Giải Địa 10 Bài 39: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên KNTT

Giải Địa 10 Bài 39: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên KNTT
Mở đầu trang 108 SGK Địa 10 KNTT
Môi trường và tài nguyên thiên nhiên là gì? Chúng có vai trò như thế nào đối với sự
phát triển của xã hội loài người? Lời giải
- Khái niệm: Môi trường bao gồm các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo có quan
hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, xã
hội, sự tồn tại, phát triển của con người và tự nhiên.
- Vai trò: Môi trường là không gian sống của con người, nguồn cung cấp tài nguyên
cho sản xuất và đời sống con người, nơi chứa đựng chất thải do con người tạo ra,… 1. Môi trường
Câu hỏi trang 108 SGK Địa 10 KNTT
Dựa vào thông tin trong mục a, hãy nêu khái niệm, đặc điểm của môi trường. Lời giải
* Khái niệm: Môi trường bao gồm các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo có quan
hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, xã
hội, sự tồn tại, phát triển của con người và tự nhiên. * Đặc điểm:
- Môi trường sống của con người là tổng hợp những điều kiện bên ngoài có ảnh
hưởng tới đời sống và sự phát triển của con người, được phân thành:
+ Môi trường tự nhiên: bao gồm các yếu tố tự nhiên như nước, đất, không khí, sinh vật,...
+ Môi trường xã hội: bao gồm các mối quan hệ giữa con người với con người như
luật lệ, phong tục tập quán, cam kết, quy định,…
+ Môi trường nhân tạo: bao gồm tất cả các yếu tố do con người tạo ra như cơ sở hạ
tầng, các khu đô thị,..
- Môi trường có mối quan hệ mật thiết và tác động qua lại với con người.
Câu hỏi trang 109 SGK Địa 10 KNTT \
1. Dựa vào thông tin trong mục b, hãy phân tích vai trò của môi trường đối với con người.
2. Môi trường bị ô nhiễm, thoái hoá sẽ ảnh hưởng như thế nào tới cuộc sống con người? Lời giải
* Vai trò: Môi trường có những vai trò chủ yếu sau:
- Môi trường là không gian sống của con người. Các thành phần của môi trường như
bức xạ mặt trời, đất, nước, không khí,... đều là những yếu tố thiết yếu cho sự sống của con người.
- Môi trường là nguồn cung cấp tài nguyên cho sản xuất và đời sống con người như:
đất, nước, khoáng sản, gỗ,...
- Môi trường là nơi chứa đựng chất thải do con người tạo ra. Hoạt động sản xuất và
tiêu dùng của chúng ta mỗi ngày đều phát sinh chất thải và tất cả các chất thải này
được đưa vào môi trường.
- Môi trường là nơi lưu giữ và cung cấp thông tin.
* Ảnh hưởng của môi trường bị ô nhiễm, thoái hoá
- Suy thoái môi trường là sự suy giảm về chất lượng, số lượng của thành phần môi
trường, gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ con người, sinh vật và tự nhiên.
- Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi tính chất vật lí, hóa học, sinh học của thành
phần môi trường không phù hợp với quy chuẩn kĩ thuật môi trường, tiêu chuẩn môi
trường gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ con người, sinh vật và tự nhiên.
2. Tài nguyên thiên nhiên
Câu hỏi trang 109 SGK Địa 10 KNTT
Dựa vào thông tin trong mục a, hãy trình bày khái niệm, đặc điểm của tài nguyên thiên nhiên. Lời giải
- Khái niệm: Tài nguyên thiên nhiên là toàn bộ giá trị vật chất có trong tự nhiên mà
con người có thể khai thác, chế biến, sử dụng để phục vụ cuộc sống. - Đặc điểm: \
+ Tài nguyên thiên nhiên phân bố không đồng đều trong không gian. Các tài nguyên
có giá trị kinh tế cao thường được hình thành qua quá trình phát triển lâu dài.
+ Tài nguyên thiên nhiên rất đa dạng. Có nhiều cách phân loại tài nguyên thiên
nhiên. Cách phân loại thông dụng nhất hiện nay là dựa vào khả năng tái sinh của tài
nguyên so với tốc độ tiêu thụ của con người.
Câu hỏi trang 110 SGK Địa 10 KNTT
Dựa vào thông tin trong mục b, hãy phân tích vai trò của tài nguyên thiên nhiên đối
với sự phát triển của xã hội loài người. Lời giải
Tài nguyên thiên nhiên có vai trò quan trọng đối với mỗi quốc gia:
- Tài nguyên thiên nhiên là nguồn lực quan trọng của quá trình sản xuất, đặc biệt
trong việc phát triển các ngành công nghiệp khai thác, chế biến và cung cấp nguyên
- nhiên liệu cho các ngành kinh tế khác.
- Tài nguyên thiên nhiên là cơ sở để tích luỹ vốn và phát triển ổn định.
+ Đối với hầu hết các quốc gia, việc tích luỹ vốn đòi hỏi phải có quá trình lâu dài.
Tuy nhiên, có nhiều quốc gia, nhờ nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa
dạng mà có thể rút ngắn quá trình tích luỹ vốn bằng cách khai thác sản phẩm thô để bán.
+ Sự giàu có về tài nguyên thiên nhiên sẽ giúp các quốc gia ít lệ thuộc vào quốc gia
khác, từ đó tạo ra cơ hội phát triển kinh tế ổn định.
- Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - kĩ thuật đang làm thay đổi giá trị của nhiều
loại tài nguyên. Một số loại tài nguyên do khai thác đến mức cạn kiệt nên đã trở thành quý hiếm.
Luyện tập trang 110 SGK Địa 10 KNTT
Dựa vào khả năng tái sinh, hãy phân loại các tài nguyên sau: kim loại, thực vật, khí
thiên nhiên, nước, gió, than đá, đất. Lời giải
- Tài nguyên thiên nhiên vô hạn: gió.
- Tài nguyên thiên nhiên hữu hạn
+ Tài nguyên có thể tái tạo: nước, đất, thực vật. \
+ Tái nguyên không thể tái tạo: kim loại, khí thiên nhiên, than đá.
Vận dụng trang 110 SGK Địa 10 KNTT
Tìm hiểu về vai trò của tài nguyên khoáng sản đối với phát triển công nghiệp ở Việt Nam. Lời giải
- Học sinh tìm hiểu kiếm thức qua sách, báo hoặc internet.
- Một số vai trò cơ bản của khoáng sản đối với phát triển công nghiệp ở Việt Nam
Tầm quan trọng của khoáng sản được thể hiện ở các khía cạnh sau:
+ Khoáng sản được xem là nguồn nguyên liệu quan trọng cho nhiều ngành công
nghiệp như: sắt dùng trong ngành luyện kim, đá vôi dùng để sản xuất xi măng và
nhiều vật liệu xây dựng khác,…
+ Dầu mỏ, khí đốt, than,… là nguồn năng lượng thiết yếu cho nhiều ngành công
nghiệp quan trọng và phục vụ sinh hoạt thường ngày của con người.
+ Nước nóng, nước khoáng thiên nhiên là nguồn tài nguyên giúp bảo vệ sức khỏe
con người, phát triển du lịch và công nghiệp nước khoáng. \