Giải GDCD 8 Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc | Kết nối tri thức

GDCD 8 Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc. Tài liệu được biên soạn dưới dạng file PDF bao gồm 13 trang tổng hợp các kiến thức được chọn lọc giúp cho các bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới. Mời các bạn đón xem!

1
GDCD 8 Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc
Khám phá GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 2
1. Sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới
a) Em hãy nêu nhng biu hin ca s đa dạng dân tc các nền văn hóa của
Nht Bn, Nga và Ni-giê-ri-a (v m thc, trang phc, l hi,...) qua c thông
tin trên.
b) Hãy nêu thêm mt s biu hin ca s đa dạng dân tc và c nền văn a
khác trên thế gii mà em biết.
Tr li:
a) Biu hin ca s đa dng dân tc và các nền văn hóa của Nht Bn, Nga và
Ni-giê-ri-a
- Nht Bn (đon thông tin 1):
Người Nht ni tiếng vi tính k luật, chăm ch lao đng, trung thành và
thượng võ, đúng giờ. Sa-mu-rai chính biểu tượng ca những đc
tính này.
n ăn truyn thng ca Nht Bản là xư-si.
Trang phc truyn thng ca Nht Bn là ki--nô.
L hi hoa anh đào là một trong nhng l hi truyn thng ca Nht Bn.
- Nga (đon thông tin 2):
Những món ăn truyn thng ca Nga cháo ka-sa ược nu t hạt n
cốc) và bánh mì đen.
Trang phc truyn thng đa dạng nhưng có đim chung là màu sc rc r,
lng ly.
c Nga nhiu l hội đc sc gn lin vi sinh hot mùa ng, ni
tiếng nht là l hi tiễn mùa đông.
- Ni-g-ri-a (đon thông tin 3):
2
ti 521 h ngôn ng khác nhau, trong đó 510 ngôn ng dùng trong
đời sng hng ngày.
n ăn truyn thng của người Ni-giê-ri-a là: cơm giô-lp (nu t go,
cà chua, hành và t).
Có nhiu trang phc truyn thng vi điểm chung là đu s dng u sc
sc s, mc kèm nhiu ph kin và trang sc.
Ni-giê-ri-a cũng i nhiu l hội độc đáo như: lễ hi hóa trang, l
hi bắt cá, đặc bit là l hi khoai lang.
b) Nêu thêm mt s biu hin ca s đa dạng dân tc và các nền văn hóa:
- Hàn Quc:
Mt s món ăn truyn thng của người Hàn Quốc kim chi, cơm cun
rong biển,…
Trang phc truyn thng ca Hàn Quc là Hanbok.
Hàn Quốc cũng nơi nhiu l hội độc đáo, như: Lễ hi La Jeju; L
hi đèn lng hoa sen; L hi bin Busan; L hii tuyết Teabaeksan,…
- Campuchia:
Trang phc truyn thng tên là Sam-pot. Sam-pot nhiu loi khác
nhau, th hiện nét đặc trưng riêng của vùng miền, nhưng đặc đim chung là:
có mt tm la dài và rộng để qun xung quanh thắt lưng.
Mt s món ăn đc sn của người Campuchia là: ri đ Khơ-me; bún
cà ri; cua rán tiêu đen,…
Đền Ăng-co Vát; Ăng-co Thom,… là nhng công trình kiến tc đc đáo,
đồng thi là nhng biểu tượng văn hóa - lch s ca Campuchia.
2. Ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền n hóa
trên thế giới
a) Nen-n Man-đê-la đã làm gì đ chng li chế độ phân bit chng tc?
Nhng việc làm đó có ý nghĩa như thế nào đi vi dân tc Nam Phi?
3
b) Em hiểu ý nghĩa của vicn trng s đa dng ca c dân tc và các nền văn
a trên thế giới như thế nào qua các thông tin trên?
c) Hãy nêu thêm d v mt hoạt đng tôn trng s đa dng ca các nền văn
a và ý nghĩa ca hoạt đng đó.
Tr li
a) Đ chng li chế đ phân bit chng tc, Nen-xơn Man-đê-la đã:
Tham gia vào t chức Đại hi Dân tc Phi đ đu tranh cho quyn li
người da đen Nam Phi.
Kiên trì hoạt đng chng chế đ phân bit chng tc (dù b chính quyn
da trng cm tù đến 27 năm).
Lãnh đạo nời dân Nam Phi đu tranh tranh từng bước phá b thành trì
ca nn phân bit chng tc.
Ý nghĩa: hàn gn h sâu u thun sc tc, m ra k nguyên mi cho Nam Phi
sau nhiều năm xung đt.
b) Tôn trng s đa dng ca các dân tc các nền văn hóa trên thế gii ý
nghĩa quan trọng:
Tạo cơ hội đ chúng ta có thêm hiu biết; tiếp thu những tinh hoa văn a
ca các dân tc khác; làm phong phú thêm nhng giá tr ca dân tc mình;
Cng c nim tin, s đng cm, a hp tăng cường tình hu ngh,
a bình, hp tác gia các quc gia trên thế gii.
c) d: t chc ngày hội giao lưu văn hóa Vit Nam - Nht Bn
- Ý nghĩa:
Tạo hi để nhiều người Vit Nam và các du khách quc tế điều
kin tìm hiu thêm v đất nước, văn hóa, con ni và ngôn ng Nht Bn.
Thúc đy mi quan h hp tác, hu ngh, cùng phát trin gia Vit Nam
và Nht Bn.
4
3. Thực hiện việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc các nền văn a
trên thế giới
a) Nêu ý nghĩa của Công ước quc tế v xóa b mi hình thc phân bit chng
tc.
b) Bn và các bạn trong trường hp 2 đã làm gì đ th hiện thái đ tôn trng
s đa dng dân tc và văna?
c) Hãy k mt s vic cn làm th hiện thái đ tôn trng s đa dạng ca các dân
tc, các nền văn hóa.
