Đồng phân hình học là gì? Điều kiện để anken có đồng phân hình học

Đồng phân hình học là gì? Điều kiện để anken
có đồng phân hình học
1. Đồng phân hình học là gì? * Khai niệm
Đồng phân la môt hiên tương trong đo hai hoăc nhiêu phân tư hoăc tim thây
co cung công thưc phân tư. Đông phân co thê chia ra lam 3 loai: Đông phân
hinh hoc, đông phân câu truc va đông phân quang hoc.
Đồng phân hình học hay con goi la đông phân cis - trans, la môt loai đông
phân lâp thê sinh ra do sư phân bô khac nhau cua cac nguyên tư hoăc nhom
nguyên tư ơ hai bên môt bô phân cưng nhăc cua phân tư như liên kê đôi -
C=C; -C=N, -N=N hoăc hê thông vong no. Thuât ngư cis va trans băt nguôn
tư tiêng Latinh, trong đo cis co nghia la trên cung môt phia, va trans co nghia
la trên phia khac hoăc nghia la đôi diên.
* Nguyên nhân xuât hiện đồng phân hình học: Viêc bô phân cưng nhăc
cua phân tư lam can trơ sư quay tư do cua cac nhom thê cung quanh truc
liên kêt lam hinh thanh đông phân hinh hoc.
* Điều kiện cân và đu để có đồng phân hình học:
- Phân tư phai co bô phân cưng nhăc can trơ sư quay tư do cua hai nguyên tư ơ bô phân đo.
- Ơ môi nguyên tư cacbon cua liên kêt đô va ơ it nhât hai nguyên tư cacbon
cua vong no phai co hai nguyên tư hoăc nhom nguyên tư khac nhau.
- Bô phân cưng nhăc la liên kêt đôi:
* Hệ danh phap cis - trans
Danh phap: cis/trans - tên cua hơp chât hưu cơ
- Trong trương hơp anken, nêu mach chinh ơ cung phia nôi đôi C=C thi goi la
đông phân cis, nêu mach chinh khac phia nôi đô thi goi la đông phân trans.
- Đôi vơi hơp chât vong, nêu hai nhom thê ơ cung phia vơi măt phăng vong
(hoăc môt măt phăng nao đo) thi goi la đông phân cis, nêu khac phia thi la đông phân trans.
Vi du: Viêt va tên goi đông phân hinh hoc cua cac chât dươi đây: A, 1-clobut-2-en B. Hept-2,4-đien C. 1-brom-2-metylxiclohexan * Tinh chât vât ly:
- Nhiêt đô sôi cua đông phân cis cao, nhiêt đô nong chay đông phân cis thâp.
Vi hai nhom thê ơ cung phia vơi nhau so vơi nôi đôi lam phân tư phân cưc.
Do đo lưc liên kêt giưa cac phân tư đông phân cis lơn hơn hơn lưc liên kêt
giưa cac phân tư cua đông phân trans (momen lương cưc băng 0 vi sư phân
sưc cua 2 nhom thê ơ hai phia liên kêt đôi triêt tiêu nhau).
- Nhiêt đô sôi cua đông phân trans thâp va nhiêt đô nong chay cua
đông trans cao vi trong tinh thê, ngoai tương tac qua lai giư cac phân tư
chung ta phai xem xet tơi mưc đô săp xêp khit giưa cac phân tư vơi nhau.
Đông phân cis co dang chư U nên cac phân tư se kho xêp khit lai vơi nhau hơn.
2. Điều kiện để Anken có đồng phân hình học * Anken là gì?
- Anken (olefin) la nhưng hidrocacbon không no, mach hơ va trong phân tư
cua no co chưa liên kêt đôi C=C con lai thi tât ca đêu la liên kêt đơn
- Công thưc đơn gian nhât cua hơp chât trong day Anken la CH2=CH2
- Công thưc câu tao: CTTQ: CnH2n
- Cach goi tên cua Anken: Co hai cach goi tên anken: tên thông thương va tên thay thê.
+ Tên thông thương la tên Ankan co cung sô nguyên tư cacbon ban đâu, sau
đo đôi đuôi -an thanh duôi -ilen. Vi du: CH2=CH2: etilen.
+ Tên thay thê: la tên đươc đoc theo sư săp xêp lân lươt la sô chi vi tri nhanh
- tên nhanh - sô chi vi tri cua liên kêt đôi -en. Vi du: CH2 = CH - CH2 - CH3: But - 1 - en
- Tinh chât vât ly cua anken:
+ Cac anken tư C2 → C4 ơ dang khi, tư C5 trơ đi la chât long hoăc răn (ơ điêu kiên thương)
+ Khi phân tư khôi tăng thi nhiêt đô sôi, khôi lương riêng va nhiêt đô nong chay cung tăng dân + Anken nhe hơn nươc
+ Anken it tan trong nươc, tan đươc trong môt sô dung môi nhưng dê tan
trong cac dung môi hưu cơ như rươu, ete,...
+ Cac anken đêu không co mau.
