Giải KHTN Lớp 7 Bài 15: Năng lượng ánh sáng. Tia sáng, vùng tối
I. Ánh sáng là một dạng năng lượng
Câu 1: Nếu thay điện kế trong Hình 15.1 bằng một quạt máy nhỏ và bật đèn, thì
sẽ có hiện tượng gì xảy ra? Tại sao? Trả lời:
Nếu thay điện kế trong Hình 15.1 bằng một quạt máy nhỏ và bật đèn thì cánh quạt quay.
Vì pin quang điện đã nhận năng lượng ánh sáng của đèn để chuyển hóa thành
điện năng, làm cho cánh quạt quay.
Câu 2: Giải thích vì sao chai nước để ngoài nắng, sau một khoảng thời gian thì
nóng lên. Năng lượng ánh sáng đã chuyển hóa thành dạng năng lượng nào? Trả lời:
Chai nước để ngoài nắng, sau một khoảng thời gian thì nóng lên là vì chai nước
đã nhận được năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời.
Năng lượng ánh sáng đã chuyển hóa thành nhiệt năng. 1
Câu 3: Nêu thêm ví dụ về sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời ở gia đình
hoặc địa phương em. Cho biết năng lượng ánh sáng mặt trời đã chuyển hóa
thành những dạng năng lượng nào trong mỗi ví dụ. Tại sao cần ưu tiên sử dụng
năng lượng ánh sáng mặt trời? Trả lời:
* Ví dụ về sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời ở gia đình hoặc địa phương em •
Sử dụng năng lượng ánh sáng Mặt trời để phơi thóc, phơi quần áo,... •
Năng lượng ánh sáng Mặt Trời chuyển hóa thành nhiệt năng •
Sử dụng năng lượng ánh sáng Mặt Trời để làm nóng nước, sưởi ấm
không gian, phát điện trong nhà. •
Năng lượng ánh sáng Mặt Trời chuyển hóa thành nhiệt năng
* Cần ưu tiên sử dụng năng lượng ánh sáng Mặt trời vì:
Đây là nguồn năng lượng có thể coi là vô hạn, xanh, sạch, thân thiện với môi
trường. Việc sử dụng năng lượng Mặt trời sẽ hạn chế được các nhiên liệu hóa
thạch,... giảm thiểu ô nhiễm môi trường, cạn kiệt nguồn tài nguyên.
II. Chùm sáng và tia sáng Chùm sáng
Hãy tìm thêm ví dụ về chùm sáng song song, chùm sáng hội tụ và chùm sáng phân kì trong thực tế. Trả lời: •
Chùm sáng song song: Chùm ánh sáng phát ra từ bút laser. •
Chùm sáng hội tụ: Chùm sáng tới song song đi qua gương cầu lõm cho
chùm phản xạ hội tụ trước gương. •
Chùm sáng phân kì: ánh sáng phát ra từ đèn pin.
Thí nghiệm tạo tia sáng bằng chùm sáng hẹp song song 2
Câu 1: Chùm sáng phát ra từ một bút laser có thể coi là mô hình tia sáng không? Tại sao? Trả lời:
Chùm sáng phát ra từ một bút laser có thể coi là mô hình tia sáng. Vì chùm sáng
này song song, truyền thẳng và rất hẹp.
Câu 2: Chùm sáng phát ra từ một đèn pin có thể coi là mô hình tia sáng không? Tại sao? Trả lời:
Chùm sáng phát ra từ một đèn pin không thể coi là mô hình tia sáng. Vì chùm
sáng do đèn phát ra là chùm sáng rộng có thể phân kì hoặc song song tùy theo cách chỉnh pha đèn. III. Vùng tối
Vùng tối do nguồn sáng hẹp
Hãy mô tả bóng của vật cản sáng trên màn chắn ở Hình 15.8a và giải thích tại sao có bóng đó. Trả lời: 3
Bóng của vật cản sáng là một hình tròn màu đen rõ nét in trên màn chắn. Vì
vùng phía sau vật cản sáng hoàn toàn không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
Vùng tối do nguồn sáng rộng
Câu 1: Hãy mô tả bóng của vật cản sáng thu được trên màn chắn trong thí nghiệm ở Hình 15.9a. Trả lời:
Bóng của vật cản sáng bao gồm một hình tròn màu đen và viền xám mờ bao
quanh in trên màn chắn. Vì phía sau vật cản sáng có vùng hoàn toàn không nhận
được ánh sáng từ nguồn sáng và có vùng chỉ nhận được một phần ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
Câu 2: Tìm thêm ví dụ về vùng tối do nguồn sáng hẹp và vùng tối do nguồn sáng rộng. Trả lời:
Vùng tối do nguồn sáng hẹp: Khi dùng đèn pin (nguồn sáng hẹp) chiếu vào quả
bóng (vật cản sáng) thì phía sau quả bóng xuất hiện vùng tối. 4
Vùng tối do nguồn sáng rộng: Khi dùng đèn tuýp (nguồn sáng rộng) chiếu vào
quả bóng (vật cản sáng) thì phía sau quả bóng xuất hiện vùng tối và vùng tối không hoàn toàn. 5