Lịch sử và Địa lí lớp 4 Bài 16 Dân cư, hoạt động sản xuất và một số nét văn hóa ở vùng Tây Nguyên | Cánh Diều

Lịch sử và Địa lí lớp 4 Bài 16 Dân cư, hoạt động sản
xuất và một số nét văn hóa ở vùng Tây Nguyên Cánh Diều
Khởi động Lịch sử - Địa lí 4 Bài 16 trang 86
Câu hỏi trang 86 Lịch sử và Địa lí lớp 4 : Hãy nêu tên một anh hùng, một lễ hội hoặc một
sản phẩm cây công nghiệp nổi tiếng ở vùng đất này. Lời giải:
- Tên một số anh hùng: N’Trang Lơng, Đinh Núp,…
- Tên một số lễ hội: Lễ trưởng thành của dân tộc Ê-đê; lễ mừng nhà rông mới của dân
tộc Giẻ Triêng; lễ hội cồng chiêng,…
- Một số sản phẩm cây công nghiệp: cà phê; hồ tiêu; chè; cao su; điều,…
Khám phá Lịch sử - Địa lí 4 Bài 16 trang 86, 87, 88, 89
Câu hỏi trang 86 Lịch sử và Địa lí lớp 4 : Đọc thông tin và dựa vào bảng 1, em hãy:
• Kể tên một số dân tộc sinh sống ở vùng Tây Nguyên.
• So sánh mật độ dân số ở vùng Tây Nguyên với các vùng khác và nhận xét về sự
phân bố dân cư của vùng này. Lời giải:
• Yêu cầu số 1: Một số dân tộc sinh sống ở vùng Tây Nguyên là: Gia Rai, Ê Đê, Ba Na,
Mnông, Kinh, Mông, Tày, Thái, Nùng,... • Yêu cầu số 2:
- Tây Nguyên là vùng thưa dân nhất ở nước ta.
- Dân cư ở Tây Nguyên phân bố không đều.
+ Các đô thị và ven trục giao thông chính có mật độ dân số cao hơn mật độ dân số trung bình của cả vùng.
+ Những huyện vùng cao có mật độ dân số rất thấp, nơi thấp nhất chỉ khoảng 10 người/km2.
Câu hỏi trang 87 Lịch sử và Địa lí lớp 4 : Đọc thông tin và dựa vào bảng 2, em hãy:
• Kể tên một số cây công nghiệp lâu năm và cho biết cây công nghiệp nào được trồng
nhiều nhất ở vùng Tây Nguyên.
• Nêu những thuận lợi và khó khăn trong việc trồng cây công nghiệp lâu năm ở vùng Tây Nguyên. Lời giải: • Yêu cầu số 1:
- Một số cây công nghiệp lâu năm ở Tây Nguyên là: cà phê; cao su; điều; chè; hồ tiêu.
- Cây cà phê được trồng nhiều nhất ở Tây Nguyên. • Yêu cầu số 2:
- Thuận lợi: Tây Nguyên là vùng có diện tích lớn đất đỏ badan với đặc tính tơi xốp, phì
nhiêu kết hợp cùng khí hậu thuận lợi cho việc trồng các cây công nghiệp lâu năm.
- Khó khăn: thiếu nước tưới vào mùa khô, thị trường tiêu thụ chưa ổn định...
Câu hỏi trang 88 Lịch sử và Địa lí lớp 4 : Đọc thông tin và dựa vào bảng 3, em hãy:
• Cho biết gia súc nào được nuôi nhiều ở vùng Tây Nguyên.
• Trình bày hoạt động chăn nuôi gia súc ở vùng Tây Nguyên. Lời giải:
• Yêu cầu số 1: Trâu, bò là những loài gia súc được nuôi nhiều ở vùng Tây Nguyên. • Yêu cầu số 2:
- Vùng Tây Nguyên có nhiều đồng cỏ xanh tốt tạo điều kiện thuận lợi để chăn nuôi gia súc, nhất là trâu, bò.
- Hiện nay, chăn nuôi trâu, bò ở đây đang được phát triển với nhiều hình thức khác
nhau như chăn thả tự nhiên và chăn nuôi chuồng trại. Ở đây có những trang trại chăn nuôi bò theo quy mô lớn.
Câu hỏi trang 88 Lịch sử và Địa lí lớp 4 : Đọc thông tin và quan sát hình 2 bài 15, em hãy:
• Tìm và chỉ vị trí một số nhà máy thuỷ điện ở vùng Tây Nguyên và cho biết những nhà
máy đó nằm trên các sông nào.
• Trình bày những lợi ích của việc phát triển thuỷ điện ở vùng Tây Nguyên. Lời giải:
• Yêu cầu số 1: Xác định vị trí:
- Các nhà máy thủy điện Sê San 3A, Sê San 3, I-a-ly được xây dựng trên sông Sê San.
- Các nhà máy thủy điện Srê Pôk 3, Đrây H’linh được xây dựng trên sông Srê Pôk
• Yêu cầu số 2: Lợi ích của việc phát triển thuỷ điện ở vùng Tây Nguyên:
- Cung cấp điện cho sản xuất và đời sống của người dân.
