ĐỀ SỐ 6 PHÂN TÍCH NHÂN VẬT Tràng Trong ĐOẠN VĂN SÁNG HÔM SAU

ĐỀ 6: “Sáng hôm sau … tu sửa lại căn nhà”, phân tích nhân vật Tràng
trong đoạn trích, từ đó nhận xét về tấm lòng của nhà dành cho những người nghèo khổ. I.MB 1.Tác
- Kim Lân là nhà văn chuyên về truyện ngắn, tài hoa, giả
xuất sắc hàng đầu của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại.
- Nhà văn Nguyên Hồng từng nhận xét về ông: “Kim
Lân là nhà văn một lòng đi về với đất và người, với
những thuần hậu và nguyên thuỷ của cuộc sống nông thôn”. 2.Tác
- Vơ nhă t là tác phẩm xuất sắc của Kim Lân và cung là phẩm
thành tưu của Văn học Cách mạng Việt Nam. 3.Vấn
- Lệnh đề 1: Trong đoạn trích “Sáng hôm sau…tu sửa đề
lại căn nhà”, Tràng hiện lên là người nông dân có số
phận nghèo khổ tội nghiệp nhưng lại là người phóng
khoáng, hào hiệp, khát khao tình yêu, hạnh phúc và
luôn có dự cảm đổi đời.
- Lệnh đề 2: Từ nhân vật Tràng trong đoạn trích trên,
ta thấy được tấm lòng của nhà dành cho những người nghèo khổ. II.T
1.Khái * Khái quát nhân vật Tràng B quát
- Gia cảnh: Tràng là dân ngụ cư, gia định chỉ còn mẹ chung
đã già và Tràng nương tựa vào nhau, công việc tạm
bợ chở thóc thuê cho liên đoàn. - Diện mạo:
Tràng hiện lên trong tác phẩm là người đàn ông xấu
xí: mắt ti hí như lúc nào cũng đắm vào bóng chiều,
quai hàm bạnh ra, lưng vập vạp như lưng gấu, cái đầu
trọc nhẵn lúc nào cũng đi chúi về phía trước. => sự
đẽo gọt sơ sài của tạo hoá.
- Số phận, phẩm chất: Là một người nghèo, cái
nghèo được hiện hình ở căn nhà, bữa ăn đón nàng
dâu nhưng ở Tràng lại toát lên cái hào hiệp, phóng
khoáng, khát khao tình yêu hạnh phúc và dự cảm đổi đời vào tương lai.
- Vị trí, ý nghĩa của nhân vật với tác phẩm: Qua
nhân vật Tràng, tác giả thể hiện giá trị hiện thực và
chiều sâu nhân đạo của tác phẩm. Đồng thời khẳng
định được chiều sâu nhân đạo của Kim Lân.
2. Cảm a. Bối cảnh nhân vật xuất hiện nhận
* Thời gian: sớm mùa hè với ánh nắng chói lóa của về
mặt trời (mở đầu tác phẩm là buổi chiều chạng nhân
vạng). Đặc biệt là hình ảnh “ánh nắng”. Nó không vật
chỉ diễn tả thời gian buổi sáng mà còn gợi ra thời
Tràng gian, không gian thoáng đoãng. trong
* Không gian: gian nhà mẹ con Tràng tràn ngập ánh đoạn
sáng của mặt trời, đầy sinh khí và sự mới mẻ. Sân trích
vườn đã được dọn dẹp sạch sẽ, quần áo đã được trên
mang ra sân hong, ang nước đã đầy ăm ắp. .
* Con người: Mẹ tươi tỉnh, xăm xắn quét dọn, người
vợ hiền hậu, đúng mực đang quét sân với những nhát
kêu sàn sạt – âm thanh của cuộc sống con người. Ai
cũng đang vun đắp cho mái ấm gia đình.
⟶ Quang cảnh nhà Tràng dù vẫn là khung cảnh đơn
sơ, nghèo khó nhưng nó không còn tuềnh toàng,
thảm hại, lạnh lẽo, rúm ró như trước đây, nhưng
bây giờ, nó thật ngăn nắp, gọn gàng, có bàn tay
chăm lo của người phụ nữ. Nó không còn là không
gian hiện thân cho sự tồn tại mà lúc này nó thực sự
là không gian sống của con người.
