lOMoARcPSD|36477180
ĐỀ CƯƠNG ÔN THI VẤN ĐÁP CHUYÊN NGÀNH ĐỊA LÝ HỌC
Phần I Kiến thức Môi trường đại cương trong khoa học môi trường
Nội dung 1: Tổng quan về khoa học môi trường I.
Tổng quan về khoa học môi trường
I.1 Sơ lược lịch sử khoa học môi trường
I.2 Đối tượng và nhiệm vụ của Khoa học môi trường
I.3 Các trường phái quan điểm chính về bảo vệ môi trường
II. Các khái niệm, phân loại, chức năng về môi trường
II.1 Các khái niệm chính về môi trường, ô nhiễm -suy thoái môi trường
II.2 Phân loại môi trường
II.3 Các chức năng cơ bản của môi trường
III. Các khái niệm, phân loại, chức năng về tài nguyên thiên nhiên
III.1 Các khái niệm chính về tài nguyên thiên nhiên, suy thoái tài nguyên thiên nhiên
III.2 Phân loại tài nguyên thiên nhiên
III.3 Các chức năng cơ bản của tài nguyên thiên nhiên
IV Các khái niệm, phân loại, chức năng về hệ sinh thái
IV.1 Các khái niệm chính về hệ sinh thái
IV.2 Phân loại, cấu trúc và chức năng của hệ sinh thái
IV.3 Sự chuyển hóa vật chất trong hệ sinh thái
IV.4 Một số quy luật cơ bản của hệ sinh thái IV.5 Cân bằng sinh thái
IV.6 Các chu trình sinh địa hóa
V. Các vấn đề môi trường toàn cầu
V.1 Các vấn đề môi trường toàn cầu 1
Downloaded by Ng?c Di?p ??ng (ngocdiep10012000@gmail.com) lOMoARcPSD|36477180
V.2 Nguyên nhân và định hướng chung để giải quyết các vấn đề môi trường
Nội dung 2: Tài nguyên thiên nhiên I Tài nguyên nước
I.1 Khái niệm, đặc điểm, phân loại, chức năng tài nguyên nước
I.2 Hiện trạng và nguyên nhân suy thoái, cạn kiệt tài nguyên nước của Việt Nam và thế giới
I.3 Định hướng quản lý sử dụng và bảo vệ tài nguyên nước bền vững II Tài nguyên đất
II.1 Khái niệm, đặc điểm, phân loại, chức năng tài nguyên đất
II.2 Hiện trạng và nguyên nhân suy thoái tài nguyên đất của Việt Nam và thế giới
II.3. Định hướng quản lý sử dụng và bảo vệ tài nguyên đất bền vững III Tài nguyên sinh học
III.1 Khái niệm, đặc điểm, phân loại, chức năng của tài nguyên sinh học
III.2 Hiện trạng và nguyên nhân suy thoái tài nguyên sinh học của Việt Nam và thế giới
III.4 Định hướng quản lý sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh học
IV Tài nguyên khoáng sản và năng lượng
IV.1 Khái niệm, đặc điểm, phân loại, chức năng tài nguyên khoáng sản và năng lượng
IV.2 Hiện trạng và nguyên nhân suy thoái, cạn kiệt tài nguyên khoáng sản và năng
lượng (không tái sinh) của Việt Nam và thế giới
IV.3 Đặc điểm và thách thức của nguồn năng lượng tái sinh và vĩnh cửu
IV.4 Định hướng quản lý sử dụng khoáng sản và năng lượng hiệu quả và bền vững V Tài nguyên khí hậu
V.1 Khái niệm tài nguyên khí hậu
V.2 Khai thác tài nguyên khí hậu phục vụ xây dựng, y học và nông nghiệp
Nội dung 3: Ô nhiễm môi trường 2
Downloaded by Ng?c Di?p ??ng (ngocdiep10012000@gmail.com) lOMoARcPSD|36477180
I. Ô nhiễm môi trường nước
I.1. Khái niệm, phân loại ô nhiễm môi trường nước
I.2 Nguồn gây ô nhiễm môi trường nước
I.3 Các nhân gây ô nhiễm môi trường nước
I.4 Hiện trạng ô nhiễm môi trường nước mặt, nước ngầm và biển
I.5 Hậu quả của ô nhiễm môi trường nước
I.6 Giải pháp ngăn chặn và giảm nhẹ ô nhiễm nước II. Ô nhiễm không khí
