-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Đồ án tốt nghiệp - An toàn thông tin Học viện kỹ thuật mật mã đề tài "Tìm hiểu và triển khai trung tâm giám sát an toàn mạng trên nền tảng WAZUH"
Đồ án tốt nghiệp - An toàn thông tin Học viện kỹ thuật mật mã đề tài "Tìm hiểu và triển khai trung tâm giám sát an toàn mạng trên nền tảng WAZUH" giúp sinh viên tham khảo và phục vụ nhu cầu học tập của mình
Đồ án tốt nghiệp - An toàn thông tin 2 tài liệu
Học viện kỹ thuật mật mã 206 tài liệu
Đồ án tốt nghiệp - An toàn thông tin Học viện kỹ thuật mật mã đề tài "Tìm hiểu và triển khai trung tâm giám sát an toàn mạng trên nền tảng WAZUH"
Đồ án tốt nghiệp - An toàn thông tin Học viện kỹ thuật mật mã đề tài "Tìm hiểu và triển khai trung tâm giám sát an toàn mạng trên nền tảng WAZUH" giúp sinh viên tham khảo và phục vụ nhu cầu học tập của mình
Môn: Đồ án tốt nghiệp - An toàn thông tin 2 tài liệu
Trường: Học viện kỹ thuật mật mã 206 tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Tài liệu khác của Học viện kỹ thuật mật mã
Preview text:
Chương 1. Giám sát an toàn thông tin trong mạng máy
tính.........................1
1.1. Tổng quan về tình hình ATTT trong mạng máy tính hiện nay......................1
1.2. Nhu cầu việc xây dựng Trung tâm điều hành ATTT SOC............................3
1.3. Trung tâm điều hành ATTT SOC..................................................................4
1.3.1. Khái niệm trung tâm điều hành ATTT SOC.......................................4
1.3.2. Nguyên lý hoạt động của Trung tâm điều hành ATTT SOC..............5
1.3.3. Đối tượng, phạm vi giám sát của Trung tâm điều hành ATTT SOC5
1.4. Một số sản phẩm giám sát ATTT................................................................10
1.4.1. SIEMonster......................................................................................11
1.4.2. ELK Stack.........................................................................................11
1.4.3. OSSIM..............................................................................................12
1.4.4. Security Onion.................................................................................12
1.4.5. IBM QRadar SIEM..........................................................................13
1.4.6. HP ArcSight SIEM...........................................................................13
1.5. Lợi ích của việc xây dựng Trung tâm điều hành ATTT SOC......................14
1.6. Kết luận chương 1.......................................................................................14
Chương 2. Hệ thống giám sát an toàn thông tin wazuh.................................15
2.1. Giới thiệu về Wazuh....................................................................................15
2.2. Kiến trúc của Wazuh...................................................................................16
2.3. Phương thức liên lạc và luồng dữ liệu.........................................................17
2.3.1. Liên lạc giữa Wazuh agent và Wazuh server...................................18
2.3.2. Liên lạc giữa Wazuh và Elastic........................................................18
2.4. Các thành phần chính trong Wazuh.............................................................18
2.4.1. Wazuh server....................................................................................18
2.4.2. Wazuh agent.....................................................................................20
2.4.3. Elastic Stack.....................................................................................21
2.5. Luật trong Wazuh........................................................................................22
2.5.1. Các cấp độ luật của Wazuh..............................................................22
2.5.2. Phân loại luật..................................................................................26
2.6. Khả năng của Wazuh...................................................................................27
2.6.1. Phân tích bảo mật............................................................................27
2.6.2. Phát hiện xâm nhập.........................................................................27
2.6.3. Phân tích dữ liệu nhật ký.................................................................27
2.6.4. Giám sát toàn vẹn tệp......................................................................28
2.6.5. Phát hiện lỗ hổng.............................................................................28
2.6.6. Đánh giá cấu hình...........................................................................28
2.6.7. Ứng phó sự cố..................................................................................28
2.6.8. Tuân thủ quy định............................................................................29 i
2.6.9. Giám sát an ninh cloud....................................................................29
2.6.10.Bảo mật Containers.........................................................................29
2.7. Kết luận chương 2.......................................................................................30
Chương 3. Xây dựng trung tâm điều hành an toàn thông tin dựa trên nền
tảng wazuh.........................................................................................................31
3.1. Cơ sở lý thuyết xây dựng Trung tâm điều hành ATTT SOC.......................31
3.1.1. Nền tảng Trung tâm điều hành ATTT SOC......................................31
3.1.2. Đề xuất tiêu chí xây dựng SOC........................................................33
3.1.3. Đề xuất các bước xây dựng Trung tâm điều hành ATTT SOC.........37
3.1.4. Xây dựng các thành phần cơ bản của SOC.....................................39
3.2. Tích hợp wazuh trong trung tâm giám sát ATTT SOC...............................49
3.3. Thử nghiệm.................................................................................................52
3.3.1. Xây dựng hệ thống...........................................................................52
3.3.2. Kịch bản 01......................................................................................53
3.3.3. Kịch bản 02......................................................................................56
3.3.4. Kịch bản 03......................................................................................63
3.4. Kết luận chương 3.......................................................................................68
Kết luận..............................................................................................................69
Tài liệu tham khảo.............................................................................................70
Phụ lục................................................................................................................72 ii
DANH MỤC KÍ HIỆU VÀ VIẾT TẮT ATTT An toàn thông tin CIS Center of Internet Security CNTT Công nghệ thông tin CVE
Common Vulnerabilities and Exposures EDR
Endpoint Detection and Response EPS Events Per Second HIDS
Host-based Intrusion Detection System IDS Intrusion Detection System NAC Network Access Control OVAL
Open Vulnerability Assesment Language PAM Privileged Access Management SOAR
Security Orchestration, Automation, and Response SOC Security Operations Center TSLCD
Truyền số liệu chuyên dụng TT&TT
Thông tin và truyền thông TTDL Trung tâm dữ liệu XCCDF
Extensible Configuration Checklist Description Format iii DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1.1 Nguyên lý hoạt động của SOC...............................................................5
Hình 2.1 Mô tả về chức năng của hệ thống Wazuh.............................................15
Hình 2.2 Các nền tảng chính trong wazuh..........................................................15
Hình 2.3 Kiến trúc tổng quát...............................................................................17
Hình 2.4 Kiến trúc wazuh triển khai trên diện rộng............................................17
Hình 2.5 Kiến trúc luồng dữ liệu.........................................................................17
Hình 2.6 Quy trình xử lý dữ liệu trên wazuh server............................................19
Hình 2.7 Quy trình xử lý dữ liệu trên wazuh agent.............................................20
Hình 3.1 Yếu tố quan trọng trong SOC...............................................................31
Hình 3.2 Các bước xây dựng trung tâm điều hành ATTT SOC..........................37
Hình 3.3 Thành phần cơ bản của trung tâm điều hành ATTT SOC....................40
Hình 3.4 Mô hình hạ tầng mạng trung tâm điều hành ATTT SOC.....................40
Hình 3.5 Thành phần của hệ thống giám sát tập trung........................................43
Hình 3.6 Mô hình triển khai hệ thống sử dụng wazuh........................................51
Hình 3.7 Mô hình thử nghiệm.............................................................................53
Hình 3.8 Dashboard lỗ hổng hệ thống.................................................................55
Hình 3.9 Log của một lỗ hổng được phát hiện....................................................55
Hình 3.10 Thông tin JSON của lỗ hổng..............................................................56
Hình 3.11 Đăng ký nhận API của Virus Total miễn phí......................................56
Hình 3.12 Tạo file trong thư mục........................................................................57
Hình 3.13 Thông tin hiển thị việc thêm file trên dashboard (1)..........................58
Hình 3.14 Thông tin hiển thị việc thêm file trên dashboard (2)..........................58
Hình 3.15 Log thêm file được ghi lại trên hệ thống............................................59
Hình 3.16 Nội dung dữ liệu được viết trong file.................................................59
Hình 3.17 Virus Total tự động kiểm tra mã độc trong file mới được thêm.........60
Hình 3.18 Sửa nội dung tệp tin............................................................................60
Hình 3.19 Thông tin về việc thay đổi nội dung file............................................61
Hình 3.20 Thêm thư mục chứa mã độc...............................................................61
Hình 3.21 Virus Total tự động phát hiện mã độc trong thư mục mới thêm.........62
Hình 3.22 Kiểm tra thông tin trên Virus Total.....................................................63
Hình 3.23 Kiểm tra kết nối mạng giữa máy Attacker và ubuntu agent...............65 iv
Hình 3.24 Thực hiện SSH từ máy Attacker đến máy agent................................65
Hình 3.25 Thực hiện giả định tấn công SSH brute force....................................66
Hình 3.26 Attacker thực hiện ping đến agent......................................................66
Hình 3.27 Attacker SSH đến agent......................................................................67
Hình 3.28 Log ghi lại trên agent..........................................................................67
Hình 3.29 Log của thông tin chặn IP của Attacker..............................................67
Hình 3.30 Kết nối máy Attacker và agent khi hết thời gian chặn.......................68
Hình 3.31 Log trên dashboard về việc bỏ chặn IP của Attacker.........................68
Hình 3.32 Thêm windows agent..........................................................................76
Hình 3.33 Sinh khóa chia sẻ trước của windows agent.......................................76
Hình 3.34 Đăng ký, kết nối đến wazuh server....................................................77
Hình 3.35 Xác nhận kết nối đến wazuh server....................................................77
Hình 3.36 Thêm ubuntu agent.............................................................................77
Hình 3.37 Sinh khóa chia sẻ trước của ubuntu agent..........................................78
Hình 3.38 Thêm key để kết nối với wazuh server...............................................78
Hình 3.39 Xác nhận kết nối đến wazuh server....................................................78 v DANH MỤC BẢ
Bảng 2.1 Các cấp độ luật trong Wazuh...............................................................22
YBảng 3.1 Danh mục thiết bị trong trung tâm điều hành ATTT SOC…………...48
Bảng 3.2 Cấu hình máy ảo thử nghiệm...............................................................53 vi LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đồ án tốt nghiệp này, em đã nhận được sự giúp
đỡ tận tình của cán bộ hướng dẫn là ThS. Cao Minh Tuấn – Giảng viên Khoa An
toàn thông tin Học viện Kỹ thuật Mật mã.
Đồng thời, em xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô trong Học viện Kỹ thuật
Mật mã đã truyền đạt cho em những kiến thức từ cơ bản đến nâng cao suốt năm
năm học giúp em có được những kiến thức cơ bản để em có thể hoàn thành được đồ án này.
Em xin gửi lời cảm ơn tới các anh chị trong Trung tâm An ninh mạng –
Bkav đã nhiệt tình chia sẻ kiến thức giúp em học hỏi được rất nhiều trong quá
trình học tập và làm việc.
Do thời gian nghiên cứu và làm việc trong lĩnh vực an ninh mạng còn hạn
chế, vậy nên chắc chắn sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót khi thực hiện đồ
án, em rất mong nhận được sự góp ý từ thầy cô để có thể hoàn thiện tốt hơn đồ án của mình.
Và cuối cùng em muốn gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè, người
thân đã quan tâm, góp ý và giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu,
những điều kiện tốt nhất để em hoàn thành đồ án tốt nghiệp này.
Em xin chân thành cảm ơn!
SINH VIÊN THỰC HIỆN ĐỒ ÁN Nguyễn Anh Phan LỜI NÓI ĐẦU
Cùng với sự bùng nổ của internet và cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo nên
một xã hội toàn cầu, nơi mà mọi người có thể tương tác và liên lạc với nhau một
cách nhanh chóng và hiệu quả. Thật không thể phủ nhận được vai trò của internet
trong nhiều phương diện cuộc sống hàng ngày từ thương mại đến giải trí, văn hóa, vii
xã hôi và giáo dục… phục vụ cho tiến trình phát triển đất nước bềṇ vững. Nhưng
thực tế trong những năm qua, tình hình an ninh mạng trên thế giới diễn biến phức
tạp và diễn ra nhiều cuộc tấn công có quy mô lớn. Mục tiêu của các cuộc tấn công
mạng rất đa dạng từ những thông tin cá nhân, những thông tin về kinh doanh đến
những mục tiêu chính trị với tầm ảnh hưởng lớn tới nhiều quốc gia trên thế giới.
Trước sự leo thang của các cuộc tấn công mạng đòi hỏi sự ra đời của những
đơn vị chuyên môn, có khả năng xử lý nhanh các sự cố và giám sát liên tục để
phát hiện bất thường dù là nhỏ nhất. Mô hình Trung tâm điều hành ATTT SOC là
nơi xây dựng các giải pháp tổng thể nhằm ứng phó với các cuộc tấn công được
lên kế hoạch kỹ lưỡng.
Trung tâm điều hành ATTT SOC sẽ giúp các cơ quan tổ chức theo dõi,
giám sát những nguy cơ, rủi ro 24/7, từ đó phát hiện sớm các lỗ hổng, các cuộc
tấn công để chủ động ứng phó. Trung tâm thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn như
NIDS, HIDS, raw log,....để có thể phân tích, tương quan dữ liệu từ đó đưa ra cảnh
báo ngay khi xuất hiện nguy cơ về cuộc tấn công như có lưu lượng truy cập bất
thường, có kết nối trái phép vào máy chủ hay hành vi dò quét trong mạng. Chính
vì vậy, các kết nối với máy chủ mã độc, các cuộc tấn công web hay DDoS, APT
đã bị chặn đứng khi mới chỉ là nguy cơ.
Nhận thấy tầm quan trọng của việc xây dựng Trung tâm điều hành ATTT
SOC là sự tất yếu,cấp thiết để đảm bảo an toàn, an ninh thông tin của các cơ quan,
tổ chức.Vì vậy, em đã quyết định chọn đề tài “Tìm hiểu và triển khai trung tâm
giám sát an toàn mạng trên nền tảng Wazuh”, nhằm xây dựng trung tâm giám
sát tích hợp nguồn thu thập log từ các thiết bị. Từ đó có thể phân tích hành vi
người dùng cũng như có khả năng phát hiện các cuộc tấn công diễn ra trên một hay nhiều thiết bị.
SINH VIÊN THỰC HIỆN ĐỒ ÁN viii Nguyễn Anh Phan ix lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
1. GIÁM SÁT AN TOÀN THÔNG TIN TRONG MẠNG MÁY TÍNH
1. Tổng quan về tình hình ATTT trong mạng máy tính hiện nay
Trong những năm qua, tình hình ATTT trên thế giới diễn biến phức tạp và
diễn ra nhiều cuộc tấn công có quy mô lớn. Trung bình cứ mỗi phút trôi qua có
mộttrang web, hệ thống bị tin tặc chiếm quyền kiểm soát.
Từ năm 2010, nhà máy điện nguyên tử Busher và cơ sở làm giàu urani
Natanz đã bị mã độc phá hoại gây trì hoãn các hoạt động phát triển hạt nhân của
Iran trong nhiều tháng liền.Thủ phạm gây ra các vụ tấn công này là virus Stuxnet,
với cơ chế hoạt động cực kỳ phức tạp, khai thác thành công một số lỗ hổng chưa
hề biết đến trước đó. Sau vụ việc này, Iran đã phải loại bỏ gần 10001máy ly tâm
khiến chương trình hạt nhân của nước bị gián đoạn ít nhất một năm.
Giữa năm 2012 nhóm hacker mang tên “Cutting Sword of Justice” đã tấn
công vào hệ thống của công ty dầu mỏ Saudi Aramco (công ty chiếm 10% lượng
dầu mỏ của cả thế giới). Hacker đã gửi một email lừa đảo đến một nhân viên trong
công ty, nhân viên này đã bấm vào đường dẫn trong email này, từ đó hacker đã
xâm nhập vào hệ thống. Cuộc tấn công đã xoá và làm hỏng dữ liệu của khoảng
30.0002 máy tính của Saudi Aramco, khiến công ty này phải sử dụng máy đánh
chữ và máy fax để thực hiện các giao dịch.
Tháng 01/2015, các website của thủ tướng Angela Merkel và quốc hội Đức
bị tê liệt. Văn phòng của thủ tướng Đức xác nhận các website nói trên bị ngừng
hoạt động kể từ 9h sáng ngày 07/01/2015 3 . Một nhóm tin tặc tự xưng là
CyberBerkut tuyên bố đã tiến hành cuộc tấn công mạng này để phản đối chuyến
thăm của Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk tới Berlin. Đến tháng 05/2015,
nữ phát ngôn viên của Quốc hội Đức tiếp tục tuyên bố một nhóm hacker chưa rõ
danh tính đã cố gắng xâm nhập vào mạng dữ liệu của quốc hội.