Luyện tập GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 2
Luyện tập 1
Em đồng tình hay không đng tình vi ý kiến/ việc làm nào dưới đây. Vì sao?
a) Bn T cho rng, ch nênn trng, hc hi nhng dân tc giàu có
b) Ch Q cho rng, mi dân tc đều có cái hay, cái đẹp đ hc hi.
c) Anh K cho rng, mi sn phm ca các dân tc, các nền văn a đu tốt, đu
đáng được tiếp thu và hc tp.
d) Theo bn B, cn tiếp thu chn lc nhng sn phm nào p hp vi điều
kin, hoàn cnh dân tộc, văn hóa của đất nước mình.
e) Vi niềm đam du lch, chp nh tìm hiểu văn a các dân tc, ch N
(người Pháp) đã cùng một người bn dành gần 3 năm đi xuyên Vit, xây dng
b ảnh đặc trưng của 54 dân tc Vit Nam.
g) B m bạn H kng xem các chương trình ngh thuật nước ngoài mà ch xem
chương trình ngh thut Vit Nam cho rằng nvy mi gi gìn bn sc
văn a dân tc.
Tr li:
5
- Ý kiến a) Không đng tình. Vì: dân tộc nào cũng những nét hay, nét đp
đáng đ chúng ta tôn trng và hc hi.
- Ý kiến b) Đồng tình. Vì: mi dân tộc đu có những nét đặc trưng riêng v văn
a truyn thng, có những nét đẹp đ chúng ta tôn trng và hc hi.
- Ý kiến c) Không đồng tình. Vì: mi dân tc, mi nền văn hóa, bên cạnh
những điu tt đp, vn còn tn ti mt s hn chế hoc nhng phong tc, tp
quán không phợp. Do đó, trong quá trình giao lưu, hc hi, chúng ta cn tiếp
thu có chn lc nhng giá tr văna tiến b ca các dân tc trên thế gii.
- Ý kiến d) Đồng tình. Vì: mi dân tc, mi nền văna, đu những nét văn
a đặc trưng riêng bit. Những nét văn a này đưc hình tnh và phát trin
da trên những điều kin, hoàn cảnh đặc thù ca dân tc/ quc gia đó. vy,
trong quá trình giao lưu, hc hi, chúng ta cn tiếp thuchn lc nhng giá tr
văn a tiến b, p hp với điều kin, hoàn cnh dân tc văn hóa của đất
c mình; kng nên tiếp thu toàn b mt cách y móc, sao chép nguyên
bản,
- Ý kiến e) Đồng tình. Vì: hành đng ca ch N và các bạn đã thể hin tình yêu
và sn trng v đa dng dân tc và văn a của Vit Nam.
- Ý kiến g) Không đng tình. Vì: việc xem c chương trìnhna ngh thut
ớc ngoài cũng là mt hành vi th hin sn trng đa dng dân tc và các nn
văn a trên thế gii.
Luyện tập 2
Em s x lí như thế nào nếu là nhân vt trong các tình hung sau?
a) Anh S mang trong mình ng máu Vit Nam M gc Phi nên b mt s
bn trong lp trêu chc v màu da.
6
b) Bn M rất thích đọc sách v các dân tc, c nền văn hóa trên thế giới nhưng
b m li yêu cu phi dành thời gian để hc c môn hc chính khtrong n
trường.
Tr li:
- X lí tình hung a) Nếu là anh S, em s:
+ Gii thích cho các bn hiu: (1) mi dân tc trên thế giới đều nhng nét
đặc trưng riêng v u da, ngoi hình, truyn thống văn hóa,… (2) Bn thân rt
yêu t hào v màu da ca mình. (3) Vic các bn t thái đ trêu chc v u
da biu hin ca s phân bit chng tc văn hóa; đng thi gây nên s tn
thương tinh thn cho mình.
=> T đó, yêu cầu các bn trong lp chm dt hành vi trêu chc.
+ Nếu các bn trong lp không chm dứt hành vi và thái đ th, anh S nên
báo cáo s vic vi thy/ giáo ch nhiệm đ nh s can thip, h tr t phía
thy cô.
- X lí tình hung b)Nếu là M, em s:
+ Giải thích đ b m hiu: vic đọc sách v các dân tc và c nền văna trên
thế gii s giúp mình m rng và nâng cao vn hiu biết; đng thi, đây cũng
biu hin ca sn trng đa dng dân tc và các nền văn a trên thế gii.
+ Ha vi b m: bn thân dành thi gian tìm hiu v các dân tc, các nn
văn a trên thế giới nhưng vn hc tp tht tt các môn hc cnh ka trong
lp.
Luyện tập 3
Em hãy cùng c bn xây dng mt tiu phm v ch đ pphán nhng hành
vi kì th, phân bit chng tộc và văna.
Tr li:
7
(*) Tham kho tiu phm: Bình đẳng gia các dân tộc trong lao đng vic
làm
TIU PHM: QUYỀN BÌNH ĐNG GIA C DÂN TC TRONG
LAO ĐNG VÀ VIC LÀM
PHN 1. DN NHP
- Người dn truyn (trìnhy):
Thưa cùng các bn!
Quyền bình đng gia các dân tc ch trương nhất quán của Đng Nhà
c Việt Nam, được ghi nhn trong các bn Hiến pháp và được c th a
trong nhiều văn bản pháp luật, như: Bộ lut Dân s, B luật Lao động,
Tiu phm pháp luật “Bình đẳng dân tộc trong lao đng, việc làmdưới đây sẽ
gi ti Quý v nhng thông tin v điều đó.
Tiu phm có s tham gia ca các din viên sau:
- Bạn ……….. trong vai anh Giàng A Páo (ni dân tộc H’mông).
- Bạn ……trong vai bácn (ch nhà tr)
- Bạn ……….. trong vai anh Hùng (nhân viên Trung tâm vn và gii thiu
vic làm)
Sau đây, tiểu phẩm xin đưc phép bắt đu!
