Giải Giáo dục công dân 7 Bài 2: Bảo tồn di sản văn hóa| Cánh diều

Mở đầu trang 9 SGK GDCD - Cánh diều
Di sản văn hóa là tài sản của thế hệ trước truyền lại cho thế hệ sau, là nguồn tài
nguyên quý báu tạo nên bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần thúc đẩy sự phát triển
bền vững cho con người và xã hội. Em hãy cùng các bạn bè kể về những di sản văn hóa mà em biết Trả lời:
Những di sản văn hóa mà em biết là: + Phố cổ Hội An + Thánh địa Mỹ Sơn + Hoàng thành Thăng Long + Thành nhà Hồ
+ Quần thể di tích Cố đô Huế Khám phá
Khám phá 1 trang 10 SGK GDCD - Cánh diều
Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:
a) Em hãy cho biết tên của di sản gắn với từng hình ảnh trên và những đặc điểm
chung của các hình ảnh đó?
b) Theo em di sản văn hóa là gì? Trả lời: a) - Hình 1: Chùa một cột.
- Hình 2: Phố Cổ Hội An.
- Hình 3: Thánh địa Mỹ Sơn.
- Hình 4: Đờn ca Tài tử Nam Bộ - Hình 5: Hát then - Hình 6: Hát văn.
Các hình ảnh trên đều là các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của Việt Nam có
từ xa xưa và được lưu truyền đến ngày nay.
b) Di sản văn hoá là những sản phẩm vật chất, tinh thần có giá trị lịch sử, văn hoá,
khoa học, được lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Khám phá 2 trang 10 SGK GDCD - Cánh diều
a, Em hãy chỉ ra sự khác biệt giữa các di sản văn hóa trong các sự kiện trên.
b, Theo em, di sản văn hóa có thể được chia thành những loại nào? Em hãy chia sẻ
hiểu biết của em về các loại di sản văn hóa đó. Trả lời:
a, Sự khác biệt giữa các di sản văn hóa trong các sự kiện trên là các di sản văn hóa
trong các sự kiện đó được chia làm hai loại di sản văn hóa là di sản văn hóa vật thể
và di sản văn hóa phi vật thể.
- Di sản văn hóa vật thể là: Quần thể di tích Cố đô Huế; Khu di tích Mỹ Sơn;
- Di sản văn hóa phi vật thể là: Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên; Đờn
ca tài tử nam Bộ; Hát Xoan - Phú Thọ.
b, Di sản văn hóa được chia thành 2 loại: Di sản văn hóa vật thể và di sản văn hóa phi vật thể.
- Di sản văn hóa vật thể là sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học,
bao gồm di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
- Di sản văn hóa phi vật thể là sản phẩm tinh thần gắn với cộng đồng hoặc cá nhân,
vật thể và không gian văn hóa liên quan, có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, thể
hiện bản sắc của cộng đồng, không ngừng được tái tạo và được lưu truyền từ thế
hệ này sang thế hệ khác bằng truyền miệng, truyền nghề, trình diễn và các hình thức khác.
Khám phá 3 trang 11 SGK GDCD - Cánh diều
Dựa vào thông tin trên, em hãy quan sát các hình ảnh dưới đây và cho biết di sản
văn hóa nào là: Di tích lịch sử; Danh lam thắng cảnh; Di vật cổ vật, bảo vật quốc gia;
Di sản văn hóa phi vật thể. Giải thích vì sao? Trả lời:
- Di sản văn hóa vật thể:
+ Hình 1: Văn Miếu Quốc Tử Giám.
+ Hình 2: Trống đồng Đông Sơn. + Hình 3: Vịnh Hạ Long
Những hình ảnh trên là di sản văn hóa vật thể vì đều là sản phẩm vật chất có giá trị
lịch sử, văn hoá, khoa học, bao gồm di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh,
di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
- Di sản văn hóa phi vật thể:
+ Hình 4: Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên.
Vì di sản văn hóa trên là sản phẩm tinh thần gắn với cộng đồng hoặc cá nhân, vật
thể và không gian văn hoá liên quan, có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, thể hiện
bản sắc của cộng đồng, không ngừng được tái tạo và được lưu truyền từ thế hệ này
sang thế hệ khác bằng truyền miệng, truyền nghề, trình diễn và các hình thức khác.