1 Stuxnet Worm Attack on Iranian Nuclear Facilities, http://large.stanford.edu/courses/2015/ph241/holloway1/
2 Cyber Threat Research, https://cyberthreatresearch.wordpress.com/hacktivist-groups/cutting-sword-of-justice/
3 Cyberattack in Germany Shuts Down Official Sites,
https://www.nytimes.com/2015/01/08/world/europe/german-government-websites-shut-down-and-ukrainegroup- claims-responsibility.html 1 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
Tháng 07/2018, đại diện Bộ Y tế Singapore và Bộ Thông tin Truyền thông
nước này cho biết hệ thống dữ liệu của SingHealth, tổ chức bảo hiểm y tế lớn nhất
nước, đã bị tin tặc tấn công. Vụ tấn công đã tiếp cận và sao chép thông tin cá nhân
1,5 triệu 4 người dùng của SingHealth. Trong danh sách người dùng của
SingHealth bị rò rỉ thông tin cá nhân còn có thông tin của Thủ tướng Singapore
Lý Hiển Long. Đây là vụ tấn công mạng đánh cắp thông tin cá nhân nghiêm trọng
nhất ở Singapore từ trước đến nay.
Đối với Việt Nam, theo thông tin hãng an ninh mạng Kaspersky công bố
năm 2016, tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nước ta là nước có số người
dùng gặp sự cố máy tính cao nhất (chiếm 68%)5, điển hình là lây nhiễm mã độc
mã hóa tống tiền (ransomware).
Năm 2016 cũng là năm xảy ra cuộc tấn công vào các cảng hàng không quốc
tế của Việt Nam, đây là vụ tấn công APT nhắm vào các hệ thống thông tin quan
trọng của Việt Nam.Vào 13 giờ 46 phút ngày 29/07/2016 tại Cảng hàng không
quốc tế Tân Sơn Nhất và 16 giờ 7 phút tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, các
hệ thống máy tính làm thủ tục hàng không của Hãng Hàng không VietJet Air,
Vietnam Airline tại nhà ga quốc nội của sân bay Tân Sơn Nhất và hệ thống hiển
thị thông tin bao gồm màn hình thông tin chuyến bay, màn hình máy tính phục vụ
check-in tại quầy thủ tục của Vietnam Airline, hệ thống phát thanh tại nhà ga
khách T1 của sân bay Nội Bài bị tấn công xâm nhập phải dừng hoạt động. Tại
thời điểm này, hệ thống hiển thị các thông tin và phát ra âm thanh sai lệch về vấn
đề chủ quyền Biển Đông.Cùng thời điểm trên, website chính thức của Vietnam
Airline cũng bị tin tặc tấn công và thay đổi giao diện. Không những thế, tin tặc
còn để lại những công kích mang những nội dung bôi xấu Việt Nam, Philippines
và xuyên tạc về chủ quyền ở Biển Đông. Ngoài ra, tin tặc còn phát tán một bảng
4 Vụ tấn công mạng chấn động Singapore: đánh cắp thông tin cá nhân của 1,5 triệu người, trong đó có thủ tướng
Lý Hiển Long, https://cystack.net/
5 An ninh mạng tại Việt Nam năm 2014 đến năm 2017, https://securitybox.vn/391/an-ninh-mang-tai-viet- namnam-2014-den-nam-2017/ 2 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
danh sách ước tính hơn 400.0006 tài khoản hội viên Golden Lotus của Vietnam
Airlines. Trong danh sách này có đầy đủ thông tin cá nhân như ngày gia nhập,
điểm tích luỹ, ngày hết hạn…
Theo đánh giá của Bộ TT&TT vào tháng 4/2019 về an toàn thông tin năm
2018, đa số Bộ, ngành, địa phương (70%)7được xếp hạng Ctức là quan tâm triển
khai ATTT ở mức trung bình, 17% cơ quan được đánh giá triển khai ATTT ở mức
khá và 13% cơ quan dừng ở mức Dtức là mới bắt đầu quan tâm đến ATTT. Việc
dữ liệu quan trọng của tổ chức bị đánh cắp diễn ra thường xuyên và trong thời
gian ngắn, những sự cố này chỉ được phát hiện ra sau vài tháng thậm chí vài năm
sau. Như vậy việc bị đánh cắp dữ liệu quan trọng xảy ra rất nhanh và lại mất một
thời gian rất dài để phát hiện ra. Kết quả thống kê này cho thấy tầm quan trọng
cần phải có một hệ thống ứng phó an ninh hiệu quả, trong đó giám sát và ứng phó đóng vai trò cốt yếu.
2. Nhu cầu việc xây dựng Trung tâm điều hành ATTT SOC
Ngày nay, hoạt động tội phạm trên không gian mạng ngày càng gia tăng về
số vụ, thủ đoạn tấn công rất tinh vi gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế, ảnh
hưởng tới văn hóa, xã hội tuy nhiên hệ thống bảo mật thông tin lại chưa được đầu
tư bài bản, chưa có phương án hay giải pháp cụ thể để phòng ngừa, cảnh báo sớm
các cuộc tấn công mạng.Do vậy, giải pháp về Trung tâm điều hành an toàn thông
tin là hệ thống cần thiết, hỗ trợ tích cực cho các tổ chức, doanh nghiệp trong việc
giám sát và nâng cao trạng thái an ninh hệ thống mạng của mình, sẵn sàng phản
ứng với các sự cố có thể xảy ra.
Trong những năm gần đây, khi tần suất các cuộc tấn công mạng trên thế
giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng gia tăng ngày càng nhiều, mức độ nghiêm
trọng và tinh vi ngày càng cao, các biện pháp đảm bảo ATTT cũng được các tổ
chức, đơn vị chú ý và đầu tư bài bản hơn trước. Thay vì các giải pháp độc lập,
6 Sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất bị tin tặc tấn công, https://vnexpress.net/
7 Bộ TT&TT công bố xếp hạng an toàn thông tin mạng của các cơ quan, tổ chức nhà nước năm 2018, https://www.mic.gov.vn/ 3 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
chuyên biệt chỉ xử lý được một khía cạnh của cuộc tấn công, các cơ quan, tổ chức
bị thuyết phục bởi các giải pháp tổng thể, đa tầng, nhiều lớp nhằm phát hiện và
giải quyết triệt để các mối nguy hại chưa từng có tiền lệ. Trung tâm điều hành an
toàn thông tin SOC chính là một giải pháp tổng thể để theo dõi, giám sát và phân
tích các mối đe dọa đối với hệ thống mạng.
3. Trung tâm điều hành ATTT SOC
1. Khái niệm trung tâm điều hành ATTT SOC
Trung tâm điều hành ATTT SOC là nơi đội bảo mật thông tin chịu trách
nhiệm theo dõi và phân tích tư thế bảo mật của tổ chức một cách liên tục. Nhiệm
vụ của trung tâm là phát hiện, phân tích và ứng phó với các sự cố an ninh mạng
bằng cách sử dụng kết hợp giữa con người, các giải pháp công nghệ và một bộ
quy trình mạnh mẽ. SOC hoạt động giám sát và phân tích hoạt động bảo mật trên
mạng, máy chủ, thiết bị đầu cuối, cơ sở dữ liệu, ứng dụng, trang web và các hệ
thống khác nhằm tìm kiếm các hoạt động bất thường có thể là dấu hiệu của sự cố
bảo mật hoặc xâm nhập trái phép. Trung tâm điều hành ATTT có trách nhiệm
đảm bảo rằng các sự cố về an ninh mạng tiềm ẩn luôn được xác định, phân tích,
bảo vệ, điều tra và báo cáo một cách chính xác. 4 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
2. Nguyên lý hoạt động củaTrung tâm điều hành ATTT SOC
Hình 1.1 Nguyên lý hoạt động của SOC Phát hiện Phản ứng Phân tích
Giám sát 24/7: Thiết Phân tích mã độc, Xác định chính xác bị mạng,
máy chủ, phát hiện bất rủi ro, phản ứng cơ sở dữ liệu, ứng thường,
hành vi nhanh chóng với sự dụng, thiết bị bảo đáng ngờ. cố, điều tra sự cố. mật…
3. Đối tượng, phạm vi giám sát của Trung tâm điều hành ATTT SOC
1.3.3.1. Phạm vi giám sát
Phạm vi giám sát của SOC có thể là một hay nhiều hệ thống thông tin hoặc
một vùng mạng hoặc một đối tượng được giám sát cụ thể. 5 lOMoAR cPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
Trong trường hợp phạm vi giám sát là một hệ thống thông tin được triển
khai tập trung tại một khu vực địa lý bao gồm các kết nối mạng nội bộ và mạng
internet mà không có kết nối mạng WAN.
Trong trường hợp phạm vi giám sát nhiều hệ thống thông tin là trường hợp
hệ thống thông tin tổng thể thuộc phạm vi quản lý của tổ chức nhưng các hệ thống
thành phần ở các khu vực địa lý khác nhau và có kết nối mạng diện rộng về hệ thống tại trung tâm.
Trường hợp phạm vi giám sát là một vùng mạng như DMZ, vùng CSDL,
…thì các máy chủ, ứng dụng trong đó sẽ được coi là đối tượng thành phần trong
đối tượng giám sát là vùng mạng.
1.3.3.2. Đối tượng giám sát
Đối tượng giám sát củaTrung tâm điều hành ATTT SOC về cơ bản bao gồm
máy chủ, thiết bị bảo mật, thiết bị mạng, ứng dụng, dịch vụ, các thiết bị đầu cuối
và điểm giám sát trên đường truyền. T hiế t b ị m ạ ng T hiế b ị b ả o m ật H Đ Ứ ng dụn g h ệ th ốn g : D H C P ,V P N. H:Li nu x W i nd o w ,s U n ix W e b C S D MF aP Til L M áy tín h c á nh â M áy in , m á y a f x n PI cam er a, P I đ iệ n th o ại Th iế t b ị m ạ ng Th iế b ị b ả o m ật HĐH : Li Ứng d ụn g h ệ th ốn g : D H CP,V P N . nu x W i nd o w s, Un ix Má y tín h c MPIá c y am in , m er áa, y P I a f đxiệ n th o ại á nhâ n F P T C S D L W e b M a il 6 lOMoAR cPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
Hình 1.2 Đối tượng giám sát a. Giám sát lớp mạng
Việc triển khai giám sát ở lớp mạng cho phép hệ thống phát hiện:
- Các kết nối, truy vấn tới các máy chủ điều khiển mạng botnet (C&C Server).
- Các file mã độc, URL nguy hiểm được truyền qua môi trường mạng
(với các giao thức không mã hóa) bằng cách giải mã giao thức, bóc
tách dữ liệu dạng file, URL đưa vào các hệ thống phân tích tự động.
- Các Shellcode, payload tấn công khai thác lỗ hổng phần mềm, dịch
vụ trong dữ liệu truyền tải trên mạng thông qua phân tích các dấu hiệu đặc trưng.
- Các hành vi bất thường như dò quét mạng, dò quét tài khoản mật
khẩu mặc định, mật khẩu yếu,…
Phương án triển khai giám sát trên môi trường mạng phù hợp với việc giám
sát lưu lượng không sử dụng các giao thức mã hóa (SSH, VPN, TLS, SSL..).
Trường hợp, phương án kỹ thuật yêu cầu cần giám sát lưu lượng mạng có mã hóa
thì các thiết bị bảo mật phải có chức năng giải mã hoặc sử dụng thiết bị giải mã chuyên dụng.
Tại mỗi điểm giám sát có thể triển khai 02 hình thức Inline và Passive.
- Hình thức Inline: Lưu lượng giám sát sẽ đi qua thiết bị giám sát, bảo
vệ như tường lửa, IDS/IPS… Ưu điểm của hình thức này là có thể
vừa phát hiện và thực hiện ngăn chặn tấn công mạng trực tiếp. Tuy
nhiên nhược điểm làm ảnh hưởng đến hiệu năng, thông lượng của
lưu lượng mạng do gói tin phải được kiểm tra hợp lệ mới được cho
phép đi qua thiết bị bảo vệ. Trong trường hợp hiệu năng của thiết bị
bảo vệ không đủ so với lưu lượng thực tế của hệ thống sẽ làm tắc 7 lOMoAR cPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
nghẽn hoặc gây gián đoạn hoạt động của hệ thống nếu thiết bị bảo vệ xảy ra sự cố.
- Hình thức Passive: lưu lượng mạng sẽ được trích rút ra để phân tích
bằng cách sử dụng thiết bị trích rút dữ liệu chuyên dụng hoặc sử dụng
chức năng SPAN port trên các switch. Ưu điểm hình thức này là
không làm ảnh hưởng đến hiệu năng, thông lượng lưu lượng mạng.
Tuy nhiên, hình thức này không ngăn chặn trực tiếp được các tấn
công mạng mà chỉ đưa ra cảnh báo. Để giải quyết vấn đề này, giải
pháp sử dụng cần có chức năng tương tác với các thiết bị mạng, thiết
bị bảo mật hay máy chủ để ngăn chặn tấn công.
b. Giám sát lớp máy chủ
Việc triển khai giám sát ở lớp máy chủ cho phép phát hiện:
- Các hành vi vi phạm chính sách truy cập, quản lý, thiết lập cấu hình
hệ điều hành, các dịch vụ hệ thống.
- Các kết nối của máy chủ ra các địa chỉ IP độc hại.
- Các hình thức tấn công mạng như tấn công khai thác điểm yếu, tấn
công dò quét và các dạng tấn công tương tự khác.
- Sự thay đổi trái phép của các tệp tin hệ thống.
- Các tiến trình có dấu hiệu bất thường về hành vi và việc sử dụng tài nguyên máy chủ.
Việc triển khai giám sát ở lớp máy chủ cho phép giải quyết được vấn đề
của triển khai giám sát lớp mạng là thường không phụ thuộc vào các lưu lượng
mạng có mã hóa. Tuy nhiên, việc triển khai giám sát lớp máy chủ sẽ ảnh hưởng
đến tài nguyên của máy chủ và khả năng mở rộng phạm vi giám sát khi số lượng máy chủ lớn.
Việc triển khai giám sát lớp máy chủ có thể triển khai theo hai hình thức sau:
- Cài đặt phần mềm giám sát có chức năng phát hiện tấn công trực tiếp
trên máy chủ như HIDS, AV... Hình thức này chức năng phát hiện 8 lOMoAR cPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
tấn công hay các hành vi vi phạm được phát hiện trực tiếp và gửi
nhật ký cảnh báo về hệ thống quản lý tập trung.
- Gửi log về hệ thống giám sát tập trung như SIEM. Hình thức này
chức năng phát hiện tấn công mạng được thực hiện trên hệ thống
quản lý tập trung thông qua việc phân tích dấu hiệu, luật tương quan
hay sử dụng công nghệ dữ liệu lớn. Việc gửi log về hệ thống giám
sát tập trung có thể thực hiện thông qua các giao thức hệ điều hành
hỗ trợ như Syslog, SNMP hoặc các Agent của những giải pháp cụ thể.
Hình thức gửi log về hệ thống giám sát tập trung sẽ ít ảnh hưởng đến hiệu
năng của máy chủ so với hình thức trên. Tuy nhiên, hình thức này sẽ không thể
phát hiện được một số dạng tấn công mà giải pháp sử dụng cần phân tích nhiều
thông tin tương quan khác trên máy chủ.
Trường hợp gửi log về hệ thống giám sát tập trung thì cần lựa chọn nguồn
log có thông tin để phục vụ các giải pháp phát hiện tấn công. Nguồn log gửi về
cần tối thiểu có các thông tin sau:
- Thông tin kết nối mạng tới máy chủ (Firewall log).
- Thông tin đăng nhập vào máy chủ.
- Lỗi phát sinh trong quá trình hoạt động (nhật ký trạng thái hoạt động của máy chủ).
- Thông tin về các tiến trình hệ thống.
- Thông tin về sự thay đổi các tập tin, thư mục trên hệ thống.
- Thông tin thay đổi cấu hình máy chủ.
c. Giám sát lớp ứng dụng
Việc triển khai giám sát lớp ứng dụng cho phép phát hiện:
- Các dạng tấn công vào lớp ứng dụng như SQLi, XSS...
- Tấn công dò quét, vét cạn mật khẩu, thư mục và khai thác thông tin.
- Tấn công thay đổi giao diện. 9 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
- Tấn công Phishing và cài cắm mã độc trên ứng dụng.
- Tấn công từ chối dịch vụ.
Việc triển khai giám sát ở mức mạng cũng có thể phát hiện các dạng tấn
công ở trên trong trường hợp lưu lượng mạng không có mã hóa.
Trường hợp gửi log về hệ thống giám sát tập trung thì cần lựa chọn nguồn
log có thông tin để phục vụ các giải pháp phát hiện tấn công. Nguồn log gửi về
cần tối thiểu có các thông tin sau:
- Thông tin truy cập ứng dụng.
- Thông tin đăng nhập khi quản trị ứng dụng.
- Thông tin các lỗi phát sinh trong quá trình hoạt động.