⟶ Đặt nhân vật Tràng trong hoàn cảnh trên, Kim Lân
làm nổi bật tâm trạng Tràng, từ đó khắc họa rõ nét phẩm chất nhân vật.
b. Tràng có số phận nghèo khổ, đáng thương
- Sự nghèo khổ ám ảnh khiến Tràng dù có vợ, dù đã
nên vợ nên chồng sau một đêm, ấy vậy mà Tràng vẫn
ngỡ ngàng, ngạc nhiên. Sự ngạc nhiên kéo từ chiều
hôm trước cho tới sáng hôm sau. Bởi với Tràng,
chuyện tầm phơ tầm phào có hai bận, mấy câu đùa,
bốn bát bánh đúc mà thành vợ thành chồng.
- Cái nghèo thể hiện qua căn nhà. Dù đã được mẹ và
vợ quét dọn, nhưng bóng dáng của sự đói, khổ vẫn
hiện hình qua đống mùn tanh bành lối đi, quần áo
rách như tổ đỉa vắt khươm mươi niên.
⟶ Dường như đó cũng là cái nghèo chung của người
dân xóm ngụ cư này trong năm đói 1945.
c. Tràng thực sự đã thay đổi, trở thành một có ý
thức về bổn phận trách nhiệm; thấy mình hạnh phúc
*Dẫn dắt: Buổi sáng hôm sau, tức là qua một đêm có
vợ, tính cách của Tràng tiếp tục biến đổi mạnh hơn,
rõ hơn. Không chỉ sâu sắc, chín chắn mà Tràng đã trở
thành một người đàn ông biết lo toan và đầy tinh thần trách nhiệm.
- Sự thay đổi đầu tiên là cảm giác êm ái, lửng lơ:
+ Tràng tỉnh dậy và thấy “trong người êm ái lửng lơ
như người vừa trong mơ đi ra”. Niềm vui, niềm hạnh
phúc giống như một thứ rượu ngon biến Tràng thành
kẻ say, kẻ mộng. Bởi xét cho đến cùng hạnh phúc
chính là giấc mơ giữa đời thực.
+ Kim Lân đã diễn tả thật chính xác và cảm động
niềm hạnh phúc mà Tràng vừa có được. Đó là những
xúc cảm rất đỗi thánh thiện của con người lương
thiện, hiền lành. Ta chợt nhớ đến Chí Phèo sau cái
đêm gặp thị Nở cũng có một cuộc hồi sinh vĩ đại.
Hắn thấy mắt mình ươn ướt, hắn nhớ đến một thời
cũng có những ước mơ thiện lương: chồng cày thuê
cuốc mướn, vợ dệt vải. Đó là những khát khao dung
dị của những người nông dân cần cù, chất phác. Còn
hạnh phúc nào hơn hạnh phúc được sống cho cuộc
đời của mình, được yêu và được che chở, được chia
sẻ và được bao bọc, được cười và được khóc với
những điều giản dị của cuộc đời mình.
+ Kim Lân không xây dựng nhân vật với những khát
vọng xa vời, hoàn cảnh đó, con người chỉ được sống
với những mong mỏi đời thường cũng đã là hạnh
phúc. Mặc cho tiếng khóc hờ của những nhà có
người chết, mặc cho mùi khét vì đốt đống nhấm xua
đi tử khí, Tràng vẫn vui niềm vui của mình. Tình yêu
hay trách nhiệm với tình yêu đã cho anh dũng khí để
bước qua lời đe dọa của tử thần. Và biết đâu, chính
hạnh phúc của anh, niềm vui sướng của anh lại chính
là lời thách thức với thần chết!
- Tiếp sau cảm giác hạnh phúc ngập tràn trên
Tràng thấy mình “nên người”, có trách nhiệm với gia đình:
+ Sự thay đổi đó trước hết là do tác động của ngoại
cảnh, sự thay đổi nơi ngôi nhà Tràng ở. Không còn
cái bừa bộn, bẩn thỉu, mà thay vào đó là sự ngăn nắp,
gọn gàng, sạch sẽ: nhà cửa, sân vườn hôm nay đều
được quét tước, thu dọn sạch sẽ gọn gàng. Mấy chiếc
quần áo rách như tổ đỉa vắt khươm mươi niên ở một
góc nhà đã thấy đem ra sân hong. Hai cái ang nước
vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm
ắp. Đống rác mùn tung bành ngay lối đi đã hót sạch.
