Đề cương ôn tập môn Tư tưởng Hồ Chí Minh–Trường Đại học bách khoa – đại học Đà Nẵng.

Câu 1: Quan điểm của Hồ Chí Minh về tính tất yếu, đặc trưng bản chất, động lực và trở lực cơ
bản của CNXH ở Việt Nam; liên hệ sự vận dụng của Đảng ta hiện nay. ➢ tính tất yếu
➢ đặc trưng bản chất
- CNXH có chế độ chính trị dân chủ, do nhân dân làm chủ, có Nhà nước của dân, do dân và vì dân.
- CNXH có nền kinh tế phát triển cao dựa trên LLSX hiện đại và chế độ công hữu TLSX,
khoa học kỹ thuật tiên tiến, dân giàu nước mạnh.
- CNXH là một chế độ xã hội không còn áp bức, bóc lột, bất công dựa trên chế độ công
hữu xã hội chủ nghĩa và thực hiện phân phối theo lao động.
- CNXH là công trình tập thể của nhân dân, do nhân dân xây dựng lấy dưới sự lãnh đạo
của Đảng cộng sản.
-CNXH là một xã hội phát triển cao về văn hóa, đạo đức, có hệ thống quan hệ xã hội dân
chủ, công bằng, bình đẳng; con người được giải phóng, được phát triển, tự do toàn diện
trong sự hài hòa giữa xã hội và tự nhiên ➢ động lực
- phát huy sức mạnh cộng đồng, thực hiện đại đoàn kết dân tộc và có chính sách đúng
đắn về giai cấp, dân tộc, tôn giáo....
- phát huy sức mạnh đoàn kết của cộng đồng dân tộc là động lực chủ yếu để phát triển
đất nước. Cần phải:
+ thứ nhất, đảm bảo lợi ích của dân, thực hành dân chủ và đặt quyền lợi của dân lên trên hết
+ thứ hai, phát huy tính năng động, sáng tạo của cá nhân người lao động.
- HCM yêu cầu phải coi trọng các giải pháp
+ các giải pháp tác động vào nhu cầu và lợi ích, trước hết là lợi ích vật chất của người lao động
+ các giả pháp kích thích về chính trị, tinh thần (thi đua, phát huy tinh thần yêu nước)
thực hiện công bằng xã hội
➢ trở lực cơ bản
- Thứ nhất, Chủ nghĩa cá nhân là căn bệnh mẹ đẻ ra trăm thứ bệnh nguy hiểm, là kẻ thù
hung ác nhất của chủ nghĩa xã hội
- Thứ hai, là giặc nội xâm: tham nhũng, lãng phí, quan liêu
- Thứ ba, tệ chia rẽ, bè phái, mất đoàn kết làm suy giảm uy tín của đảng và cách mạng
- Thứ tư, tệ chủ quan bảo thủ, lười biếng không chịu học tập lý luận, học tập cái mới
Câu 2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về nguyên tắc, bước đi cụ thể và biện pháp xây dựng
chủ nghĩa xã hội trong thời kỳ quá độ ở nước ta; liên hệ sự vận dụng của Đảng ta hiện nay. ➢ nguyên tắc
- Quán triệt nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin, học tập kinh nghiệm của các nước
nhưng không được giáo điều, máy móc. Phải giữ vững độc lập dân tộc, tự chủ, tự cường.
- Căn cứ vào điều kiện thực tế, đặc điểm dân tộc, nhu cầu và khả năng thực tế của nhân
dân để xác định bước đi cho phù hợp.
➢ bước đi cụ thể
- Thứ nhất: Ưu tiên phát triển nông nghiệp
- Thứ hai: phát triển tiểu công nghiệp và công nghiệp nhẹ
- Thứ ba: là phát triển công nghiệp nặng ➢ biện pháp
- kết hợp cải tạo với xây dựng, trong đó là xây dựng là chủ yếu và lâu dài
- thực hiện đường lối phát triển kinh tế xã hội hài hòa đảm bảo cho các thành phần kinh
tế, thành phần xã hội đều có điều kiện phát triển
- phương thức chủ yếu để xây dựng chủ nghĩa xã hội là “ đem tài dân, sức dân, của dân,
làm lợi cho dân: đó là chủ nghĩa xã hội nhân dân”, không phải là chủ nghĩa xã hội Nhà
nước”, xây dựng chủ nghĩa xã hội không thể bằng mệnh lệnh từ trên xuống
=> Quan trọng nhất: kết hợp cải tạo với xây dựng, trong đó xây dựng là chủ yếu và lâu
dài. Vì đây là nền móng cơ bản để phát triển cái khác
Câu 3. Những luận điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam: Sự ra đời, vai trò,
bản chất của Đảng; vấn đề xây dựng đảng cầm quyền trong sạch, vững mạnh và sự vận dụng
của Đảng ta hiện nay. ➢ Sự ra đời
Sự ra đời, tồn tại của Đảng Cộng sản Việt Nam vừa đáp ứng yêu cầu cấp thiết của cách
mạng Việt Nam vừa phù hợp với quy luật vận động, phát triển của xã hội Việt Nam. Đảng
Cộng sản Việt Nam luôn xứng đáng là đội ngũ tiên phong là bộ tham mưu của giai cấp vô
sản, của cả nhân dân, có khả năng lôi kéo, tập hợp các tầng lớp nhân dân đứng lên làm cách mạng. ➢ vai trò ➢ bản chất
- Thứ nhất, Hồ Chí Minh phải xây dựng một Đảng Cộng sản vững mạnh trong điều kiện
một nước thuộc địa lạc hậu, nơi mà giai cấp công nhân còn rất non trẻ và nhỏ bé
- Với Hồ Chí Minh: Đảng Cộng sản Việt Nam trước hết là Đảng của giai cấp công nhân Việt
Nam. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc, trước sau như một.