- Thông tin thay đổi cấu hình ứng dụng.
d. Giám sát lớp thiết bị đầu cuối
Các thiết bị đầu cuối bao gồm máy tính người dùng và các thiết bị khác
không hỗ trợ cài đặt các phần mềm bảo vệ. Việc giám sát bảo vệ máy tính của
người sử dụng có thể thực hiện tương tự như đối với máy chủ. Còn các thiết bị
đầu cuối khác không hỗ trợ cài đặt phần mềm bảo vệ thì có thể triển khai giám sát
theo hai hình thức sau: Bật chức năng gửi Syslog trên thiết bị hoặc kết nối, lấy dữ
liệu về để phân tích sử dụng giao thức SNMP (hoặc giao thức có chức năng tương đương).
4. Một số sản phẩm giám sát ATTT
SIEM (Security Information and Event Management) là một giải pháp phần
mềm kết hợp SIM và SEM thành một hệ thống quản lý bảo mật. Chức năng cơ
bản của SIEM là thu thập, lưu trữ và phân tích dữ liệu từ nhiều hệ thống và xác
định các cuộc tấn công mạng tiềm ẩn và phản ứng các hành động đối với sự kiện
đó. Để bảo vệ hệ thống mạng khỏi các cuộc tấn công, các hệ thống SIEM đang
dần trở thành nên tảng cho các mô hình bảo mật. Các hệ thống SIEM không phải
là một công cụ đơn lẻ mà thay vào đó nó bao gồm nhiều thành phần giám sát và phân tích. 10 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
Có những giải pháp nền tảng độc quyền cung cấp giải pháp SIEM bao gồm
tất cả trong một như LogRhythm, Qradar và ArcSight. Các giải pháp này có thể
trở nên khá tốn kém đặc biệt là về lâu dài trong các tổ chức lớn. Vì vậy, một xu
thế là nhiều đơn vị tìm kiếm một nền tảng SIEM mã nguồn mở. Nhưng liệu rằng
có một nền tảng mã nguồn mở nào có thể bao gồm tất cả các thành phần của hệ
thống SIEM cơ bản hay không? Câu trả lời đơn giản được đưa ra là không có.
Không có hệ thống SIEM mã nguồn mở nào mà hoàn hảo tất cả trong một. Các
giải pháp hiện tại hoặc thiếu sự tương quan sự kiện và báo cáo hoặc yêu cầu kết
hợp với các công cụ khác. Phần dưới đây, đồ án sẽ trình bày về một số nền tảng
sử dụng cho việc thu thập, phân tích và quản lý các sự kiện bảo mật. 1. SIEMonster
Đây là công nghệ mã nguồn mở phổ
biến nhất có sẵn miễn phí và dưới dạng
nguồn trả phí. Nó đi kèm với phần mềm
bảo mật tùy chỉnh có thể mở rộng phù hợp
cho tất cả các loại tổ chức. Các thành phần
cơ bản là sự kết hợp của nhiều giải pháp
mã nguồn mở nổi tiếng. ELK Stack được
sử dụng để xử lý, lưu trữ và trực quan hóa dữ liệu được thu thập. RabbitMQ được
sử dụng để quản lý hàng đợi tin nhắn. Search Guard được sử dụng đễ mã hóa bảo
vệ luồng dữ liệu trong Elastic Stack hay Wazuh để dùng với mục đích HIDS. Từ
góc độ chức năng, SIEMonster bao gồm các tính năng mà các nhà phân tích, bảo
mật mong muốn. Người dùng có thể truy cập giao diện Kibana để tìm kiếm và
hiển thị dữ liệu, giao diện MineMeld dùng để tìm kiếm những mối đe dọa. Tính
năng nồi bật của SIEMonster là:
- Hành vi người dùng: Tương quan các hành vi của người dùng để làm giàu
thông tin các cảnh báo qua đó giảm thiểu các thông báo sai. 11 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
- Threat Intelligence: Thu thập dữ liệu từ các nguồn khác nhau để ngăn chặn
các cuộc tấn công thời gian thực
- Học sâu (Deep Learning): Phân tích hành vi của con người sau đó đưa ra
sự tương đồng với các sự kiện và dữ liệu trong quá khứ để xem xét bất kỳ sự khác biệt nào. 2. ELK Stack
ELK Stack là công cụ mã nguồn mở phổ biến nhất hiện nay. Nó là một phần
kiến trúc của Apache Metron, SIEMonster và Wazuh. Nó bao gồm nhiều sản
phẩm SIEM miền phí: Elasticsearch, Logstash, Kibana.
- Elasticsearch: Lập chỉ mục và lưu
trữ dữ liệu và sử dụng cơ chế xếp
hàng để các kết nối dữ liệu được duy trì.
- Logstash: Tiếp nhận log từ nhiều
nguồn khác nhau và chuẩn hóa dữ
liệu thu được và ghi dữ liệu vào Elasticsearch.
- Kibana: Cung cấp giao diện trực quan hóa dữ liệu cho người dùng.
- Beats: Một tập các công cụ thu thập, vận chuyển thông tin chuyên dụng
từ client tới máy chủ ELK. 3. OSSIM OSSIM (Open Source Security
Information Management) là một mã nguồn mở
quản lý thông tin và sự kiện an ninh bao gồm
tập hợp các công cụ được thiết kế để trợ giúp
các nhân viên quản trị phát hiện và phòng chống xâm nhập.
OSSIM bao gồm các thành phần SIEM chính, cụ thể là thu thập, xử lý và
chuẩn hóa sự kiện. Quan trọng nhất là OSSIM có sự tương quan sự kiện.
OSSIM tích hợp nhiều các mã nguồn mở vào hệ thống như: Snort, 12 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
Suricata, OSSEC, OpenVAS, Nagios, Munin, FProbe,… 4. Security Onion
Security Onion (SO) là một bản phân
phối của Linux được thiết kế để phát hiện xâm
nhập và giám sát an toàn mạng bao gồm Snort,
Suricata, Squert, Snorby, Bro (Zeek),
NetworkMiner, Xplico, Sguil và nhiều các công cụ an toàn khác.
Đây là bộ công cụ rất hữu dụng trong giảng dạy và học tập ngoài ra SO còn
được sử dụng cho các văn phòng và mạng cá nhân. Với việc cài đặt khá đơn giản,
người dùng có thể có một hệ thống giám sát an toàn mạng với đầy đủ các tính
năng thu thập dữ liệu, phát hiện xâm nhập và phân tích dữ liệu. 5. IBM QRadar SIEM
IBM Qradar là một giải pháp tổng thể, hoạt
động như một trung tâm giám sát, bảo mật cho cở
quan tổ chức. Với giao diện người dùng trực quan
được tích hợp với nhiều sản phẩm của IBM nói riêng
và các hãng công nghệ khác khiến giải pháp QRadar
là giải pháp toàn diện cho hệ thống.
Trong QRadar SIEM, công cụ phân tích Sense Analytics Engine là trung
tâm của giải pháp dùng để ghi nhận các sự kiện, log thời gian thực cũng như các
luồng dữ liệu qua hệ thống mạng. Qua đó có thể phát hiện được các lỗ hổng bảo
mật, xâm nhập trái phép từ bên ngoài. QRadar SIEM có thể triển khai cài đặt đơn
giản, dễ dàng cùng với khả năng mở rộng, hợp nhất dữ liệu thu thập được từ nhiều
nguồn giúp nhanh chóng xác định và khắc phục các cuộc tấn công. 13 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM 6. HP ArcSight SIEM
ArcSight tận dụng nhiều nền tảng bảo mật mở,
có thể kết nối với hơn 450 loại nguồn dữ liệu để thu
thập, tổng hợp, làm giàu dữ liệu trước khi đưa vào phân tích.
Giải pháp ArcSight SIEM cho phép nhận dạng, đánh giá và phản hồi nhanh
chóng đối với các tấn công mạng hay các mối đe dọa từ bên trong. Ngoài ra,
ArcSight cho phép trao đổi thông tin, dữ liệu từ nhiều hệ thống khác nhau cung
cấp khả năng phát hiện mối đe dọa hiệu quả hơn với ít thông tin sai khiến cho
SOC hoạt động hiệu quả hơn.
Từ những giải pháp kể trên, có thể thấy nhiều nền tảng giám sát ATTT có
tích hợp Wazuh bên trong hệ thống. Wazuh là một giải pháp HIDS được phát triển
trên nền tảng từ OSSEC nhưng bây giờ nó là giải pháp độc lập. Nó cảnh báo dựa
trên thời gian thực, phân tích nhật lý và phát hiện rootkit và có khả năng hiển thị
bảo mật bằng cách giám sát host tại một hệ điều hành. Wazuh giám sát và đưa ra
phản hồi ngay lập tức về các mối đe dọa mới. Trong chương 2, đồ án này sẽ giới
thiệu chi tiết hơn về giải pháp Wazuh.
5. Lợi ích của việc xây dựng Trung tâm điều hành ATTT SOC
Một trong những lợi ích chính của việc có Trung tâm điều hànhATTT là
cải thiện phát hiện các sự cố bảo mật thông qua giám và phân tích liên tục. Thông
qua hoạt động này, trung tâmcó thể phân tích mạng, máy chủ và cơ sở dữ liệu
nhằm đảm bảo phát hiện kịp thời các sự cố về an ninh mạng. Ngoài ra Trung tâm
điều hànhATTT SOC còn hoạt động 24/7 để có thể cung cấp cho các cơ quan, tổ
chức lợi thế trong việc trong việc bảo vệ hệ thống một cách chủ động chống lại
sự xâm nhập trái phép bất kể loại tấn công gì, bất cứ lúc nào.
6. Kết luận chương 1
Trung tâm điều hành an toàn thông tin SOC là giải pháp tổng thể nhằm đảm
bảo an ninh mạng cho các cơ quan tổ chức. Trong phạm vi chương này, đồ án đã
nêu những nét khái quát về Trung tâm điều hành ATTT SOC và giới thiệu một số 14 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
sản phẩm giám sát phổ biến trên thị trường. Qua đó có thể thấy rằng, muốn cải
thiện khả năng phát hiện sự cố, những nguy cơ tiềm ẩn thông qua giám sát và
phân tích dữ liệu liên tục thì việc xây dựng trung tâm là điều tất yếu của các cơ
quan, tổ chức. Và để có thể rà soát và phản ứng với các mỗi nguy hại tiềm ẩn 24/7,
điều kiện tiên quyết là phải thu thập dữ liệu trong hệ thống. Dữ liệu thu thập từ
các thiết bị mạng, thiết bị bảo mật, thiết bị đầu cuối là một phần dữ liệu được
Trung tâm điều hành ATTT SOC thu thập và phân tích xử lý. Do vậy, trong các
chương sau, đồ án này sẽ đề cập đến dữ liệu được thu thập từ hệ thống HIDS.
2. HỆ THỐNG GIÁM SÁT AN TOÀN THÔNG TIN WAZUH
1. Giới thiệu về Wazuh
Wazuh là một giải pháp giám sát an ninh miễn phí, mã nguồn mở dùng cho việc bảo vệ
an ninh, phát hiện mối đe doa, giám
sát toàn vẹn và ứng phó sự cố.
Dưới đây là mô tả ngắn gọn về công cụ này có thể làm:
Hình 2.2 Mô tả về chức năng của hệ thống Wazuh
Wazuh được sinh ra như một nhánh của OSSEC HIDS và sau đó được tích
hợp với OpenSCAP và Elastic Stack. 15 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
Hình 2.3 Các nền tảng chính trong wazuh
OSSEC HIDS: host-based Intrusion Detection System (HIDS) được dùng
cho việc phát hiện xâm nhập, hiển thị và giám sát. Nó dựa trên một agent (tác
nhân) đa nền tảng cho việc đẩy dữ liệu hệ thống (log message, file hash và phát
hiện bất thường) tới một máy quản lý trung tâm, nơi sẽ phân tích và xử lý dẫn đến
các cảnh báo an ninh. Các agent truyền dữ liệu sự kiện tới máy quản lý trung tâm
thông qua kênh được bảo mật và xác thực. Ngoài ra, OSSEC HIDS cung cấp
syslog máy chủ trung tâm và hệ thống giám sát cấu hình không có agent cung cấp
cái nhìn sâu sắc về bảo mật đối với các các sự kiện và thay đổi trên các thiết bị
không cài được agent như firewall, switch, router, access point, thiết bị mạng....
OpenSCAP là một trình thông dịch OVALvà XCCDF được sử dụng để kiểm
tra cấu hình hệ thống và phát hiện các ứng dụng dễ bị tấn công. Nó được biết đến
như là một công cụ được thiết kế để kiểm tra việc tuân thủ an ninh của hệ thống
sử dụng các tiêu chuẩn an ninh dùng cho môi trường doanh nghiệp.
Elastic Stack là một bộ phần mềm (Filebeat, Elasticsearch, Kibana)được sử
dụng để thu thập, phân tích, lập chỉ mục (index), lưu trữ, tìm kiếm và hiển thị dữ
liệu log. Nó cung cấp một giao diện người dùng web về các sự kiện cho phép phân
tích nâng cao và khai thác dữ liệu vào sâu trong kho dữ liệu. 16 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
2. Kiến trúc của Wazuh
Kiến trúc Wazuh dự trên các agent chạy trên các máy chủ được giám sát để
chuyển tiếp log đến một máy chủ trung tâm. Ngoài ra, các thiết bị không cài được
agent (như tường lửa, switch, router, access points,…) được hỗ trợ và có thể chủ
động gửi log thông qua syslog hoặc thăm dò định kỳ các thay đổi cấu hình của
chúng để sau đó chuyển dữ liệu đến máy chủ trung tâm. Máy chủ trung tâm giải
mã và phân tích thông tin đến và chuyển các kết quả đến cụm Elasticsearch để lập chỉ mục và lưu trữ.
Một cụm Elasticsearch là một tập hợp của nhiều nút(máy chủ) giao tiếp với
nhau để thực hiện các hoạt động đọc và ghi trên các chỉ mục. Việc triển khai
Wazuh nhỏ (<50 agent) có thể xử lý bởi một cụm đơn. Dưới đây là mô hình triển
khai đối với hệ thống Wazuh nhỏ:
Hình 2.4Kiến trúc tổng quát
Các cụm nhiều nút được đề xuất khi hệ thống giám sát số lượng agent lớn
và cần có tính sẵn sàng cao.
Hình 2.5Kiến trúc wazuh triển khai trên diện rộng 17 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
Khi máy chủ Wazuh và cụm Elasticsearch nằm trên các máy chủ khác nhau,
Filebeat được sử dụng để chuyển tiếp an toàn các cảnh báo hoặc các sự kiện được
lưu trữ đến các máy chủ Elasticsearch bằng mã hóa TLS. 3. Phương thức liên
lạc và luồng dữ liệu
Hình 2.6Kiến trúc luồng dữ liệu
1. Liên lạc giữa Wazuh agent và Wazuh server
Các Wazuh agent sử dụng giao thức tin nhắn OSSEC để gửi các sự kiện thu
thập đến Wazuh server qua cổng 1514 (UDP hoặc TCP). Sau đó, Wazuh server
giải mã và kiểm tra luật các sự kiện nhận được bằng công cụ phân tích. Các sự
kiện thực hiện quy tắc được tăng cường với dữ liệu cảnh báo như ID luật và tên
luật. Các sự kiện có thể được lưu vào một hoặc cả hai tệp sau:
- /var/ossec/logs/archives/archives.json: chứa tất cả các sự kiện cho dù có
phù hợp với luật đã được cấu hình hay không.
- /var/ossec/logs/alerts/alerts.json: chỉ chứa các sự kiện khi phù hợp với
một luật đã được cấu hình.
Giao thức tin nhắn Wazuh sử dụng mã hóa Blowfish 192 bit với thực hiện
đầy đủ 16 vòng, hoặc mã hóa AES với 128 bit cho mỗi khối và khóa 256 bit.
2. Liên lạc giữa Wazuh và Elastic
Wazuh server sử dụng Filebeat để gửi dữ liệu cảnh báo và sự kiện đến máy
chủ Elasticsearch bằng mã hóa TLS.
Filebeat định dạng dữ liệu đến và làm phong phú thêm thông tin với GeoIP
trước khi gửi nó đến Elasticsearch (cổng 9200/TCP). Sau khi dữ liệu được lập chỉ 18 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
mục vào Elasticsearch, Kibana (cổng 5601/TCP) được sử dụng để khai thác và trực quan hóa thông tin.
Ứng dụng Wazuh chạy bên trong Kibana liên tục truy vấn API RESTful
(cổng 55000/TCP trên trình quản lý Wazuh) để hiển thị thông tin liên quan đến
cấu hình và trạng thái của máy chủ và agent, cũng như để khởi động lại các agent
khi muốn. Giao tiếp này được mã hóa bằng TLS và được xác thực bằng tên người dùng và mật khẩu.
4. Các thành phần chính trong Wazuh 1. Wazuh server
Thành phần máy chủ phụ trách việc phân tích dữ liệu nhận từ agent, tạo các
ngưỡng cảnh báo khi mộtsự kiện được ánh xạ với luật (phát hiện xâm nhập, thay
đổi file, cấu hình không tuân thủ chính sách, rootkit...).
