Câu hỏi mở đầu trang 14
Các em có biết tại sao người châu Phi có làn da đen, người châu Á da vàng, người châu Âu lại
da trắng? Liệu họ có chung một nguồn gốc hay không? Nếu có thì từ đâu mà ra? Gợi ý trả lời
- Người châu Phi có làn da đen, người châu Á da vàng, người châu Âu lại da trắng vì:
• Màu da của con người là kết quả thích ứng với môi trường, điều kiện tự nhiên trong
quá trình tiến hóa lâu dài.
• Độ sáng tối của da là do số lượng các hắc tố trong da quyết định.
- Con người có chung một nguồn gốc là sự tiến hóa qua hàng triệu năm từ một loài vượn cổ.
1. Quá trình tiến hóa từ vượn thành người
Câu hỏi. Dựa vào hình trên và trục thời gian (tr.16), em hãy cho biết quá trình tiến hóa từ vượn
thành người đã trải qua các giai đoạn nào? Cho biết niên đại tương ứng của các giai đoạn đó. Gợi ý
- Quá trình tiến hoá từ vựợn thành người đã diễn ra cách đây hàng triệu năm. Quá trình tiến
hóa thành người trải qua các đoạn: Vượn người; Người tối cổ; Người tinh khôn.
• Ở giai đoạn vượn người: diễn ra cách đây khoảng 5 - 6 triệu năm Trước Công nguyên (TCN).
• Ở giai đoạn Người tối cổ: một nhánh Vượn người đã phát triển lên thành Người tối
cổ, diễn ra cách đây khoảng 4 triệu năm Trước Công nguyên (TCN).
• Ở giai đoạn Người tinh khôn: Người tối cổ biến đổi thành thành người tinh khôn
diễn ra cách đây khoảng 15 vạn năm Trước Công nguyên (TCN).
2. Những dấu tích của quá trình chuyển biến từ vượn thành người ở Đông Nam Á và Việt Nam
Câu hỏi. Hãy chỉ ra những dấu tích của Người tối cổ được tìm ở Đông Nam Á trên lược đồ
(hình 3, tr.18). Những dấu tích đó chứng tỏ điều gì? Gợi ý
- Di cốt của loài Vượn người sống cách ngày nay khoảng 5 triệu năm đã được tìm thấy ở Mi-
an-ma và In-đô-nê-xi-a. Đặc biệt, hoá thạch phát hiện trên đảo Gia-va - In-đô-nê-xi-a có niên
đại khoảng 2 triệu năm là dấu vết xưa nhất của Người tối cổ ở Đông Nam Á.
- Di cốt, mảnh di cốt và những công cụ đá của Người tối cổ còn được tìm thấy ở Thái Lan, Phi-
lip-pin, Ma-lai-xi-a và Lạng Sơn Việt Nam.
- Di chỉ đồ đá và Chiếc sọ Người tinh khôn tìm thấy ở hang Ni-a (Ma-lai-xi-a) có niên đại khoảng 4 vạn năm.
- Ở Việt Nam, di chỉ đồ đá được tìm thấy ở Thẩm Khuyên - Thẩm Hai (Lạng Sơn), Núi Đọ
(Thanh Hóa), Sơn Vi (Phú Thọ), An Khê (Gia Lai), Xuân Lộc (Đồng Nai), di cốt hóa thạch
người tối cổ được tìm thấy ở Lạng Sơn.
- Những di cốt đó chứng tỏ sự xuất hiện sớm của người nguyên thủy trên đất nước Việt Nam
nói riêng và khu vực Đông Nam Á nói chung. Hay khu vực Đông Nam Á cũng là nơi diễn ra
quá trình tiến hóa của loài người tinh khôn từ vượn người.
3. Luyện tập và vận dụng Lịch sử 6 trang 19
Luyện tập 1. Từ những thông tin và hình ảnh trong bài học, hãy cho biết những bằng chứng
nào chứng tỏ ở khu vực Đông Nam Á và Việt Nam diễn ra quá trình tiến hoá từ Vươn thành người? Gợi ý trả lời
Khu vực Đông Nam Á và Việt Nam diễn ra quá trình tiến hoá từ Vươn thành người vì tại khu
vực này có dấu tích của Vượn người, Người tối cổ đã được tìm thấy.
• Di cốt của loài Vượn người được phát hiện tại: Mi-an-ma và In-đô-nê-xi-a
• Di cốt, mảnh di cốt và những công cụ đá của Người tối cổ còn được tìm thấy ở Thái
Lan, Phi-lip-pin, Ma-lai-xi-a và Lạng Sơn Việt Nam.
• Di chỉ đồ đá và Chiếc sọ Người tinh khôn tìm thấy ở hang Ni-a (Ma-lai-xi-a)
Luyện tập 2. Quan sát hình 1 (tr. 17), em thấy Vượn người, Người tinh khôn và Người tối cổ có điểm gì khác nhau? Gợi ý trả lời
Sự khác nhau giữa Vượn người, Người tinh khôn và Người tối cổ:
• Vượn người: đi đứng = 2 chân, 2 chi trước có thể cầm nắm
• Người tối cổ: Đi và đứng bằng 2 chân, 2 tay có thể cầm nắm, trán thấp bợt ra sau,
u mài cao, hộp sọ lớn hình thành trung tâm phát tiếng nói trong não
• Người tinh khôn: Hoàn toàn đi đứng bằng 2 chân, đôi tay tự do cầm nắm công cụ,
có cấu tạo cơ thể như người ngày nay
Vận dụng 3. Làm việc theo nhóm: Hãy sưu tầm tư liệu và xây dựng một bài giới thiệu bằng
hình ảnh kèm theo lời chủ giải thể hiện quá trình phát triển của người nguyên thuỷ trên thế giới hoặc ở Việt Nam. Gợi ý trả lời
Quá trình phát triển của người nguyên thuỷ ở Việt Nam. Loài người bắt đầu hình thành tại Việt
Nam từ thời Người tối cổ đến Người tinh khôn.
- Loài người tốt cổ
Thời gian: cách đây 40 đến 30 vạn năm Trước Công nguyên.
Thời gian : Cách đây 40 đến 30 vạn năm về trước.
Địa điểm hình thành : hạng Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng SƠn) núi Đọ, Quan Yên (Thanh
Hóa) , Xuân Lộc (Đồng Nai)
Công cụ sản xuất: các công cụ được ghè đẽo thô sơ, không có hình thù rõ ràng.
- Thời người tinh khôn
Thời gian : Cách đây 3 đến 2 vạn năm Trước Công nguyên
Địa điểm : Mái đá Ngườm (Thái Nguyên), Sơn Vi (Phú Thọ) và nhiều nơi khác như Sơn La,
Bắc Giang, Thanh Hóa, Nghệ An.
Công cụ sản xuất: rìu bằng cuội, còn thô sơ song có hình thù rõ ràng.
- Thời người tinh khôn trong giai đoạn phát triển
Thời gian: Khoảng 12000 đến 4000 năm trước.
Địa điểm: Hoà Bình, Bắc Sơn (Lạng Sơn), Quỳnh Văn (Nghệ AN), Hạ Long (Quảng Ninh), Bàu Tró (Quảng Bình)
Công cụ: rìu đá, rìu có vai