PHN II. NI DUNG TIU PHM
Người dn truyn (gii thiu): Anh Giàng A Páo là người dân tc H’mông,
anh sinh ra và ln lên mt bn làng nghèo thuc huyện Đồng Văn, tỉnh
Giang. Sau khi tt nghip THPT, anh tham gia m vic ti mt công ty chuyên
v lp ráp linh kiện đin t tại địa phương. Đầu năm 2022, trưc nhng biến
động phc tp ca tình hình kinh tế thế gii, công ty ca anh Páo b thiếu đơn
8
hàng, nên buc phi ct gim nhân s. Không may, anh Páo thuộc đối tượng
“dôi dư”, phi ngh việc. Anh Páp đã xung Nội để tìm vic làm. Anh
thường xuyên đọc báo, đăng các v ttuyn dụng nhưng chưa đâu vào đâu
cả…
Cnh 1. Ti phòng tr ca anh Páo
Người dn truyện c): Cm t báo trên tay, anh Páo chy ngay ra ngoài sân,
thấy bác Sơn đang chăm c cây cnh, anh vui mng thông báo vi bác
Anh Páo: Bác ơi! Bác xem này, cháu va thy thông tin tuyn ng nhân
phù hp vi cháu, bác !
Bác Sơn t bình tưới nước xung đt, lau nhanh tay, ri đón ly t o anh
Páo đưa, đc to thành tiếng: “Công ty Công ngh XYZ chuyên gia công lp
ráp linh kiện điện thoi cn tuyn công nhân, yêu cầu: Độ tui: 18-35 tui.
Trình độ chuyên môn: Tt nghip THPT tr lên. Tình trng sc khe: Tt.
Người lao động s được hưởng mức lương bn, các khon ph cp và chế đ
Bo him xã hi theo B luật Lao đng…
(bác Sơn ngẩng lên nhìn khuôn mặt đang tràn đy hy vng ca anh Páo, ri
ngn ngi đc tiếp): Nhưng… Páo ơi, bác bảo này, cháu kng đ ý à, h ghi…
“không tuyển đối tượng lao động người dân tc thiu số…”.
Anh Páo(không đi bác Sơn i hết câu, anh vi ly t báo đc li, nét mt
bun bã): Sao li không tuyển lao động người dân tc thiu s nh? Cháu
thâm niên 7 năm làm công nhân lp ráp linh kiện điện t ri. Sao h kng cho
th việc đã rồi hãy quyết đnh nhn hay không nhn? Sao li có thể…
Người dn truyện c): Thấy anh Páo căng thẳng, bác n nh nhàng đng
viên
Bác Sơn: n nhiu vic p hp với năng lc và kinh nghim ca cháu mà.
Mình c kiên nhn tìm kiếm nhất đnh s m được việc làm như ý cháu !
9
Người dn truyện c):i ri c n li tiếp tc vi công việc chăm c
cây ca mình, va làm, ch va thầm nghĩ: Khổ thân, t ngày Páo xung đây ở
tr ti n mình, mình thy cũng người chăm chỉ, tht thà. T bn làng
nghèo vùng biên gii, xung đt Ni này lp nghip, vậy ,… kể
cũng l, thời đi o ri vn công ty phân biệt đi x gia người dân tc
đa số vi dân tc thiu s. Mình phải nghĩ cách gì giúp mới được. Ngm
ngmột hi, bác cht nh ra mình người cháu đang làm vic ti trung m
tư vn việc làm A, bác Sơn ngng tay, quay sangi vi anh Páo
Bác Sơn: Páo này, bác nời cháu đang m vic tại trung tâm tư vn vic
làm A. Trung tâm ấy cách nhà bác kng xa đâu, đ 4-3 km thôi. Hay mai cháu
sp xếp thời gian, đến đó, nh h tư vn xem thế nào
Anh Páo (nét mặt đầy hi vng): Ôi, thế thì tốt quá, bác cho cháu xin đa ch ca
trung tâm y vi , vi bác cho cháu xin thông tin liên h ca cháu bác vi, để
cháu tin liên lc vi bn y !
Bác Sơn (v vai o): đưc rồi, đ bác vào nhà ly s ghi chép, bác tìm s đin
thoi ca nó cho cháu. Gm kh, bác già ri, trí nh không được tt!
Anh Páo: D, cháu cm ơn bác nhiều lm !
Cnh 2. Ti văn phòng của trung tâm gii thiu vic làm A
Anh o (rt rè, hi mt nhân viên): D chào anh, tôi mun gp anh Trần Văn
Hùng, mong anh có th ch giúp tôi anh y ngi làm vic v trí nào !
Người dn truyện c): Người nhân viên ấy hơi ngạc nhiên, nhưng v nh
ra điềuđó, nên anh y ngay lp tức tươi vui nét mt!
Anh Hùng: Chào anh! Tôi là Trần Văn Hùng đây, anh có phi là anh Giàng A
Páo kng ?
Anh Páo: Vâng, chính là tôi đây , sao anh li…
10
Anh Hùng (ngt li anh Páo, đưa tay mời anh Páo ngi xung ghế, rót nước
mi): À, hôm qua i có nghe chú Sơn i v trường hp ca anh ri. y gi,
anh mun tôi tư vấn hay giúp đ vấn đề ?
Anh o (vui mng trình bày): Anh ạ, i ng nhân, thâm niên 7 năm
làm trong lĩnh vc lp ráp linh kiện điện tử. Hôm qua i đọc báo, thy 1 công
ty điện t tuyn dụng lao động, nhưng họ t chi tiếp nhn h của lao
động người dân tc thiu số. i… i mun hi anh xem: các công ty làm n
vậy đúng lut hay không? thc ng, ngoài chuyn tht nghip phi lo
miếng cơm manh áo, khi b kì th như thế, tôi cũng cảm thy tổn thương. là
dân tc đa số hay thiu s, thì chúng ta đều là người Vit Nam mà!
Anh Hùng (nét mt cm thông, đng viên): i rt hiu tâm trng ca anh! Xin
tr li câu hi của anh: công ty nào m như vậy trái quy đnh ca pp lut!