Hình 2.7Quy trình xử lý dữ liệu trên wazuh server
Máy chủ thường chạy trên một máy vật lý độc lập, máy ảo, hoặc cloud và
chạy các thành phần agent với mục đích giám sát chính nó. Một số thành phần máy chủ chính là:
- Dịch vụ đăng ký (Registration service): Được dùng để đăng ký agent mới
bằng cách cung cấp và phân phối các khóa xác thực được chia sẻ trước,
các khóa này là duy nhất đối với mỗi agent. Quá trình này chạy như
mộtdịch vụ mạng và hỗ trợ việc xác thực qua TLS/SSL hoặc mật khẩu cố định. 19 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
- Dịch vụ daemon từ xa (Remote daemon service): Đây là dịch vụ nhận dữ
liệu từ agent. Nó sử dụng các khóa chia sẻ trước để xác thực định danh
của mỗi agent và mã hóa giao tiếp với chúng.
- Phân tích daemon (Analysis daemon): Đây là quá trình thực hiện việc
phân tích dữ liệu. Nó sử dụng các bộ giải mã để nhận dạng thông tin được
xử lý (các Windows event, SSHD logs...) và sau đó giải nén các yếu tố dữ
liệu thích hợp từ log message (source ip, event id, user...). Sau đó, bằng
cách sử dụng các luật được định nghĩa trước đó, nó sẽ tạo các ngưỡng
cảnh báo thậm chí ra lệnh để thực hiện các biện pháp đối phó tự động như
chặn IP trên tường lửa.
- RESTful API: Cung cấp giao diện để quản lý và giám sát cấu hình và trạng
thái triển khai của các agent. Nó cũng được dùng bởi giao diện web Wazuh-ứng dụng Kibana. 2. Wazuh agent
Wazuh agent chạy trên các hệ điều hành như: Windows, Linux, Solaris,
BSD hoặc MAC OS. Nó được dùng để thu thập các dạng khác nhau của dữ liệu
hệ thống và ứng dụng. Dữ liệu được chuyển tới Wazuh server thông qua một kênh
được mã hóa và xác thực.
Các agent có thể dùng để giám sát server vật lý, máy ảo, cloud instance
(AWS, Azure hoặc Google cloud). Các các cài đặt pre-compile agent có sẵn cho
các hệ điều hành: Linux, HP-UX, AIX, Solaris, Windows và Darwin (Mac OS X).
Các tác vụ hoặc tiến trình của agent khác nhau được dùng để giám sát hệ
thống theo các cách khác nhau (ví dụ: giám sát sự thay đổi về file, đọc log, quét
các thay đổi hệ thống).
Sơ đồ sau thể hiện các tác vụ và quy trình nội bộ ở agent. 20 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
Hình 2.8 Quy trình xử lý dữ liệu trên wazuh agent
Tất cả các process agent có mục tiêu và thiết lập khác nhau.
- Rootcheck: Thực hiện các tác vụ liên quan đến phát hiện về
Rootkits, phần mềm độc hại và sự bất thường của hệ thống. Nó
chạy một số công cụ kiểm tra an ninh cơ bản dựa vào các file cấu hình hệ thống.
- Log Collector: Dùng để đọc và thu thập các log message, bao gồm
các các tệp nhật ký phẳng, Windows event log và thậm chí là
Windows Event Channel. Nó cũng được cấu hình để chạy định kỳ
và bắt một số đầu ra của các câu lệnh cụ thể.
- Syscheck: Quá trình này thực hiện giám sát toàn vẹn file (FIM). Nó
cũng có thể giám sát registry key trên Windows. Nó sẽ bắt các thay
đổi về nội dung file, quyền và các thuộc tính khác, cũng như phát
hiện việc tạo và xóa file. Mặc dù nó thực hiện quét FIM định kỳ theo
mặc định, nó cũng có thể cấu hình để giao tiếp với nhân hệ điều hành
để phát hiện các thay đổi file trong thời gian thực và tạo báo cáo thay đổi chi tiết. 21 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
- OpenSCAP: Định kỳ quét hệ thống, nó sẽ phát hiện được các ứng
dụng và cấu hình dễ bị tấn công, không tuân theo các tiêu chuẩn nổi
tiếng. Ví dụ như các tiêu chuẩn được xác định trong tiêu chuẩn CIS.
- Agent Daemon: Quá trình nhận dữ liệu được tạo hoặc được thu thập
bởi tất cả các thành phần agent khác. Nó nén, mã hóa và phân phối
dữ liệu tới server thông qua kênh được xác thực. Quá trình này chạy
trong một môi trường bị cô lập, có nghĩa rằng nó sẽ hạn chế truy cập
tới các hệ thống được giám sát. Điều này cải thiện bảo mật cho agent
vì đây là quá trình duy nhất kết nối tới mạng. Chú giải:
- Rootkits: Phần mềm hoặc công cụ phần mềm che giấu sự tồn tại của
một phần mềm khác, thường là virus xâm nhập vào hệ thống.
- Malware: Mọi loại mã gây hại trên máy tính người dùng: spyware, trojan, virus... 3. Elastic Stack
Wazuh tích hợp với Elastic Stack để cung cấp dữ liệu đã được giải mã và
đánh chỉ mục bởi Elasticsearch, cũng như giao diện web thời gian thực cho việc
cảnh báo và phân tích log. Một chỉ mục Elasticsearch là một tập hợp các
document có một chút các đặc trưng tương tự nhau (như các trường chung hoặc
các yêu cầu về lưu trữ dữ liệu). Wazuh sử dụng 3 chỉ mục khác nhau, được tạo
hàng ngày và lưu trữ các dạng event khác nhau:
- Wazuh-alert: Chỉ mục cho các cảnh báo được sinh ra bởi Wazuh server mỗi
khi một sự kiện ứng với luật tạo ra.
- Wazuh-events: Chỉ mục cho tất cả các sự kiện (archive data) được nhận từ
các agent, bất kể có ánh xạ với luật hay không.
- Wazuh-monitoring: Chỉ mục cho dữ liệu liên quan đến trạng thái agent. Nó
được dùng bởi giao diện web cho việc hiển thị agent đã hoặc đang "Active",
"Disconnect" hoặc "Never connected". 22 lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM 5. Luật trong Wazuh
Luật (rules) là một phần vô cùng quan trọng trong Wazuh, nó chính là cốt
lõi trong việc đảm bảo hệ thống Wazuh có được hoạt động theo quy trình, chính
xác và hiệu quả hay không. Các luật được hệ thống sử dụng để phát hiện các cuộc
tấn công xâm nhập, sự cố cấu hình, phần mềm độc hại, rootkits,…
1. Các cấp độ luật của Wazuh
Wazuh có 16 cấp độ luật
Bảng 2.1 Các cấp độ luật trong Wazuh Mức độ Tiêu đề Mô tả
Không thực hiện hành động nào. Được sử
dụng để tránh cảnh báo giả. Khi gặp luật có
cấp độ này thì sẽ không có thông báo. Các Ignored 0
luật này được quét trước tất cả các luật
khác. Chúng bao gồm các sự kiện không có
sự liên quan về bảo mật. 1 None System low priority
Thông báo hệ thống hoặc thông báo trạng 2 notification
thái. Không có sự liên quan về bảo mật. 23 lOMoAR cPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM Successful/Authorized
Bao gồm các lần đăng nhập thành công, 3 events
tường lửa cho phép sự kiện, v.v.
Các lỗi liên quan đến cấu hình hoặc thiết
bị/ứng dụng không sử dụng. Chúng không System low priority 4
có sự liên quan về bảo mật và thường được
error gây ra bởi các cài đặt mặc định hoặc kiểm thử phần mềm.
Chúng bao gồm mật khẩu bị bỏ lỡ, hành 5
User generated error động bị từ chối, v.v.
Chính chúng không có sự liên quan về bảo mật.
Chúng chỉ ra một con sâu hoặc virus không
ảnh hưởng đến hệ thống (như mã màu đỏ 6
Low relevance attack cho các máy chủ
apache, vv). Chúng cũng bao gồm các sự
kiện IDS thường xuyên và các lỗi thường xuyên.
Chúng bao gồm các từ như "bad", "error", 7
v.v. Những sự kiện này hầu như không
“Bad word” matching được phân loại và có thể có một số mức độ liên quan về bảo mật
Bao gồm các sự kiện lần đầu tiên được xem.
Lần đầu tiên một sự kiện IDS được kích
hoạt hoặc lần đầu tiên người dùng đăng
nhập. Nếu bạn mới bắt đầu sử dụng 8
First time seen OSSEC HIDS, những thông
báo này có thể sẽ thường xuyên. Sau một
thời gian sẽ giảm dần, Nó cũng bao gồm 24
Downloaded by Dylan Tran (dylantrly1@gmail.com) lOMoAR cPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
các hành động bảo mật có liên quan (như
bắt đầu của một sniffer)
Bao gồm các lần đăng nhập dưới dạng
người dùng không xác định hoặc từ nguồn 9
Error from invalid không hợp lệ. Có thể có
sự liên quan về source bảo mật (đặc biệt
nếu được lặp lại). Chúng
cũng bao gồm các lỗi liên quan đến tài khoản "quản trị" (root)
Chúng bao gồm nhiều mật khẩu không hợp
lệ, nhiều lần đăng nhập không thành công, Multiple user generated 10
v.v. Họ có thể chỉ ra một cuộc tấn công
errors hoặc có thể chỉ là người dùng vừa quên thông tin đăng nhập của mình
Chúng bao gồm các thông báo liên quan đến
việc sửa đổi các tệp nhị phân hoặc sự hiện
diện của rootkit (bằng kiểm tra root). 11
Integrity checking Nếu bạn chỉ cần sửa đổi
cấu hình hệ thống warning của bạn,
bạn sẽ được báo về các thông báo
"syscheck". Nó có thể chỉ ra một cuộc tấn
công thành công. Cũng bao gồm các sự kiện
IDS sẽ bị bỏ qua (số lần lặp lại cao)
Chúng bao gồm các thông báo lỗi hoặc 12
cảnh báo từ hệ thống, hạt nhân, v.v. Chúng
High importancy event có thể chỉ ra một cuộc tấn công chống lại một ứng dụng cụ thể Unusual error (high
Hầu hết các lần khớp với một kiểu tấn 13 importance) công chung. 25
Downloaded by Dylan Tran (dylantrly1@gmail.com) lOMoARcPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
Hầu hết thời gian được thực hiện với sự High importance 14
tương quan và nó chỉ ra một cuộc tấn công. security event 15
Cần chú ý ngay lập tức. Severe attack
Luật trong Wazuh được hỗ trợ quản lý theo nhóm, các bộ luật được xây
dựng sẵn trong hệ thống Wazuh thuộc 12 nhóm sau: - invalid_login - authentication_success - authentication_failed - connection_attempt - attacks - adduser - sshd - ids - firewall - squid - apache - syslog
Đặc biệt: admin có thể tự tạo một group chứa một hoặc nhiều bộ luật mới.
Một vài thuộc tính của mộtluật trong Wazuh:
- Level (bắt buộc phải có): thể hiện mức độ của luật, Wazuh có 16 cấp độ từ 0-15.
- ID (bắt buộc phải có): id của luật, mỗi luật sẽ có một id riêng biệt
không trùng lặp và là 1 trong các số từ 100-99999. (Khi tạo một luật
mới nên đặt id từ khoảng 100.000 đến 120000). 26
Downloaded by Dylan Tran (dylantrly1@gmail.com) lOMoAR cPSD| 36477832 EBOOKBKMT.COM
- Maxsize: chỉ định kích thước tối đa của sự kiện thu thập, là một trong các số từ 1-99999.
- Frequency: chỉ định số lần luật được kiểm tra trước khi thực hiện. Số
lần kích hoạt phải gấp đôi số lần cài đặt. Ví dụ: tần số = 2 thì luật phải được so sánh 4 lần. 27
Downloaded by Dylan Tran (dylantrly1@gmail.com) lOMoARcPSD| 36477832
- Timeframe: khung thời gian tính bằng giây, được sử dụng để kết hợp với frequency.
- Ignore: thời gian (tính bằng giây) bỏ qua rule này.
- Overwrite: Cho phép chỉnh sửa luật. 2. Phân loại luật
Trong Wazuh, luật được chia thành 2 loại: Luật nguyên tố và luật kết hợp:
Luật nguyên tố-các luật xử lý một sự kiện, cảnh báo, thông báo hay hành
động ứng phó sẽ xuất hiện khi có một sự kiện thỏa mãn. Ví dụ: Bao nhiêu lần
đăng nhập thất bại sẽ xuất hiện bấy nhiêu lần thông báo.
field="srcip">path/to/list/file
Checking srcip against cdb list file
- Luật kết hợp–xử lý nhiều sự kiện một lúc trong một luật:
Có thể sử dụng với thẻ Frequency và Timeframe để xử lý một xự kiện được diễn ra nhiều lần.
Các luật được kết hợp với nhau thông qua id, sử dụng thẻ hoặc
( hoặc hoặc -các thẻ này được
kết hợp với Frequency và Timeframe). 100102 ^Failed
Fakeinc Custom: Failedpassword
6. Khả năng của Wazuh 1. Phân tích bảo mật
Wazuh được sử dụng để thu thập, tổng hợp, lập chỉ
mục và phân tích dữ liệu bảo mật, giúp các tổ chức phát
hiện sự xâm nhập, các mối đe dọa và hành vi bất
thường.Khi các mối đe dọa trên mạng đang trở nên tinh vi
hơn, việc theo dõi và phân tích bảo mật theo thời gian thực
là cần thiết để phát hiện và khắc phục các mối đe dọa nhanh chóng. Đó là lý do 28 lOMoARcPSD| 36477832
tại sao agent cung cấp khả năng giám sát và phản hồi cần thiết, trong khi thành
phần Wazuh server cung cấp thông tin bảo mật và thực hiện phân tích dữ liệu.
2. Phát hiện xâm nhập
Wazuh agent quét các hệ thống được giám sát để
tìm kiếm phần mềm độc hại, rootkit và sự bất thường đáng
ngờ. Nó có thể phát hiện các file ẩn, các quy trình bị che
giấu hoặc các trình nghe mạng chưa đăng ký, cũng như sự
không nhất quán trong các phản hồi cuộc gọi hệ thống.
Ngoài các khả năng của agent, thành phần máy chủ
sử dụng cách tiếp cận dựa trên mẫu đã có để phát hiện xâm nhập, sử dụng công
cụ biểu thức chính quy của nó để phân tích dữ liệu nhật ký được thu thập và tìm
kiếm các chỉ số thỏa hiệp.
3. Phân tích dữ liệu nhật ký
Wazuh agent đọc nhật ký hệ điều hành và ứng dụng,
vàchuyển tiếp chúng một cách an toàn đến Wazuh server
để phân tích và lưu trữ dựa trên luật.
Các luật của Wazuh giúp bạn biết về các lỗi ứng
dụng hoặc hệ thống, cấu hình sai, các hoạt động độc hại
đã cố gắng và/hoặc thành công, vi phạm chính sách và một
loạt các vấn đề bảo mật và hoạt động khác.
4. Giám sát toàn vẹn tệp
Wazuh giám sát hệ thống file, xác định các thay đổi
về nội dung, quyền, quyền sở hữu và thuộc tính của các file
mà bạn cần để mắt tới. Ngoài ra, nó còn xác định người dùng
và ứng dụng được sử dụng để tạo hoặc sửa đổi các file.
Khả năng giám sát toàn vẹn tệp có thể được sử dụng
để xác định các mối đe dọa hoặc máy chủ bị xâm nhập. 29 lOMoARcPSD| 36477832
5. Phát hiện lỗ hổng
Wazuh agent lấy dữ liệu kiểm kê phần mềm và gửi
thông tin này đến máy chủ, nơi tương quan với cơ sở dữ
liệu CVE được cập nhật liên tục, để xác định lỗ hổng phần mềm nổi tiếng.
Đánh giá lỗ hổng tự động giúp tìm ra những điểm
yếu trong tài sản quan trọng và có biện pháp khắc phục
trước khi kẻ tấn công khai thác chúng để phá hoại hoặc đánh cắp dữ liệu bí mật.
6. Đánh giá cấu hình
Wazuh giám sát các cài đặt cấu hình hệ thống và ứng
dụng để đảm bảo chúng tuân thủ các chính sách bảo mật,
tiêu chuẩn. Agent thực hiện quét định kỳ để phát hiện các
ứng dụng được biết là có lỗ hổng, chưa được vá hoặc được cấu hình không an toàn.
Ngoài ra, kiểm tra cấu hình có thể được tùy chỉnh, điều chỉnh để phù hợp.
Cảnh báo bao gồm các khuyến nghị để cấu hình tốt hơn, tham chiếu và ánh xạ với quy định.
