1. Từ trường (Trường từ)
Câu 1 trang 94 KHTN 7 CTST
Ngoài kim nam châm, ta có thể dùng các vật nào khác để phát hiện từ trường không?
Đáp án hướng dẫn giải
Để nhận biết từ trường ngoài kim nam châm ta có thể dùng mạt sắt.
Câu 2 trang 95 KHTN 7 CTST
Thí nghiệm Oersted cho thấy có điểm nào giống nhau giữa không gian quanh
nam châm và dòng điện.
Đáp án hướng dẫn giải
Điểm giống nhau giữa không gian quanh nam châm và dòng điện là có từ trường.
Luyện tập 1 trang 95 KHTN 7
Xung quanh vật nào sau đây có từ trường?
a) Bóng đèn điện đang sáng.
b) Cuộn dây đồng nằm trên kệ.
Đáp án hướng dẫn giải
Xung quanh bóng đèn điện đang sáng có từ trường vì đang có dòng điện chay qua bóng đèn.
Từ trường không tồn tại xung quanh cuộn dây đồng nằm trên kệ. 2. Từ phổ
Câu 3 trang 95 KHTN 7 CTST
Nhận xét về hình dạng sắp xếp mạt sắt ở xung quanh nam châm.
Đáp án hướng dẫn giải
Các mạt sắt được sắp xếp thành những đường cong khép kín nối hai cực của
thanh nam châm, càng gần nam châm thì mật độ các đường mạt sắt càng nhiều.
Luyện tập 2 trang 95 KHTN 7 CTST
Hãy thực hiện thí nghiệm quan sát từ phổ của một nam châm tròn.
Đáp án hướng dẫn giải
- GV và HS chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm gồm: tấm nhựa trong, mạt sắt, nam châm tròn.
- GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm:
+ Đặt tấm nhựa trong lên nam châm tròn.
+ Rắc đều một lớp mạt sắt lên tấm nhựa.
+ Gõ nhẹ tấm nhựa và quan sát sự sắp xếp của các mạt sắt. 3. Đường sức từ
Câu 4 trang 96 KHTN 7 CTST
Em hãy xác định cực Bắc và Nam của kim nam châm trong Hình 19.4.
Đáp án hướng dẫn giải
Cực bắc kim nam châm hướng về cực nam thanh nam châm và ngược lại cực
nam kim nam châm hướng về cực bắc thanh nam châm. Do đó ta có, màu đỏ
là cực Bắc của kim nam châm, màu xanh là cực Nam của kim nam châm.
Câu 5 trang 96 KHTN 7 CTST
a) Hãy nhận xét về hình dạng đường sức từ Hình 19.5 và sự sắp xếp các mạt
sắt ở từ phổ Hình 19.3.
b) Có thể nhận biết từ trường mạnh yếu qua các đường sức từ không?
Đáp án hướng dẫn giải
a) Hình dạng đường sức từ Hình 19.5 và sự sắp xếp các mạt sắt ở từ phổ Hình
19.3. giống nhau đều là những đường cong nối từ cực bắc sang cực nam.
b) Có thể nhận biết từ trường mạnh yếu qua mật độ xuất hiện các đường sức
từ, nơi nào từ trường mạnh thì mật độ đường sức từ nhiều và ngược lại.
Vận dụng trang 97 KHTN 7 CTST
Từ hình ảnh của các đường sức từ (Hình 19.5), hãy nêu một phương pháp xác
định chiều của đường sức từ nếu biết tên các cực của nam châm.
Đáp án hướng dẫn giải
Từ hình 19.5 ta thấy các đường sức từ đều có chiều hướng từ cực Bắc sang
cực Nam bên ngoài thanh nam châm. Do đó, khi biết tên cực thanh nam châm
thì xác định ngay được chiều đường sức từ bên ngoài thanh nam châm đó
đều ra từ cực Bắc, vào ở cực Nam.
Luyện tập trang 97 KHTN 7 CTST
Cho hai thanh nam châm thẳng đặt gần nhau. Hãy chỉ rõ tên các cực của kim
nam châm và hai thanh nam châm.
Đáp án hướng dẫn giải
- Các cực thanh nam châm mà đường sức từ có chiều mũi tên đi ra thì là cực
Bắc (N) còn cực mà các đường sức từ có chiều đi vào thì là cực Nam (S).
Cực của kim nam châm có chiều đường sức từ đi tới thì là cực Nam (S) và
cực còn lại là cực Bắc (N).
4. Bài tập Khoa học tự nhiên 7 trang 97
Bài 1 trang 97 KHTN lớp 7 CTST
Khi quan sát từ phổ của nam châm, ta biết được các đặc điểm nào của từ
trường xung quanh nam châm?
Đáp án hướng dẫn giải
Khi quan sát từ phổ của nam châm, ta biết được các đặc điểm vùng nào có từ
trường, từ trường mạnh hay yếu và hình dạng của nam châm.
Bài 2 trang 97 KHTN 7 CTST
a) Quan sát hình bên, hãy mô tả từ phổ của nam châm chữ U.
b) Dùng bút chì vẽ dọc theo các đường của từ phổ để tạo nên đường sức.
c) Nêu phương pháp xác định chiều của đường sức từ trên.
Đáp án hướng dẫn giải
a) Bên ngoài nam châm chữ U thì từ phổ giống từ phổ thanh nam châm thẳng
đều là những đường cong nối hai cực thanh nam châm, còn bên trong giữa
hai nhánh chữ U thì tạo thành những đường song song nối hai cực nam châm. b) c)
- Nếu biết tên các cực của nam châm thì chiều các đường sức từ trên có
hướng từ cực bắc sang cực nam (vào Nam, ra Bắc).
Nếu không biết tên cực nam châm, ta có thể dùng kim nam châm để xác định.