Ti khoản 8 Điều 3 B luật Lao đng năm 2019 quy đnh c th v khái
nim phân biệt đối x trong lao đng như sau (va nói, anh Hùng va m ch,
ch cho anh o xem): “Phân biệt đối x trong lao đng nh vi phân bit,
loi tr hoặc ưu tiên da trên chng tc, màu da, ngun gc quc gia hoc
ngun gc hi, dân tc, giới tính, đ tui, tình trng thai sn, tình trng n
nhân, tôn giáo, tín ngưỡng, chính kiến, khuyết tt, trách nhiệm gia đình hoc
trên sở tình trng nhim HIV hoc do thành lp, gia nhp và hoạt động
công đoàn, t chc ca người lao đng ti doanh nghiệp c đng làm nh
ởng đến bình đng v cơ hi vic làm hoc ngh nghiệp”. Như vy, vic công
ty nào t chi h sơ của anh vì lý do anh là ni dân tc thiu s thì hành đng
đó th coi phân biệt đi x trong lao động. (Ngng mt chút, ngp ngm
c, anh Hùng i tiếp), hơn nữa: căn cứ theo quy đnh tại Điều 8 ca B lut
lao động năm 2019, phân biệt đi x trong lao động ng là một hành vi b
nghiêm cm.
Anh o (hi hp hi tiếp): Pháp luật đã nghiêm cấm hành vi phân biệt đối x
trong lao đng, vy ti sao các công ty vẫn làm như vy nh?
11
Anh Hùng (mm cười, đáp): ng vài trường hợp đến đây nh cng tôi tư
vn v vấn đề này ri. Qua tìm hiểu chúng i đưc biết: nhiu doanh nghip
tâm lí e ngại người lao đng dân tc thiu s, vì h cho rằng: trình đ nhn thc,
kh năng tiếp cn với kĩ thuật, công ngh của người dân tc thiu s còn hn
chế; hoc h cũng mang tâm e ngi mt s vấn đ v phong tc, tập quán,…
hoc, xin li, mong anh thông cm, mt s ngưi tuyn dụng lao động còn nói
vi tôi rng h s b bùa, ngải gì đó….
Anh Páo (t thái đ bc xúc): Tht kng công bng, s khác nhau v thành
phn dân tc không th nào phn ánh v trình độ hiu biết, nhn thc ca con
ngưi. Rt nhiều người dân tc thiu s nhưng h trình đ hiu biết cao,
cng hiến ln cho s phát trin của đất nước và xã hi. V văn a, mỗi dân tc
đều những nét đặc trưng riêng; văn hóa của dân tc nào cũng có i hay, i
đẹp đáng đ hc hi; nhưng cũng những nét văn hóa lạc hu so vi thời đi
mi. Tôi tha nhn các dân tc thiu s nchúng tôi vn còn tn ti mt
s phong tc kng php, chng hạn như: tục to hôn, kết n cn huyết…
Tuy nhiên, ni dân tc Kinh, dù là dân tộc đa số, nhưng ng tn ti các vn
đề như: mê tín d đoan; tổ chc ma chay, cưới hỏi linh đình, gây tn kém và
lãng phí,… Anh thy tôi nói vậy có đúng không?
Anh Hùng (vui v đáp): ng, anh nói đúng. S phân bit, kì th dân tc thiu
s ch xy ra mt s doanh nghip ti, ch không phi tt c anh nhé! Vn có
rt nhiu doanh nghip khác vẫn làm đúng quy đnh ca pháp lut. do anh
chưa “duyên” gp h hoc trong thời đim này h không nhu cu tuyn
dng lao động mà thôi…
Anh o (Gương mặt trông đã dễ chu hơn rất nhiều, anh tươi cười nói): Cm
ơn anh đã cho tôi hiu biết thêm các quy đnh ca pháp lut. Khi biết được
những quy định nanh vừa nói thì tôi đ t tin đ đi xin việc ri. Tiện đây,
cho tôi hi thêm mới đây Công ty nào trên đa bàn thành ph ta đang tuyn
dng lao động trong lĩnh vc lp ráp linh kiện đin t không ?
12
Anh Hùng (vui v đáp): đy anh ! Mt s công ty va mi gi Thông báo
tuyn dng v Trung tâm chiều m qua. Tôi đã dán bng Thông báo ngoài
kia, anh th ra tra cu, tham kho xem v trí nào, công ty nào p hp vi
mình thì mình np h nhé! Trong quá trình tìm vic làm và gi h ng
tuyn, nếu vướng mc gì cn vn, anh c liên h vi tôi. Tôi rt sn lòng
giúp đỡ anh!
Anh Páo (mng r): Vâng, vâng, tôi cảm ơn anh !
Người dn truyện (đọc): Anh Páo ra bng thông báo ca Trung tâm vn và
gii thiu vic làm, xem các thông báo tuyển lao đng, trong lòng anh ngp tràn
niềm tin, anh ngmình sẽ xin được vic trong thi gian sm nht.
Luyện tập 4
Em hãy nêu nhng việc nên m và không nên làm đ th hin n trng s đa
dng ca các dân tc và gii thích ti sao.
Vận dụng GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 2
Vận dụng 1
Hãy viết một đoạn văn (khong 200 t) gii thiu v một nét văn hóa đc sc
200 t) gii ca mt dân tc trên thế gii.
Vận dụng 2
Thiết kế hoặc sưu tm hình nh th hin s đa dng ca các n tc và các nn
văn a trên thế gii.
| 1/12

Preview text:

GDCD 8 Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc
Khám phá GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 2
1. Sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới
a) Em hãy nêu những biểu hiện của sự đa dạng dân tộc và các nền văn hóa của
Nhật Bản, Nga và Ni-giê-ri-a (về ẩm thực, trang phục, lễ hội,...) qua các thông tin trên.
b) Hãy nêu thêm một số biểu hiện của sự đa dạng dân tộc và các nền văn hóa
khác trên thế giới mà em biết. Trả lời:
a) Biểu hiện của sự đa dạng dân tộc và các nền văn hóa của Nhật Bản, Nga và Ni-giê-ri-a
- Ở Nhật Bản (đoạn thông tin 1):
Người Nhật nổi tiếng với tính kỉ luật, chăm chỉ lao động, trung thành và
thượng võ, đúng giờ. Võ sĩ Sa-mu-rai chính là biểu tượng của những đức tính này. •
Món ăn truyền thống của Nhật Bản là xư-si. •
Trang phục truyền thống của Nhật Bản là ki-mô-nô. •
Lễ hội hoa anh đào là một trong những lễ hội truyền thống của Nhật Bản.
