Đói cho sạch rách cho thơm nói đến đức tính gì? Giáo dục công dân

Đói cho sạch rách cho thơm nói đến đức tính gì? Giáo dục công dân 1. Khái quát câu nói
Đói cho sạch rách cho thơm là đức tính liêm khiết, sống trong sạch, câu
tục ngữ nói lên rằng dù đói rách, cùng khổ hay gặp khó khăn vất vả
cũng phải biết gìn giữ nhân cách và phẩm chất tốt đẹp, sống ngay thẳng, trong sạch.
Tục ngữ là những câu nói của dân gian thường ngắn gọn, súc tích, dễ nhớ và
được vận dụng vào đời sống, lời ăn tiếng nói hằng ngày. Những câu nói đó
như để gửi gắm một thông điệp cuộc sống, một bài học đạo lý, một triết lí
sống mà ông cha ta đã đúc kết được, một bài học coi trọng nhân phẩm, giữ
gìn những giá trị tốt đẹp mà mình đang có trước những cám dỗ, cạm bẫy của
cuộc đời. Câu tục ngữ "Đói cho sạch, rách cho thơm" là một trong những câu
tiêu biểu mang đậm tính nhân văn nói về vấn đề này.
Trước hết, ta cần hiểu ý nghĩa của câu tục ngữ "Đói cho sạch, rách cho
thơm" là như thế nào? "Đói cho sạch" ý nói dù có đói khát thì cũng nên ăn
sạch, không ăn bẩn ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của con người.
Còn "rách cho thơm" ý nói quần áo không lành lặn thì cũng phải giữ cho
chúng sạch sẽ, thơm tho, không được để quần áo bẩn thỉu hay có mùi hôi
khó chịu, ảnh hưởng đến người xung quanh. Hai từ "cho" được nhắc lại ở hai
vế có nghĩa là giữ lấy, nhắc nhở quyết tâm bảo vệ một cách trọn vẹn. Tuy
nhiên, nếu như chỉ dừng ở lớp nghĩa thực như vậy thì câu tục ngữ sẽ không
có sự sâu sắc mà "Đói cho sạch, rách cho thơm" còn có ý nghĩa sâu xa, tế
nhị hơn: Dù cuộc sống có bần cùng, khốn khổ, thiếu thốn, khó khăn đến đâu
đi chăng nữa cũng phải giữ gìn cho mình một tâm hồn trong sạch, lương
thiện, nhân cách cao cả. Câu tục ngữ không chỉ đơn thuần là nói đến cái đói,
cái rách mà còn nói lên một chân lí, một triết lí sống đầy giá trị nhân văn.
2. Ý nghĩa của câu nói
Cha ông ta lấy bối cảnh nghèo khó của xã hội để thử thách lòng người. Câu
tục ngữ gồm hai vế, sóng đôi bổ sung ý nghĩa cho nhau. Xét về nghĩa đen
câu tục ngữ muốn nói đến những thói quen sinh hoạt trong cuộc sống. Mặc
dù đói nghèo thì việc ăn uống cũng cần phải sạch sẽ, hợp vệ sinh, không nên
ăn thức ăn bẩn, ôi thiu sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân. Nhà dù có
nghèo, quần áo dù có rách rưới thì ít nhất cũng cần phải giữ cho luôn sạch sẽ,
thơm tho. Đây là lối sống đẹp đẽ. Xét về nghĩa bóng thì ý câu tục ngữ muốn
nhắn nhủ đến mọi người rằng dù có sống trong bần hàn, nghèo khổ thì cũng
phải luôn giữ cho lương tâm mình trong sạch. Đây là lối sống cần phải trân
trọng và rèn luyện hằng ngày. Điều kiện vật chất là rất cần thiết nhưng cũng
không nên vì “tiền”, vì “danh lợi” mà đánh mất đi nhân phẩm của mình. Điều
này thật không nên và nó ảnh hưởng đến cốt cách của mỗi con người. 3. Phân tích câu nói
Cuộc sống của mỗi người luôn đầy biến động, có những nốt thăng và nốt
trầm. Trước sự thay đổi của cuộc sống chúng ta cần giữ vững ý chí, niềm tin
và hơn hết là giữ gìn phẩm giá của bản thân. Để nói về điều này, ông cha ta
đã gửi gắm qua câu tục ngữ: “Đói cho sạch, rách cho thơm”.
Câu tục ngữ được chia làm hai vế, khá cân đối và nhịp nhàng. Trước hết,
chúng ta cần hiểu nghĩa đen của câu tục ngữ. Con người trong hoàn cảnh đói
nghèo vẫn phải ăn uống sạch sẽ. Hay dù ta có nghèo, quần áo cũng phải gọn
gàng, thơm tho và không được ăn mặc lôi thôi, luộm thuộm. Đằng sau lớp
nghĩa bề mặt đó, ông cha ta còn gửi gắm đến thế hệ sau một thông điệp vô
cùng sâu sắc, ý nghĩa. “Đói và rách” ở đây chỉ cuộc sống khó khăn, túng quẫn;
“sạch và thơm” không chỉ dùng chỉ hình thức bề ngoài mà còn thể hiện phẩm
chất, tính cách bên trong mỗi con người: sự trong sạch, trung thực và không
tham lam, lừa dối. Câu tục ngữ khuyên nhủ mỗi người dù cuộc sống có khó
khăn hay vất vả, phải chịu nhiều khổ cực cũng phải luôn giữ gìn nhân cách,
phẩm chất của bản thân. Không bởi vì hoàn cảnh thay đổi mà bán rẻ nhân
phẩm, lương tâm cũng như đạo đức của chính mình.
