Giải Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10 Bài 2: Các chủ thể của nền kinh tế | Chân trời sáng tạo

Giải Bài 2 Các chủ thể của nền kinh tế
Trả lời câu hỏi phần Mở đầu
Hãy xác định các chủ thể kinh tế được mô tả trong tranh và chia sẻ hiểu biết của em về
các chủ thể kinh tế đó. Gợi ý đáp án
Xác định các chủ thể kinh tế được mô tả trong tranh:
 Tranh 1: Người sản xuất => là những người trực tiếp tạo ra các sản phẩm.
 Tranh 2: Nhà nước => Điều tiết hoạt động kinh doanh trong nước, có quyền
hạn cao nhất về pháp luật.
 Tranh 3: các chủ thể trung gian => phân phối hàng hóa đến tay người tiêu dùng.
 Tranh 4: các chủ thể trung gian => phân phối hàng hóa đến tay người tiêu dùng.
Trả lời câu hỏi phần Luyện tập Luyện tập 1
Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?
a. Người sản xuất chỉ cần tối đa hóa lợi nhuận, không cần quan tâm đến quyền lợi người tiêu dùng.
b. Sự đa dạng nhu cầu của người tiêu dùng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất.
c. Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động của các chủ thể kinh tế đều chịu sự điều tiết,
can thiệp của Nhà nước.
d. Chủ thể trung gian tồn tại độc lập với người sản xuất và người tiêu dùng. Gợi ý đáp án
- Ý kiến a - Em không đồng tình với ý kiến này vì người sản xuất ngoài việc quan tâm
đến lợi nhuận cần phải quan tâm đến quyền lợi người tiêu dùng. Mục đích của sản
xuất là để phục vụ nhu cầu người tiêu dùng. Muốn sản xuất lâu bền, có lợi nhuận cao
thì phải quan tâm đến nhu cầu và quyền lợi của người tiêu dùng.
- Ý kiến b - Em đồng ý với ý kiến này vì sự đa dạng nhu cầu của người tiêu dùng sẽ có
vai trò quan trọng trong việc định hướng, tạo động lực cho sản xuất phát triển. Người
sản xuất sẽ dựa vào nhu cầu của người tiêu dùng để điều chỉnh, định hướng sản xuất
những mặt hàng đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
- Ý kiến c - Em đồng ý với ý kiến này vì trong nền kinh tế thị trường, xét về vai trò
kinh tế, nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà nước về kinh tế đồng thời thực
hiện những biện pháp để khắc phục những vấn đề nảy sinh của thị trường. Bởi thế,
hoạt động của các chủ thể kinh tế đều chịu sự điều tiết, can thiệp của Nhà nước, điều
này sẽ giúp các chủ thể kinh tế sản xuất kinh tế trong khuôn khổ, tránh rủi ro khi sản xuất kinh tế.
- Ý kiến d - Em không đồng tình với ý kiến này vì chủ thể trung gian đóng vai trò là
cầu nối giữa người sản xuất và người tiêu dùng. Nếu không có những chủ thể trung
gian này thì người sản xuất sẽ khó có thể bán hết được sản phẩm của mình, còn người
tiêu dùng sẽ không thể tiếp cận được những mặt hàng đó của người sản xuất. Luyện tập 2
Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi: Trường hợp 1.
Khi lựa chọn mĩ phẩm, cô N có thói quen chọn lựa những sản phẩm có giá thành rẻ, số
lượng nhiều mà ít chú ý đến chất lượng. Vì theo cô, người tiêu dùng chỉ cần chọn
những sản phẩm hợp túi tiền và đảm bảo số lượng, còn chất lượng thì không cần quan tâm.
- Em có đồng tình với quan niệm mua sắm của cô N không? Vì sao?
- Với tư cách là người tiêu dùng, em sẽ làm gì để thể hiện trách nhiệm của mình? Trường hợp 2.
Hộ kinh doanh A đưa ra thị trường sản phẩm ống hút, đũa,... làm từ tre với mong
muốn tạo ra sản phẩm thân thiện môi trường. Ngoài ra, hộ kinh doanh này còn liên kết
với nông dân trồng tre, trúc, nứa để thu mua nguyên liệu và tạo việc làm cho người lao động.
