Giải GDCD 7 Bài 2: Quan tâm, cảm thông và chia sẻ| Chân trời sáng tạo

Mở đầu trang 11 Bài 2 GDCD lớp 7
Em hãy tìm những câu ca dao, tục ngữ thể hiện sự quan tâm, cảm thông, chia sẻ qua những bức tranh sau? Trả lời:
- Một số câu ca dao, tục ngữ liên quan đến nội dung bức tranh 1: + Lá lành đùm lá rách
+ Thương người như thể thương thân + Nhường cơm sẻ áo
+ Một miếng khi đói bằng một gói khi no
- Câu tục ngữ liên quan đến nội dung bức tranh 2: một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.
Khám phá trang 12, 13 GDCD 7
Khám phá 1 trang 12 SGK GDCD 7 Chân trời sáng tạo
Em hãy đọc câu chuyện sau và trả lời câu hỏi.
- Những chi tiết nào trong câu chuyện thể hiện sự quan tâm, cảm thông, chia sẻ của Hiếu và Minh?
- Em cảm nhận gì sau khi đọc câu chuyện trên?
- Theo em, trong cuộc sống, sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ được biểu hiện như thế nào? Trả lời:
- Những chi tiết thể hiện sự quan tâm, cảm thông, chia sẻ của Hiếu và Minh là:
+ Vì thương bạn nên từ năm 8 tuổi, dù trời nắng hay mưa, đều đặn ngày hai lần,
Hiếu vẫn luôn sang nhà, cõng Minh đi học.
+ Đến khi biết đi xe đạp, Hiếu lại tiếp tục chở Minh đi học.
+ Dù khác trường, nhưng hai bạn vẫn thường động viên, quan tâm lẫn nhau.
- Qua câu chuyện trên, em cảm nhận được tình bạn thật đẹp và đáng trân quý giữa
hai bạn Hiếu và Minh. Hiếu đã luôn bên cạnh, giúp đỡ Minh đến trường, làm “đôi
chân” cho Minh. Đó là một tình bạn đáng ngưỡng mộ và chúng ta cần phải học tập.
- Trong cuộc sống, sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ được biểu hiện cụ thể như sau:
+ Giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn, hoạn nạn.
+ Luôn sẵn sàng lắng nghe những câu chuyện của người khác.
+ Biết san sẻ niềm vui, xoa dịu nỗi buồn với những người xung quanh.
+ Biết cảm thông, thấu hiểu với mọi người, sống chan hòa với mọi người, cho đi mà
không mong ngóng được nhận lại.
Khám phá 2 trang 13 SGK GDCD 7 Chân trời sáng tạo
Em hãy quan sát các bức tranh sau và trả lời câu hỏi.
- Em có nhận xét gì về lời nói, hành động của các nhân vật trong bốn bức tranh trên?
- Theo em, vì sao trong cuộc sống, chúng ta cần phải quan tâm, cảm thông và chia sẻ?
- Chúng ta cần làm gì để khích lệ , động viên bạn bè quan tâm, cảm thông, chia sẻ
với người khác và phê phán thói ích kỉ , thờ ơ trước khó khăn, mất mát của người khác một cách phù hợp? Trả lời:
- Nhận xét về lời nói, hành động của các nhân vật trong bốn bức tranh:
+ Bức tranh 1: Bạn học sinh rất quan tâm đến bạn học của mình. Khi thấy bạn nghỉ
học, bạn học sinh ấy cho rằng mình phải hỏi thăm lí do bạn nghỉ học.
+ Bức tranh 2: Khi người mẹ bị mệt và nhờ người con giúp mẹ nấu cơm thì người
con vẫn thờ ơ trước lời nói của mẹ mà lại tiếp tục xin mẹ chơi game. Người con
không biết quan tâm và giúp đỡ mẹ khi mẹ bị ốm.
+ Bức tranh 3: Người cháu rất quan tâm đến người bà của mình khi bà bị mệt. Câu
nói thể hiện sự quan tâm đến tình trạng sức khỏe của bà, hành động nắm tay bà cho
thấy rằng người cháu đang động viên bà mau khỏi ốm.
+ Bức tranh 4: Bạn học sinh đang ngỏ lời xách đồ họ cô giáo khi thấy cô đang cầm
khá nhiều đồ. Bạn học sinh rất biết quan tâm và giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn.