Khám phá 4 trang 11 SGK GDCD - Cánh diều
a, Theo em, những thông tin trên đã cho thấy di sản văn hóa có ý nghĩa như thế nào
đối với con người và xã hội?
b, Em hãy chia sẻ thêm những hiểu biết của mình về ý nghĩa của di sản văn hóa? Trả lời:
a, Di sản văn hóa có ý nghĩa vô cùng lớn đối với con người và xã hội: + Góp phần
quan trọng trong việc giáo dục lịch sử
Vun đắp truyền thống tốt đẹp của dân tộc, góp phần xây dựng và quảng bá hình ảnh
của quốc gia, truyền bá các giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học và thẩm mĩ của di sản
văn hóa Việt Nam ra ngoài thế giới.
b, Di sản văn hóa góp phần phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản
sắc dân tộc, làm phong phú kho tàng di sản văn hóa nhân loại.
Khám phá 5 trang 14 SGK GDCD - Cánh diều
a, Căn cứ vào những quy định của pháp luật trong thông tin, em hãy nhận xét việc
làm, hành vi của các tổ chức, cá nhân trong các hình trên.
b, Trước những hành vi vi phạm quy định của pháp luật về bảo vệ di sản văn hóa,
em cần thể hiện thái độ và hành động như thế nào? Trả lời:
a. Ở hình 1 và hình 2 là những hành động bảo vệ và lưu truyền, phát huy những di sản văn hóa.
Ở hình 3, hình 4, hình 5 là những hành động phá hoại, gây mất mĩ quan những di sản văn hóa.
b. Trước những hành vi vi phạm quy định của pháp luật về bảo vệ di sản văn hóa
cần có thái độ không đồng tình, lên án, phê phán những cá nhân, tổ chức vi phạm,
có hành vi không bảo vệ di sản văn hóa. Và cần biết giữ gìn, bảo vệ những di sản văn hóa của quốc gia Luyện tập
Luyện tập 1 trang 14 SGK GDCD - Cánh diều
Theo em những giá trị văn hóa nào dưới đây đã được công nhận là di sản văn hóa?
A. Nhã nhạc cung đình Huế (Thừa Thiên Huế)
B. Hội Gióng đền Phù Đổng và đền Sóc ( Hà Nội)
C. Công trình thủy điện Yaly ( Gia Lai)
D. Khu di tích văn hóa Óc Eo ( An Giang)
E. Bãi biển Mỹ Khê ( Đà Nẵng) Trả lời: Đáp án đúng A, B, D
Luyện tập 2 trang 15 SGK GDCD - Cánh diều
Cho các di sản khu du lịch Tràng An (Ninh Bình), Nhã nhạc cung đình Huế , Bàu
trắng (Bình Thuận), Lễ hội đua thuyền đình Bình Thủy ( An Giang), Địa đạo Củ Chi (
Thành phố Hồ Chí Minh), Động Phong Nha ( Quảng Bình), Hoàng Thành Thăng
Long (Hà Nội), Dân ca Quan họ Bắc Ninh, Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm ( Bắc Giang),
Truyện Kiều( Nguyễn Du); Nhà gốm Thanh Hà ( Quảng Nam); Lễ cấp sắc của người
Dao Tiền (Phú Thọ); Lễ hội Ada Koonh ( Mừng lúa mới) của người Pa Kô.
Em hãy phân loại các di sản theo bảng gợi ý dưới đây: Di tích lịch sử, Danh lam
Di vật, cổ vật, bảo Di sản văn hoá văn hoá thắng cảnh vật quốc gia phi vật thể Trả lời: Di tích lịch sử, Danh lam
Di vật, cổ vật, bảo Di sản văn hoá văn hoá thắng cảnh vật quốc gia phi vật thể Địa đạo Củ Chi Khu du lịch Tràng Truyện Kiều Nhã nhạc cung
(Thành phố Hồ Chí An Ninh Binh) (Nguyễn Du) đình Huế Minh) Hoàng Thành Bàu Trắng (Bình Lễ hội đua thuyền Thăng Long (Hà Thuận) định Bình Thuỷ (An Nội), Giang)
Mộc bản chùa Vĩnh Động Phong Nha Dân ca Quan Họ Nghiêm (Bắc (Quảng Bình) Bắc Ninh Giang) Nghề gốm Thanh Hà (Quảng Nam) Lễ cấp sắc của người Dao Tiền (Phú Thọ) Lễ hội Ada Koonh (Mừng lúa mới) của người Pa Cô.
