Giải GDCD 7 Bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình| Chân trời sáng tạo

Bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình Chân trời sáng tạo bao gồm đáp án và hướng dẫn giải cho các câu hỏi trong SGK Giáo dục công dân 7 chương trình sách mới. Các đáp án được trình bày chi tiết dễ hiểu giúp các em học sinh củng cố các dạng bài tập sách GDCD 7 một cách hiệu quả. 

Mở đầu trang 61 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc cho biết người xưa muốn khuyên chúng ta điều qua các câu ca
dao dưới đây:
1. Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông.
Núi cao biển rộng mênh mông
lao chín chữ ghi lòng con ơi!
2. Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hoà thuận hai thân vui vầy.
(Ca dao)
Trả lời
- 1. Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông.
Núi cao biển rộng mênh mông
lao chín chữ ghi lòng con ơi!
Câu ca dao đã thể hiện sự ca ngợi, nói lên lòng biết ơn công cha nghĩa mẹ cùng
to lớn. Ý nghĩa bài ca dao cùng sâu sắc dạy chúng ta bài học về lòng hiếu
thảo của đạo làm con.
- 2. Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hoà thuận hai thân vui vầy.
Bài ca răn dạy ý nghĩa, sâu sắc về tình thân. Cuộc sống ngoài kia gian nan, trắc
trở, nhưng sau cánh cửa gia đình tình yêu thương của những người cùng chung
máu mủ, luôn yêu thương che chở cho ta trong cuộc đời này.
Khám phá
Khám phá 1 trang 61 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc thông tin sau trả lời câu hỏi
- Gia đình gì?
- Gia đình được hình thành từ những quan hệ nào?
Trả lời
- Gia đình được hiểu như sau:
+ Dưới góc độ hội học: gia đình tế bào của hội, một tổ chức thu nhỏ của
hội, nơi nhiều thế hệ cùng chung sống.
+ Dưới góc độ pháp lí: gia đình tập hợp những người gắn với nhau do hôn
nhân, quan hệ huyết thống hoặc do quan hệ nuôi dưỡng.
- Gia đình được hình thành từ những quan hệ như: quan hệ hôn nhân, quan hệ
huyết thống hoặc do quan hệ nuôi dưỡng.
Khám phá 2 trang 62 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc trường hợp sau trả lời câu hỏi.
- Em cảm xúc như thế nào khi đọc trường hợp trên?
- Theo em, gia đình vai trò như thế nào?
Trả lời
- Em cảm thấy xúc động khi thấy tình cảnh của gia đình T. Hai anh em T đã mất cha
mẹ trong đại dịch Covid, không còn người thân bên cạnh nhưng anh trai đã hứa sẽ
chăm sóc cho em của mình.
- Vai trò của gia đình: mang lại cho chúng ta các giá trị hạnh phúc, sự hài hòa trong
đời sống điểm tựa vững chắc để chúng ta phấn đấu vươn lên trong cuộc sống,
nơi bình yên cho chúng ta tìm về.
Khám phá 3 trang 62 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc các thông tin sau thực hiện yêu cầu.
Thiết kế đồ duy về quyền nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình theo
quy định của Luật Hôn nhân gia đình năm 2014.
Trả lời
Khám phá 4 trang 64 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc các trường hợp sau trả lời câu hỏi.
- T đã thực hiện nghĩa vụ của mình như thế nào đối với ông, bà?
- Đâu những biểu hiện tốt hoặc chưa tốt trong việc thực hiện quyền nghĩa vụ
trong gia đình của bạn bè, người thân em biết?
- Theo em, con trai cụ M đã thực hiện tốt nghĩa vụ đối với mẹ của mình chưa?
sao?
- Em nên làm những việc để đảm bảo thực hiện tốt nghĩa vụ đối với ông bà, cha
mẹ, anh chị em trong gia đình?