Nhận thấy sự thay đổi của tổ ấm từ đôi bàn tay của
người mẹ tần tảo và của người vợ đảm đang, trong
Tràng bỗng dưng dấy lên một tình cảm rất tự nhiên
ấm áp: bỗng nhiên hắn thấy hắn thương yêu và gắn
bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Một nguồn vui
sướng, phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng. Bây
giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có
bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này. Nhà văn
đã cho người đọc nhìn thấy rõ ràng toàn bộ tâm trạng
với những ngõ ngách sâu kín của nhân vật Tràng.
+ Khung cảnh giản đơn song yên ấm, hạnh phúc của
gia đình vừa mang đến cho anh những cảm xúc nhân
văn của con người, vừa dấy lên trong anh sự tự
nguyện đóng góp công sức của mình để vun đắp cho
tổ ấm. Không còn là sản phẩm của sự xô đẩy từ hoàn
cảnh, không còn là một anh Tràng thờ ơ, vô tâm,
sống hôm nay mà không biết đến ngày mai. Sau khi
lấy vợ, sau khi cảm nhận được không khí gia đình,
Tràng đã có cả tâm thế, có cả những dự định, kế
hoạch để xây dựng hạnh phúc gia đình. Như vậy,
anh đã thực sự trở thành một người đàn ông đầy tinh
thần trách nhiệm, không chỉ biết đón nhận hạnh phúc
do mẹ và vợ đem lại mà còn biết chủ động tạo dựng
và gìn giữ hạnh phúc gia đình.
=> Không có những biến cố ly kì, giật gân nhưng
những dòng văn nhẹ nhàng của Kim Lân viết về sự
biến đổi của Tràng trước và sau khi lấy vợ thực sự
xúc động và hấp dẫn vì đằng sau sự thay đổi của
Tràng chính là sức mạnh, là giá trị của tình người. Nó
đã nâng đỡ những thân phận khốn khổ như Tràng để
đưa họ chạm đến những tình cảm, giá trị nhân văn của con người.
d. Đánh giá về nhân vật Tràng trong đoạn trích
- Tràng tuy nghèo khổ bất hạnh nhưng luôn khát
khao tinh yêu hạnh phúc, có ý thức trách nhiệm và có dư cảm đổi đời.
- Thể hiện tư tưởng chủ đề tác phẩm, tinh cảm của
nhà văn với những người nghèo khổ, khẳng định tài
năng miêu tả tâm lý nhân vật của Kim Lân .
- Nghệ thuật diễn tả tâm trạng nhân vật cụ Tứ
+ Ngôn ngữ nhân vật :gần gui ,mộc mạc, là lời ăn
tiếng nói hằng ngày của người nông dân đồng bằng
Bắc Bộ . + Tác giả đi sâu diễn tả nội tâm nhân vật:
tâm lý của cụ Tứ lên phức tạp theo chiều gấp khúc,
phù hơp với nỗi niềm trắc ẩn trong chiều sâu riêng
của người già và từng trải .
+ Đặt nhân vật vào tinh huống truyện độc đáo.
3. Tấm - Tấm lòng yêu thư ơng con người sâu sắc: thấu hiểu, lòng
xót thương cho tình cảnh thê thảm của phận người của
nghèo khổ, hèn mọn trong nạn đói; trân trọng, nâng nhà
niu vẻ đẹp của tình người và khát khao tổ ấm gia
văn đối đình của những người dân nghèo trước sự vây bủa với của cái đói, cái chết.
những - Tấm lòng của nhà văn dành cho người dân nghèo số
góp phần quan trọng làm nên chiều sâu nhân đạo cho phận
tác phẩm; khẳng định phong cách nghệ thuật và vị trí nghèo
của Kim Lân trong nền văn học dân tộc. khổ,
- Có được giá trị nhân đạo này là bởi Kim Lân có sự bất
gắn bó ân tình sâu nặng với người nông dân trong hạnh
những tháng ngày khốn khó nhất trong tác phẩm III.
Thông qua đoạn trích trên, ta thấy nghệ thuật miêu tả tâm lí KB
nhân vật đặc sắc của nhà văn Kim Lân. Với những ngôn từ
mộc mạc, giản dị dậm chất nông thôn có thêm sự gia công sáng
tạo của nhà văn. Cùng lối kể truyện hấp dẫn sinh động giúp
chúng ta hiểu thêm phần nào về nhân vật Tràng. Một người
nông dân tuy sống trong hoàn cảnh nghèo khó, khổ cực nhưng
chưa bao giờ từ bỏ mơ ước về một cuộc sống hạnh phúc sau
này. Đó chính là tư tưởng nhân đạo được nhà văn khéo léo lồng ghép vào trong tác phẩm.