7. Ứng phó sự cố
Wazuh cung cấp các phản ứng tích cực để thực
hiện các biện pháp đối phó khác nhau để giải quyết
các mối đe dọa hoạt động, chẳng hạn như chặn truy
cập vào hệ thống khỏi nguồn đe dọa khi đáp ứng một
số tiêu chí nhất định.
Ngoài ra, Wazuh có thể được sử dụng để chạy các lệnh hoặc truy vấn hệ
thống từ xagiúp thực hiện các nhiệm vụ forensics hoặc phản ứng sự cố trực tiếp khác. 30 lOMoARcPSD| 36477832
8. Tuân thủ quy định
Wazuh cung cấp một số kiểm soát bảo mật cần
thiết để tuân thủ các tiêu chuẩn và quy địn. Các tính
năng này, kết hợp với khả năng mở rộng và hỗ trợ đa
nền tảng của nó giúp các tổ chức đáp ứng các yêu cầu tuân thủ kỹ thuật.
9. Giám sát an ninh cloud
Wazuh giúp giám sát cơ sở hạ tầng đám mây ở
cấp API, sử dụng các mô-đun tích hợp có khả năng lấy
dữ liệu bảo mật từ các nhà cung cấp cloud nổi tiếng như
Amazon AWS, Azure hoặc Google Cloud. Ngoài ra,
Wazuh cung cấp các luật để đánh giá cấu hình của môi
trường could, dễ dàng phát hiện ra các điểm yếu.
10.Bảo mật Containers
Wazuh cung cấp khả năng hiển thị bảo mật vào các
máy chủ và bộ chứa Docke, theo dõi hành vi của chúng và
phát hiện các mối đe dọa, lỗ hổng và sự bất thường. Wazuh
agentcó tích hợp riêng với công cụ Docker cho phép người
dùng theo dõi hình ảnh, âm lượng, cài đặt mạng và chạy container.
Wazuh liên tục thu thập và phân tích thông tin thời gian chạy chi tiết. Ví
dụ: cảnh báo cho các container chạy ở chế độ đặc quyền, các ứng dụng dễ bị tấn
công, shell chạy trong container, thay đổi thành khối lượng hoặc hình ảnh liên tục
và các mối đe dọa có thể khác.
7. Kết luận chương 2
Chương này đã trình bày chi tiết về wazuh-hệ thống phát hiện xâm nhập
dựa trên host. Hệ thống này là một hệ thống mã nguồn mở và có thể khả năng tùy
biến cao. Không những thế, hệ thống có thể dễ dàng được thiết lập do khả năng
tương thích đối với nhiều hệ điều hành cũng như khả năng mở rộng do hỗ trợ việc
sử dụng các nút dữ liệu. 31 lOMoARcPSD| 36477832
Việc ứng dụng hệ thống wazuh trở thành một thành phần của Trung tâm
điều hành ATTT SOC sẽ giúp cho việc thu thập dữ liệu ở trên các máy chủ, máy
người dùng trở nên dễ dàng và hiệu quả. Việc ứng dụng, triển khai hệ thống wazuh
trong trung tâm như thế nào sẽ được đồ án đề cập và đưa ra phương án ở trong chương tiếp theo. 32 lOMoARcPSD| 36477832
3. XÂY DỰNG TRUNG TÂM ĐIỀU HÀNH AN TOÀN THÔNG TIN
DỰA TRÊN NỀN TẢNG WAZUH
1. Cơ sở lý thuyết xây dựng Trung tâm điều hành ATTT SOC 1. Nền
tảng Trung tâm điều hành ATTT SOC
SOC là bức tường chắn cuối cùng để có thể giải quyết những thiếu sót của
các thiết bị mạng, thiết bị bảo mật. Để SOC hoạt động hiệu quả thì phải kết hợp
chặt chẽ giữa con người, quy trình và công nghệ. CQ C uôo yn g tn rng ìgư nhờ iệh
Hình 3.9Yếu tố quan trọng trong SOC 3.1.1.1. Con người
Cho dù SOC tự động tốt đến đâu thì con người vẫn hoàn toàn cần thiết. Hai
nhiệm vụ cơ bản nhất trong SOC là phân tích bảo mật và phản ứng với sự cố. Các
nhà phân tích bảo mật làm việc chủ yếu trong giám sát và các giai đoạn phát hiện
của vòng đời một cuộc tấn công. Nhiệm vụ điển hình bao gồm giám sát, cảnh báo
và thực hiện phân chia để xác định cảnh báo nào cần can thiệp từ đội ứng phó sự
cố. Nhiệm vụ ứng phó sự cố có thể bao gồm:
- Tiến hành phân tích sâu hơn về các sự kiện bảo mật đáng ngờ: 33 lOMoAR cPSD| 36477832
• Khả năng phân tích, tìm kiếm
• Các nguồn thông tin đe dọa
• Kỹ thuật forensics cơ bản
• Công cụ phân tích phần mềm độc hại
- Thực hiện các hoạt động phản ứng với một sự kiện cần thiết.
- Giữ cho quản lý được thông báo về tình trạng sự cố nỗ lực đáp ứng. Các
vai trò SOC khác có thể bao gồmcác đội điều tra forensic và các kỹ sư
dịch ngược phần mềm độc hại.
Kiến trúc sư bảo mật thường là một người nào đó trong tổ chức an ninh với
sự hiểu biết sâu sắc của chương trình bảo mật và cơ sở hạ tầng của tổ chức. Người
này sẽ giúp thiết kế giải pháp SOC ban đầu và giám sát việc thực hiện để đảm bảo
nó hiệu quả. Theo thời gian, kiến trúc sư an ninh có thể lập kế hoạch và thực hiện
các điều chỉnh đối với giải pháp SOC, bao gồm mở rộng để đáp ứng nhu cầu bổ
sung của tổ chức.Vai trò kiến trúc sư bảo mật đặc biệt quan trọng bởi vì quyết
định của kiến trúc sư sẽ ảnh hưởng đáng kể đến chương trình an ninh và ảnh
hưởng đến toàn bộ tổ chức.
Các tổ chức có nhiều lựa chọn mô hình nhân sự cho tổ chức SOC của mình:
- Thuê ngoài hoàn toàn: Tất cả nhân viên vận hành hệ thống SOC được
thuê từ một đơn vị có chuyên môn bên ngoài. Khi tổ chức gặp sự cố an
ninh mạng, đội vận hành SOC sẽ nỗ lực tham gia ứng phó hoặc giải đáp
các thông tin về hình thế bảo mật của tổ chức.
- Kết hợp nhân viên và thuê ngoài: Việc này sẽ liên quan đến thời gian làm
việc. Ví dụ giờ làm việc 8x5 thì tổ chức cần thuê thêm chuyên viên bảo
mật để có thể vân hành SOC 24x7.
- Nhân viên của tổ chức: Đảm bảo thông tin của tổ chức không bị lộ lọt ra
bên ngoài nhưng nhân viên phải có chuyên môn cao, đáp ứng được công việc. 3.1.1.2. Quy trình 34 lOMoARcPSD| 36477832
Trong mỗi hệ thống SOC, bất kể mô hình triển khai như nào được sử dụng
đều dựa trên các quy trình. Khi một sự cố lớnxảy ra, nhiều nhà phân tích bảo mật,
ứng phó sự cốvà các chuyên gia forensics đều có thể giúp xử lý sự cố vànhững
người khác trong tổ chức cũng có thể tham gia nhờ một bộ quy trình mạnh mẽ để
đảm bảo nhanh chóng và hiệu quả trong việc nhanh chóng phát hiện, phản ứng
với các đe dọa. Xây dựng một bộ quy trình mạnh mẽ là điều cần thiết, bởi vìnó sẽ
đảm bảo công việc không có gì bị bỏ qua hoặc xử lý quá chậm. 3.1.1.3. Công nghệ
Công nghệ sử dụng trong hệ thống SOC được xây dựng và tích hợp tất cả
các hình thức cần thiết của tự động hóa an ninh và ứng phó sự cố vào giao diện
trực quan. Đây bao gồm các giải pháp giám sát, phân tích, phát hiện sự cố và điều
tra truy vết các sự cố. Các lĩnh vực kỹ thuật quan trọng nhất của SOC là:
- Nền tảng bảo mật thông tin
- Công cụ điều tra và phân tích sự cố
- Hệ thống ghi lại và quản lý các sự cố bảo mật và các quy trình tương ứng
2. Đề xuất tiêu chí xây dựng SOC
Về việc xây dựng SOC, trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng
đều đã đề cập đến rất nhiều nhưng chưa có một tổ chức, đơn vị nào đưa ra một bộ
tiêu chí để xây dựng. Hiện nay, cục ATTT cũng đang gấp rút phối hợp với các
doanh nghiệp làm an ninh mạng để xây dựng một bộ tiêu chí về các sản phẩm an
ninh mạng. Chính vì thế, đồ án đề xuất tiêu chí xây dựng SOC dựa trên chỉ thị
14/CT-TTg năm 2018, chỉ thị 14/CT-TTg năm 2019, công văn số
2973/BTTTTCATTT, công văn số 235/CATTT-ATHTTT để xây dựng bộ tiêu chí này.
3.1.2.1. Tiêu chí về công nghệ
a. Tiêu chí về việc quản lý dữ liệu
- Thu thập, xử lý dữ liệu theo thời gian thực: thời gian thu thập và xử
lý dữ liệu ít hơn 5 phút. 35 lOMoAR cPSD| 36477832
- Thu thập, xử lý dữ liệu từ nhiều nguồn dữ liệu: Thu thập từ mạng,
các thiết bị mạng, các thiết bị bảo mật, các thiết bị đầu cuối,…
- Tổng hợp và chuẩn hóa dữ liệu: Tổng hợp dữ liệu về một nơi lưu trữ
và chuẩn hóa dữ liệu theo một định dạng chung.
- Phân tích và tương quan dữ liệu: Kết hợp các sự kiện và dữ liệu liên
quan để xác định chính xác một sự cố hoặc đưa ra một cảnh báo chính xác.
- Truy cập kho lưu trữ: Cho phép truy cập trực tuyến tất cả các log thu
thập được và các dữ liệu đã được xử lý.
- Lưu trữ: Có thể lưu trữ log, dữ liệu căn cứ vào cấp độ hệ thống để
phục vụ cho việc báo cáo thống kê, điều tra lâu dài. (Điều 9 Thông tư số 03/2017/TT-BTTT).
b. Tiêu chí về việc giám sát và phân tích
- Giám sát, phát hiện theo thời gian thực: Cho phép thực hiện việc
giám sát, phát hiện các sự kiện, nguy cơ tấn công trong thời gian thực.
- Giám sát, phát hiện trên mạng: Cung cấp khả năng giám sát phát hiện
các sự kiện, nguy cơ tấn công trên mạng.
- Giám sát, phát hiện trên thiết bị đầu cuối: Cung cấp khả năng cho
phép giám sát, phát hiện các sự kiện, lỗ hổng, mã độc và tính sẵn
sàng trên các thiết bị đầu cuối.
- Giám sát, phát hiện trên thiết bị mạng, thiết bị bảo mật: Cung cấp
khả năng cho phép giám sát, phát hiện các sự kiện, nguy cơ tấn công,
tính sẵn sàng trên các thiết bị mạng và thiết bị bảo mật.
- Phân tính, làm giàu dữ liệu: Cung cấp khả năng phân tích dữ liệu
chuyên sâu, tương quan dữ liệu từ nhiều nguồn.
- Threat intelligence: Kết hợp dữ liệu với các nguồn thông tin từ các
bên thứ ba để lấy các dữ liệu về các mối đe dọa, lỗ hổng và các kiểu tấn công. 36 lOMoAR cPSD| 36477832
c. Quy trình làm việc và tự động hóa
- Khả năng kết hợp với các giải pháp khác: Có khả năng tương tác với
các giải pháp bảo mật khác thông qua APIs, tự động tạo luồng công
việc trong các sự cố riêng biệt. Ngoài ra, còn tương thích với các công cụ SOAR.
- Kết nối, chia sẻ thông tin hai chiều với cục ATTT: Kết nối, chia sẻ
thông tin với hệ thống Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia.
- Threat hunting/Investigate: Cho phép chuyên viên bảo mật tìm kiếm,
lọc dữ liệu, phân tích log và dữ liệu.
- Forensics analysis: Cho phép chuyên viên bảo mật có thể đọc, tải pcap, phân tích log thô.
d. Tương tác với người dùng
- Cảnh báo: Cảnh báo và gửi cảnh báo đến các chuyên viên bảo mật
ngay lập tức khi có sự cố bất thường qua nhiều phương thức khác nhau như sms, email…
- Giao diện (Dashboard): Tạo các bảng thống kê, biểu đồ trực quan
dựa trên các dữ liệu theo thời gian thực và các dữ liệu đã được lưu trữ trước đó.
- Báo cáo: Cho phép người dùng tạo các bản báo cáo theo định kỳ: tuần, tháng quý, năm.
- Tích hợp ứng dụng điện thoại: Tích hợp ứng dụng điện thoại nhằm
cho phép theo dõi nhanh các sự kiện, cảnh báo ngay trên điện thoại, tablet. e. Khả năng mở rộng
Cung cấp khả năng mở rộng quy mô một cách dễ dàng và triển khai hệ
thống một với nhiều quy mô khác nhau. f. Khả năng tự vệ
- Phòng thủ chủ động: Chủ động chặn các thiết bị có những hành vi
bất thường vào hệ thống SOC. 37 lOMoAR cPSD| 36477832
- Phân quyền linh hoạt: Cho phép phân quyền từng loại chức năng theo các dải mạng, IP.
- Ghi lại Log: Ghi lại toàn bộ log đăng nhập, hoạt động của người dùng trên hệ thống SOC.
- Sao lưu và khôi phục: Có khả năng sao lưu và khôi phục hoạt động
của hệ thống sau sự cố.
3.1.2.2. Tiêu chí về con người
a. Đội theo dõi, cảnh báo:
- Có kiến thức cơ bản về lỗ hổng, mã độc, các hình thức tấn công vào hệ thống mạng.
- Có thể phân loại và xác định mức độ của các sự cố an ninh mạng.
- Tìm kiếm, truy vấn thông tin từ các nguồn dữ liệu bên ngoài như hệ thống Threat Intelligence. b. Đội xử lý sự cố
- Nắm vững kiến thức về mạng, lập trình, mã độc, các hình thức tấn công.
- Quen thuộc với việc sử dụng các công cụ trực quan hóa dữ liệu, pentest,…
c. Đội điều tra, phân tích
- Các kỹ năng chuyên sâu về mạng, mã độc, các hệ điều hành.
- Các cách thức khai thác lỗ hổng, vá lỗ hổng.
- Có các kỹ năng chuyên sâu về Forensics.
d. Đội quản lý, vận hành hệ thống SOC
e. Thời gian giám sát: Giám sát 24x7x365 đối với các hệ thống quan
trọng(Cấp độ 3 trở nên theo quy định).
3.1.2.3. Tiêu chí về quy trình
a. Quy định và quy trình về quản lý, vân hành hoạt động bình thường củahệ
thống: nhằm đẳm bảo hệ thống giám sát hoạt động ổn đinh, có tính chịu 38 lOMoARcPSD| 36477832
lỗi cao và sẵn sàng khôi phục lại trạng thái bình thường sau khi sự cố xảy ra.
b. Quy định và quy trình kết nối và gửi log từ đối tượng được giám sát vềhệ
thống quản lý tập trung.
c. Quy định và quy trình truy cập và quản trị hệ thống giám sát.
d. Quy định và quy trình về việc lưu trữ, bảo vệ log hệ thống.
e. Quy trình liên quan đến việc theo dõi, giám sát, cảnh báo và xử lý tấncông mạng.
3. Đề xuất các bước xây dựng Trung tâm điều hànhATTT SOC
Để xây dựng Trung tâm điều hành ATTT SOC cần thực hiện các bước X â y d ự n g c sau: h i ế n T h i ế t k ế g i ả T ạ o q u y t r ì n h , t h ủ t ụ c v à đ à o C h u ẩ n b ị m 39 lOMoAR cPSD| 36477832 ô i T h ự c h i ệ n g i ả T r i ể n k h a i t r ư ờ n g h ợ p s ử D u y t r ì v à p h á t
Hình 3.10 Các bước xây dựng trung tâm điều hành ATTT SOC
3.1.3.1. Xây dựng chiến lược
Trong giai đoạn xây dựng chiến lược, hai phần đặc biệt quan trọng của việc
phát triển một chiến lược cho SOC đó là:
- Đánh giá khả năng SOC hiện có của tổ chức trong điều kiện của con
người, quy trình và công nghệ. Lưu ý rằng khi xây dựng SOC, phạm
vi ban đầu của SOC nên được giới hạn ở các chức năng cốt lõi: giám
sát, phát hiện, phản ứng, và phục hồi sự cố.
- Xác định các mục tiêu hoạt động cho SOC. Để có hiệu quả, SOC nên
tập trung vào việc đáp ứng mục đích hoạt động của tổ chức.