Luyện tập 3 trang 15 SGK GDCD - Cánh diều
Ở Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào, trên nhiều công trình bị du khách viết,
vẽ,... gây mất mĩ quan. Trên một số cây cột hàng trăm năm tuổi ở đình Tân Trào,
một số người đã khắc tên, địa chỉ hoặc là các hình trái tim, hoa lá,.. Thậm chí có
người để lại cả địa chỉ, số điện thoại, tài khoản mạng xã hội, … Không chỉ ở tên
những công trình, vật dụng tại khu di tích, ngay cả các thân cây, tảng đá và một số
bia trong khu di tích cũng bị viết, vẽ gây mất mĩ quan.
a) Em đồng ý hay không đồng ý với những việc làm trên? Vì sao?
b) Nếu gặp những người đang viết, vẽ như vậy, em có thể nói gì với họ Trả lời:
a, Em không đồng ý với việc làm trên
Bởi vì những hành động viết, vẽ bậy, khắc chữ lên trên các công trình di tích lịch sử
chính là hành vi phá hoại, xâm hại đến các di tích lịch sử đó, gây mất mĩ quan, làm hư hại công trình.
b, Nếu bắt gặp những người đang viết vẽ lên các công trình di tích lịch sử, em sẽ
khuyên họ không nên làm như vậy, có rất nhiều cách khác để có thể ghi lại dấu ấn
và kỉ niệm khi đến tham quan di tích lịch sử như chụp ảnh, mua quà lưu niệm,... thay
vì khắc chữ, viết, vẽ vì làm như thế là đang góp phần phá hoại, làm hư tổn và gây
mất cảnh quan ở khu di tích.
Luyện tập 4 trang 15 SGK GDCD - Cánh diều
Giả sử trong quá trình đào móng, xây nhà bố em phát hiện có cổ vật không rõ nguồn
gốc từ đâu. Em sẽ khuyên bố làm gì? Vì sao? Trả lời:
Em sẽ khuyên bố rằng hãy mang cổ vật đó giao nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm
quyền giải quyết. Bởi vì nếu như giữ lại cổ vật đó trong nhà hoặc đem đi bán đều là
hành vi vi phạm pháp luật.
Luyện tập 5 trang 15 SGK GDCD - Cánh diều
Em hãy kể tên một số di sản văn hóa ở địa phương. Em đã làm gì để góp phần giữ
gìn góp phần bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa đó Trả lời:
Một số di sản văn hóa ở Hà Nội: - Gò Đống Đa
- Văn miếu - Quốc Tử Giám - Cột cờ Hà Nội
Việc làm góp phần giữ gìn góp phần bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa:
- Tham gia các buổi dọn dẹp vệ sinh, chăm hoa, tưới tỉa cây ở khu di tích.
- Hưởng ứng các lễ hội kỉ niệm hàng năm
- Tuyên truyền, giới thiệu về khu di tích và nâng cao tinh thần bảo vệ, giữ gìn. Vận dụng
Vận dụng 1 trang 15 SGK GDCD - Cánh diều
Em hãy sưu tầm tranh ảnh, tư liệu có nội dung về các di sản văn hóa thế giới ở Việt
Nam để xây dựng thành tập san trưng bày tại lớp Trả lời:
Em có thể sưu tầm, tranh ảnh, tư liệu ở trong sách, báo, tạp chí mà em có về di sản
văn hóa của Việt Nam và thế giới.
Vận dụng 2 trang 15 SGK GDCD - Cánh diều
Em hãy cùng bạn xây dựng kế hoạch chăm sóc di tích, danh lam thắng cảnh ở địa
phương và thực hiện theo kế hoạch đã xây dựng Trả lời:
Học sinh tự xây dựng kế hoạch một buổi tham gia dọn vệ sinh tại các di tích lịch sử
hoặc danh lam thắng cảnh ở địa phương:
- Dịp nghỉ lễ 2/9 rủ các bạn mang đồ dùng khăn lau, xô chậu, chổi dễ,.. đi chăm sóc
di tích tại địa phương.
- Tuyên truyền với mọi người cùng chung tay giữ gìn và phát triển những di tích văn hóa.
- Thường xuyên có những bài viết nhằm giới thiệu đến bạn bè khắp mọi nơi biết về di sản đó.