Trả lời
- Trường hợp 1:
+ T đã thực hiện nghĩa vụ của mình như sau:
Hằng ngày, T dậy sớm chuẩn bị đồ ăn cho cả nhà.
bận rộn nhưng T đạt được thành tích đáng nể, nhiều năm liền học sinh giỏi
đứng đầu khối
Khi nhận được phần thưởng T còn chia vui cùng ông không cần nhận thêm
quà từ ông bà.
- Biểu hiện tốt trong việc thực hiện quyền nghĩa vụ trong gia đình của bạn bè,
người thân:
gia đình khó khăn, mẹ Hằng buôn bán cả sáng tối nên sau giờ học trên lớp,
nếu không bài tập, Hằng sẽ ra phụ giúp mẹ.
An thường xuyên phụ giúp mẹ dọn nhà, nấu cơm.
Cuối tuần, cả gia đình Lan lại sang thăm ông bà.
- Biểu hiện không tốt:
Mai không nghe lời bố mẹ, lười học, ham chơi được bố mẹ nuông chiều.
Nhà Dũng hai anh em, thế những Dũng lại không thích em mình, luôn tranh
giành, bắt nạt em mình.
- Trường hợp 2:
+ Con trai cụ M chưa thực hiện tốt nghĩa vụ đối với mẹ của mình cụ M đã già, cần
sự quan tâm, động viên, trò chuyện với con của mình nhưng con trai con dâu vẫn
rất thờ ơ , không hỏi thăm trò chuyện, động viên.
+ Để đảm bảo thực hiện tốt nghĩa vụ đối với ông bà, cha mẹ, anh chị em trong gia
đình, em cần:
bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn cha mẹ, ông
quyền nghĩa vụ chăm sóc nuôi dưỡng cha mẹ, ông bà, đặc biệt khi ông bà,
cha mẹ ốm đau, già yếu.
Nghiêm cấm hành vi ngược đãi, xúc phạm ông bà, cha mẹ
Thương yêu, chăm sóc giúp đỡ anh chị em trong gia đình.
Luyện tập
Luyện tập 1 trang 65 sgk GDCD 7 CTST
1. Hãy kể lại những việc làm thể hiện sự quan tâm lẫn nhau giữa các thành viên
trong gia đình em.
Trả lời
- Mỗi khi mẹ đi làm về, em luôn ra cửa đón mẹ, chào mẹ lấy nước cho mẹ uống.
- Cuối tuần, cả nhà em lại về nhà ông ăn cơm, hỏi thăm tình hình sức khỏe của
ông bà.
- Em thường giúp mẹ nấu cơm, quét nhà trông em.
- Em luôn cố gắng học tập tốt để bố mẹ vui lòng.
Luyện tập 2 trang 65 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc các tình huống trả lời câu hỏi.
- Gia đình đã đảm bảo thực hiện quyền của N chưa? N thực hiện tốt bổn phận
của mình không?
- Nếu bạn của N, em sẽ góp ý với N như thế nào?
Cách xử sự của ông H đúng với quy định của Luật Hôn nhân gia đình năm
2014 không? sao?
- Nếu bạn của con trai ông H, em sẽ chia sẻ với bạn ấy như thế nào?
Trả lời
- Tình huống 1:
+ Gia đình đã đảm bảo thực hiện quyền của N. N chưa thực hiện tốt bổn phận của
mình.
Bởi gia đình lo lắng khi N chỉ quen bạn này trên mạng, chưa hiểu về người ta.
- Em sẽ góp ý với N: Bạn cũng chưa biết được người bạn kia như thế nào, nhỡ họ
làm việc xấu thì sao. Mạng hội chính con dao hai chiều, đôi khi thật ảo lẫn lộn
ý. Cha mẹ lo lắng quan tâm bạn nên mới không cho bạn đi chơi, hãy tôn trọng
nghe lời những người lớn.
- Tình huống 2:
+ Cách xử sự của ông H không đúng với quy định của Luật Hôn nhân gia đình
năm 2014. Bởi vì: Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 đã quy định Cha mẹ không
được phân biệt đối xử giữa các con.