3.1.3.2. Thiết kế giải pháp 40 lOMoAR cPSD| 36477832
Trong giai đoạn này, cần xác định các yêu cầu về chức năng. Những yêu
cầu nàynên được gắn với các mục tiêu hoạt động bất cứ khi nào được áp dụng.
Các yêu cầu chức năng bao gồm:
- Xác định nguồn dữ liệu nhật ký và sự kiện đểđược theo dõi.
- Xác định các nguồn thông tin về mối đe dọađược sử dụng.
- Xác định các yêu cầu về hiệu suất.
Chọn lựa mô hình SOC: Điều này nên được dựa trênyêu cầu chức năng vừa
được xác định, cũng nhưchiến lược được xác định trong bước đầu tiên.
Quyết định đưa rabao gồm giờ và ngày cho nhân viên so với thuê ngoài,trách
nhiệm nào đối với nhân viên so với thuê ngoài, màSOC sẽ có vai trò gì.
Thiết kế kiến trúc kỹ thuậtbao gồm:
- Lập kế hoạch thành phần và cấu hình củacác thành phần của giải pháp.
- Xác định hệ thống thông tin chosự kiện an ninh và sự cố.
- Xác định quy trình công việc cho các sự kiện và sự cố đểphù hợp với
các quy trình hiện có của tổ chức.
- Lập kế hoạch tự động hóa giải pháp càng nhiều càng tốt,bao gồm các
công nghệ cần thiết để cung cấpcái nhìn tổng thể về các mối đe dọa
cho các hệ thống vàdữ liệu trong phạm vi SOC ban đầu và để ngăn
chặn các cuộc tấn công ở những giai đoạn càng sớm càng tốt.
3.1.3.3. Tạo quy trình, thủ tục và đào tạo
Quy trình phải bao gồm tất cả các giai đoạn của một cuộc tấn công và đảm
bảo rằng các quy trình, thủ tục và đào tạo đều tính đến điều đó.
3.1.3.4. Chuẩn bị môi trường
Trước khi triển khai giải pháp SOC, nó cực kỳ quan trọng để đảm bảo rằng
tất cả các yếu tố được đặt ra để cung cấp một môi trường an toàn cho giải pháp.
Yếu tố đáng chú ý bao gồm bảo mật chặt chẽ máy tính để bàn của nhân viên SOC,
máy tính xách tay và thiết bị di đông; có cơ chế truy cập từ xa an toàṇ thay thế 41 lOMoAR cPSD| 36477832
cho nhân viên để tương tác với giải pháp SOC; và yêu cầu xác thực mạnh mẽ để
truy cập từ xa vào giải pháp SOC ở mức tối thiểu.
3.1.3.5. Thực hiện giải pháp
Chìa khóa để thực hiện chính giải pháp là tập trung vào việc tận dụng tối
đa công nghệ để giảm thiểu khối lượng công việc trên người. Giải pháp này là
một quá trình khởi đầu bằng:
- Đưa lên cơ sở hạ tầng quản lý nhật ký
- Đưa lên cơ sở dữ liệu tối thiểu các nguồn dữ liệu quan trọng.
- Đưa ra các khả năng phân tích bảo mật.
- Tự động hóa an ninh vàkhả năng điều phối.
- Bắt đầu triển khai các trường hợp sử dụng tập trung vào đầu cuốiphát
hiện mối đe dọa và thực hiện phản ứng một yếu tố quan trọng khác
là đạt được sự liền mạchkhả năng tương tác với các hệ thống khác,
cả hai để thu thập dữ liệutừ các nguồn và đưa ra các hành động và
lệnh để giúp đỡáp dụng bối cảnh, chứa và khắc phục phù hợp vớiquy
trình làm việc. Cái sau đặc biệt hữu ích cho việc giảmthời gian trung
bình để phát hiện và ứng phó với sự cố. Cácgiải pháp cũng nên kết
hợp với thức ăn thông minh mối đe dọavà các nguồn thông tin tình
báo khác làm đầu vào tự động chocải thiện độ chính xác phát hiện.
3.1.3.6. Triển khai sử dụng
Khi giải pháp được triển khai có thể thực hiện phân tích và tự động hóa bảo
mật, chẳng hạn như phát hiện bị xâm phạm thông tin đăng nhập và các chiến dịch
lừa đảo thành công. Kiểm tra nên được thực hiện trong một loạt các trường hợp.
Tất cả các hình thức tự động hóa giải pháp đề cập trước đó là đặc biệt quan trọng
để kiểm tra nghiêm ngặt. Độ tin cậy và bảo mật của truy cập từ xa giải pháp cũng
cần được xác minh ở mức độ khả thi.
3.1.3.7. Duy trì và phát triển 42 lOMoARcPSD| 36477832
Một khi giải pháp đã hoàn thành, nó sẽ cần tiếp tục bảo trì, chẳng hạn như
cập nhật cài đặt cấu hình và điều chỉnh theo thời gian để cải thiện độ chính xác
phát hiện và thêm các hệ thống khác như đầu vào hoặc đầu ra cho giải pháp. Bảo
trì sẽ được cần định kỳ, bao gồm cả việc xem xét mô hình SOC, vai trò SOC, …
do đó điều chỉnh có thể được thực hiện.
4. Xây dựng các thành phần cơ bản của SOC
Một Trung tâm điều hành ATTT SOC tin gồm bốn thành phần cơ bản như hình dưới đây:
Hình 3.11 Thành phần cơ bản của trung tâm điều hành ATTT SOC
3.1.4.1. Hạ tầng mạng
Hạ tầng mạng phục vụ việc kết nối, kiểm soát truy cập giữa các vùng mạng,
các thành phần bên trong hệ thống và với các hệ thống khác. 43 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.12 Mô hình hạ tầng mạng trung tâm điều hành ATTT SOC
Thiết kế của hệ thống bao gồm các phân hệ sau:
- Phân hệ kết nối ra bên ngoài (Outsite): Là phân hệ kết nối SOC với
các hệ thống bên ngoài và mạng Internet thông qua các kết nối mạng
TSLCD, WAN và Internet. Phân hệ này bao gồm các thiết bị cơ bản
sau: Thiết bị định tuyến chuyên dụng để đón các đường kết nối; Hệ
thống tường lửa để kiểm soát truy cập ra, vào hệ thống; Hệ thống
VPN và hệ thống phòng, chống tấn công DoS/DDoS.
- Phân hệ cho hệ thống SOC được chia thành các vùng mạng chức
năng sau: Phân vùng cho hệ thống giám sát trung tâm quy hoạch cho
các thành phần giám sát trung tâm; Phân vùng cho hệ thống quản lý
Endpoint tập trung; Phân vùng cho các hệ thống quản lý, vận hành,
bao gồm các giải pháp bảo vệ các thành phần trong Phân hệ SOC và TTDL (Data Center). 44 lOMoAR cPSD| 36477832
- Phân hệ cho hệ thống SOC có hệ thống tường lửa, Core Switch và
Access Switch, Hệ thống lưu trữ để kết nối, quản lý truy cập giữa các
hệ thống thành phần trong phân hệ này với nhau và quản lý truy cập
giữa vùng Outsite và vùng TTDL.
- Phân hệ lưu trữ cần được thiết lập để lưu trữ và quản lý tập trung log
từ các thiết bị mạng, bảo mật, máy chủ, ứng dụng tại SOC, TTDL và
log từ các hệ thống cần bảo vệ gửi về. Hệ thống lưu trữ cần bảo đảm
về dung lượng lưu trữ theo yêu cầu giám sát thực tế của từng đơn vị.
- Phân hệ mạng lõi (System Core SW): Là hệ thống thiết bị chuyển
mạch có băng thông và tốc độ chuyển mạch mạng rất lớn, có nhiệm
vụ kết nối các phân vùng Outsite, SOC và TTDL lại với nhau.
- Phân hệ cho TTDL là phân hệ phục vụ hoạt động cung cấp dịch vụ,
ứng dụng CNTT. Phân hệ này được chia thành các phân vùng: Vùng
DMZ để đặt các máy chủ cung cấp dịch vụ trực tiếp ra bên ngoài
Internet; Vùng máy chủ nội bộ để đặt các máy chủ có yêu cầu bảo
mật cao, không được kết nối trực tiếp với Internet; Vùng máy chủ cơ
sở dữ liệu để đặt các máy chủ cơ sở dữ liệu của hệ thống. Ngoài ra,
Phân hệ này cũng có phân vùng cho hệ thống lưu trữ. Hệ thống lưu
trữ cần tách riêng về vật lý hoặc logic với hệ thống lưu trữ của phân hệ SOC.
- Hệ thống trích rút dữ liệu chuyên dụng (Network-TAP): Hệ thống
này là các thiết bị chuyên dụng được dùng để sao chép dữ liệu (log
thô) tại các điểm cần giám sát. Các điểm cần giám sát trên hệ thống
bao gồm: Các điểm tại các Router biên kết nối ra các mạng bên ngoài;
Các điểm ra vào các vùng mạng chức năng DMZ, Máy chủ nội bộ,
Cơ sở dữ liệu, Vùng quản trị…
Các điểm cần giám sát có thể triển khai các thiết bị Network-TAP độc lập
hoặc sử dụng một thiết bị Network-TAP tập trung trên một thiết bị vật lý chuyên 45 lOMoARcPSD| 36477832
dụng cho phép trích rút dữ liệu tại nhiều điểm và cung cấp các tính năng lọc gói tin.
Dữ liệu log tại SOC sẽ được lưu trữ ở 02 dạng:
- Dạng dữ liệu không lưu trữ nén: bao gồm cả dữ liệu thô và dữ liệu
phục vụ phân tích cảnh báo thời gian thực (hot data). Việc sử dụng
nén sẽ làm gia tăng thời gian xử lý dẫn đến giảm hiệu quả cảnh báo, báo cáo.
- Dạng dữ liệu nén, lưu trữ dài hạn: đây là dữ liệu phục vụ việc báo
cáo thống kê, báo cáo lịch sử hoặc báo cáo tuân thủ thời gian dài. Dữ
liệu này có thể sử dụng các cơ chế nén để tối ưu không gian lưu trữ.
Do đó, căn cứ vào yêu cầu thực tế về số lượng sự kiện hệ thống cần xử lý
trong một giây (EPS) và thời gian log cần lưu trữ theo quy định mà để xác định
không gian lưu trữ của hệ thống lưu trữ cho phù hợp.
3.1.4.2. Hệ thống giám sát trung tâm
Hệ thống giám sát trung tâm bao gồm 04 thành phần như hình dưới đây: 46 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.13 Thành phần của hệ thống giám sát tập trung
a. Thành phần thu thập và quản lý log
Thành phần này cho phép thu thập, chuẩn hóa và
quản lý log từ các thành phần trong SOC, TTDL và các
hệ thống quan trắc cơ sở của các hệ thống bên ngoài phục
vụ hoạt động giám sát.
Dữ liệu thu thập cơ bản bao gồm:
- Log từ các thiết bị mạng, thiết bị bảo mật.
- Log từ các máy chủ và ứng dụng.
- Log thô (nếu có) là các gói tin được thu thập trực tiếp trên môi trường
mạng tại các điểm giám sát sử dụng thiết bị TAP chuyên dụng hoặc
thực hiện SPAN trên các thiết bị Switch của hệ thống.
Sau khi dữ liệu được thu thập và chuẩn hóa, dữ liệu này là dữ liệu đầu vào
của thành phần giám sát tổng thể phục vụ hoạt động phân tích, giám sát, truy vết và xử lý sự cố.
b. Thành phần giám sát tổng thể (Security Analytic/SIEM) 47 lOMoARcPSD| 36477832
Đây là thành phần lõi, cung cấp khả năng kết
nối, thu thập thông tin từ các các hệ thống khác cho
phép tổng hợp tất cả thông tin và giúp tương tác, kết
nối các thành phần khác của SOC. Dữ liệu thu thập
được từ các hệ thống quan trắc cơ sở sẽ được tập
hợp vào hệ thống giám sát nền tảng này và tiến hành
phân tách dữ liệu trước khi tiến hành các phân tích chuyên sâu hơn.
Thành phần giám sát tổng thể cũng hỗ trợ giám sát và phát hiện hành vi bất
thường (Anormaly detection) và điều tra, xử lý các sự cố (Investigation). Thành
phần này sử dụng các dữ liệu thu thập được từ các thành phần trong hệ thống để
tiến hành các phân tích chuyên sâu, liên kết tương quan dữ liệu nhằm phát hiện ra
các nguy cơ, sự cố, tấn công mạng. Ngoài ra, thành phần này cũng cung cấp giao
diện thống kê các sự kiện, các cảnh báo sớm, các sự cố đang xử lý, các lỗ hổng,
các cuộc tấn công vào hệ thống trên một hệ thống giao diện tổng thể giúp bao quát
được toàn bộ tình hình an toàn thông tin của hệ thống cần bảo vệ.
Không chỉ vậy, thành phần còn cho phép kết hợp các nguồn mối đe dọa an
toàn thông tin (Threat Intelligence) từ các tổ chức bên ngoài nhằm cập nhật các
nguy cơ mất an toàn thông tin kịp thời.
Đồng thời, khi có các sự cố xảy ra, thành phần này cũng giúp các chuyên
gia phân tích và hỗ trợ điều tra xử lý các sự cố và cho phép tương tác với các thiết
bị khác để chống lại các tấn công.
c. Thành phần quản lý (Management)
Thành phần quản lý bao gồm các chức năng chính:
- Chức năng quản lý tài sản cho phép quản lý
các thành phần: máy chủ, thiết bị và các
thành phần có kết nối mạng vào hệ thống. 48 lOMoAR cPSD| 36477832
Thành phần này cho phép quản lý truy cập, giám sát trạng thái hoạt
động ở lớp mạng, hệ điều hành và ứng dụng tập trung.
- Chức năng quản lý rủi ro cho phép quản lý các nguy cơ, rủi ro mất
an toàn thông tin có thể xảy ra với hệ thống. Các nguy cơ, rủi ro có
thể đến từ hạ tầng, ứng dụng, con người, công nghệ và quy trình quản
lý hệ thống. Thành phần này được kết nối với thành phần giám sát
tổng thể để cung cấp thông tin đầu vào cho phép giám sát để tiến
hành phân tích tương quan dữ liệu lỗ hổng với các dữ liệu khác trên hệ thống.
- Chức năng quản lý chính sách cho phép quản lý các quy trình, chính
sách đã và đang được thực thi trong tổ chức, đảm bảo các chính sách
này được thực thi, áp dụng trên các thiết bị trong hệ thống.
d. Thành phần điều tra và xử lý sự cố (Incident Response)
Thành phần này cho phép thực thi các hành động cụ
thể căn cứ vào kết quả đầu ra của thành phần giám sát tổng
thể. Thành phần giám sát tổng thể sẽ đưa ra các cảnh báo,
căn cứ vào mức độ của mỗi cảnh báo, người quản trị có thể
thực hiện điều tra, phân tích ở mức sâu để xác minh sự cố
và đưa ra các hành động xử lý.
3.1.4.3. Các giải pháp bảo vệ
Các giải pháp bảo vệ dưới đây là cần thiết để phục vụ hoạt động, bảo vệ SOC
và các hệ thống thông tin. Các giải pháp bảo vệ cơ bản bao gồm các giải pháp sau: 1.
Giải pháp phát hiện và ứng phó điểm cuối EDR
Giải pháp phát hiện và ứng phó điểm cuối cho phép tạo thêm lớp bảo vệ
cho các máy trạm bên cạnh các giải pháp bảo vệ và phần mềm diệt virus. Giải
pháp này cung cấp khả năng phát hiện bất thường dựa trên hành vi và cho cái nhìn 49 lOMoAR cPSD| 36477832
sâu hơn về các thông tin cụ thể có liên quan trên điểm cuối để phát hiện và giảm
thiểu các mối đe dọa. Giải pháp bao gồm hai thành phần:
- Thành phần cảm biến được cài đặt trên điểm cuối (máy chủ, máy
trạm): thực hiện việc thu thập các dữ liệu tại các điểm đầu cuối để
phát hiện các mối đe dọa, các hành vi bất thường. Thành phần cảm
biến có thể tiếp nhận và thực thi các hành động ứng phó đối với mối
đe dọa từ thành phần máy chủ EDR.
- Thành phần máy chủ EDR được triển khai trong hạ tầng mạng của
tổ chức để thực hiện việc tiếp nhận, xử lý, phân tích, điều tra, giám
sát, phát hiện các mối đe dọa và cung cấp khả năng xử lý thông qua
việc ra lệnh cho thành phần cảm biến. 2.
Giải pháp quản lý lỗ hổng
Giải pháp này cho phép dò quét lỗ hổng bằng các phương thức chủ động
hoặc bị động trên các thiết bị mạng, máy chủ, máy trạm để thu thập các thông tin
nhằm phát hiện ra các lỗ hổng, dữ liệu nhạy cảm, các kết nối bất thường… Các
thông tin này sau khi được xử lý sẽ tổng hợp kết quả và gửi về thành phần giám
sát trung tâm để tiến hành liên kết thông tin với các dữ liệu khác. 3.