- Ở Nga (đoạn thông tin 2):
Những món ăn truyền thống của Nga là cháo ka-sa (được nấu từ hạt ngũ cốc) và bánh mì đen. •
Trang phục truyền thống đa dạng nhưng có điểm chung là màu sắc rực rỡ, lộng lẫy. •
Nước Nga có nhiều lễ hội đặc sắc gắn liền với sinh hoạt mùa màng, nổi
tiếng nhất là lễ hội tiễn mùa đông.
- Ở Ni-giê-ri-a (đoạn thông tin 3): 1 •
Có tới 521 hệ ngôn ngữ khác nhau, trong đó có 510 ngôn ngữ dùng trong đời sống hằng ngày. •
Món ăn truyền thống của người Ni-giê-ri-a là: cơm giô-lốp (nấu từ gạo, cà chua, hành và ớt). •
Có nhiều trang phục truyền thống với điểm chung là đều sử dụng màu sắc
sặc sỡ, mặc kèm nhiều phụ kiện và trang sức. •
Ni-giê-ri-a cũng là nơi có nhiều lễ hội độc đáo như: lễ hội hóa trang, lễ
hội bắt cá, đặc biệt là lễ hội khoai lang.
b) Nêu thêm một số biểu hiện của sự đa dạng dân tộc và các nền văn hóa: - Ở Hàn Quốc:
Một số món ăn truyền thống của người Hàn Quốc là kim chi, cơm cuộn rong biển,… •
Trang phục truyền thống của Hàn Quốc là Hanbok. •
Hàn Quốc cũng là nơi có nhiều lễ hội độc đáo, như: Lễ hội Lửa Jeju; Lễ
hội đèn lồng hoa sen; Lễ hội biển Busan; Lễ hội núi tuyết Teabaeksan,… - Ở Campuchia:
Trang phục truyền thống có tên là Sam-pot. Sam-pot có nhiều loại khác
nhau, thể hiện nét đặc trưng riêng của vùng miền, nhưng đặc điểm chung là:
có một tấm lụa dài và rộng để quấn xung quanh thắt lưng. •
Một số món ăn đặc sản của người Campuchia là: Cà ri đỏ Khơ-me; bún
cà ri; cua rán tiêu đen,… •
Đền Ăng-co Vát; Ăng-co Thom,… là những công trình kiến trúc độc đáo,
đồng thời là những biểu tượng văn hóa - lịch sử của Campuchia.
2. Ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới
a) Nen-xơn Man-đê-la đã làm gì để chống lại chế độ phân biệt chủng tộc?
Những việc làm đó có ý nghĩa như thế nào đối với dân tộc Nam Phi? 2
b) Em hiểu ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn
hóa trên thế giới như thế nào qua các thông tin trên?
c) Hãy nêu thêm ví dụ về một hoạt động tôn trọng sự đa dạng của các nền văn
hóa và ý nghĩa của hoạt động đó. Trả lời
a) Để chống lại chế độ phân biệt chủng tộc, Nen-xơn Man-đê-la đã: •
Tham gia vào tổ chức Đại hội Dân tộc Phi để đấu tranh cho quyền lợi người da đen ở Nam Phi. •
Kiên trì hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc (dù bị chính quyền
da trắng cầm tù đến 27 năm). •
Lãnh đạo người dân Nam Phi đấu tranh tranh từng bước phá bỏ thành trì
của nạn phân biệt chủng tộc.
Ý nghĩa: hàn gắn hố sâu mâu thuẫn sắc tộc, mở ra kỉ nguyên mới cho Nam Phi sau nhiều năm xung đột.
b) Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới có ý nghĩa quan trọng: •
Tạo cơ hội để chúng ta có thêm hiểu biết; tiếp thu những tinh hoa văn hóa
của các dân tộc khác; làm phong phú thêm những giá trị của dân tộc mình; •
Củng cố niềm tin, sự đồng cảm, hòa hợp và tăng cường tình hữu nghị,
hòa bình, hợp tác giữa các quốc gia trên thế giới.
c) Ví dụ: tổ chức ngày hội giao lưu văn hóa Việt Nam - Nhật Bản - Ý nghĩa:
Tạo cơ hội để nhiều người Việt Nam và các du khách quốc tế có điều
kiện tìm hiểu thêm về đất nước, văn hóa, con người và ngôn ngữ Nhật Bản. •
Thúc đẩy mối quan hệ hợp tác, hữu nghị, cùng phát triển giữa Việt Nam và Nhật Bản. 3
3. Thực hiện việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới
a) Nêu ý nghĩa của Công ước quốc tế về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt chủng tộc.
b) Bạn Hà và các bạn trong trường hợp 2 đã làm gì để thể hiện thái độ tôn trọng
sự đa dạng dân tộc và văn hóa?
c) Hãy kể một số việc cần làm thể hiện thái độ tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc, các nền văn hóa.
Luyện tập GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 2 Luyện tập 1
Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến/ việc làm nào dưới đây. Vì sao?
a) Bạn T cho rằng, chỉ nên tôn trọng, học hỏi những dân tộc giàu có
b) Chị Q cho rằng, mọi dân tộc đều có cái hay, cái đẹp để học hỏi.
c) Anh K cho rằng, mọi sản phẩm của các dân tộc, các nền văn hóa đều tốt, đều
đáng được tiếp thu và học tập.
d) Theo bạn B, cần tiếp thu có chọn lọc những sản phẩm nào phù hợp với điều
kiện, hoàn cảnh dân tộc, văn hóa của đất nước mình.
e) Với niềm đam mê du lịch, chụp ảnh và tìm hiểu văn hóa các dân tộc, chị N
(người Pháp) đã cùng một người bạn dành gần 3 năm đi xuyên Việt, xây dựng
bộ ảnh đặc trưng của 54 dân tộc Việt Nam.
g) Bố mẹ bạn H không xem các chương trình nghệ thuật nước ngoài mà chỉ xem
chương trình nghệ thuật Việt Nam vì cho rằng như vậy mới là giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Trả lời: 4
- Ý kiến a) Không đồng tình. Vì: dân tộc nào cũng có những nét hay, nét đẹp
đáng để chúng ta tôn trọng và học hỏi.