Khi gặp những khó khăn, người ta thường dễ dàng suy sụp, có những hành
động không đúng với chuẩn mực đạo đức: “đói ăn vụng, túng làm càn”. Nếu
là người có ý chí, có bản lĩnh vững vàng sẽ không bị sa ngã trước những
cám dỗ của cuộc sống, sẽ giữ được lương tâm, phẩm giá, nhân cách của bản
thân. Ngược lại, người dễ bị cám dỗ sẽ trở thành kẻ xấu, tha hóa về đạo đức.
Với xã hội hiện đại, đây là câu nói răn mình mà mỗi người cần phải ghi nhớ
để không sa đà vào những tệ nạn khi gặp khó khăn, vất vả
Từ cổ chí kim có rất nhiều tấm gương sáng về tinh thần, thái độ sống đúng
đắn, đúng mực, không bị cám dỗ trước những sa hoa của cuộc sống. Khổng
Tử - một người có phẩm hạnh, đạo đức cao thượng. Dù cả đời ông sống
trong nghèo túng, nhưng chưa bao giờ ông bị những lời dụ dỗ làm cho mất đi
những nét phẩm cách của một bậc thánh nhân. Gần hơn là cụ Phan Bội
Châu - vị anh hùng của dân tộc, là một người tài giỏi, ông đã lãnh đạo nhân
dân cứu nước theo con đường dân chủ. Mặc dù nhiều lần bị thực dân Pháp
dụ dỗ, đe dọa nhưng ông vẫn kiên trinh tấm lòng cứu nước, cứu dân. Còn rất
nhiều tấm gương khác trong cuộc sống thể hiện đức tính tốt đẹp, không bán
rẻ lương tâm, nhân cách của bản thân trước những cám dỗ của cuộc sống.
Bác Hồ chính là một minh chứng cho lối sống trong sạch. Trong suốt những
năm bị giam giữ trong nhà tù Tưởng Giới Thạch. Bác vẫn giữ được cốt cách
thanh cao của người chiến sĩ cách mạng. Nhà tù chỉ có thể giam giữ được
thể xác, chứ không thể giam giữ được tâm hồn của Người. Như vậy, mỗi học
sinh – những chủ nhân tương lai của đất nước. Chúng ta cần phải ý thức rèn
luyện phẩm chất, đạo đức của bản thân. Và dù sống trong bất cứ hoàn cảnh
nào vẫn luôn giữ được tâm hồn trong sáng, giản dị và sáng ngời những phẩm chất cao đẹp.
Bên cạnh đó vẫn còn những con người coi thường những giá trị tốt đẹp của
dân tộc, bán rẻ nhân phẩm của mình vì những lợi ích trước mắt như: buôn
bán ma túy, ăn trộm, ăn cắp. Những hành động này thật đáng lên án và
những kẻ đó cần có những hình phạt thích đáng.
Đói cho sạch, rách cho thơm từ xưa đến nay đã là lời răn dạy, là lẽ sống mà
mỗi con người phải hướng đến. Là một học sinh ngay từ khi ngồi trên ghế
nhà trường chúng ta phải kiên định, trung thực, không vì những lợi ích trước
mắt mà bán rẻ nhân cách của mình. Chỉ có tu dưỡng, rèn luyện đạo đức ngay
từ bây giờ thì sau này ta mới trở thành người có ích cho gia đình và xã hội.
Ngay cả chính bản thân Bản thân mỗi người cần biết tự ý thức sâu sắc về
hoàn cảnh của chính mình, sống một cách ngay thẳng, lương thiện thì dù cho
hoàn cảnh của bạn thế nào, bạn vẫn luôn được người xung quanh yêu mến
và tôn trọng. Còn những kẻ vì mọi thứ mà bán rẻ lương tâm, lòng tự trọng
của mình, sẽ luôn bị bị người đời chê trách và xa lánh. Lão Hạc trong truyện
ngắn cùng tên của nhà văn Nam Cao chính là một minh chứng tiêu biểu cho
việc giữ gìn lòng tự trọng, nhân phẩm của mình đến những giây phút cuối
cùng của cuộc đời, cho dù lão Hạc đã lâm đến bước đến cùng của sự nghèo
khổ, thiếu thốn, lão vẫn nhất quyết giữ trọn nhân phẩm của mình bằng cách
ăn bả chó để tự kết liễu đời mình, đẻ không phải đi vào con đường tội lỗi, xấu
xa như Binh Tư chỉ để kiếm miếng ăn cho chính mình. Do đó, có thể thấy,
lòng tự trọng luôn là một cái gì đó mà con người cần hết mực trân trọng và
giữ gìn, không để nó bị vẩn đục.
“Bạn không thể chọn nơi mình sinh ra nhưng bạn được chọn cách mình sẽ
sống”, nếu bạn sinh ra là một viên kim cương, hãy sống sao cho đúng với giá
trị của mình. Còn nếu bạn sinh ra là một bông hoa dại dù cho không hương,
hãy sống rực rỡ dưới ánh mặt trời bằng vẻ đẹp của chính bạn, để người đời
dù không biết đến hương thơm nhưng vẫn nhớ được tên loài hoa ấy.
Document Outline

• Đói cho sạch rách cho thơm nói đến đức tính gì? Gi
  • 1. Khái quát câu nói
  • 2. Ý nghĩa của câu nói
  • 3. Phân tích câu nói