II.1 Khái niệm ô nhiễm môi trường không khí
II 2 Các nguồn gây ô nhiễm không khí
II.3 Các tác nhân gây ô nhiễm không khí
II.4 Hiện trạng ô nhiễm không khí của Việt Nam và thế giới
II.5 Hậu quả của ô nhiễm không khí
II6 Giải pháp ngăn chặn và giảm nhẹ ô nhiễm không khí
III. Ô nhiễm môi trường đất
III.1 Khái niệm ô nhiễm môi trường đất
III.2 Các nguồn gây ô nhiễm môi trường đất
III.3 Các tác nhân gây ô nhiễm môi trường đất
III.4 Hậu quả của ô nhiễm đất
III.5 Giải pháp ngăn chặn và giảm nhẹ ô nhiễm đất
IV. Chất thải rắn và ô nhiễm môi trường
IV.1 Khái niệm, phân loại chất thải rắn
IV.2 Nguồn và đặc điểm chất thải rắn
IV. 3 Hiện trạng ô nhiễm môi trường từ chất thải rắn
IV. 4 Giải pháp ngăn chặn và giảm nhẹ ô nhiễm môi trường do chất thải rắn
Nội dung 4: Môi trường và các vấn đề xã hô ̣i 3
Downloaded by Ng?c Di?p ??ng (ngocdiep10012000@gmail.com) lOMoARcPSD|36477180
I. Quan hệ dân số, nghèo đói và các vấn đề môi trường II. Quản lý môi trường II. 1 Khái niệm
II..2 Luật và chính sách bảo vệ môi trường II. 3 Công cụ kinh tế
II. 4 Các công cụ quản lý môi trường khác
III. Phát Triển Bền Vững
III. 1 Khái niệm phát triển bền vững
III. 2 Tranh luận về phát triển bền vững
Phần II Kiến thức Cơ sở Địa lý Nhân văn
Nội dung 1: Tổng quan về Địa lý nhân văn
1.1. Khái quát về địa lí học và địa lí nhân văn
1.1.1. Khái niệm địa lí học và địa lí nhân văn
1.1.2. Lược khảo lịch sử hình thành và phát triển của khoa học địa lí nhân văn
1.2. Mối quan hệ của địa lí nhân văn với các khoa học khác
1.2.1. Địa lí nhân văn trong hệ thống khoa học địa lí
1.2.2. Địa lí nhân văn trong địa lí hệ thống và địa lí vùng
1.3. Các trường phái nghiên cứu trong khoa học địa lí
1.3.1. Nghiên cứu không gian 1.3.2. Nghiên cứu khu vực
1.3.3. Môi trường - con người 1.3.4. Khoa học trái đất
1.4. Đối tượng nghiên cứu
1.4.1. Theo trường phái Tây Âu - Bắc Mỹ
1.4.2. Theo trường phái Liên Xô (cũ)
1.5. Quan điểm nghiên cứu 4
Downloaded by Ng?c Di?p ??ng (ngocdiep10012000@gmail.com) lOMoARcPSD|36477180
1.5.1. Quan điểm hệ thống 1.5.2. Quan điểm động 1.5.3. Quan điểm sinh thái
1.6. Phương pháp nghiên cứu
1.6.1. Khảo sát thực địa 1.6.2. So sánh
1.6.3. Phân tích không gian (spatial analysis) và phân tích giải trình ngôn ngữ (discourse analysis)
1.6.4. Nghiên cứu hành động (action research) và nghiên cứu tham gia (participatory research)
1.6.5. Điển cứu (case-study methods)
1.6.6. Định tính và định lượng; bảng hỏi và phỏng vấn sâu.
Nội dung 2: Địa lý dân cư
2.1. Dân cư và không gian phân bố
2.2. Sự tăng trưởng dân số
2.3. Cấu trúc dân số và dân cư
2.4. Những mâu thuẫn giữa dân số và không gian địa lí. Địa lí các dân tộc
2.5. Sự phân bố dân cư và các vùng không gian trên trái đất
2.6. Các vấn đề định cư các chủng tộc trong hệ thống quốc gia
Nội dung 3: Địa lý đô thị
3.1. Tổng quan về địa lí đô thị
3.1.1. Đối tượng, nhiệm vụ nghiên cứu địa lí đô thị
3.1.2. Các học thuyết hình thành và phát triển thành phố trên thế giới
3.2. Một số thuật ngữ liên quan đến đô thị
3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành đô thị 3.3.1. Nhân tố chính trị 3.3.2. Nhân tố tự nhiên 5
