Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn 8 năm 2023 - 2024 sách Chân trời sáng tạo - Đề 5

UBND ……………..
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
MA TRẬN VÀ BẢNG ĐẶC TẢ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
MÔN NGỮ VĂN LỚP 8
Năm học 2023 – 2024 1/ Khung ma trận Nội dung/
Mức độ nhận thức Kĩ Tổng TT Đơn vị kiến Nhận biết Thông hiểu Vận dụng năng % điểm thức TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL 1 Đọc Đoạn trích: 0 2 0 2 0 2 60 hiểu
“Niềm tin” Nghị luận về vấn đề học 2 Viết sinh với văn 0 1* 0 1* 0 2 40 hóa giao thông Tổng 0 30 0 30 0 40 Tỉ lệ % 30% 30% 40% 100% Tỉ lệ chung 60% 40% 2/ Bảng đặc tả Số câu hỏi
theo mức độ nhận thức Nội dung/ Chương/ TT Đơn vị kiến
Mức độ đánh giá Chủ đề Nhận Thông Vận thức biết hiểu dụng 1 Đọc hiểu Đoạn trích: Nhận biết: 2 TL 2 TL 1 TL “Niềm tin”
- Nhận biết được thể loại của đoạn trích.
- Nhận biết được yếu tố Hán Việt.
- Nhận biết bằng chứng có trong đoạn trích. Thông hiểu:
- Hiểu được luận đề của đoạn trích.
- Hiểu được luận điểm của đoạn trích.
- Hiểu được nghĩa của yếu tố Hán Việt. Vận dụng:
- Từ vấn đề nghị luận rút ra bài học cho bản thân. 2 Viết
Nghị luận về Nhận biết: vấn đề học
- Nhận biết được yêu cầu
sinh với văn của đề về kiểu văn bản. hóa giao Thông hiểu: thông.
- Hiểu được cách triển khai
bài văn nghị luận. Vận dụng:
- Viết được một bài văn 1 TL*
nghị luận, ngôn ngữ trong
sáng, giản dị, lý lẽ hợp lý,
chặt chẽ có sử dụng bằng
chứng rõ ràng và liên hệ đến bản thân.
- Có sự sáng tạo về dùng
từ, diễn đạt bằng lời văn. Tổng 2 TL 2 TL 2 TL Tỉ lệ % 30 30 40 Tỉ lệ chung 60 40
ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I
MÔN NGỮ VĂN LỚP 8 NĂM HỌC 2023 - 2024 Thời gian: 90 phút
(Không kể thời gian phát đề)
I. ĐỌC HIỂU (6.0 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: NIỀM TIN
[…] (1) “Người trẻ bây giờ thường làm ra vẻ rất tự tin, nhưng niềm tự tin của
họ thật đơn điệu. Chỉ vì kiến thức của họ được một ngôi trường danh tiếng xác nhận
qua bằng cấp, tài nói năng cúa họ mang lại nhiều mối quan hệ tốt, vóc dáng cao ráo
cúa họ được nhiều người để ý, hay chỉ vì quần áo của họ thuộc hàng hiệu đắt tiền là
họ đã tràn đầy tự tin và vênh mặt trước mọi người. Thật tội nghiệp! Những kẻ chỉ
thấy được giá trị của mình qua sự công nhận hời hợt của người khác thì phải đành
chấp nhận thường xuyên lạc mất cái tôi linh thiêng của mình thôi. Vì nhận xét và tình
cảm của người khác cũng rất vô thường, luôn biến đổi. Huống chi, khi ta chỉ tập trung
vào những điểm chỉ đem lại cảm xúc yêu thích từ kẻ khác trong nhất thời thì thế nào
ta cũng sẽ bỏ bê những giá trị sâu sắc bên trong. Sống giữa cuộc đời đầy biến động
này mà lại thiếu đi những đức tính quan trọng như bình tĩnh, nhẫn nại, khiêm cung,
bao dung, lạc quan, uyển chuyển...thì làm sao ta đứng vững được?