- Ý kiến b) Đồng tình. Vì: mỗi dân tộc đều có những nét đặc trưng riêng về văn
hóa truyền thống, có những nét đẹp để chúng ta tôn trọng và học hỏi.
- Ý kiến c) Không đồng tình. Vì: ở mỗi dân tộc, mỗi nền văn hóa, bên cạnh
những điều tốt đẹp, vẫn còn tồn tại một số hạn chế hoặc những phong tục, tập
quán không phù hợp. Do đó, trong quá trình giao lưu, học hỏi, chúng ta cần tiếp
thu có chọn lọc những giá trị văn hóa tiến bộ của các dân tộc trên thế giới.
- Ý kiến d) Đồng tình. Vì: mỗi dân tộc, mỗi nền văn hóa, đều có những nét văn
hóa đặc trưng riêng biệt. Những nét văn hóa này được hình thành và phát triển
dựa trên những điều kiện, hoàn cảnh đặc thù của dân tộc/ quốc gia đó. Vì vậy,
trong quá trình giao lưu, học hỏi, chúng ta cần tiếp thu có chọn lọc những giá trị
văn hóa tiến bộ, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh dân tộc và văn hóa của đất
nước mình; không nên tiếp thu toàn bộ một cách máy móc, sao chép nguyên bản,…
- Ý kiến e) Đồng tình. Vì: hành động của chị N và các bạn đã thể hiện tình yêu
và sự tôn trọng về đa dạng dân tộc và văn hóa của Việt Nam.
- Ý kiến g) Không đồng tình. Vì: việc xem các chương trình văn hóa nghệ thuật
nước ngoài cũng là một hành vi thể hiện sự tôn trọng đa dạng dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới. Luyện tập 2
Em sẽ xử lí như thế nào nếu là nhân vật trong các tình huống sau?
a) Anh S mang trong mình dòng máu Việt Nam và Mỹ gốc Phi nên bị một số
bạn trong lớp trêu chọc về màu da. 5
b) Bạn M rất thích đọc sách về các dân tộc, các nền văn hóa trên thế giới nhưng
bố mẹ lại yêu cầu phải dành thời gian để học các môn học chính khoá trong nhà trường. Trả lời:
- Xử lí tình huống a) Nếu là anh S, em sẽ:
+ Giải thích cho các bạn hiểu: (1) mỗi dân tộc trên thế giới đều có những nét
đặc trưng riêng về màu da, ngoại hình, truyền thống văn hóa,… (2) Bản thân rất
yêu và tự hào về màu da của mình. (3) Việc các bạn tỏ thái độ trêu chọc về màu
da là biểu hiện của sự phân biệt chủng tộc và văn hóa; đồng thời gây nên sự tổn
thương tinh thần cho mình.
=> Từ đó, yêu cầu các bạn trong lớp chấm dứt hành vi trêu chọc.
+ Nếu các bạn trong lớp không chấm dứt hành vi và thái độ kì thị, anh S nên
báo cáo sự việc với thầy/ cô giáo chủ nhiệm để nhờ sự can thiệp, hỗ trợ từ phía thầy cô.
- Xử lí tình huống b)Nếu là M, em sẽ:
+ Giải thích để bố mẹ hiểu: việc đọc sách về các dân tộc và các nền văn hóa trên
thế giới sẽ giúp mình mở rộng và nâng cao vốn hiểu biết; đồng thời, đây cũng là
biểu hiện của sự tôn trọng đa dạng dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới.
+ Hứa với bố mẹ: bản thân dù dành thời gian tìm hiểu về các dân tộc, các nền
văn hóa trên thế giới nhưng vẫn học tập thật tốt các môn học chính khóa trong lớp. Luyện tập 3
Em hãy cùng các bạn xây dựng một tiểu phẩm về chủ đề phê phán những hành
vi kì thị, phân biệt chủng tộc và văn hóa. Trả lời: 6
(*) Tham khảo tiểu phẩm: Bình đẳng giữa các dân tộc trong lao động và việc làm
TIỂU PHẨM: QUYỀN BÌNH ĐẲNG GIỮA CÁC DÂN TỘC TRONG
LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM PHẦN 1. DẪN NHẬP
- Người dẫn truyện (trình bày): Thưa cùng các bạn!
Quyền bình đẳng giữa các dân tộc là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà
nước Việt Nam, được ghi nhận trong các bản Hiến pháp và được cụ thể hóa
trong nhiều văn bản pháp luật, như: Bộ luật Dân sự, Bộ luật Lao động,…
Tiểu phẩm pháp luật “Bình đẳng dân tộc trong lao động, việc làm” dưới đây sẽ
gửi tới Quý vị những thông tin về điều đó.
Tiểu phẩm có sự tham gia của các diễn viên sau:
- Bạn ……….. trong vai anh Giàng A Páo (người dân tộc H’mông).
- Bạn ……… trong vai bác Sơn (chủ nhà trọ)
- Bạn ……….. trong vai anh Hùng (nhân viên Trung tâm tư v ấn và giới thiệu việc làm)
Sau đây, tiểu phẩm xin được phép bắt đầu!
PHẦN II. NỘI DUNG TIỂU PHẨM
Người dẫn truyện (giới thiệu): Anh Giàng A Páo là người dân tộc H’mông,
anh sinh ra và lớn lên ở một bản làng nghèo thuộc huyện Đồng Văn, tỉnh Hà
Giang. Sau khi tốt nghiệp THPT, anh tham gia làm việc tại một công ty chuyên
về lắp ráp linh kiện điện tử tại địa phương. Đầu năm 2022, trước những biến
động phức tạp của tình hình kinh tế thế giới, công ty của anh Páo bị thiếu đơn 7
hàng, nên buộc phải cắt giảm nhân sự. Không may, anh Páo thuộc đối tượng
“dôi dư”, phải nghỉ việc. Anh Páp đã xuống Hà Nội để tìm việc làm. Anh
thường xuyên đọc báo, đăng kí các vị trí tuyển dụng nhưng chưa đâu vào đâu cả…
Cảnh 1. Tại phòng trọ của anh Páo
Người dẫn truyện (đọc): Cầm tờ báo trên tay, anh Páo chạy ngay ra ngoài sân,
thấy bác Sơn đang chăm sóc cây cảnh, anh vui mừng thông báo với bác
Anh Páo: Bác ơi! Bác xem này, cháu vừa thấy có thông tin tuyển công nhân
phù hợp với cháu, bác ạ!
