1. Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo
Câu hỏi mục 1 trang 24 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh Diều
Đọc thông tin và quan sát hình 7.2 hãy giới thiệu và nhận xét về một số tư tưởng và
tôn giáo chủ yếu của Trung Quốc từ thế kỉ VII đến giữa thế kỉ XIX. Hướng dẫn trả lời:
- Tại Trung Quốc, Nho giáo là hệ tư tưởng thống trị đời sống chính, xã hội Trung Quốc thời phong kiến.
- Nho giáo đã thúc đẩy sự phát triển của tri thức và văn hóa. Nhưng đồng thời chính
Nho giáo cũng là thứ kìm hãm sự đổi mới, kìm hãm khoa học kĩ thuật phát triển.
- Phật giáo, Đạo giáo… là những tôn giáo lớn, đóng vai trò quan trọng trong đời
sống chính trị, xã hội và văn hóa Trung Quốc. Nhiều công trình chùa chiền, kinh
Phật, đạo quán… có niên đại lâu đời còn tồn tại đến tận ngày nay.
2. Văn học, sử học
Câu hỏi mục 2 trang 25 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh Diều
Đọc thông tin và quan sát hình 7.3, hãy giới thiệu và nhận xét các thành tựu văn học
và sử học của Trung Quốc thời phong kiến Hướng dẫn trả lời:
Thành tựu văn học và sử học của Trung Quốc thời phong kiến:
- Văn học Trung Quốc có nhiều thể loại: phú, thơ, từ, kịch, tiểu thuyết chương hồi.
- Tác giả tiêu biểu thơ Đường: Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị.
- Thời Minh Thanh, tiểu thuyết chương hồi với tứ đại danh tác: Tam Quốc Diễn
Nghĩa (La Quán Trung), Thủy hử (Thi Nại Am), Tây Du kí (Ngô Thừa Ân), Hồng lâu mộng (Tào Tuyết Cần)
- Sử học: Tống sử, Nguyên sử, Minh sử, Thanh thực lục, Tứ khố toàn thư… 3. Nghệ thuật
Câu hỏi mục 3 trang 25 SGK Lịch sử và địa lí 7 Cánh Diều
Đọc thông tin và quan sát hình 7.4, hãy giới thiệu và nhận xét các thành tựu nghệ
thuật tiêu biểu của Trung Quốc từ thế kỉ VII đến giữa thế kỉ XIX. Hướng dẫn trả lời:
Nghệ thuật Trung Quốc phát triển đa dạng và đạt tới trình độ cao trên nhiều lĩnh vực:
kiến trúc, điêu khắc, hội họa, thư pháp, chế tác đồ thủ công…
Một số công trình tiêu biểu như: Vạn lý trường Thành, lầu Hoàng Hạc, chùa Thiếu
Lâm, Tử Cấm Thành, Đạo quán Võ Đang, v.v…
4. Khoa học và kĩ thuật
Câu hỏi mục 4 trang 26 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh Diều
Đọc thông tin và quan sát hình 7.5 hãy:
- Trình bày các thành tựu khoa học và kĩ thuật của Trung Quốc
- Đánh giá tầm quan trọng của các phát minh khoa học và kĩ thuật của Trung Quốc Hướng dẫn trả lời:
Các thành tựu khoa học và kĩ thuật của Trung Quốc: nghề dệt lụa tơ tằm, làm giấy,
làm gốm, làm đồ sứ, khai thác hầm mỏ, chế tạo bánh lái tàu thuyền, thuốc súng, la bàn, nghề in….
Các phát minh khoa học và kĩ thuật của Trung Quốc có ảnh hưởng lớn đến lịch sử văn minh nhân loại.
Ví dụ như sự phát triển của nghề in chữ rời giúp tăng số lượng sách và hoạt động
truyền bá tri thức. Thuốc súng dùng để làm vũ khí. La bàn để đi biển, tạo ra một
bước tiến mới trong kĩ thuật hàng hải.
Luyện tập & Vận dụng
Luyện tập trang 26 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh Diều
1. Giới thiệu các thành tựu văn hóa chủ yếu của Trung Quốc thời phong kiến. Hướng dẫn trả lời:
- Tư tưởng, tôn giáo:
+ Nho giáo là hệ tư tưởng thống trị trong đời sống chính trị, xã hội; thúc đẩy sự phát
triển của tri thức và văn hóa Trung Quốc.
+ Phật giáo, Đạo giáo… cũng đóng vai trò qua trọng trong đời sống chính trị, xã hội, văn hóa Trung Quốc…. - Văn học:
+ Thơ Đường đạt đến đỉnh cao với khoảng 2000 nhà thơ và 50.000 tác phẩm.
+ Thời Minh – Thanh, tiểu thuyết chương hồi phát triển với nhiều kiệt tác. - Sử học:
+ Cả nhà nước và tư nhân cùng tham gia biên soạn các bộ sử.
+ Vào thời Đường, cơ quan chép sử được thành lập, gọi là sử quán.
+ Biên soạn được nhiều bộ sử lớn như: Tống sử, Nguyên sử… - Nghệ thuật:
+ Phát triển đa dạng, đạt đến trình độ cao ở nhiều lĩnh vực.
+ Tiêu biểu: Vạn lí trường thành, Cố cung, Di hòa viên… - Khoa học – kĩ thuật:
+ Đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực Toán, Thiên văn học, Y dược…
+ Phát minh ra những kĩ thuật mới, như: in ấn, thuốc súng, làm đồ sứ…
2. Văn hóa Trung Quốc đã có những đóng góp quan trọng nào cho lịch sử nhân loại? Hướng dẫn trả lời:
Văn hóa Trung Quốc đã có những đóng góp trọng cho lịch sử nhân loại:
- Nho giáo: Tư tưởng Nho giáo ảnh hưởng không chỉ với Trung Quốc mà còn ảnh
hưởng đến nhiều nước ở châu Á như Triều Tiên, Nhật Bản, Việt Nam. Chi phối các
lĩnh vực, chính trị, xã hội văn hóa nghệ thuật.
- Tứ đại phát minh: la bàn, nghề in, nghề làm giấy, thuốc súng đã ảnh hưởng quan
trọng đến văn minh nhân loại. Thậm chí thuốc súng, la bàn còn được truyền bá sang tận phương Tây.
- Các tác phẩm văn sử học, công trình nghệ thuật ngoài việc có ảnh hưởng đến bên
ngoài, còn được giữ gìn đến tận ngày nay.
Các đóng góp của văn hóa Trung Quốc đã đóng góp thêm tri thức, sự phong phú đa
dạng vào nền văn hóa nhân loại.
Vận dụng trang 26 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh Diều
Hãy sưu tầm tư liệu về ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc ở khu vực châu Á, để
giới thiệu cho thầy cô và bạn cùng lớp. Hướng dẫn trả lời:
Tư liệu về ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc ở khu vực châu Á:
- Ảnh hưởng văn hoá tư tưởng Nho giáo:
+ Miếu thờ Khổng Tử xuất hiện vào thời nhà Lý sau một thời gian thì miếu thờ Nho
giáo đã được du nhập vào nước ta.
+ Khoa cử được tổ chức một cách quy củ hơn thời xưa rất nhiều
+ Khu vực Đông Á của Trung Quốc đã trở thành một mô hình chính của ở chế độ quân chủ tập quyền.
+ Tầng lớp thuộc giới Nho sĩ ngày càng phát triển. Không thể không kể đến những
nhà nho như Chu Văn An, Mạc Đĩnh Chi, Trương Hán Siêu.
- Ảnh hưởng văn hoá Đông y.
- Ảnh hưởng nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc,... ......................