- Hộ kinh doanh A đã thể hiện trách nhiệm của chủ thể kinh tế nào?
- Theo em, hoạt động của Hộ kinh doanh A phù hợp hay chưa? Vì sao? Trường hợp 3.
Do có lỗi trong dây chuyền sản xuất, Công ti B quyết định thu hồi sản phẩm đã đưa ra
thị trường. Đồng thời, công ti gửi thư xin lỗi đến các đối tác và người tiêu dùng bằng
sự cầu thị và trách nhiệm.
- Là người tiêu dùng, em đánh giá như thế nào với cách xử lí của Công ti B? Vì sao? Trường hợp 4.
Nhằm góp phần bình ổn mặt bằng giá bảo đảm cung cấp đủ hàng hoá thiết yếu cho
người dân, Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện các giải pháp kiểm soát bình ổn giá các
mặt hàng thiết yếu như: gạo, thịt lợn, xăng dầu, vật tư y tế,... và biện pháp điều hành
giá các mặt hàng thuộc danh mục Nhà nước định giá.
- Em có nhận xét gì về vai trò của Nhà nước trong trường hợp trên? Gợi ý đáp án *Trường hợp 1:
- Em không đồng tình với quan niệm mua sắm của cô N vì thói quen lựa chọn những
sản phẩm có giá thành rẻ, số lượng nhiều, không chú ý đến chất lượng đó có thể ảnh
hưởng đến sức khỏe của cô N nếu vô tình sử dụng phải những mặt hàng kém chất
lượng, hơn nữa việc tiêu dùng những sản phẩm kém chất lượng như vậy sẽ vô cớ tạo
động lực cho nhà sản xuất sản xuất ra những mặt hàng kém chất lượng ra thị trường.
- Trách nhiệm của người tiêu dùng
+ Lựa chọn hàng hóa có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
+ Lựa chọn tiêu dùng những hàng hóa có chất lượng.
+ Phê phán những mặt hàng gây hại đến sức khỏe của người tiêu dùng. *Trường hợp 2:
- Hộ kinh doanh A đã có trách nhiệm đưa ra thị trường những sản phẩm thân thiện với
môi trường như ống hút, đũa,…làm từ tre. Hơn nữa, hộ kinh doanh A còn thu mua
nguyên liệu từ người nông dân, tạo việc làm cho người lao động, góp phần thúc đẩy
sự phát triển kinh tế - xã hội.
- Theo em, hoạt động của hộ kinh doanh A đã phù hợp vì đã có trách nhiệm cung cấp
những hàng hóa không làm tổn hại đối với con người, môi trường và xã hội. Ngoài ra,
việc sản xuất những mặt hàng thân thiện với môi trường đó còn đem lại thu nhập cho
người lao động, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. *Trường hợp 3:
- Là người tiêu dùng, em đồng tình với cách xử lí của công ti B vì nếu không thu hồi
số sản phẩm đó, số sản phẩm đó sẽ được tung ra thị trường và bán cho người tiêu dùng,
gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng.
- Hơn nữa, trách nhiệm của người sản xuất là phải cung cấp những hàng hóa không
làm tổn hại đối với con người, môi trường và xã hội. Vì vậy, công ti B đã thực hiện rất
đúng trách nhiệm của mình. *Trường hợp 4:
- Vai trò của Nhà nước trong trường hợp trên: Điều chỉnh và khắc phục những vấn đề
nảy sinh trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, cụ thể trong trường hợp này: Chính
phủ đã chỉ đạo thực hiện các giải pháp nhằm bình ổn giá các mặt hàng thiết yếu và
điều hành giá các mặt hàng thuộc danh mục Nhà nước định giá nhằm bình ổn mặt
bằng giá bảo đảm cung cấp nhàng hóa thiết yếu cho người dân. Luyện tập 3
Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi:
Trong những năm gần đây, xu hướng mua và bán hàng trực tuyến phát triển mạnh.
Nghe bạn bè rủ mua quần áo trên một trang bán hàng điện tử, chị H cũng chọn mua và
thanh toán bằng ví điện tử. Khi nhận hàng, chị thấy sản phẩm không như mình chọn
và có nhiều lỗi. Chị H đã nhiều lần phản ánh nhưng không có kết quả.