+ Nếu em bạn của con trai ông H, em sẽ khuyên bạn như sau: bố mẹ nào cũng
đều yêu thương quan tâm con của mình theo những cách khác nhau mà. Với bổn
phận nghĩa vụ làm con, mình cứ phụng dưỡng cha mẹ, sống hiếu được.
Vận dụng
Vận dụng 1 trang 66 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy tự nhận xét về việc thực hiện nghĩa vụ của bản thân đối với gia đình. Sau
đó, xây dựng kế hoạch thực hiện nghĩa vụ của mình đối với gia đình trong thời gian
tới.
Gợi ý:
Trong kế hoạch, cần phải xác định rõ:
- Mục tiêu:
- Những lời nói, việc làm cụ thể đối với từng thành viên trong gia đình
- Thời gian thực hiện
- Tiêu chí để đánh giá hiệu quả của kế hoạch
Trả lời
- Em nhận thấy, mình đã thực hiện khá tốt bổn phận nghĩa vụ của bản thân đối
với gia đình. Đó biết vâng lời ông bà, cha mẹ, giúp đỡ ông bà, cha mẹ khi cần, cố
gắng chăm ngoan học giỏi.
Tuy nhiên, cũng một số việc cần phải khắc phục như nên biết tiết kiệm tiền cho
bố mẹ thay cùng các bạn tổ chức đi chơi, nên giúp bố mẹ chỉ em học nhiều hơn,
hạn chế đi chơi thay vào đó cố gắng giúp bố mẹ làm việc nhà học tập…
- Kế hoạch thực hiện nghĩa vụ của mình đối với gia đình trong thời gian tới.
Thời gian
Mục tiêu
Hành động cụ thể
Đánh giá kết quả
27/12/2021
(Thứ hai)
Biết phụ giúp bố mẹ
làm việc nhà
- Phụ mẹ quét nhà,
quét sân.
- Nhặt rau giúp mẹ
- Rửa bát giúp mẹ.
Hoàn thành.
Vận dụng 2 trang 66 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy thiết kế một sản phẩm nội dung về bổn phận của con cháu đối với bố mẹ,
ông bà.
Gợi ý: Sản phẩm thể dưới các hình thức như: vẽ tranh, áp phích, banner,...
Trả lời
Tham khảo một số mẫu sau:
| 1/5

Preview text:

Mở đầu trang 61 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc và cho biết người xưa muốn khuyên chúng ta điều gì qua các câu ca dao dưới đây:
1. Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông.
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
2. Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hoà thuận hai thân vui vầy. (Ca dao)
Trả lời
- 1. Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông.
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
Câu ca dao đã thể hiện sự ca ngợi, nói lên lòng biết ơn công cha nghĩa mẹ vô cùng
to lớn. Ý nghĩa bài ca dao vô cùng sâu sắc nó dạy chúng ta bài học về lòng hiếu thảo của đạo làm con.
- 2. Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hoà thuận hai thân vui vầy.
Bài ca răn dạy ý nghĩa, sâu sắc về tình thân. Cuộc sống ngoài kia dù gian nan, trắc
trở, nhưng sau cánh cửa gia đình là tình yêu thương của những người cùng chung
máu mủ, luôn yêu thương và che chở cho ta trong cuộc đời này. Khám phá
Khám phá 1 trang 61 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi - Gia đình là gì?
- Gia đình được hình thành từ những quan hệ nào? Trả lời
- Gia đình được hiểu như sau:
+ Dưới góc độ xã hội học: gia đình là tế bào của xã hội, là một tổ chức thu nhỏ của
xã hội, nơi có nhiều thế hệ cùng chung sống.
+ Dưới góc độ pháp lí: gia đình là tập hợp những người gắn bó với nhau do hôn
nhân, quan hệ huyết thống hoặc do quan hệ nuôi dưỡng.
- Gia đình được hình thành từ những quan hệ như: quan hệ hôn nhân, quan hệ
huyết thống hoặc do quan hệ nuôi dưỡng.