- Trong cuộc sống, chúng ta cần phải quan tâm, cảm thông và chia sẻ vì mình có
quan tâm,giúp đỡ mọi người thì khi mình gặp khó khăn cũng sẽ có người khác giúp
đỡ. Quan tâm, cảm thông và chia sẻ giúp con người gần gũi, gắn bó; có thêm sức
mạnh để vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống
- Hành động để khích lệ , động viên bạn bè quan tâm, cảm thông, chia sẻ với người
khác và phê phán thói ích kỉ , thờ ơ trước khó khăn, mất mát của người khác một cách phù hợp là:
+ An ủi, động viên, hỏi thăm, lắng nghe kịp thời.
+ Giúp đỡ người khác khi khó khăn, hoạn nạn.
+ Sử dụng từ ngữ phù hợp với bối cảnh giao tiếp.
+ Lên án, phê phán những hành động thờ ơ, không giúp đỡ người khác khi gặp khó khăn.
Khám phá 3 trang 13 SGK GDCD 7 Chân trời sáng tạo
Em hãy quan sát các bức tranh sau và thực hiện yêu cầu.
- Kể lại câu chuyện theo tranh.
- Đặt tên cho câu chuyện và rút ra bài học. Trả lời:
- Kể lại câu chuyện:
+ Bức tranh 1: Ngày xưa, có một cậu bé mồ côi, chân tay đang rét run vì lạnh. Bỗng
nhiên, một chú đi tới, ngồi cạnh cậu bé và nói “ Chú tặng cho cháu ít quà và chiếc áo ấm nhé!”.
+ Bức tranh 2: Thời gian sau, chú này mắc bệnh và phải nằm viện. Chú vô cùng lo
lắng và nghĩ “Làm sao mình có đủ tiền để thanh toán viện phí đây…?”
+ Bức tranh 3: Cô y tá đến và nói với chú “ Một mạnh thường quân đã tài trợ toàn bộ viện phí cho chú rồi.”
+ Bức tranh 4: Thì ra mạnh thường quân ấy chính là cậu bé năm xưa mà chú đã
tặng áo cho. Giờ đây, cậu bé ấy đã trở thành một bác sĩ và vẫn không quên người
chú đã từng giúp năm xưa. Cậu đến thăm chú và nói “Cháu rất biết ơn chú vì ngày
xưa đã giúp đỡ cháu ạ!”
- Đặt tên cho câu chuyện: + Món quà năm xưa. + Tình thương đáng quý.
+ Qua câu chuyện trên, chúng ta rút ra được bài học: giúp đỡ người khác khi gặp
khó khăn rồi có cơ hội thì người đó lại sẵn sàng giúp đỡ mình; cho đi không cần
nhận lại là một hành động đáng trân quý.
Luyện tập trang 15 GDCD 7
Luyện tập 1 trang 15 SGK GDCD 7 Chân trời sáng tạo
Em hãy đọc tình huống sau và thực hiện theo yêu cầu.
- Nêu suy nghĩ của em về lời nói và việc làm của T, H trong tình huống trên.
- Hãy kể lại những hành động, lời nói thể hiện sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ
của em với bố mẹ, người thân trong gia đình. Trả lời:
- Suy nghĩ của em về lời nói và việc làm của T, H trong tình huống trên:
+ Ban đầu, T cho rằng: chủ nhật là thời gian nghỉ ngơi sau một tuần học tập mệt
mỏi, do đó T đã ngủ nướng, không làm việc nhà và bỏ đi chơi => Việc làm này thể
hiện T là một người không biết quan tâm, sẻ chia, giúp đỡ người thân trong gia đình.
+ Khi chứng kiến hành động và lời nói của H, T đã thay đổi suy nghĩ, bạn T đã biết
quan tâm hơn tới người thân => việc T biết hối hận và thực hiện hành đôngh quan
tâm, chi sẻ với người thân là việc đáng kích lệ.
- Những hành động, lời nói thể hiện sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ của em với
bố mẹ, người thân trong gia đình:
+ Giúp mẹ làm việc nhà, nấu cơm, quét nhà, rửa bát…
+ Nói năng nhẹ nhàng, lễ phép với ông bà, bố mẹ.
+ Chăm sóc khi bố mẹ, ông bà ốm.
Luyện tập 2 trang 15 SGK GDCD 7 Chân trời sáng tạo
Em hãy sắm vai theo tình huống sau và thực hiện theo yêu cầu.