- Theo em, chị H cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình? Gợi ý đáp án
Chị H cần viết đơn phản ánh lên tổng công ti của trang bán hàng điện tử đó để phản
ánh và yêu cầu đổi sản phẩm khác đúng mẫu, nếu như vẫn không nhận được phản hồi
chị cần viết đơn khiếu nại lên các tổ chức xã hội để bảo vệ quyền lợi của mình theo
quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Trả lời câu hỏi phần Vận dụng Vận dụng 1
Em hãy thiết kế sản phẩm tuyên truyền về vai trò của người tiêu dùng, người sản xuất
khi tham gia trong nền kinh tế. Gợi ý đáp án
- Vai trò của người tiêu dùng khi tham gia trong nền kinh tế
+ Thứ nhất, với tư cách là người sử dụng sản phẩm, người tiêu dùng quan tâm tới các
đặc trưng của sản phẩm và cách sử dụng hàng hóa tối ưu.
+ Thứ hai, với tư cách là người trả tiền để mua sản phẩm, người tiêu dùng quan tâm
tới giá cả của các loại hàng hóa và giới hạn ngân sách dành cho các loại hàng hóa
khác nhau. Những mục quảng cáo liên quan tới giảm giá hay khuyến mãi thường có
sức hấp dẫn đối với người tiêu dùng nhạy cảm với giá cả.
+ Thứ ba, với tư cách là người mua hàng, họ quan tâm nhiều đến phương thức mua
hàng. Đó là việc quyết định xem nên đặt mua hàng qua mạng Internet hay đến trực tiếp các cửa hàng.
+ Thứ tư, với tư cách là người trực tiếp tiêu thụ sản phẩm, người tiêu dùng góp phần
định hướng và tạo động lực cho người sản xuất.
- Vai trò của người sản xuất khi tham gia trong nền kinh tế
+ Thứ nhất, người sản xuất có vai trò cung cấp những mặt hàng nhằm thỏa mãn nhu
cầu của người tiêu dùng.
+ Thứ hai, người sản xuất có vai trò bảo đảm chất lượng đối với sản phẩm trước khi
đưa ra thị trường và chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm do mình sản xuất; thể
hiện các thông tin về chất lượng trên nhãn hàng hóa, bao bì, trong tài liệu kèm theo hàng hóa.
+ Thứ ba, người sản xuất có vai trò rất lớn trong việc cung cấp ra thị trường những
mặt hàng không làm tổn hại đến con người, môi trường và xã hội.
+ Thứ tư, người sản xuất đảm bảo việc tạo ra lợi nhuận từ những hàng hóa mình sản
xuất, góp phần phát triển kinh tế xã hội. Vận dụng 2
Với tư cách là người tiêu dùng có trách nhiệm, em hãy viết bài viết ngắn chia sẻ
những điều cần lưu ý khi sử dụng sản phẩm, dịch vụ cho bản thân và gia đình. Gợi ý đáp án
(*) Gợi ý Nội dung của infographic: những lưu ý của người tiêu dùng khi sử dụng sản phẩm
Trong cuộc sống hằng ngày, nhu cầu về ăn, mặc, ở, vui chơi giải trí,…là không thể thiếu đối
với bản thân và đối vối các thành viên trong gia đình. Với tư cách là người tiêu dùng có trách
nhiệm, khi sử dụng các sản phẩm, dịch vụ cho bản thân và gia đình cần có một số lưu ý sau:
- Kiểm tra hàng hóa trước khi nhận.
- Lựa chọn tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, không làm tổn hại đến
môi trường, trái với thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội, không gây nguy hại đến tính
mạng, sức khỏe của mình và của người khác.
- Thực hiện chính xác, đầy đủ hướng dẫn sử dụng hàng hóa, dịch vụ.
- Thông tin cho cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan khi phát hiện hàng hóa, dịch
vụ lưu hành trên thị trường không bảo đảm an toàn, gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại
đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng; hành vi của tổ chức, cá nhân kinh
doanh hàng hóa, dịch vụ xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.