SỞ GD - ĐT THANH HÓA TRƯỜNG THPT LÊ VĂN HƯU
ĐỀ CHÍNH THỨC
ĐỂ KIỂM TRA GIỮA KỲ I NĂM HỌC 2025 -2026
Môn Ngữ văn, Lớp 12
Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian phát đề) (Đề thi gồm: 01 trang, 07
câu)
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:
MẸ
Cành bàng thả là heo may
Mẹ gảy, cải dáng khỏ gầy cảnh tre
Gót chai nứt nẻ đông hè
Ruộng sâu bầm mãi đã tỏe ngón chân
Mẹ ngồi và áo trước sân
Và bao mong ước, tay sản mũi kim
Bát canh đằng lá chân chim
Lẫn vài con tép mẹ tìm dành con...
(Trích "Mẹ", Nguyễn Ngọc Oánh, "100 bài thơ Việt Nam hay nhất thế kỉ XX",
Trung tâm Văn hoá doanh nhân và NXB Giáo dục, 2007
Câu 1: Xác định thể thơ của đoạn trích
Câu 2. Những từ ngữ nào gợi hình dáng người mẹ nghèo trong đoạn thơ?
Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ trong các dòng thơ sau: Cánh bàng
thả lá heo may Mẹ gầy cái dáng khô gây cành tre
Câu 4. Anh/chị hiểu nội dung hai dòng thơ sau như thế nào ? Mẹ ngồi và áo trước
sân Và bao mong ước tay sẵn mũi kim
Câu 5. Thông điệp anh/chị tâm đắc nhất qua đoạn thơ là gì? Nêu lí do chọn thông
điệp đó
II. VIẾT (6,0 điểm)
Anh/ Chị hãy viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai đoạn trích trong bài thơ
“Bếp quê” của tác giả Nguyễn Giang San và “Mẹ” của tác giả Nguyễn Ngọc Oánh
ở phần Đọc hiểu.
BÉP QUÊ
“Mẹ ngồi nhóm bếp là dừa
Khói lên mây trắng cho vừa hoàng hôn
Bếp quê nào có nghèo hơn
Chắt chiu mẹ giữ yêu thương từng ngày.
Nhọc nhằn hằn dấu tay chai
Mẹ qua trăm đắng nghìn cay cuộc đời
Cho môi con thắm nụ cười
Theo năm tháng lớn lên rồi... con xa!".
(Trích “Bếp quê”, Nguyễn Giang San, dẫn theo https://thotre.com, thứ sáu
22/11/2013)
Chú thích:
*Nguyễn Giang San (Sinh năm 1983) quê ở Đồng Tháp, được được xem là nhà
thơ thuộc thế hệ 8x nhiều triển vọng của tỉnh nhà và khu vực đồng bằng sông Cửu
Long. Tác phẩm của Nguyễn Giang San đậm chất trữ tình và sâu lắng. Bếp Quê
được viết năm 2013 - Đạt giải nhì trong cuộc thi viết thơ hay về mẹ do Báo Vũng
Tàu Chủ Nhật tổ chức.
*Nguyễn Ngọc Oánh (Sinh năm 1937), quê ở Nghệ An, hiện thường trú tại Hà
Nội, Nội. Ông có sở trường về thơ ngắn. Những bài tứ tuyệt, thơ hai câu và thơ lục
bát của ông viết nhiều và khá thành công. Cái độc đáo thơ ông không nằm ở sự cầu
kỳ câu chữ, hay trong những ý tưởng tìm tòi bí hiểm, mà nằm ở chính những rung
động trong cuộc sống thường ngày. Bài thơ Mẹ được tác giả viết năm 1994.

Preview text:

SỞ GD - ĐT THANH HÓA TRƯỜNG THPT LÊ VĂN HƯU ĐỀ CHÍNH THỨC
ĐỂ KIỂM TRA GIỮA KỲ I NĂM HỌC 2025 -2026
Môn Ngữ văn, Lớp 12
Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian phát đề) (Đề thi gồm: 01 trang, 07 câu)
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu: MẸ Cành bàng thả là heo may
Mẹ gảy, cải dáng khỏ gầy cảnh tre
Gót chai nứt nẻ đông hè
Ruộng sâu bầm mãi đã tỏe ngón chân
Mẹ ngồi và áo trước sân
Và bao mong ước, tay sản mũi kim
Bát canh đằng lá chân chim
Lẫn vài con tép mẹ tìm dành con...
(Trích "Mẹ", Nguyễn Ngọc Oánh, "100 bài thơ Việt Nam hay nhất thế kỉ XX",
Trung tâm Văn hoá doanh nhân và NXB Giáo dục, 2007
Câu 1: Xác định thể thơ của đoạn trích
Câu 2. Những từ ngữ nào gợi hình dáng người mẹ nghèo trong đoạn thơ?
Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ trong các dòng thơ sau: Cánh bàng
thả lá heo may Mẹ gầy cái dáng khô gây cành tre
Câu 4. Anh/chị hiểu nội dung hai dòng thơ sau như thế nào ? Mẹ ngồi và áo trước
sân Và bao mong ước tay sẵn mũi kim
Câu 5. Thông điệp anh/chị tâm đắc nhất qua đoạn thơ là gì? Nêu lí do chọn thông điệp đó II. VIẾT (6,0 điểm)
Anh/ Chị hãy viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai đoạn trích trong bài thơ
“Bếp quê” của tác giả Nguyễn Giang San và “Mẹ” của tác giả Nguyễn Ngọc Oánh ở phần Đọc hiểu. BÉP QUÊ
“Mẹ ngồi nhóm bếp là dừa
Khói lên mây trắng cho vừa hoàng hôn
Bếp quê nào có nghèo hơn
Chắt chiu mẹ giữ yêu thương từng ngày.
Nhọc nhằn hằn dấu tay chai
Mẹ qua trăm đắng nghìn cay cuộc đời
Cho môi con thắm nụ cười
Theo năm tháng lớn lên rồi... con xa!".
(Trích “Bếp quê”, Nguyễn Giang San, dẫn theo https://thotre.com, thứ sáu – 22/11/2013) Chú thích:
*Nguyễn Giang San (Sinh năm 1983) quê ở Đồng Tháp, được được xem là nhà
thơ thuộc thế hệ 8x nhiều triển vọng của tỉnh nhà và khu vực đồng bằng sông Cửu
Long. Tác phẩm của Nguyễn Giang San đậm chất trữ tình và sâu lắng. Bếp Quê
được viết năm 2013 - Đạt giải nhì trong cuộc thi viết thơ hay về mẹ do Báo Vũng
Tàu Chủ Nhật tổ chức.
*Nguyễn Ngọc Oánh (Sinh năm 1937), quê ở Nghệ An, hiện thường trú tại Hà
Nội, Nội. Ông có sở trường về thơ ngắn. Những bài tứ tuyệt, thơ hai câu và thơ lục
bát của ông viết nhiều và khá thành công. Cái độc đáo thơ ông không nằm ở sự cầu
kỳ câu chữ, hay trong những ý tưởng tìm tòi bí hiểm, mà nằm ở chính những rung
động trong cuộc sống thường ngày. Bài thơ Mẹ được tác giả viết năm 1994.