Cuối giờ học, M để nguyên cốc nhựa đựng nước ngọt trên bàn mà không đem bỏ
vào thùng rác. Khi P nhắc nhở, bạn ấy trả lời: "Tại sao mình phải dọn dẹp, đó là việc
của cô lao công”. P giải thích nhưng M cố tình không nghe và tỏ thái độ khó chịu.
- Em hãy nhận xét hành động của M; động viên bạn ấy quan tâm, cảm thông, chia
sẻ với cô lao công và những người khác.
- Hãy tự đánh giá về sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ của em với người khác
trong những tháng gần đây. Trả lời:
- Nhận xét hành động của M:
+ Đó là một việc làm vô trách nhiệm, thờ ơ, không quan tâm đến người khác.
+ Việc làm đó còn gây ảnh hưởng đến vệ sinh lớp học.
- Sắm vai và động viên M như sau: Cậu nên thấy biết ơn những cô lao công đã luôn
dọn dẹp, giữ gìn cho lớp học mình luôn sạch đẹp. Và bản thân chúng ta cũng nên
chia sẻ công việc đó với cô từ việc nhỏ nhất, ví dụ như đem cốc nhựa đó bỏ vào
thùng rác. Việc làm tuy bé nhỏ nhưng ý nghĩa vô cùng, thể hiện sự quan tâm đến cô
lao công nói riêng và mọi người nói chung.
- Tự đánh giá về sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ của em với người khác trong những tháng gần đây:
Trong vài tháng qua em đã có những việc làm thể hiện sự quan tâm, cảm thông và
chia sẻ với mọi người xung quanh, như:
+ Giúp đỡ mẹ làm việc nhà;
+ Quan tâm tới tình trạng sức khỏe của bà;
+ Chia sẻ với bạn những khó khăn bạn gặp phải,…
Vận dụng trang 15 GDCD 7
Vận dụng 1 trang 15 SGK GDCD 7 Chân trời sáng tạo
Hãy làm một sản phẩm như: tấm thiệp, bài thơ…để thể hiện sự quan tâm, cảm
thông, chia sẻ và gửi đến người em yêu quý trong gia đình, dòng họ, hàng xóm hay
một nhân vật em cảm kích trong cuộc sống. Trả lời:
- Tự làm một tấm thiệp để gửi đến mẹ nhân ngày 8/3.
- Tự làm một tấm thiệp để gửi đến thầy, cô giáo nhân ngày 20/11.
- Viết một bài thơ tặng bạn để động viên bạn mau khỏe khi bạn bị ốm.
Vận dụng 2 trang 15 SGK GDCD 7 Chân trời sáng tạo
Em hãy viết một đoạn văn và thuyết trình trước lớp về giá trị của sự quan tâm, cảm
thông và chia sẻ với người khác. Đoạn văn mẫu
Trong cuộc sống ngày nay với bộn bề lo toan mệt mỏi, người ta dần quên đi những
đạo lí ứng xử cần thiết và một trong số đó là “Cảm thông chia sẻ”. Cuộc đời không
luôn như ta muốn, nó luôn tiềm tàng những khó khăn trắc trở trên con đường ta đi.
Đâu ai biết được ngày mai sẽ ra sao. Trong xã hội vẫn còn nhiều người có hoàn
cảnh khó khăn như trẻ em lang thang cơ nhỡ, người nghèo, nạn nhân của chiến
tranh, thiên tai, những người khuyết tật, người có cảnh ngộ éo le…. Mỗi con người
chúng ta không ai có thể sống tách rời người thân tập thể, cộng đồng. Sự cảm
thông, chia sẻ giúp người gặp khó khăn có thêm sức mạnh, nghị lực, niềm tin vào
một ngày mai tươi sáng hơn. Cảm thông và chia sẻ, giúp mọi người gần gũi, gắn bó
hơn và là cầu nối giữa người với người tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp. Có như vậy,
gia đình mới êm ấm, hạnh phúc, xã hội mới văn mình, tốt đẹp. Không bao giờ là quá
muộn để yêu thương sẻ chia với ai đó cả nên hãy mở rộng lòng mình ra để tình yêu
được lan toả. Bản thân em cũng luôn tự nhắc nhở bản thân: Sống chậm lại nghĩ
khác đi và yêu thương nhiều hơn. Bằng những hành động nhỏ bé mà thiết thực đem
yêu thương trao gửi mọi người.