Bác Sơn (đặt bình tưới nước xuống đất, lau nhanh tay, rồi đón lấy tờ báo anh
Páo đưa, đọc to thành tiếng”: “Công ty Công nghệ XYZ chuyên gia công lắp
ráp linh kiện điện thoại cần tuyển công nhân, yêu cầu: Độ tuổi: 18-35 tuổi.
Trình độ chuyên môn: Tốt nghiệp THPT trở lên. Tình trạng sức khỏe: Tốt.
Người lao động sẽ được hưởng mức lương cơ bản, các khoản phụ cấp và chế độ
Bảo hiểm xã hội theo Bộ luật Lao động…
(bác Sơn ngẩng lên nhìn khuôn mặt đang tràn đầy hy vọng của anh Páo, rồi
ngần ngại đọc tiếp): Nhưng… Páo ơi, bác bảo này, cháu không để ý à, họ ghi…
“không tuyển đối tượng lao động người dân tộc thiểu số…”.
Anh Páo(không đợi bác Sơn nói hết câu, anh vội lấy tờ báo đọc lại, nét mặt
buồn bã): Sao lại không tuyển lao động người dân tộc thiểu số nhỉ? Cháu có
thâm niên 7 năm làm công nhân lắp ráp linh kiện điện tử rồi. Sao họ không cho
thử việc đã rồi hãy quyết định nhận hay không nhận? Sao lại có thể…
Người dẫn truyện (đọc): Thấy anh Páo căng thẳng, bác Sơn nhẹ nhàng động viên
Bác Sơn: Còn nhiều việc phù hợp với năng lực và kinh nghiệm của cháu mà.
Mình cứ kiên nhẫn tìm kiếm nhất định sẽ tìm được việc làm như ý cháu ạ! 8
Người dẫn truyện (đọc): Nói rồi bác Sơn lại tiếp tục với công việc chăm sóc
cây của mình, vừa làm, chị vừa thầm nghĩ: “Khổ thân, từ ngày Páo xuống đây ở
trọ tại nhà mình, mình thấy nó cũng là người chăm chỉ, thật thà. Từ bản làng
nghèo ở vùng biên giới, xuống đất Hà Nội này lập nghiệp, vậy mà,… Mà kể
cũng lạ, thời đại nào rồi mà vẫn có công ty phân biệt đối xử giữa người dân tộc
đa số với dân tộc thiểu số. Mình phải nghĩ cách gì giúp nó mới được”. Ngẫm
nghĩ một hồi, bác chợt nhớ ra mình có người cháu đang làm việc tại trung tâm
tư vấn việc làm A, bác Sơn ngừng tay, quay sang nói với anh Páo
Bác Sơn: Páo này, bác có người cháu đang làm việc tại trung tâm tư vấn việc
làm A. Trung tâm ấy cách nhà bác không xa đâu, độ 4-3 km thôi. Hay mai cháu
sắp xếp thời gian, đến đó, nhờ họ tư vấn xem thế nào
Anh Páo (nét mặt đầy hi vọng): Ôi, thế thì tốt quá, bác cho cháu xin địa chỉ của
trung tâm ấy với ạ, với bác cho cháu xin thông tin liên hệ của cháu bác với, để
cháu tiện liên lạc với bạn ấy ạ!
Bác Sơn (vỗ vai Páo): được rồi, để bác vào nhà lấy sổ ghi chép, bác tìm số điện
thoại của nó cho cháu. Gớm khổ, bác già rồi, trí nhớ không được tốt!
Anh Páo: Dạ, cháu cảm ơn bác nhiều lắm ạ!
Cảnh 2. Tại văn phòng của trung tâm giới thiệu việc làm A
Anh Páo (rụt rè, hỏi một nhân viên): Dạ chào anh, tôi muốn gặp anh Trần Văn
Hùng, mong anh có thể chỉ giúp tôi anh ấy ngồi làm việc ở vị trí nào ạ!
Người dẫn truyện (đọc): Người nhân viên ấy hơi ngạc nhiên, nhưng có vẻ nhớ
ra điều gì đó, nên anh ấy ngay lập tức tươi vui nét mặt!
Anh Hùng: Chào anh! Tôi là Trần Văn Hùng đây, anh có phải là anh Giàng A Páo không ạ?
Anh Páo: Vâng, chính là tôi đây ạ, sao anh lại… 9
Anh Hùng (ngắt lời anh Páo, đưa tay mời anh Páo ngồi xuống ghế, rót nước
mời): À, hôm qua tôi có nghe chú Sơn nói về trường hợp của anh rồi. Bây giờ,
anh muốn tôi tư vấn hay giúp đỡ vấn đề gì ạ?
Anh Páo (vui mừng trình bày): Anh ạ, tôi là công nhân, có thâm niên 7 năm
làm trong lĩnh vực lắp ráp linh kiện điện tử. Hôm qua tôi đọc báo, thấy 1 công
ty điện tử có tuyển dụng lao động, nhưng họ từ chối tiếp nhận hồ sơ của lao
động người dân tộc thiểu số. Tôi… tôi muốn hỏi anh xem: các công ty làm như
vậy có đúng luật hay không? Vì thực lòng, ngoài chuyện thất nghiệp phải lo
miếng cơm manh áo, khi bị kì thị như thế, tôi cũng cảm thấy tổn thương. Dù là
dân tộc đa số hay thiểu số, thì chúng ta đều là người Việt Nam mà!