Khám phá 2 trang 62 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
- Em có cảm xúc như thế nào khi đọc trường hợp trên?
- Theo em, gia đình có vai trò như thế nào? Trả lời
- Em cảm thấy xúc động khi thấy tình cảnh của gia đình T. Hai anh em T đã mất cha
mẹ trong đại dịch Covid, không còn người thân bên cạnh nhưng anh trai đã hứa sẽ chăm sóc cho em của mình.
- Vai trò của gia đình: mang lại cho chúng ta các giá trị hạnh phúc, sự hài hòa trong
đời sống và là điểm tựa vững chắc để chúng ta phấn đấu vươn lên trong cuộc sống,
là nơi bình yên cho chúng ta tìm về.
Khám phá 3 trang 62 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc các thông tin sau và thực hiện yêu cầu.
Thiết kế sơ đồ tư duy về quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình theo
quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Trả lời
Khám phá 4 trang 64 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
- T đã thực hiện nghĩa vụ của mình như thế nào đối với ông, bà?
- Đâu là những biểu hiện tốt hoặc chưa tốt trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ
trong gia đình của bạn bè, người thân mà em biết?
- Theo em, con trai cụ M đã thực hiện tốt nghĩa vụ đối với mẹ của mình chưa? Vì sao?
- Em nên làm những việc gì để đảm bảo thực hiện tốt nghĩa vụ đối với ông bà, cha
mẹ, anh chị em trong gia đình? Trả lời - Trường hợp 1:
+ T đã thực hiện nghĩa vụ của mình như sau:
Hằng ngày, T dậy sớm chuẩn bị đồ ăn cho cả nhà.
Dù bận rộn nhưng T đạt được thành tích đáng nể, nhiều năm liền là học sinh giỏi và đứng đầu khối
Khi nhận được phần thưởng T còn chia vui cùng ông bà và không cần nhận thêm quà từ ông bà.
- Biểu hiện tốt trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ trong gia đình của bạn bè, người thân:
Vì gia đình khó khăn, mẹ Hằng buôn bán cả sáng và tối nên sau giờ học trên lớp,
nếu không có bài tập, Hằng sẽ ra phụ giúp mẹ.
An thường xuyên phụ giúp mẹ dọn nhà, nấu cơm.
Cuối tuần, cả gia đình Lan lại sang thăm ông bà. - Biểu hiện không tốt:
Mai không nghe lời bố mẹ, lười học, ham chơi và được bố mẹ nuông chiều.
Nhà Dũng có hai anh em, thế những Dũng lại không thích em mình, luôn tranh giành, bắt nạt em mình. - Trường hợp 2:
+ Con trai cụ M chưa thực hiện tốt nghĩa vụ đối với mẹ của mình vì cụ M đã già, cần
sự quan tâm, động viên, trò chuyện với con của mình nhưng con trai và con dâu vẫn
rất thờ ơ , không hỏi thăm trò chuyện, động viên.
+ Để đảm bảo thực hiện tốt nghĩa vụ đối với ông bà, cha mẹ, anh chị em trong gia đình, em cần:
Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn cha mẹ, ông bà
Có quyền và nghĩa vụ chăm sóc nuôi dưỡng cha mẹ, ông bà, đặc biệt khi ông bà,
cha mẹ ốm đau, già yếu.
Nghiêm cấm hành vi ngược đãi, xúc phạm ông bà, cha mẹ
Thương yêu, chăm sóc giúp đỡ anh chị em trong gia đình. Luyện tập
Luyện tập 1 trang 65 sgk GDCD 7 CTST
1. Hãy kể lại những việc làm thể hiện sự quan tâm lẫn nhau giữa các thành viên trong gia đình em. Trả lời
- Mỗi khi mẹ đi làm về, em luôn ra cửa đón mẹ, chào mẹ và lấy nước cho mẹ uống.