(2) Cho nên tin vào chính mình là tin vào tài năng và cả đức hạnh của mình
nữa. Tài năng không chỉ để kiếm được nhiều tiền hay khiến người khác ngưỡng mộ,
mà còn phải đem tới nhiều an vui cho chính mình và những người thân sống bên
cạnh. Tài năng mà không có đức hạnh, chỉ để phục vụ cho cái tôi ích kỷ bé nhỏ của
mình thôi thì tài năng ấy sớm muộn gì cũng sẽ đưa ta đến chỗ hủy diệt vì sự chủ quan
và kiêu ngạo. Đức hạnh mà không có tài năng thì tuy không làm nên sự nghiệp lớn
hay không giúp đỡ được nhiều người về phương diện vật chất, nhưng chính đức hạnh
mới đem lại giá trị bình an và hạnh phúc bền vững trong tâm hôn. Khi ta có bình an
và hạnh phúc thật sự, tự nó sẽ tỏa chiếu đến mọi người xung quanh qua thái độ sông
của mình. Điều ấy không nhất thiết phải có nhiều tài năng mới làm được. Hãy bình
tâm nhìn lại! Đừng mê mải chạy theo xu hướng chung nữa. Hãy quay về khơi dậy
giá trị chân thật của mình để vững tin đi tới.” […]
(Trích Hiều về trái tim – NXB Tổng hợp TPHCM, 2019)
Câu 1. (1.0 điểm) Em hãy xác định thể loại và nêu luận đề của đoạn ngữ liệu trên.
Câu 2. (1.0 điểm) Xác định một yếu tố Hán Việt (thông dụng) và cho biết nghĩa của
yếu tố Hán Việt đó trong câu in đâm.
Câu 3. (1.0 điểm) Tìm hai bằng chứng được tác giả sử dụng trong đoạn (1) của ngữ liệu.
Câu 4. (1.0 điểm) Em hãy nêu luận điểm của đoạn (2) của ngữ liệu.
Câu 5. (2.0 điểm) Từ vấn đề nghị luận của đoạn ngữ liệu, em rút ra được bài học gì
cho bản thân mình? Viết đoạn văn từ 4 đến 6 dòng trình bày câu trả lời của em.
II. LÀM VĂN (4.0 điểm)
Văn hóa giao thông là một trong những vấn đề nóng của xã hội trong bất kì giai
đoạn phát triển nào của đất nước, việc thực hiện văn hóa giao thông là trách nhiệm
của toàn dân nói chung và học sinh nói riêng. Em hãy viết bài văn nghị luận trình bày
suy nghĩ của mình về vấn đề: “Học sinh với văn hóa giao thông”. Hết Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 6.0 1
Thể loại: văn nghị luận (0.5 điểm) 1.0
Luận đề: Niềm tin vào bản thân không chỉ là sự tự tin về tài năng hay
vật chất mình có mà còn cần phải có những đức tính khác và sự đức hạnh. (0.5 điểm) 2 HS nêu được: 1.0
Yếu tố Hán Việt: bình hoặc tâm trong từ Hán Việt bình tâm (0.5)
Nghĩa của yếu tố Hán Việt: (0.5) - bình: sự yên ổn - tâm: lòng 3 HS nêu được: 1.0
- Chỉ vì kiến thức của họ được một ngôi trường danh tiếng xác nhận qua
bằng cấp, tài nói năng cúa họ mang lại nhiều mối quan hệ tốt, vóc dáng
cao ráo cúa họ được nhiều người để ý, hay chỉ vì quần áo của họ thuộc
hàng hiệu đắt tiền là họ đã tràn đầy tự tin và vênh mặt trước mọi người.
Học sinh có thể chép lại ngữ liệu hoặc liệt kê từng ý, ít nhất 2 bằng chứng. 4 HS nêu được: 1.0
- Tin vào chính mình không phải là dựa dẫm, ỷ lại vào tài năng của bản
thân mà còn phải có đức hạnh. Vì chính đức hạnh mới đem lại được
bình an và hạnh phúc thật sự cho bản thân.
Học sinh trả lời được 1 ý được 0.75. Học sinh chép lại câu trong đoạn
ngữ liệu không cho điểm. 5 HS nêu được:
- Tự tin là tốt nhưng cần phải biết khiêm nhường và rèn luyện những
phẩm chất khác cho bản thân.
- Không nên vì tài năng được khen ngợi mà trở nên kiêu ngạo, khinh chê người khác…
- Phải rèn luyện, trau dồi cả kiến thức, tài năng và phẩm chất, đức hạnh
để trở thành con người có ích cho gia đình, xã hội…
(Học sinh nêu được ít nhất 2 ý; Trừ 0.25 điểm bố cục, chấp nhận cách
diễn đạt khác) II VIẾT 4.0
A. Hình thức và kỹ năng (1.0 điểm) 1.0
a. Đảm bảo đúng cấu trúc bài văn nghị luận về …. (0.25)
b. Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. (0.25) c. Bố cục mạch lạc (0.25) d. Sáng tạo. (0.25)
B. Nội dung: 3.0 điểm 3.5 * Mở bài (0.5 điểm)
- Nêu vấn đề cần bàn luận (0.25 điểm).
- Nêu ý kiến đối với vấn đề cần bàn luận (0.25 điểm). 0.5 * Thân bài (2.0 điểm)
1. Giải thích từ ngữ, ý kiến cần bàn luận (0.25 điểm)
Giao thông là hoạt động di chuyển, đi lại của con người từ nơi này sang
nơi khác bằng nhiều hình thức như: đường bộ, đường thủy, hàng
không… văn hóa là là tri thức, kiến thức khoa học; là trình độ cao trong
sinh hoạt xã hội, biểu hiện của văn minh… Văn hóa giao thông là ý
thức, thái độ, hành vi của mọi người khi tham gia giao thông theo các
chuẩn mực của xã hội về lẽ phải, cái đẹp, cái thiện của người tham gia giao thông… 2. Bàn luận (1.25 điểm) 2.0
- Khẳng định vấn đề cần bàn luận và nhấn mạnh ý kiến (0.25 điểm):
+ Vấn đề cần bàn luận: để xây dựng xã hội văn minh, phát triển, học
sinh cần có văn hóa khi tham gia giao thông ở mọi lứa tuổi.
+ Ý kiến: hoàn toàn đồng tình với việc học sinh cần có văn hóa khi tham
gia giao thông ở mọi lứa tuổi.
- Lí lẽ và bằng chứng (1.0 điểm):
+ Lí lẽ 1: văn hóa giao thông là điều kiện tiên quyết bảo vệ mạng sống
của người tham gia giao thông… (0.25 điểm).
+ Bằng chứng: phó chủ tịch ủy ban an toàn giao thông quốc gia khuất
việt hùng cho biết trong 6 tháng đầu năm 2023, toàn quốc xảy ra 4.970
vụ tai nạn giao thông, làm chết 2.865 người, bị thương 3.471 người,… (0.25 điểm).
+ Lí lẽ 2: thực hiện tốt văn hóa giao thông, chúng ta đang góp phần xây
dựng một xã hội văn minh, đẩy mạnh sự phát triển của đất nước… (0.25 điểm).
+ Bằng chứng 2: theo thống kê, trong vòng 10 năm qua, tốc độ tăng
trưởng trên khá cao so với chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế chung 7,5% mà
đảng và chính phủ đề ra. Ở Bình Dương, hơn 1 năm nay, anh Lê Anh
Tuấn ban ngày đi chở hàng, ban đêm sử dụng xe của gia đình cùng thành
viên đội SOS hỗ trợ đưa người bị tai nạn giao thông đến bệnh viện cấp cứu… (0.25 điểm).
3. Vai trò của học sinh (0.5 điểm) 0.5
Học sinh là thế hệ quyết định sự phát triển của đất nước, các em cần có
sự hiểu biết đúng đắn, cần thiết về văn hóa giao thông. Không chỉ là
thực hiện đúng luật giao thông mà học sinh phải hình thành những suy
nghĩ, hành động tốt đẹp khi tham gia giao thông… * Kết bài (0.5 điểm)
- Khẳng định lại vấn đề (0.25 điểm).
- Nêu bài học (0.25 điểm).
(Lưu ý: Học sinh viết đoạn văn - 0,5 điểm bố cục)
Trân trọng sự sáng tạo của học sinh.