Giải pháp dò quét lỗ hổng bảo mật trên các ứng dụng
Giải pháp này cho phép dò quét lỗ hổng ứng dụng, cở sở dữ liệu để đánh
giá được tình trạng bảo mật hiện tại của ứng dụng. Giúp SOC kịp thời đưa ra các
biện pháp khắc phục và tránh các rủi ro có thể xảy ra. 4. Giải pháp tường lửa
Hệ thống tường lửa là giải pháp sử dụng để phân chia và kiểm soát truy cập
giữa các vùng mạng trong một hệ thống. Các hệ thống tường lửa thế hệ mới cho
phép tích hợp các tính năng bảo mật trên một nền tảng phần cứng. 5.
Giải pháp kiểm soát truy cập (NAC) 50 lOMoAR cPSD| 36477832
Giải pháp này cho phép quản lý các thiết bị đầu cuối, thiết bị mạng khi kết
nối, hoạt động trong hệ thống bảo đảm sự tuân thủ theo một chính sách quản lý chung. 6.
Giải pháp quản lý truy cập đặc quyền (PAM)
Giải pháp này cho phép quản lý tập trung các tài khoản quản trị hệ thống
trong việc truy cập tài nguyên và thiết lập, thay đổi chính sách, cấu hình trên hệ thống. 7.
Giải pháp phòng chống tấn công DoS/DDoS
Giải pháp này cho phép phát hiện và phòng, chống tấn công từ chối dịch vụ
DoS/DDoS đã biết và zero- day nhằm bảo đảm tính khả dụng của hệ thống, ứng dụng và dịch vụ.
Giải pháp này có thể triển khai theo nhiều hình thức khác nhau như thuê
dịch vụ của doanh nghiệp hoặc đầu tư triển khai giải pháp tại các hệ thống được
bảo vệ. Tuy nhiên, việc đầu tư giải pháp tại các hệ thống được bảo vệ chỉ hiệu quả
với các dạng tấn công DoS/DDoS vào lớp ứng dụng khi lưu lượng tấn công nhỏ
hơn băng thông kết nối mạng của hệ thống bị tấn công. 8.
Giải pháp phòng chống mã độc cho máy chủ, máy trạm
Giải pháp này được triển khai dưới dạng phần mềm được cài đặt trên máy
chủ, máy trạm. Giải pháp này cho phép bảo vệ các máy chủ, máy trạm trước các
nguy cơ tấn công, lây nhiễm phần mềm độc hại. 9.
Giải pháp tường lửa ứng dụng Web (WAF)
Giải pháp này cho phép bảo vệ ứng dụng Web trước các tấn công mức ứng
dụng sử dụng chức năng phân tích sâu vào ứng dụng Web, cấu trúc dữ liệu cũng
như logic hoạt động bình thường của ứng dụng. 51 lOMoARcPSD| 36477832
Giải pháp này có nhiều hình thức triển khai khác nhau. Để triển khai giải
pháp tại SOC thì hình thức Reserve Proxy sẽ cho phép bảo vệ tập trung các trang
web được đặt tại các hệ thống thông tin khác nhau. 10.
Giải pháp đảm bảo an toàn thông tin cho hệ thống thư điện tử
Giải pháp này cho phép bảo vệ ứng dụng thư điện tử trước các tấn công
mức ứng dụng sử dụng từ bên ngoài Internet.
Giải pháp này hoạt động như một tường lửa lớp ứng dụng cho phép giám
sát và kiểm soát mọi yêu cầu gửi đến, kiểm tra tính hợp lệ trước khi chuyển tới hệ thống thư điện tử. 11. Hệ thống VPN
Giải pháp này cho phép các hệ thống khác nhau hoặc máy trạm từ xa kết
nối với một hệ thống thông tin thông qua một đường hầm ảo (tunnel). Giao thức
VPN sử dụng công nghệ mã hóa, xác thực và chống chối bỏ cho phép dữ liệu trao
đổi được bảo vệ an toàn khi đi qua môi trường Internet.
Đối với SOC cần triển khai một cổng kết nối VPN để cho phép nhận các
thông tin giám sát từ các thiết bị quan trắc cơ sở không có chức năng mã hóa dữ
liệu trước khi gửi về hệ thống trung tâm.
Cổng kết nối VPN tại SOC cần triển khai trên thiết bị độc lập chuyên dụng.
Tại các hệ thống thông tin cần bảo vệ thì có thể sử dụng chức năng VPN trên
tường lửa nếu hỗ trợ.
3.1.4.4. Hệ thống hạ tầng SOC
Bảng 3.1 Danh mục thiết bị trong trung tâm điều hành ATTT SOC ST
Hệ thống hạ tầng
Chi tiết thiết bị T
- Máy tính xách tay chuyên dùng phục vụ giám sát Hạ tầng máy trạm 1
- - Máy tính để bàn chuyên dùng phục vụ giám sát phục vụ giám sát
- Hệ thống UPS dùng cho máy giám sát. 52 lOMoAR cPSD| 36477832 2
Hệ thống màn - Hệ thống màn hình chuyên dụng cho
giám sát hình chuyên dụng được thiết kế có chức năng
hiển thị hình ảnh cho cho giám sát hệ thống Camera
giám sát và hệ thống máy chủ quản trị. Hệ thống bàn ghế ám sát 3 c
- Hệ thống màn hình ghép thường được h
ghép bởi06 màn hình cho phép hiển thị o
thông tin giám sát với khung hình lớn. p
Các màn hình hiển thị, thiết bị điều khiển, h
cáp kết nối tạo thành một hệ thống ò Videowall.
Bàn ghế chuyên dụng phục vụ công tác giám sát, n
ứng cứu được lắp đặt tại phòng giám sát, vận hành g
an toàn thông tin cũng là nơi lắp đặt hệ thống màn g
hình chuyên dụng phục vụ giám sát. i
- Máy kiểm soát cửa vào/ra, vân tay. - Thẻ cảm ứng từ. Hệ thống kiểm 4 - Khóa điện từ. soát ra vào - Bộ nguồn dự phòng;
- Nút nhấn mở cửa khẩn cấp.
- Đầu ghi hình và phần mềm quản lý
- Camera giám sát để theo dõi liên tục các khuvực chức năng trong SOC Thiết kế hệ thống 5
- Mạng truyền tín hiệu, cáp điều khiển, các kết nối camera bên trong hệ thống
- Thành phần lưu trữ (Sử dụng ổ cứng HDDchuyên dụng hoặc hệ thống
lưu trữ của SOC) Hệ thống sàn nâng bảo vệ hệ thống dây điện, cáp
điện hay bất kì vật liệu gì để dưới sàn tránh được 53 lOMoARcPSD| 36477832 Hệ thống sàn nâng
sự xâm hại của côn trùng, hóa chất hay không khí 6
kỹ thuật nóng ẩm của mặt sàn bê tông bằng hệ
thống giá đỡ được thiết kế phù hợp cho từng công
trình, từng loại thiết bị đặt trên sàn phụ.
2. Tích hợp wazuh trong trung tâm giám sát ATTT SOC
Đối với Trung tâm giám sát an toàn thông tin, việc triển khai những hệ
thống IDS là điều tiên quyết để có thể thu thập được những thông tin mất an
toàn trong hệ thống. IDS không tự động cấm các cuộc tấn công hoặc là ngăn
chặn những kẻ khai thác một cách thành công. IDS có thể cung cấp cho chúng ta
biết rằng hệ thống mạng đang gặp nguy hiểm và điều quan trọng để nhận ra đó
là vài cuộc tấn công vào mạng đã thành công nếu không có hệ thống IDS. Hệ
thống IDS cho phép các cơ quan, tổ chức bảo vệ hệ thống của họ khỏi những đe
dọa với việc gia tăng kết nối mạng hay là việc bổ sung những điểm yếu của hệ
thống… Nhìn chung, hệ thống IDS có thể giúp chúng ta giám sát, phân tích tìm
kiếm và ngăn ngừa các sự cố an ninh mạng khi nó mới manh nha hình thành.
Qua đó có thể thấy rằng hệ thống IDS làphương pháp bảo mật cần thiết nhằm
tăng cường khả năng chống lại những cuộc tấn công vào hệ thống mạng từ đó
giúp ngăn chặn sớm và giảm thiểu thiệt hại của những sự cố về mất an toàn, an
ninh thông tin. Và trong chương này, đồ án xin trình bày về mô hình, cách thức
hoạt động của Wazuh HIDS trong một hệ thống giám sát.
Bằng cách cài đặt Wazuh-agent trên các client cần được giám sát, Wazuh
server sẽ quan sát được tất cả những hoạt động hệ thống như các log file, những
lưu lượng mạng thu thập được. Hệ thống cũng theo dõi hệ điều hành, những cuộc
gọi hệ thống, audit log hay những thông điệp báo lỗi trên client. Không chỉ vậy,
hệ thống có thể xác định xem cuộc tấn công có thành công hay không. Thêm nữa
Wazuh có thể ghi nhận được những việc mà người tấn công đã làm trên host bị tấn công. 54 lOMoARcPSD| 36477832
Không phải tất cả các cuộc tấn công được thực hiện qua mạng, bằng cách
giành quyền truy cập ở mức vật lý vào một hệ thống máy tính, kẻ tấn công có thể
tấn công một hệ thống hay dữ liệu mà không cần phải tạo ra bất cứ lưu lượng
mạng nào cả. Vào tình huống này, Wazuh có thể phát hiện các cuộc tấn công mà
không đi qua mạng được theo dõi.
Wazuh nên được cài đặt ở trên các host quan trọng của tổ chức, các server
đặt trong vùng DMZ-đây thường là mục tiêu bị tấn công đầu tiên.
Hình ảnh dưới đây minh họa cho việc sử dụng Wazuh để bảo vệ các host trong hệ thống:
Hình 3.14Mô hình triển khai hệ thống sử dụng wazuh
Trong hệ thống triển khai giải pháp Wazuh, các host cần bảo vệ sẽ được cài
đặt gói wazuh-agent và được cài đặt trên nhiều hệ điều hành khác nhau. Đây là 55 lOMoAR cPSD| 36477832
phần mềm được cài đặt trên các host giúp thu thập các thông tin và gửi thông tin
thu thập được về wazuh server để giám sát, phân tích và thống kê. Ngoài ra, đối
với những thiết bị mạng, thiết bị bảo mật không thể cài đặt được agent thì wazuh
cũng có hỗ trợ cơ chế được gọi là Agentless giúp việc thu thập thông tin trở nên
dễ dàng trên switch, router, tường lửa....
Wazuh agent được cài đặt chiếm ít hiệu năng của host (RAM, CPU) nên sẽ
không ảnh hưởng nhiều đến hoạt động của host đó. Do chỉ theo dõi cho một host
cụ thể nên wazuh agent có thể theo dõi sâu hơn về những thông tin của hệ thống
như system call hay là những thay đổi trong file hệ thống, system logs. Ngoài ra,
quản trị viên có thể linh động cấu hình các tập luật cho từng host cụ thể để có thể
thu được thông tin mong muốn cũng để giảm bớt những luật không cần thiết giúp
tăng cường hiệu suất và giảm thiểu những xử lý gây quá tải.
Thông tin mà các agent gửi về wazuh server sẽ được lưu trữ và phân tích.Tại
đây, wazuh server quản lý các bộ luật, các bộ giải mã và cấu hình chính. Nhờ
những thứ này sẽ tạo ra những tiến trình để kiểm tra các log, sự kiện và có thể đưa
ra các cảnh báo nếu nó phù hợp với luật đã được cấu hình. Chínhđiều này sẽ giúp
quản lý hệ thống một cách dễ dàng cho dù hệ thống đó có số lượng agent lớn.Một
lưu ý nhỏ là wazuh server không thể cài đặt trên hệ điều hành Windows.
Wazuh server sử dụng Logstash thu thập dữ liệu với thời gian thực.
Logstash có thể thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau và chuẩn hóa dữ liệu
đó. Filebeat để gửi dữ liệu cảnh báo và sự kiện đến Elasticsearch bằng mã hóa
TLS. Filebeat định dạng dữ liệu đến và làm giàu dữ liệu nhờ GeoIP trước khi gửi
nó đến Elasticsearch. Sau khi dữ liệu được lập chỉ mục vào Elasticsearch. Kibana
được sử dụng để tìm kiếm, xem và tương tác với dữ liệu được lưu trữ trong
Elasticsearch. Qua đó dễ dàng thực hiện phân tích để khai thác, phân tích dữ liệu
thu thập được và trực quan hóa thông tin cho người dùng thông qua biểu đồ, bảng biểu. 56 lOMoARcPSD| 36477832
Ngoài việc gửi dữ liệu đến Elasticsearch, các cảnh báo và sự kiện không
cảnh báo đều được lưu trữ trên wazuh server. Các file lưu trữ có thể được lưu ở
định dạng JSON hoặc ở định dạng log để thực hiện việc phân tích và báo cáo dữ
liệu trong thời gian dài. 3. Thử nghiệm
1. Xây dựng hệ thống
Mô hình thử nghiệm: Mô hình bao gồm 2 agent được cài đặt trên hệ điều
hành Ubuntu và Windows kết nối đến một máy cài đặt wazuh server và một máy
attacker để thực hiện tấn công vào các máy trong hệ thống. Về việc cài đặt mô
hình thử nghiệm đã được trình bày trong Phụ lục.
Hình 3.15 Mô hình thử nghiệm
Cấu hình các máy trong mô hình thử nghiệm
Bảng 3.2 Cấu hình máy ảo thử nghiệm ST Tên thiết bị RAM CPU HDD T 57 lOMoARcPSD| 36477832 1 Attacker 2GB 1 core 20GB 2
Wazuh Server 4GB 2 core 40GB 3 Window 7 1GB 1 core 30GB 4 Ubuntu 16 1GB 1 core 20GB 2. Kịch bản 01
Quản trị viên dựng hệ thống có sử dụng giải pháp Wazuh và thực hiện việc
quét lỗ hổng để phát hiện những lỗ hổng trên các thiết bị đã được cài đặt wazuh
agent và có kết nối đến wazuh server. Để làm được điều đó, đầu tiên chúng ta
phải sửa file theo đường dẫn /var/ossec/etc/ossec.conf trên wazuh server.
Dưới đây là đoạn cấu hình tiến trình để thu thập dữ liệu từ các agent no 1h yes yes yes yes yes yes yes yes
Sau khi cấu hình tiến trìn nhận dữ liệu cần cấu hình trình phát hiện lỗ hổng
trên hai hệ điều hành là ubuntu và windows. yes 5m 6h yes 58 lOMoARcPSD| 36477832 yes trusty xenial bionic 1h yes 2010 1h
Sau khi cấu hình trên wazuh server, chúng ta cần chạy lại câu lệnh service
wazuh-manager restart để áp dụng những thay đổi vừa được cấu hình.
Dưới đây là kết quả của việc quét lỗ hổng trên các agent đã cài đặt wazuh
agent. Từ dashboard này, dễ dàng nhận thấy được số lượng các lỗ hổng và mức
độ các lỗ hổng đang tồn tại trong hệ thống mạng từ đó có thể đưa ra những biện
pháp xử lý đối với các lỗ hổng này. 59 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.16 Dashboard lỗ hổng hệ thống
Hình 3.17 Log của một lỗ hổng được phát hiện
Hình 3.18 Thông tin JSON của lỗ hổng 3. Kịch bản 02
Trên các client đã được cài agent sẽ giám sát những thư mục quan trọng và
được chỉ định. Giả định, attacker đã chiếm quyền điều khiển của client và sửa đổi
dữ liệu trong thư mục đã được giám sát. Ngoài ra, attacker còn đưa vào thư mục
giám sátmột file có chứa mã độc.
Đầu tiên, chúng ta cần tích hợp Virus Total vào hệ thống wazuh 60 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.19 Đăng ký nhận API của Virus Total miễn phí
Sau khi đăng ký tài khoản Virus Total và nhận được API miễn phí, chúng
ta cần cấu hình thêm API trong tệp /var/ossec/etc/ossec.conf để có thể tích hợp Virus Total vào wazuh server
virustotale32fd7cb9bdbfb3fc00f0b224 4c5cb
5d3ef5adb70468aaffed65a539536736c0 syscheck json
Tiếp theo, chúng ta sẽ tạo thư mục PhanNA windows và cấu hình giám sát
các thư mục đó trên agent.
whodata="yes" report_changes="yes">C:\PhanNA Windows yes
Sau khi cấu hình giám sát thư mục, chúng ta tạo một tệp text trong thư mục PhanNA windows 61 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.20 Tạo file trong thư mục
Kiểm tra trên dashboard, dễ dàng nhận thấy thông tin về việc tạo tệp mới
trong thư mục được giám sát.