- Tinh chât hoa hoc cua Anken: + Phan ưng công hidro + Phan ưng công hơp halogen
+ Phan ưng công hơp Hidro halogenua
+ Phan ưng công hơp H20 (đun nong, co axit loang xuc tac) + Phan ưng trung hơp + Phan ưng oxi hoa + Phan ưng chay
* Điều kiện để Anken có đồng phân hình học:
Điêu kiên đê Anken co đông phân hinh hoc la môi nguyên tư cacbon ơ liên
kêt đôi liên kêt vơi hai nguyên tư hoăc nhom nguyên tư khac nhau. Cu thê
Vơi anken co công thưc như sau đê co đông phân hinh hoc: . Vi du: BAI TÂP LUYÊN TÂP
Câu 1: Tên goi khac cua day đông đăng anken la: A. Hidrocacbon không no B. Parafin C. Olefin D. Hidrocacbon chưa bao hoa
Lơi giai: Đap an C. Anken hay con goi la olefin.
Câu 2: Phan ưng nao đươc sư dung tiên nhât khi phân biêt etan va eten:
A. phan ưng vơi dung dich brom B. Phan ưng công hidro C. Phan ưng trung hơp D/ phan ưng đôt chay
Lơi giai: Đap an A, Phan ưng vơi dung dich brom, vi khi dân hôn hơp khi qua
dung dich Brom thi khi Etan lam mât mau dung dich Br, khi etan thi không
phan ưng vơi dung dich BR thoat ra khơi dung dich. CH2=CH2 + Br2 →CH2Br-CH2Br
Câu 3: Xac đinh CTCT cua chât X biêt khi thưc hiên thi ngiêm đôt chay hoan
toan 10ml hidrocacbon X mach hơ thu đươc 40ml CO2 ơ cung điêu kiên nhiêt
đô, ap suât. Biêt chât X co câu tao mach phân nhanh va co kha năng mât mau dung dich Brom.
Lơi giai: 10ml X → 40ml CO2. Sô C trong X= VCO2 / VX =4
Bai cho chât X la mât mau dung dich Brom nên suy ra X không no va mach hơ, co 4C. Vây X la (CH3)2C = CH2
Câu 4. Cho hôn hơp X gôm propen va môt anken đông đăng khac. Thưc hiên
pahrn ưng đôt chay hoan toan 1 mol hôn hơp X thi cân co 4,75 mol O2. Vây
anken con lai trong X co thê la: a. eten B. Propan C. Buten D. Etan
Đap an: Chât con lai phai co >3C vi hôn hơp chư prpen co 3C. Dưa vao đap an chon B.
Câu 5: Thu đươc 1 tân polieten khi thưc hiên phan ưng trung hơp m tân etien
vơi hiêu suât phan ưng băng 80% A. 2 B. 4 C. 2,8 C. 1,25 Đap an: D. 1,25 tân
Câu 6: Cho cac nhân xet sau:
(1) Anken la nhưng hơp chât hidrocacbon ma trong phân tư chi bao gôm 1 liên kêt đôi C=C
(2) Nhưng hidrocacbon co CTPT la CnH2n thi nhưng hơp chât đo la anken
(3) Anken la nhưng hơp chât hidrocacbon không no, mach hơ co CTPT CnH2n
(4) Anken la nhưng hơp chât hidrocacbon mach hơ chi chưa duy nhât 1 liên
kêt đôi C=C, con lai đêu la cac liên kêt đơn. Nhưng phat biêu đung la: A. 2, 3, 4 B. 1, 4 C. 3, 4 D. 1, 3, 4 Đap an: chon C. 3, 4
1. Sai, vi nêu trong phân tư chưa vong hoăc chưa liên kêt 3 thi không phai la anken
2. Sai vi CnH2n co thê la xicloankan
3. Đung, vi Anken la nhưng hơp chât hidrocabon không no, câu tao mach hơ va co CTPT la CnH2n
4. Anken la nhưng hơp chât hidrocacbon mach hơ, chi chưa duy nhât 1 liên
kêt đôi C=C, con lai đêu la cac liên kêt đơn.
Câu 7: Cac loai căp chât sau thuôc loai đông phân nao? Đap an:
a, Vi ca hai câu truc đêu co cung công thưc C6H12 va chung co kha năng liên
kêt, nhưng co sư săp xêp khac nhau cua cac nguyên tư trong không gian,
nên chung la cac đông phân câu tao
b, Vi ca hai câu truc co cung công thưc C2H6O nhưng liên kêt khac nhau nên
chung la đông phân câu truc
c, Vi ca hai câu truc đêu co cung công thưc C3H9Br va cung kha năng kêt nôi
nhưng câu truc bên trai co hoa hoc lâp thê R va câu truc bên phai co hoa hoc
lâp thê S, nên chung la cac đông phân lâp thê đươc goi la đông phân đôi anh.
Câu 8: Sô đông phân phân ưng vơi CTPT C4H10 la: a. 2 B. 3 C. 4 d. 5 Đap an: A. 2
Document Outline

• Đồng phân hình học là gì? Điều kiện để anken có đồ
  • 1. Đồng phân hình học là gì?
  • 2. Điều kiện để Anken có đồng phân hình học