Downloaded by Ng?c Di?p ??ng (ngocdiep10012000@gmail.com) lOMoARcPSD|36477180
3.3.3. Nhân tố kinh tế - xã hội 3.3.4. Nhân tố lịch sử
3.4. Các quá trình hình thành của đô thị
3.4.1. Giai đoạn bắt đầu
3.4.2. Giai đoạn trưởng thành
3.4.3. Giai đoạn hoàn thành
3.5. Di dân - mối liên hệ giữa đô thị và vùng
3.5.1. Mối liên hệ giữa đô thị và vùng 3.5.2. Di dân
3.6. Tổ chức quản lý đô thị trong sự phát triển kinh tế - xã hội
3.6.1. Vai trò của đô thị
3.6.2. Tổ chức quản lí đô thị
3.6.3. Quy hoạch, chỉnh trang đô thị
Nội dung 4: Địa lý kinh tế
4.1. Phân loại các hoạt động kinh tế và các nền kinh tế
4.1.1. Các loại họat động hay khu vực kinh tế: khu vực 1, 2, 3, 4, 5.
4.1.2. Các lọai hệ thống kinh tế: kinh tế tự cung tự cấp, thị trường và kế hoạch.
4.2. Khu vực 1: Nông nghiệp và khai thác tài nguyên
4.3. Khu vực 2: Sản xuất công nghiệp
4.4. Khu vực 3 và các khu vực khác: các yếu tố tác động đến lựa chọn vị trí
Nội dung 5: Các vấn đề về toàn cầu hóa
5.1. Toàn cầu hóa và những tác động đến sự phân bố không gian
5.2. Hưng thịnh và suy vong của quốc gia: chính sách địa lí.
Tài liệu tham khảo Kiến thức Môi trường đại cương trong khoa học môi trường:
[1] Lê Văn Khoa và nnk, 2007, Khoa học môi trường, NXB Giáo dục. 6
Downloaded by Ng?c Di?p ??ng (ngocdiep10012000@gmail.com) lOMoARcPSD|36477180
[2] G.Tyler Miller, 2007, Living in the environment, Thomson Learning
[3] Hoàng Hưng, 2005, Con người và môi trường, NXB ĐHQG HN. HCM.
[4] Lưu Đức Hải, 2007, Cơ sở khoa học môi trường, NXB ĐHQG HN
Tài liệu tham khảo Kiến thức Cơ sở Địa lý nhân văn:
[1] Trương Thị Kim Chuyên & nnk. 2013. Giáo trình Cơ sở Địa lý nhân văn (lược dịch),
Trường Đại học KHXH&NV TPHCM. (tài liệu nội bộ)
[2] Lê Thông. 1992. Nhập môn địa lý nhân văn, Đại học Sư phạm Hà Nội I, Dự án VIE/88/P01, Hà Nội.
[3] Jerome D. Fellmann, Arthur and Judith Getis. 2009. Human Geography: Landscapes
of Human Activities. Boston: McGraw-Hill. (có trong thư viện ĐH KHXH&NV).
[4] Robert E. Gabler, James F. Petersen, L. Michael Trapasso (2007), Essentials of
Physical Geography, Eighth edition, Canada.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 2 năm 2022 TRƯỞNG KHOA
(ký, ghi rõ họ tên) 7
Downloaded by Ng?c Di?p ??ng (ngocdiep10012000@gmail.com)
Document Outline

• I. Tổng quan về khoa học môi trường
  • I.1 Sơ lược lịch sử khoa học môi trường
  • I.2 Đối tượng và nhiệm vụ của Khoa học môi trường
  • I.3 Các trường phái quan điểm chính về bảo vệ môi trường
• II. Các khái niệm, phân loại, chức năng về môi trường
  • II.1 Các khái niệm chính về môi trường, ô nhiễm -suy thoái môi trường
  • II.2 Phân loại môi trường
  • II.3 Các chức năng cơ bản của môi trường
• III. Các khái niệm, phân loại, chức năng về tài nguyên thiên nhiên
  • III.1 Các khái niệm chính về tài nguyên thiên nhiên, suy thoái tài nguyên thiên nhiên
  • III.2 Phân loại tài nguyên thiên nhiên
  • III.3 Các chức năng cơ bản của tài nguyên thiên nhiên
• IV Các khái niệm, phân loại, chức năng về hệ sinh thái
  • IV.1 Các khái niệm chính về hệ sinh thái
  • IV.2 Phân loại, cấu trúc và chức năng của hệ sinh thái
  • IV.3 Sự chuyển hóa vật chất trong hệ sinh thái
  • IV.4 Một số quy luật cơ bản của hệ sinh thái