➢ vấn đề xây dựng đảng cầm quyền trong sạch, vững mạnh
- Người chỉ ra 6 căn bệnh: Trái phép, cậy thế, hủ hóa, tư túng, chia rẻ và kiêu ngạo.
- Bộ máy nhà nước từ trung ương đến làng xã không sợ sai lầm, mà phải biết nhận ra sai
và hết sức sửa chữa.
- Phải kiên quyết chống lại tệ đặc quyền, đặc lợi, lợi dụng, lạm dụng quyền lực để sách
nhiễu nhân dân, bệnh tham ô, lãng phí, quan liêu được Hồ Chí Minh coi như kẻ “ Giặc
ngoại xâm” phải kiên quyết chống như đánh giặc trên mặt trận nhằm tránh nguy cơ suy
thoái, đổ vỡ không lường hết được.
Câu 4. Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước kiểu mới ở Việt Nam: nhà nước
của dân do dân vì dân, xây dựng nhà nước pháp quyền trong sạch vững mạnh và sự vận dụng
trong xây dựng Nhà nước PQ XHCN hiện nay.
➢ nhà nước của dân do dân vì dân - Nhà nước của dân:
+ Nhà nước thuộc quyền sở hữu của dân, dân là chủ, địa vị cao nhất thuộc về dân
+ Quyền lực cao nhất thuộc về nhân dân
+ Dân chủ nghĩa là dân vừa là chủ, vừa làm chủ
+ Dân làm chủ, cán bộ làm đầy tớ trung thành cho dân. - Nhà nước do dân:
+ Nhân dân lập ra nhà nước
+ Nhà nước do nhân dân xây dựng, ủng hộ, bảo vệ
+ Nhà nước lắng nghe ý kiến của nhân dân. - Nhà nước vì dân:
+ Nhà nước phải phục vụ cuộc sống hằng ngày của nhân dân, đem lại quyền lợi cho nhân dân.
+ Cơ quan nhà nước và cán bộ quản lý nhà nước phải lấy sự phục vụ nhân dân là đích
+ Nhà nước ko chỉ làm lợi cho dân, còn phải yêu dân, kính dân.
➢ xây dựng nhà nước pháp quyền trong sạch vững mạnh
Câu 5. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc: vai trò, vị trí; Lực lượng, điều kiện;
phương thức và nguyên tắc xây dựng khối đại đoàn kết DT và sự vận dụng ở nước ta hiện nay.
Câu 6. Nội dung cơ bản tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh: vai trò, các chuẩn mực cơ bản, các
nguyên tắc rèn luyện đạo đức cách mạng. Liện hệ việc rèn luyện đạo đức mới của sinh viên hiện nay? ➢ vai trò
- đạo đức là gốc, là nền tảng, là nhân tố chủ chốt của người cách mạng
- đạo đức tạo nên uy tín cho người cách mạng
- đạo đức là tiêu chuẩn hàng đầu của người cách mạng trong điều kiện đảng cầm quyền
- đạo đức là nhân tố tạo nên sự hấp dẫn của CNXH
➢ các chuẩn mực cơ bản
-trung với nước, hiếu với dân
- cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư
- thương yêu con người, sống có tinh có nghĩa
- tinh thần quốc tế trong sáng
➢ các nguyên tắc rèn luyện đạo đức cách mạng
- nói đi đôi với làm, nêu gương về đạo đức: là ng.tắc q.trọng nhất
- xây đi đôi với chống, phải tạo thành p.trào quần chúng rộng rãi
- tu dưỡng đạo đức suốt đời thông qua thực tiễn cách mạng