chỉ
chủ yếu tập trung vào vấn đề giai cấp và đấu tranh giai cấp, bỏ rơi ngọn cờ đội, dân chủ -
HCM: + ở HCM ngay khi lựa chọn con đường cm vô sản thì đã có sự gắn bó
thống nhất giữa mục tiêu (GPDT) với mục tiêu giải phóng giai cấp (CNXH) giữa dân tộc với giai cấp
+ Tư tưởng trên đã được HCM tiếp tục khẳng định rõ trong luận cương chính trị đầu
tiên 1930 là: “Làm tư sản dân quyền cm và thổ địa cm để đi tới xh cộng sản chủ nghĩa.
Tức là trước hết phải đấu tranh giài độc lập dân tộc, sau đó mới có đk xd CNXH để
giải phóng giai cấp. Hơn nữa theo HCM GPDT đã bao hàm 1 phần của giải phóng giai cấp
+ Mặt khác, HCM cho rằng nếu xóa bỏ tình trạng áp bức dân tộc mà không xóa bỏ tình
trạng áp bức bóc lột gấp thì nhân dân lao động vẫn chưa được giải phóng vì thế độc
lập dân tộc rồi thì phải tiến lên xd XHCN. Ngược lại CNXH làm cho dân giàu nước
mạnh thì đến lượt nó lại thì phải tiến lên xd XHCN. Ngược lại CNXH làm cho dân
giàu nước mạnh thì đến lượt nó lại là cơ sở đảm bảo vững chắc cho ĐLDT
• Tóm lại quan điểm trên của HCM đã thể hiện sự kết hợp và giải quyết hài hòa giữa lợi ích
Câu 8: Đối tượng cần đánh đổ của cm GPDT là ai?
Là thực dân đế quốc và phong kiến tay sai
Câu 9: Kẻ thù nguy hiểm nhất của CMGPDT là ai?
Là thực dân đế quốc
Câu 10 “CMVN muốn thằng lợi” phải đi theo con đường cm vô sản (HTL) -
Sự thất bại của các phong trào đấu tranh yêu nước cuối thế kỉ 19 sang đầu 20,
cho thấy con đường đấu tranh theo hệ tư tưởng phong kiến hoặc tư sản đều không đáp
ứng được yêu cầu khách quan của sự nghiệp giải phóng dt do ls đặt ra. Vì vậy, Nguyễn
Tất Thành quyết tâm ra đi tìm một con đường cứu nước mới -
Sau gần 10 năm bôn ba nơi hải ngoại, đến thàng 7/1920 khi bắt gặp Luận
cương của Lenin về vấn đề dân tộc và thuộc địa, HCM mới hoàn toàn sáng tỏ và xác
định được con đường cứu nước đúng đắn cho dt – con đường CMVS -
Đến 1923 Người chỉ rõ: “chỉ có CNCS mới cứu được nhân loại, đem lại cho
mọi người không phân biệt chủng tộc và nguồn gốc sự tự do, bình đẳng, bác ái, đoàn
kết, ấm no trên quả đất...”. Và con đường CM mà Người đã lựa chọn bao hàm những nội dung cơ bản sau:
+ Tiến hành cm gpdt và dần dần từng bước đi tới XHCS
+ Lực lương lãnh đạo CM là giai cấp công nhân thông qua đội tiên phong của nó là ĐCS.
+ Lực lượng cm là khối đại đoàn kết toàn dân trên cơ sở liên minh công nhân, nông dân và lao động trí óc
+ CMVN là một bộ phận của CMVS thế giới, cho nên phải đoàn kết quốc tế
Câu 11:Dựa vào cơ sở lý luận thực tiễn nào đểHCM đưa ra quan điểm nào? Liên
hệ tới thực tiễn CMVN từ khi đấu tranh theo cm vô sản đến nay?
* Về mặt lý luận: Khi bắt gặp chủ nghĩa M-LN, HCM xác định GPDT theo con đường
cách mạng vô sản. Đây là con đường cm sâu sắc nhất, triệt để nhất và nó không dừng ở
mục tiêu GPDT mà tiến tới mục tiêu GPGC, GP con người. Tức là ĐLDT gắn liền với CNXH
** Về mặt thực tiễn: - Sự thất bại của phong trào Cần Vương cho thấy sự bất lực của
hệ tư tưởng phong kiến, và sự thất bại của phong trào Đông Du, phong trào Duy Tân
cho thấy sự lỗi thời lạc hậu của hệ tư tưởng tư sản, không thể giải phóng được dân tộc -
Khi nghiên cứu cm tư sản Pháp 1789, cm tư sản Mỹ 1776, HCM cho đây là
những cuộc cm không đến nơi vì cm thắng lợi rồi mà giai cấp công nhân và nhân dân
lao động vẫn bị bóc lột.