Anh Hùng (nét mặt cảm thông, động viên): Tôi rất hiểu tâm trạng của anh! Xin
trả lời câu hỏi của anh: công ty nào làm như vậy là trái quy định của pháp luật!
Tại khoản 8 Điều 3 Bộ luật Lao động năm 2019 có quy định cụ thể về khái
niệm phân biệt đối xử trong lao động như sau (vừa nói, anh Hùng vừa mở sách,
chỉ cho anh Páo xem): “Phân biệt đối xử trong lao động là hành vi phân biệt,
loại trừ hoặc ưu tiên dựa trên chủng tộc, màu da, nguồn gốc quốc gia hoặc
nguồn gốc xã hội, dân tộc, giới tính, độ tuổi, tình trạng thai sản, tình trạng hôn
nhân, tôn giáo, tín ngưỡng, chính kiến, khuyết tật, trách nhiệm gia đình hoặc
trên cơ sở tình trạng nhiễm HIV hoặc vì lý do thành lập, gia nhập và hoạt động
công đoàn, tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp có tác động làm ảnh
hưởng đến bình đẳng về cơ hội việc làm hoặc nghề nghiệp”. Như vậy, việc công
ty nào từ chối hồ sơ của anh vì lý do anh là người dân tộc thiểu số thì hành động
đó có thể coi là phân biệt đối xử trong lao động. (Ngừng một chút, ngấp ngụm
nước, anh Hùng nói tiếp), hơn nữa: căn cứ theo quy định tại Điều 8 của Bộ luật
lao động năm 2019, phân biệt đối xử trong lao động cũng là một hành vi bị nghiêm cấm.
Anh Páo (hồi hộp hỏi tiếp): Pháp luật đã nghiêm cấm hành vi phân biệt đối xử
trong lao động, vậy tại sao các công ty vẫn làm như vậy nhỉ? 10
Anh Hùng (mỉm cười, đáp): Cũng có vài trường hợp đến đây nhờ chúng tôi tư
vấn về vấn đề này rồi. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết: nhiều doanh nghiệp có
tâm lí e ngại người lao động dân tộc thiểu số, vì họ cho rằng: trình độ nhận thức,
khả năng tiếp cận với kĩ thuật, công nghệ của người dân tộc thiểu số còn hạn
chế; hoặc họ cũng mang tâm lí e ngại một số vấn đề về phong tục, tập quán,…
hoặc, xin lỗi, mong anh thông cảm, một số người tuyển dụng lao động còn nói
với tôi rằng họ sợ bị bùa, ngải gì đó….
Anh Páo (tỏ thái độ bức xúc): Thật không công bằng, sự khác nhau về thành
phần dân tộc không thể nào phản ánh về trình độ hiểu biết, nhận thức của con
người. Rất nhiều người dân tộc thiểu số nhưng họ có trình độ hiểu biết cao, có
cống hiến lớn cho sự phát triển của đất nước và xã hội. Về văn hóa, mỗi dân tộc
đều có những nét đặc trưng riêng; văn hóa của dân tộc nào cũng có cái hay, cái
đẹp đáng để học hỏi; nhưng cũng có những nét văn hóa lạc hậu so với thời đại
mới. Tôi thừa nhận là ở các dân tộc thiểu số như chúng tôi vẫn còn tồn tại một
số phong tục không phù hợp, chẳng hạn như: tục tảo hôn, kết hôn cận huyết…
Tuy nhiên, người dân tộc Kinh, dù là dân tộc đa số, nhưng cũng tồn tại các vấn
đề như: mê tín dị đoan; tổ chức ma chay, cưới hỏi linh đình, gây tốn kém và
lãng phí,… Anh thấy tôi nói vậy có đúng không?
Anh Hùng (vui vẻ đáp): Vâng, anh nói đúng. Sự phân biệt, kì thị dân tộc thiểu
số chỉ xảy ra ở một số doanh nghiệp thôi, chứ không phải tất cả anh nhé! Vẫn có
rất nhiều doanh nghiệp khác vẫn làm đúng quy định của pháp luật. Là do anh
chưa có “duyên” gặp họ hoặc trong thời điểm này họ không có nhu cầu tuyển
dụng lao động mà thôi…
Anh Páo (Gương mặt trông đã dễ chịu hơn rất nhiều, anh tươi cười nói): Cảm
ơn anh đã cho tôi hiểu biết thêm các quy định của pháp luật. Khi biết được
những quy định như anh vừa nói thì tôi có đủ tự tin để đi xin việc rồi. Tiện đây,
cho tôi hỏi thêm mới đây có Công ty nào trên địa bàn thành phố ta đang tuyển
dụng lao động trong lĩnh vực lắp ráp linh kiện điện tử không ạ? 11
Anh Hùng (vui vẻ đáp): Có đấy anh ạ! Một số công ty vừa mới gửi Thông báo
tuyển dụng về Trung tâm chiều hôm qua. Tôi đã dán ở bảng Thông báo ngoài
kia, anh có thể ra tra cứu, tham khảo xem vị trí nào, công ty nào phù hợp với
mình thì mình nộp hồ sơ nhé! Trong quá trình tìm việc làm và gửi hồ sơ ứng
tuyển, nếu có vướng mắc gì cần tư vấn, anh cứ liên hệ với tôi. Tôi rất sẵn lòng giúp đỡ anh!
Anh Páo (mừng rỡ): Vâng, vâng, tôi cảm ơn anh ạ!
Người dẫn truyện (đọc): Anh Páo ra bảng thông báo của Trung tâm tư vấn và
giới thiệu việc làm, xem các thông báo tuyển lao động, trong lòng anh ngập tràn
niềm tin, anh nghĩ mình sẽ xin được việc trong thời gian sớm nhất. Luyện tập 4
Em hãy nêu những việc nên làm và không nên làm để thể hiện tôn trọng sự đa
dạng của các dân tộc và giải thích tại sao.
Vận dụng GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 2 Vận dụng 1
Hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 từ) giới thiệu về một nét văn hóa đặc sắc
200 từ) giới của một dân tộc trên thế giới. Vận dụng 2
Thiết kế hoặc sưu tầm hình ảnh thể hiện sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới. 12