Hình 3.21 Thông tin hiển thị việc thêm file trên dashboard (1) 62 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.22Thông tin hiển thị việc thêm file trên dashboard (2)
Hình 3.23 Log thêm file được ghi lại trên hệ thống
Kiểm tra thông tin trong log, chúng ta có thể đọc được dữ liệu mới thêm.
Hình 3.24 Nội dung dữ liệu được viết trong file
Sau attacker khi thêm file mới, Virus Total được tích hợp trong hệ thống tự
động kiểm tra dữ liệu và đưa ra kết luận tệp đó có chứa mã độc hay không. 63 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.25 Virus Total tự động kiểm tra mã độc trong file mới được thêm
Attcker chiếm quyền điều khiển máy tính đã thực hiện hành vi sửa đổi dữ liệu trong tệp tin.
Hình 3.26 Sửa nội dung tệp tin 64 lOMoARcPSD| 36477832
Khi attacker sửa đổi nội dung của tệp nằm trong thư mục đã được giám sát,
hệ thống ghi lại những thông tin quan trọng liên quan đến việc sửa đổi như chương
trình thực hiện sửa đổi, tài khoản thực hiện sửa đổi và quan trọng nhất đó là nội dung sửa đổi.
Hình 3.27 Thông tin về việc thay đổi nội dung file
Sau khi chỉnh sửa dữ liệu, attacker còn đưa vào thư mục những thư mục có chứa mã độc.
Hình 3.28 Thêm thư mục chứa mã độc
Hệ thống vừa ghi lại log của việc thêm mới thư mục và sử dụng Virus Total
để kiểm tra thư mục vừa được thêm. Kết quả của việc kiểm tra là thư mục mới
thêm vào có chứa mã độc. Những thông tin quan trọng được ghi lại bao gồm mã
agent, IP của agent, file chứa mã độc và cảnh báo về file đó. 65 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.29Virus Total tự động phát hiện mã độc trong thư mục mới thêm
Chúng ta có thể bấm vào link ở mục data.virustotal.permalink để có thể liên
kết và xem thông tin liên quan đến file chứa mã độc trên trang web của Virus Total 66 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.30Kiểm tra thông tin trên Virus Total 4. Kịch bản 03
Attacker tấn công SSH brute force vào client với địa chỉ IP là 10.1.3.132.
Khi bị tấn công, wazuh sẽ chạy các lệnh trên agent để phản ứng lại cuộc tấn công vào client.
Để có thể chủ động phản ứng với cuộc tấn công, cần tạo ra luật để có thể
biết được khi nào cần phản ứng. Dưới đây là là luật SSH sẽ chặn khi điều kiện
phìu hợp nó sẽ được kích hoạt: sshd SSHD messages grouped. 67 lOMoAR cPSD| 36477832 5700 illegal user|invalid user
sshd: Attempt to login using a non-existent user
invalid_login,authentication_failed
timeframe="120" ignore="60"> 5710
sshd: brute force trying to get access to the system. authentication_failures
Khi xác định được lúc nào phản ứng chủ động với cuộc tấn công SSH brute
force, cần phải có tập lệnh để hoạt động. firewall-drop firewall-drop.sh srcip yes
Cuối cùng, chúng ta cấu hình wazuh để chạy các phản ứng: firewall-drop local 6 68 lOMoARcPSD| 36477832 300
Tăng thời gian chặn đối với những IP vi phạm nhiều lần 10,30,60
Trên agent cần cấu hình nơi nhận log/var/ossec/etc/shared/agent.conf syslog
/var/ossec/logs/active-responses.log
Kiểm tra kết nối từ máy Attacker đến ubuntu agent
Hình 3.31 Kiểm tra kết nối mạng giữa máy Attacker và ubuntu agent 69 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.32 Thực hiện SSH từ máy Attacker đến máy agent
Thực hiện giả định tấn công ssh brute force vào ubuntu client bằng cách ssh sai nhiều lần.
Hình 3.33 Thực hiện giả định tấn công SSH brute force 70 lOMoARcPSD| 36477832
Sau khi thực hiện giả định việc tấn công ssh brute force, hệ thống đã nhanh
chóng phát hiện và thực thi phản ứng chặn lại IP của máy tính attacker.
Khi đo từ máy tính của attacker không thể ping hay SSH tới máy ubuntu agent.
Hình 3.34 Attacker thực hiện ping đến agent
Hình 3.35 Attacker SSH đến agent
Khi IP máy tính attacker bị chặn, hệ thống ghi lại log tại đường dẫn
/var/ossec/logs/active-response.log đã được cấu hình trước đó.
Hình 3.36 Log ghi lại trên agent
Trên dashboard, quản trị viên có thể dễ dàng thấy được thông tin của việc
chặn IP của kẻ tấn công 71 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.37 Log của thông tin chặn IP của Attacker
Khi hết thời gian chặn, IP của máy attacker đã được bỏ chặn và có thể liên
lạc được đến máy ubuntu client
Hình 3.38Kết nối máy Attacker và agent khi hết thời gian chặn
Dưới đây là log hệ thống ghi lại về việc bỏ chặn IP của máy attacker 72 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.39 Log trên dashboard về việc bỏ chặn IP của Attacker
4. Kết luận chương 3
Chương này đã đề xuất bộ tiêu chí xây dựng Trung tâm điều hành ATTT
SOC cũng như các bước để xây dựng trung tâm. Ngoài ra, chương này còn làm
rõ các thành phần cơ bản của SOC cũng như cách thức triển khai giải pháp wazuh
trong một trung tâm điều hành. Không chỉ vậy, đồ án đã đưa ra một vài kịch bản
thử nghiệm để nêu ra những tính năng nổi bật của giải pháp wazuh. Các kịch bản
thử nghiệm có thể thấy giải pháp wazuh là một giải pháp hiệu quả từ chức năng
cho đến cách thức triển khai trong thực tế. 73 lOMoARcPSD| 36477832 KẾT LUẬN
Ba chương của đồ án đã thực hiện được những mục tiêu cụ thể đã được đặt ra. Cụ thể:
Chương 1 đã điểm qua các sự kiện an ninh mạng những năm gần đây và
cho thấy được nhu cầu cấp thiết trong việc xây dựng trung tâm điều hành ATTT
SOC. Đồ án đã đưa ra khái niệm cũng như giới thiệu về nguyên lý hoạt động, đối
tượng, phạm vi giám sát của trung tâm điều hành ATTT SOC đã cho thấy lợi ích
to lớn khi xây dựng trung tâm. Ngoài ra, trong chương 1 đã giới thiệu một số sản
phẩm giám sát ATTT phổ biến trên thị trường.
Chương 2 đã giới thiệu về giải pháp wazuh – một giải pháp HIDS mã nguồn
mở trên thị trường. Ở chương này đã hệ thống hóa những kiến thức tổng quan về
giải pháp wazuh như kiến trúc, phương thức liên lạc và luồng dữ liệu, các thành
phần chính trong giải pháp, cấu trúc luật và các khả năng chính của wazuh.
Chương 3 đã trình bày những cơ sở để có thể xây dựng trung tâm điều hành
ATTT SOC. Đồ án đã đề xuất về tiêu chí xây dựng trung tâm và các bước thực
hiện việc xây dựng giải pháp trong trung tâm điều hành ATTT SOC. Ngoài ra,
chương 3 đã nêu cách thức tích hợp wazuh thành một giải pháp giám sát trong
trung tâm và đã thử nghiệm một vài kịch bản cho thấy sự hiệu quả trong việc giám
sát máy tính người dùng, máy chủ.
Dù vậy, do thời gian nghiên cứu, tìm hiểu ngắn nên đồ án vẫn còn một số
khiếm khuyết. Đồ án đang tập trung về việc xây dựng và tích hợp wazuh vào trong
trung tâm điều hành ATTT SOC và sử dụng wazuh giám sát như một giải pháp
độc lập.Việc tương quan dữ liệu của wazuh với hệ thống phát hiện xâm nhập dựa
trên mạng chưa được xem xét và làm rõ. Việc giải quyết điểm tồn đọng này cũng
chính là hướng phát triển tương lai của đồ án và để đồ án có thể có giá trị thực tiễn cao hơn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Công văn 2973/BTTTT-CATTT Hướng dẫn triển khai hoạt động giám sát an
toàn thông tin trong cơ quan, tổ chức nhà nước 74 lOMoARcPSD| 36477832
[2]. Điều 9 Thông tư số 03/2017/TT-BTTT [3]. What is a Security Operations Center (SOC)?
https://www.mcafee.com/enterprise/en-ca/security-
awareness/operations/whatis-soc.html
[4]. What Is a Security Operations Center, and Why Is It Important?
https://www.blackstratus.com/what-is-a-security-operations-center-and-why-isit- important/
[5]. How to build a security operations center (soc): peoples, processes, and
technologies https://digitalguardian.com/blog/how-build-security-operations-
center-socpeoples-processes-and-technologies
[6]. Building a security operations center (SOC)
https://cybersecurity.att.com/solutions/security-operations-center/building-a-soc
[7]. How to build a soc with limited resources https://coresight.com.au/wp-
content/uploads/2017/08/LR-build-a-SOC.pdf [8]. Vai trò, lợi ích của
Trung tâm điều hành an ninh mạng SOC phần 1
https://techinsight.com.vn/vai-tro-loi-ich-cua-trung-tam-dieu-hanh-an-
ninhmang-soc-phan-1/ [9]. Getting started
https://documentation.wazuh.com/3.12/getting-started/index.html
[10]. Install wazuh server-ubuntu from packages
https://documentation.wazuh.com/3.12/installation-guide/installing-
wazuhmanager/linux/ubuntu/wazuh_server_packages_ubuntu.html#wazuh-
serverpackages-ubuntu [11]. Wazuh architecture
https://documentation.wazuh.com/3.12/getting-started/architecture.html
[12]. Wazuh use cases https://documentation.wazuh.com/3.12/getting- started/use-cases.html
[13]. Integration with external APIs https://documentation.wazuh.com/3.12/user-
manual/manager/manualintegration.html#virustotal
[14]. Registering the Wazuh agents using the command line (CLI)
https://documentation.wazuh.com/3.12/user-manual/registering/command- lineregistration.html 75 lOMoARcPSD| 36477832
[15]. File integrity monitoring-How it works
https://documentation.wazuh.com/3.12/user-
manual/capabilities/fileintegrity/how-it-works.html [16]. Active
response-Configuration https://documentation.wazuh.com/3.12/user-
manual/capabilities/activeresponse/remediation-configuration.html
[17]. Vulnerability detection https://documentation.wazuh.com/3.12/user-
manual/capabilities/vulnerabilitydetection/index.html [18]. VirusTotal
integration https://documentation.wazuh.com/3.12/user-
manual/capabilities/virustotalscan/index.html
PHỤ LỤC 1. Cài đặt hệ thống
1.1. Cài đặt trình quản lý Wazuh 1.1.1. Wazuh server
- Tải các gói cài đặt trên server
apt-get install curl apt-transport-https lsb-release gnupg2 - Cài đặt khóa GPG curl-
shttps://packages.wazuh.com/key/GPG-KEY-WAZUH| aptkey add - - Thêm kho lưu trữ echo "deb
https://packages.wazuh.com/3.x/apt/ stable main"
| tee -a /etc/apt/sources.list.d/wazuh.list
- Cập nhật thông tin gói cài đặt apt-get update
- Cài đặt đặt trình quản lý wazuh apt-get install wazuh-manager
- Kiểm tra trạng thái dịch vụ wazuh service wazuh-manager status 76 lOMoARcPSD| 36477832 1.1.2. Wazuh API
- Cài đặt kho lưu trữ NodeJS curl -sL
https://deb.nodesource.com/setup_ 8.x | bash -
- Cài đặt NodeJS apt-get install nodejs
- Cài đặt wazuh API apt-get install wazuh-api
- Kiểm tra trạng thái dịch vụ của wazuh API service wazuh-api status 1.1.3. Filebeat
- Thêm kho Elastic và khóa GPG apt-get install curl apt-
transport-https curl -s https://artifacts.elastic.co/GPG- KEY-elasticsearch | apt-key add echo "deb
https://artifacts.elastic.co/packages/7.x/apt stable main"
| tee /etc/apt/sources.list.d/elastic- 7.x.list apt- get update
- Cài đặt Filebeat apt-get install filebeat=7.6.2
- Tải tệp cấu hình Filebeat từ kho lưu trữ của wazuh url -so /etc/filebeat/filebeat.yml
https://raw.githubusercontent.com/wazuh/wazuh/v3.12.3/ex
te nsions/filebeat/7.x/filebeat.yml - Tải mẫu cảnh báo cho Elasticsearch curl -so
/etc/filebeat/wazuh-template.json 77 lOMoARcPSD| 36477832
https://raw.githubusercontent.com/wazuh/wazuh/v3.12.3/ex
te nsions/elasticsearch/7.x/wazuh-template.json - Tải xuống mô-đun wazuh cho Filebeat curl -s
https://packages.wazuh.com/3.x/filebeat/wazuhfilebeat-
0.1.tar.gz | sudo tar -xvz -C /usr/share/filebeat/module - Chỉnh sửa tệp /etc/filebeat/filebeat.yml output.elasticsearch.hosts:
['http://YOUR_ELASTIC_SERVER_IP:9200']
- Kích hoạt và chạy dịch vụ Filebeat systemctl daemon-reload systemctl enable filebeat.service systemctl start filebeat.service
1.2. Cài đặt Elastic Stack
- Thêm kho Elastic và khóa GPG apt-get install curl apt-transport-https curl -s
https://artifacts.elastic.co/GPG-KEY-elasticsearch | apt-key add echo "deb
https://artifacts.elastic.co/packages/7.x/apt stable main"
| tee /etc/apt/sources.list.d/elastic- 7.x.list apt- get update
1.2.1. Cài đặt Elasticsearch -
Cài đặt gói Elasticsearch
apt-get install elasticsearch=7.6.2 -
Cấu hình cài đặt trong tệp/etc/elasticsearch/elasticsearch.yml network.host: 10.1.3.130 node.name:
cluster.initial_master_nodes: [""] 78 lOMoARcPSD| 36477832 -
Kích hoạt và khởi động dịch vụ Elasticsearch systemctl
daemon-reload systemctl enable elasticsearch.service
systemctl start elasticsearch.service 1.2.2. Kibana
- Cài đặt gói Kibana apt-get install kibana=7.6.2
- Cài đặt plugin cho ứng dụng wazuh trên Kibana cd
/usr/share/kibana/ sudo -u kibana bin/kibana-plugin
installhttps://packages.wazuh.com/wazuhapp/wazuhapp3.12. 3_7.6.2.zip
- Chỉnh sửa cấu hình cài đặt trong tệp/etc/kibana/kibana.yml
server.host: "<10.1.3.130>"
elasticsearch.hosts: ["http://10.1.3.130:9200"]
- Tăng kích thước heap của Kibana để đảm bảo cài đặt plugin cat >> /etc/default/kibana << EOF NODE_OPTIONS="-- max_old_space_size=2048" EOF
- Kích hoạt và bắt đầu dich vụ Kibana systemctl daemon-
reload systemctl enable kibana.service systemctl start kibana.service
1.3. Cài đặt Wazuh agent
1.3.1. Cài đặt wazuh agent trên ubuntu
- Cài đặt các gói hỗ trợ trên server
apt-get install curl apt-transport-https lsb-release gnupg2
- Cài đặt khóa GPG của kho lưu trữ wazuh
curl -s https://packages.wazuh.com/key/GPG-KEY-WAZUH | apt- key add - 79 lOMoARcPSD| 36477832 - Thêm kho lưu trữ echo "deb
https://packages.wazuh.com/3.x/apt/ stable main"
| tee /etc/apt/sources.list.d/wazuh.list
- Cập nhật thông tin gói cài đặt apt-get update
- Cài đặt gói wazuh agent apt-get install wazuh- agent
- Khởi chạy dịch vụ wazuh agent service wazuh-agent restart
1.3.2. Cài đặt wazuh agent trên windows
Tải file cài đặt theo đường dẫn
https://packages.wazuh.com/3.x/windows/wazuh-agent-3.12.3-1.msi
Chạy file đã được tải và cài đặt wazuh agent
1.4. Cấu hình wazuh agent kết nối wazuh server
1.4.1. Cấu hình kết nối trên Windows
Hình 3.40 Thêm windows agent 80 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.41 Sinh khóa chia sẻ trước của windows agent
Hình 3.42 Đăng ký, kết nối đến wazuh server
Hình 3.43 Xác nhận kết nối đến wazuh server 81 lOMoARcPSD| 36477832
1.4.2. Cấu hình kết nối trên Ubuntu
Hình 3.44 Thêm ubuntu agent
Hình 3.45 Sinh khóa chia sẻ trước của ubuntu agent 82 lOMoARcPSD| 36477832
Hình 3.46 Thêm key để kết nối với wazuh server
Hình 3.47 Xác nhận kết nối đến wazuh server 83