Do đó HCM không lựa chọn cm tư sản. -
Sau khi nghiên cứu cm-10 Nga (1917) đã đưa lại chính quyền về tay giai cấp
công nhân và quần chúng lao động để từ đó họ có đk xóa bỏ chế độ người bóc lột
người xd một xh thật sự tự do, bình đẳng cho con người. -
XH XHCN. Vì thế HCM xác định GPDT theo cm-10 Nga (1917) tức là cm vô sản
** Liên hệ: đã đưa cm GPDTVN đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Nhưng thắng lợi cm
-8(1945) đã đưa dân tộc ta từ thân phận nô lệ trở thành một dân tộc có độc lập và chủ quyền.
Chiến thằng Điện Biên Phủ (1954) giải phóng được miền Nam, cổ vũ cho hàng trăm
dân tộc thuộc địa, giải phóng được mình. -
Sau 1954 tuy phải đối đầu với siêu cường đế quốc là Mỹ nhưng đến năm 1973
ta “đánh cho Ngụy cút”và 1975 “đánh cho Ngụy nhào”, thống nhất đất nước -
Từ 1976 đến trước 1986. Do chủ quan, nóng vội ra sai lầm đường lối, nên làm
cho đất nước lâm vào khủng hoảng nghiêm trọng. -
Từ 1986 đến nay: với đường lối đổi mới đúng đắn do Đảng đề ra, nhân dân ta
đã đạt được những thành tựu to lớn đó là:
+ Nền kinh tế phát triển năng động
+ Nạn lạm phát được chặn đứng
+ An ninh chính trị được giữ vững
+ Vị thế của VN trên trường quốc tế không ngừng được nâng cao
=> Từ những cột mốc thực tiễn quan trọng tên => HCM đi theo con đường cm vô sản là hoàn toàn đúng đắn
Câu 12: Theo HCM cm GPDT “trong thời đại mới phải do Đảng và giai cấp công
nhân lanh đạo”. Dựa vào cơ sở lý luận thực tiễn nào để HCM đưa ra quan điểm
trên. Liên hệ tới thực tiễn CMVN từ khi có Đảng cộng sản lãnh đạo đến nay?
* Về mặt lý luận: - các nhà kinh điển mác xít cho rằng giai cấp công nhân chỉ có thể
chiến thằng giai cấp tư sản khi có 2 đk đó là + có sự lãnh đạo của ĐCS + Xd được khối
liên minh công – nông. Trong 2 đk trên quan trọng nất là sự lãnh đạo của ĐCS vì ĐCS
sẽ đề ra đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn đồng thời Đảng trực tiếp lãnh đạo
quần chúng cm đấu tranh theo đương lối đó thì mới đảm bảo thắng lợi. Và trong thực
tế, vận dụng quan điểm đó HCM đã thành lập ĐCS VN (3/2/1930)
** Về mặt thực tiễn: Thắng lợi của CM-10 Nga (1917) do ĐCS Nga (B) lãnh đạo.
Chiến thắng lần này còn giúp HCM nhận thức rõ vai trò quan trọng của ĐCS đối với thằng lợi CMVN
** Liên hệ: đã đưa cm GPDTVN đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Nhưng thắng lợi cm
-8(1945) đã đưa dân tộc ta từ thân phận nô lệ trở thành một dân tộc có độc lập và chủ
quyền. Chiến thằng Điện Biên Phủ (1954) giải phóng được miền Nam, cổ vũ cho hàng
trăm dân tộc thuộc địa, giải phóng được mình -
Sau 1954 tuy phải đối đầu với siêu cường đế quốc là Mỹ nhưng đến năm 1973
ta “đánh cho Ngụy cút”và 1975 “đánh cho Ngụy nhào”, thống nhất đất nước -
Từ 1976 đến trước 1986. Do chủ quan, nóng vội ra sai lầm đường lối, nên làm
cho đất nước lâm vào khủng hoảng nghiêm trọng. -
Từ 1986 đến nay: với đường lối đổi mới đúng đắn do Đảng đề ra, nhân dân ta
đã đạt được những thành tựu to lớn đó là:
+ Nền kinh tế phát triển năng động
+ Nạn lạm phát được chặn đứng
+ An ninh chính trị được giữ vững
+ Vị thế của VN trên trường quốc tế không ngừng được nâng cao
=> Từ những cột mốc thực tiễn quan trọng tên => HCM đi theo con đường cm vô sản là hoàn toàn đúng đắn