- Cuối tuần, cả nhà em lại về nhà ông bà ăn cơm, hỏi thăm tình hình sức khỏe của ông bà.
- Em thường giúp mẹ nấu cơm, quét nhà và trông em.
- Em luôn cố gắng học tập tốt để bố mẹ vui lòng.
Luyện tập 2 trang 65 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy đọc các tình huống và trả lời câu hỏi.
- Gia đình đã đảm bảo thực hiện quyền của N chưa? N có thực hiện tốt bổn phận của mình không?
- Nếu là bạn của N, em sẽ góp ý với N như thế nào?
Cách xử sự của ông H có đúng với quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 không? Vì sao?
- Nếu là bạn của con trai ông H, em sẽ chia sẻ với bạn ấy như thế nào? Trả lời - Tình huống 1:
+ Gia đình đã đảm bảo thực hiện quyền của N. N chưa thực hiện tốt bổn phận của mình.
Bởi vì gia đình lo lắng khi N chỉ quen bạn này trên mạng, chưa hiểu rõ về người ta.
- Em sẽ góp ý với N: Bạn cũng chưa biết được người bạn kia như thế nào, nhỡ họ
làm việc xấu thì sao. Mạng xã hội chính là con dao hai chiều, đôi khi thật ảo lẫn lộn
ý. Cha mẹ lo lắng và quan tâm bạn nên mới không cho bạn đi chơi, hãy tôn trọng và
nghe lời những người lớn. - Tình huống 2:
+ Cách xử sự của ông H không đúng với quy định của Luật Hôn nhân và gia đình
năm 2014. Bởi vì: Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 đã quy định Cha mẹ không
được phân biệt đối xử giữa các con.
+ Nếu em là bạn của con trai ông H, em sẽ khuyên bạn như sau: bố mẹ nào cũng
đều yêu thương và quan tâm con của mình theo những cách khác nhau mà. Với bổn
phận và nghĩa vụ làm con, mình cứ phụng dưỡng cha mẹ, sống có hiếu là được. Vận dụng
Vận dụng 1 trang 66 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy tự nhận xét về việc thực hiện nghĩa vụ của bản thân đối với gia đình. Sau
đó, xây dựng kế hoạch thực hiện nghĩa vụ của mình đối với gia đình trong thời gian tới. Gợi ý:
Trong kế hoạch, cần phải xác định rõ: - Mục tiêu:
- Những lời nói, việc làm cụ thể đối với từng thành viên trong gia đình - Thời gian thực hiện
- Tiêu chí để đánh giá hiệu quả của kế hoạch Trả lời
-
Em nhận thấy, mình đã thực hiện khá tốt bổn phận và nghĩa vụ của bản thân đối
với gia đình. Đó là biết vâng lời ông bà, cha mẹ, giúp đỡ ông bà, cha mẹ khi cần, cố
gắng chăm ngoan học giỏi.
Tuy nhiên, cũng có một số việc cần phải khắc phục như nên biết tiết kiệm tiền cho
bố mẹ thay vì cùng các bạn tổ chức đi chơi, nên giúp bố mẹ chỉ em học nhiều hơn,
hạn chế đi chơi thay vào đó cố gắng giúp bố mẹ làm việc nhà và học tập…
- Kế hoạch thực hiện nghĩa vụ của mình đối với gia đình trong thời gian tới. Thời gian Mục tiêu
Hành động cụ thể Đánh giá kết quả 27/12/2021 Biết phụ giúp bố mẹ - Phụ mẹ quét nhà, Hoàn thành. (Thứ hai) làm việc nhà quét sân. - Nhặt rau giúp mẹ - Rửa bát giúp mẹ. …
Vận dụng 2 trang 66 sgk GDCD 7 CTST
Em hãy thiết kế một sản phẩm có nội dung về bổn phận của con cháu đối với bố mẹ, ông bà.
Gợi ý: Sản phẩm có thể dưới các hình thức như: vẽ tranh, áp phích, banner,... Trả lời
Tham khảo một số mẫu sau: