Hao mòn tự nhiên là gì? Ví dụ hao mòn hữu hình và hao mòn vô hình

Hao mòn tự nhiên là gì? Ví dụ hao mòn hữu
hình và hao mòn vô hình
1. Khái niệm hao mòn tự nhiên
Hao mòn là sự giảm dần hiệu quả và giá trị tài sản dùng trong sản xuất trong quá trình sử dụng.
- Hao mòn tự nhiên có thể là hao mòn hữu hình (thay đổi tính chất vật lý)
hoặc hao mòn vô hình (giảm sút giá trị do tiến bộ kỹ thuật, tăng năng suất lao động).
Hao mòn tự nhiên là tình trạng giảm sút về số lượng, chất lượng, giá trị tài
sản ngoài ý muốn của con người trong quá trình sử dụng, bảo quản tài sản.
Hao mòn tự nhiên còn có thể hiểu là sự mài mòn hữu hình khi sử dụng tài
sản hoặc do tác động của tự nhiên.
Hao mòn tự nhiên có thể là hao mòn hữu hình như thay đổi về tính chất vật lí
của tài sản (hỏng, han, rỉ), giảm dần giá trị sử dụng và giá trị của tài sản cố
định trong quá trình sử dụng hoặc bảo quản, do bị ảnh hưởng của các lực
lượng tự nhiên. Hao mòn tự nhiên cũng có thể là hao mòn vô hình là sự giảm
sút dần giá trị và mất giá trị của tài sản cố định do tiến bộ kĩ thuật và tăng
năng suất lao động mà không phụ thuộc vào mức độ tài sản bị mất đi các
thuộc tính kĩ thuật - công nghệ như nhờ tăng năng suất lao động trong chính
các ngành sản xuất ra tài sản đó mà giá rẻ hơn hoặc những máy móc, thiết bị
mới cùng công năng mới, tiến bộ hơn, năng suất, hiệu suất cao hơn. 2. Hao mòn hữu hình
Hao mòn hữu hình của tài sản cố định là sự hao mòn về vật chất, về giá trị sử
dụng và giá trị của tài sản cố định trong quá trình sử dụng. Về mặt vật chất đó
là sự hao mòn có thể nhận thấy được từ sự thay đổi trạng thái vật lý ban đầu
ở các bộ phận, chi tiết tài sản cố định dưới sự tác động của ma sát, tải trọng,
nhiệt độ, hoá chất... Về giá trị sử dụng đó là sự giảm sút về chất lượng, tính
năng kỹ thuật ban đầu trong quá trình sử dụng và cuối cùng không còn sử
dụng được nữa. Muốn khôi phục lại giá trị sử dụng của nó phải tiến hành sửa
chữa, thay thế. Về mặt giá trị đó là sự giảm dần giá trị của tài sản cố định tài
sản cố định cùng với quá trình chuyển dịch dần từng phần giá trị hao mòn
vào giá trị sản phẩm sản xuất. Đối với các tài sản cố định vô hình, hao mòn
hữu hình chỉ thể hiện ở sự hao mòn về mặt giá trị tài sản cố định. Việc nhận
thức rõ các nguyên nhân ảnh hưởng đến mức hao mòn hữu hình tài sản cố
định sẽ giúp các doanh nghiệp có biện pháp cần thiết, hữu hiệu để hạn chế nó.
- Về mặt vật chất: là sự hao mòn từ sự thay đổi trạng thái vật lý ban đầu ở
các bộ phận, chi tiết tài sản cố định dưới sự tác động của ma sát, tải trọng,
nhiệt độ, hoá chất... sự giảm sút về số lượng, tính năng kỹ thuật ban đầu
trong quá trình sử dụng và cuối cùng không còn sử dụng được nữa. Muốn
khôi phục lại giá trị sử dụng cần tiến hành sửa chữa thay thế.
- Về mặt giá trị: Đó là sự giảm dần giá trị của tài sản cố định cùng với quá
trình chuyển dịch từng phần giá trị hao mòn vào giá trị sản phẩm sản xuất.
Đối với tài sản cố định vô hình, hao mòn hữu hình chỉ thể hiện ở sự hao mòn về mặt giá trị.
- Nguyên nhân mức hao mòn hữu hình: Phụ thuộc vào các nhân tố trong quá
trình sử dụng tài sản cố định như thời gian và cường độ sử dụng việc chấp
hành các quy phạm kỹ thuật trong quá trình sử dụng và bảo dưỡng tài sản cố
định. Nguyên nhân của hao mòn hữu hình trước hết là do các yếu tố liên
quan đến quá trình sử dụng tài sản cố định như thời gian và cường độ sử
dụng tài sản cố định; việc chấp hành các qui trình, qui phạm kĩ thuật trong sử
dụng và bảo dưỡng, sửa chữa tài sản cố định.
Tiếp đến là các yếu tố thuộc môi trường tự nhiên và điều kiện sử dụng tài sản
cố định như thời tiết, nhiệt độ, độ ẩm không khí, tải trọng, tác động hóa
chất... Ngoài ra, chất lượng nguyên vật liệu, trình độ kĩ thuật công nghệ chế
tạo tài sản cố định cũng ảnh hưởng rất lớn đến mức độ hao mòn hữu hình
của tài sản cố định trong quá trình sử dụng. 3. Hao mòn vô hình
Là sự giảm sút thuần túy về giá trị của tài sản cố định, biểu hiện ở sự giảm
sút giá trị trao đổi của tài sản cố định do ảnh hưởng của tiến bộ khoa học - kĩ
thuật và công nghệ sản xuất. Do tiến bộ khoa học - kĩ thuật và công nghệ sản
xuất làm cho tài sản cố định cũ bị mất giá so với tài sản cố định mới.
Hao mòn vô hình cũng xảy ra khi sản phẩm bị chấm dứt chu kì sống của nó
trên thị trường nên những tài sản cố định dùng để chế tạo các sản phẩm đó
cũng không còn được tiếp tục sử dụng.Hao mòn vô hình là sự giảm sút về giá
trị thay đổi của tài sản cố định do ảnh hưởng của khoa học kỹ thuật.
Thường được chia làm ba loại:
- Tài sản cố định bị giảm giá trị trao đổi do đã có những tài sản cố định như cũ
nhưng giá mua lại rẻ hơn.
- Tài sản cố định bị giảm giá trị trao đổi do có những tài sản cố định tuy mua
với giá trị hư cũ nhưng hoàn thiện về kỹ thuật.
- Tài sản cố định bị mất giá hoàn toàn do chấm dứt chu kì sống của sản phẩm,
tất yếu dẫn đến những tài sản cố định, sử dụng để chế tạo những sản phẩm cũ, mất tác dụng.
Nguyên nhân của hao mòn vô hình là sự phát triển không ngừng của tiến bộ
khoa học - kĩ thuật và công nghệ sản xuất. Do đó, biện pháp chủ yếu để hạn
chế hao mòn vô hình là các doanh nghiệp phải thường xuyên đổi mới, ứng
dụng kịp thời các thành tựu tiến bộ khoa học - kĩ thuật, công nghệ vào sản xuất của doanh nghiệp.
4. Hao mòn tài sản cố định
- Hao mòn tài sản cố định là sự giảm dần giá trị của tài sản cố định đó do
tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh, do hao mòn tự nhiên, do tiến bộ
khoa học kỹ thuật,.. trong quá trình hoạt động của tài sản cố định.
- Hao mòn là hiện tượng khách quan, tài sản sử dụng trong quá trình sản
xuất kinh doanh sẽ bị hao mòn dưới tác động của môi trường. Hao mòn làm
giảm giá trị và giá trị sử dụng của tài sản. Hao mòn là đặc tính tự nhiên của
hàng hoá, giá trị của chúng sẽ bị giảm dần theo thời gian sử dụng.
Về mặt kinh tế, hao mòn tài sản cố định dù xảy ra dưới hình thức nào cũng là
sự tổn thất giá trị tài sản cố định của doanh nghiệp.
- Vì thế, trong quá trình sử dụng, các doanh nghiệp phải chú trọng áp dụng
các biện pháp nhằm hạn chế, giảm thiểu tối đa những tổn thất do hao mòn tài sản cố định như:
+ Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản cố định
+ Thực hiện tốt về chế độ bảo dưỡng, sửa chửa thường xuyên, định kì tài
sản cố định để tránh các hư hỏng bất thường tài sản cố định, gây thiệt hại về ngừng sản xuất
+ Ứng dụng kịp thời các thành tựu tiến bộ khoa học - kĩ thuật, công nghệ vào
sản xuất của doanh nghiệp.
- Đồng thời, khi tài sản cố định đã hết thời hạn sử dụng hoặc xét thấy việc sử
dụng tài sản cố định cũ đã không còn kinh tế thì phải mạnh dạn thay thế, đổi
mới nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản cố định và vốn cố định của doanh nghiệp.
5. Xác định giá trị hao mòn tài sản cố định
Quy định xác định giá trị hào mòn tài sản cố định như sau:
– Căn cứ vào tuổi thọ kỹ thuật của TSCĐ theo thiết kế, hiện trạng của TSCĐ,
mục đích và hiệu suất sử dụng ước tính của TSCĐ để xác định thời gian sử dụng của TSCĐ.
– Nhà nước quy định khung thời gian sử dụng và tỷ lệ hao mòn cho từng loại TSCĐ.
Muốn xác định giá trị hao mòn của TSCĐ cần xác định được thời gian sử
dụng của tài sản đó. Khi xác định thời gian sử dụng TSCĐ thì cần phải được
cơ quan quản lý tài chính trực tiếp quản lý xem xét, quyết định. Nếu doanh
nghiệp muốn nâng cấp hay tháo dỡ TSCĐ để nâng thời gian sử dụng TSCĐ
thì phải có biên bản trình bày các căn cứ làm thay đổi thời gian sử dụng và
tính thời gian sử dụng mới và đăng ký lại với cơ quan quản lý.
– Thời gian sử dụng của TSCĐ vô hình do doanh nghiệp tự quyết định nhưng
không quá 20 năm và không dưới 3 năm.
– Đối với những tài sản được nhà nước giao quản lý phải được tính hao mòn
hàng năm, trừ những tài sản cố định đặc biệt. Còn đối với TSCĐ đơn vị thuê
ngoài sử dụng tạm thời, TSCĐ bảo quản hộ, giữ hộ, cất hộ Nhà nước.
– Mỗi năm một lần vào tháng 12 hàng năm, TSCĐ được đem ra tính hao mòn.
Các TSCĐ đã tính đủ hao mòn nhưng vẫn còn sử dụng được và những
TSCĐ chưa tính hao mòn đủ mà đã hư hỏng không tiếp tục sử dụng được
nữa thì không phải tính hao mòn.
Mức hao mòn hàng năm của mỗi TSCĐ = Nguyên giá của TSCĐ x Tỷ lệ tính hao mòn (% năm)
Số hao mòn tính cho năm N = Số hao mòn đã tính của năm (N – 1) + Số hao
mòn tăng năm N – Số hao mòn giảm năm N
Mức hao mòn cho năm cuối cùng = Nguyên giá TSCĐ – Trị giá hao mòn luỹ kế
Trường hợp thời gian sử dụng hay nguyên giá tài sản cố định thay đổi, đơn vị
phải xác định lại mức hao mòn trung bình hàng năm của tài sản cố định:
Hao mòn TB năm của TSCĐ = Giá trị còn lại của TSCĐ trên sổ kế toán / Thời
gian sử dụng còn lại của TSCĐ.
6. Khấu hao tài sản
- Khấu hao tài sản cố định là việc tính toán và phân bổ một cách có hệ thống
nguyên giá của tài sản cố định vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong thời
gian sử dụng của tài sản.
- Khấu hao là biện pháp mang tính chủ quan của nhà quản lý nhằm thu hồi lại
giá trị đã hao mòn của tài sản. Khấu hao là ghi nhận sự giảm giá của tài sản.
Khấu hao là phương pháp con người sử dụng để quy đổi tỷ lệ hao mòn ra giá
trị tiền tệ. Khấu hao có thể nhỏ hơn, bằng hoặc lớn hơn tỷ lệ hao mòn thực tế.
7. Ý nghĩa của khấu hao
Khấu hao là việc đưa giá trị của tài sản cố định vào chi phí kinh doanh hình
thành nên một quỹ được gọi là quỹ khấu hao nhằm để tái tạo lại tài sản cố
định. Tuy nhiên việc khấu hao này có ý nghĩa rất lớn khi đứng trên góc độ
doanh nghiệp và cả ở tầm quốc gia. Về mặt kinh tế:
Hao mòn tài sản cố định là gì? Đây là vấn đề khách quan và tại mỗi thời điểm
trong một vòng đời hữu dụng của tài sản cố định. Việc xác định mức độ hao
mòn là khó và thậm chí là không thể. Điều này gây nên nhiều khó khăn trong
việc quản lý và theo dõi về tài sản cố định.
Việc ghi chép, phản ánh giá trị tài sản cố định trên sổ sách kế toán là không
thể tiến hành được nên đa phần sẽ gây khó khăn cho việc bán hay trao đổi
giữa tài sản cố định này đối với tài sản cố định khác khi công ty có ý định thay đổi.
Thông qua việc trích khấu hao sẽ cho phép công ty phản ánh được giá trị
thực của tài sản cố định. Đồng thời vì khấu hao là một khoản chi phí kinh
doanh nên việc khấu hao sẽ làm giảm lợi tức ròng, nếu khấu hao tăng đồng
nghĩa với việc lãi ròng giảm. Về mặt tài chính:
Khấu hao chính là biểu hiện bằng tiền của phần giá trị tài sản cố định đã bị
hao mòn. Tiền khấu hao chính là một yếu tố của chi phí sản xuất kinh doanh.
Vì nó là một bộ phận trong giá thành sản phẩm nên khi hàng hóa được tiêu
thụ ra ngoài thị trường thì tiền khấu hao sẽ được giữ lại và hình thành quỹ khấu hao.
Document Outline

• Hao mòn tự nhiên là gì? Ví dụ hao mòn hữu hình và
  • 1. Khái niệm hao mòn tự nhiên
  • 2. Hao mòn hữu hình
  • 3. Hao mòn vô hình
  • 4. Hao mòn tài sản cố định
  • 5. Xác định giá trị hao mòn tài sản cố định
  • 6. Khấu hao tài sản
  • 7. Ý nghĩa của khấu hao