  • IV.5 Cân bằng sinh thái
  • IV.6 Các chu trình sinh địa hóa
• V. Các vấn đề môi trường toàn cầu
  • V.1 Các vấn đề môi trường toàn cầu
  • V.2 Nguyên nhân và định hướng chung để giải quyết các vấn đề môi trường
• I Tài nguyên nước
  • I.1 Khái niệm, đặc điểm, phân loại, chức năng tài nguyên nước
  • I.2 Hiện trạng và nguyên nhân suy thoái, cạn kiệt tài nguyên nước của Việt Nam và thế giới
  • I.3 Định hướng quản lý sử dụng và bảo vệ tài nguyên nước bền vững
• II Tài nguyên đất
  • II.1 Khái niệm, đặc điểm, phân loại, chức năng tài nguyên đất
  • II.2 Hiện trạng và nguyên nhân suy thoái tài nguyên đất của Việt Nam và thế giới
  • II.3. Định hướng quản lý sử dụng và bảo vệ tài nguyên đất bền vững
• III Tài nguyên sinh học
  • III.1 Khái niệm, đặc điểm, phân loại, chức năng của tài nguyên sinh học
  • III.2 Hiện trạng và nguyên nhân suy thoái tài nguyên sinh học của Việt Nam và thế giới
  • III.4 Định hướng quản lý sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh học
• IV Tài nguyên khoáng sản và năng lượng
  • IV.1 Khái niệm, đặc điểm, phân loại, chức năng tài nguyên khoáng sản và năng lượng
  • IV.2 Hiện trạng và nguyên nhân suy thoái, cạn kiệt tài nguyên khoáng sản và năng lượng (không tái sinh) của Việt Nam và thế giới
  • IV.3 Đặc điểm và thách thức của nguồn năng lượng tái sinh và vĩnh cửu
  • IV.4 Định hướng quản lý sử dụng khoáng sản và năng lượng hiệu quả và bền vững
• V Tài nguyên khí hậu
  • V.1 Khái niệm tài nguyên khí hậu
  • V.2 Khai thác tài nguyên khí hậu phục vụ xây dựng, y học và nông nghiệp
• I. Ô nhiễm môi trường nước
  • I.1. Khái niệm, phân loại ô nhiễm môi trường nước
  • I.2 Nguồn gây ô nhiễm môi trường nước
  • I.3 Các nhân gây ô nhiễm môi trường nước
  • I.4 Hiện trạng ô nhiễm môi trường nước mặt, nước ngầm và biển
  • I.5 Hậu quả của ô nhiễm môi trường nước
  • I.6 Giải pháp ngăn chặn và giảm nhẹ ô nhiễm nước
• II. Ô nhiễm không khí
  • II.1 Khái niệm ô nhiễm môi trường không khí
  • II 2 Các nguồn gây ô nhiễm không khí
  • II.3 Các tác nhân gây ô nhiễm không khí
  • II.4 Hiện trạng ô nhiễm không khí của Việt Nam và thế giới
  • II.5 Hậu quả của ô nhiễm không khí
  • II6 Giải pháp ngăn chặn và giảm nhẹ ô nhiễm không khí
• III. Ô nhiễm môi trường đất
  • III.1 Khái niệm ô nhiễm môi trường đất
  • III.2 Các nguồn gây ô nhiễm môi trường đất
  • III.3 Các tác nhân gây ô nhiễm môi trường đất
  • III.4 Hậu quả của ô nhiễm đất
  • III.5 Giải pháp ngăn chặn và giảm nhẹ ô nhiễm đất
• IV. Chất thải rắn và ô nhiễm môi trường
  • IV.1 Khái niệm, phân loại chất thải rắn
  • IV.2 Nguồn và đặc điểm chất thải rắn
  • IV. 3 Hiện trạng ô nhiễm môi trường từ chất thải rắn
  • IV. 4 Giải pháp ngăn chặn và giảm nhẹ ô nhiễm môi trường do chất thải rắn
• I. Quan hệ dân số, nghèo đói và các vấn đề môi trường
• II. Quản lý môi trường
  • II. 1 Khái niệm
  • II..2 Luật và chính sách bảo vệ môi trường
  • II. 3 Công cụ kinh tế
  • II. 4 Các công cụ quản lý môi trường khác
• III. Phát Triển Bền Vững
  • III. 1 Khái niệm phát triển bền vững
  • III. 2 Tranh luận về phát triển bền vững
    • Tp. Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 2 năm 2022
    • TRƯỞNG KHOA