- Các hồ thuỷ điện đem lại nguồn nước tưới quan trọng vào mùa khô, là nơi nuôi trồng
thuỷ sản và tạo cảnh đẹp để phát triển du lịch.
Câu hỏi trang 89 Lịch sử và Địa lí lớp 4 : Đọc thông tin và quan sát hình 4, em hãy mô tả
nhà rông ở vùng Tây Nguyên. Lời giải: - Mô tả về nhà rông:
+ Ở một số dân tộc, mỗi buôn có một nhà rông với nét riêng về hình dáng và cách trang
trí. Nhà rông là ngôi nhà chung lớn nhất của buôn.
+ Nhiều sinh hoạt tập thể của cả buôn được diễn ra ở nhà rông. Theo quan niệm của
người dân Tây Nguyên, nhà rông càng to đẹp chứng tỏ buôn càng giàu có, thịnh vượng.
Câu hỏi trang 89 Lịch sử và Địa lí lớp 4 : Đọc thông tin, quan sát hình 5, 6 và kết hợp với
hiểu biết của bản thân, em hãy kể tên một số lễ hội và hoạt động chính trong lễ hội ở vùng Tây Nguyên. Lời giải:
- Ở vùng Tây Nguyên có nhiều lễ hội đặc sắc, như: lễ hội Cồng chiêng, hội Đua voi, hội
Xuân, lễ Mừng lúa mới,...
- Trong lễ hội, người dân thường nhảy múa tập thể với những điệu nhảy vui nhộn cùng với âm thanh trầm hùng.
Câu hỏi trang 90 Lịch sử và Địa lí lớp 4 : Đọc thông tin dưới đây, em có nhận xét gì về các nhân vật lịch sử. Lời giải:
- Nhận xét: đồng bào các dân tộc Tây Nguyên luôn thể hiện tinh thần yêu nước và đấu
tranh anh dũng với nhiều tấm gương tiêu biểu như: N’Trang Lơng, Đinh Núp,...
Luyện tập Lịch sử - Địa lí 4 Bài 16 trang 91 Câu 1
Tây Nguyên có những thuận lợi nào về tự nhiên để trồng cây công nghiệp lâu năm,
chăn nuôi gia súc và phát triển thuỷ điện? Trả lời:
 Tây nguyên có diện tích lớn đất đỏ bazan với đặc tính tơi xốp, phì nhiêu kết hợp cùng khí
hậu thuận lợi cho việc trồng các cây công nghiệp lâu năm.
 Có nhiều đất và khí hậu phù hợp phát triển chăn nuôi gia súc.
 Sông ở Tây Nguyên có nhiều thác, nhiều ghềnh là điều kiện thuận lợi để phát triển thủy điện. Câu 2
Hãy vẽ vào vở sơ đồ thể hiện những nét chính về văn hoá của các dân tộc ở vùng Tây Nguyên. Trả lời: Câu 3
Em hãy nêu những hành động thể hiện tinh thần yêu nước, đấu tranh bất khuất, kiên
cường của người dân Tây Nguyên. Trả lời:
Người Tây Nguyên luôn sẵn sàng tham gia các cuộc khởi nghĩa chống quân xâm lược.
Có rất nhiều anh hùng đứng ra đấu tranh chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, tiêu biểu
như anh hùng N'Trang Lơng, anh hùng Núp...
Vận dụng Lịch sử - Địa lí 4 Bài 16 trang 91 Câu 1
Em hãy tìm hiểu và giới thiệu về hoạt động sản xuất cà phê ở Tây Nguyên (điều kiện,
nơi trồng nhiều cà phê, các sản phẩm cà phê nổi tiếng trong và ngoài nước,...). Trả lời:
Cà phê Buôn Ma Thuột hay cà phê Ban mê là một trong những thương hiệu nổi tiếng
của cà phê Việt Nam được trồng trên cao nguyên Buôn Ma Thuột, một cao nguyên
thuộc vùng Tây Nguyên Việt Nam. Tuy cây cà phê được du nhập vào Việt Nam từ rất
sớm (năm 1870) nhưng được trồng đại trà ở Đắk Lắk, xuất phát từ Buôn Ma Thuột chỉ
từ những năm sau 1930 trong những đồn điền của người Pháp.
Ở Đắk Lắk gần như huyện nào cũng có trồng cà phê, nhưng cà phê Buôn Ma Thuột
vẫn luôn được đánh giá là có chất lượng cao nhất và có hương vị đặc trưng nhất được
giới hâm mộ và các nhà rang xay cà phê đánh giá cao. Từ đó, Buôn Ma Thuột hay
được ví như một "thủ phủ cà phê". Cây cà phê chiếm giữ một vị trí độc tôn, không loại
cây trồng nào sánh được trên cao nguyên đất đỏ bazan này. Trong cơ cấu cây trồng ở
Buôn Ma Thuột, có đủ các loài cà phê như: cà phê chè, cà phê vối, cà phê mít nhưng
được trồng rộng rãi nhất là cà phê vối. Hiện tại thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột đã
được dùng chung cho cà phê Đắk Lắk. Câu 2
Giới thiệu về một nhân vật lịch sử mà em ấn tượng nhất trong phong trào đấu tranh yêu
nước và cách mạng của đồng bào Tây Nguyên. Trả lời:
Anh hùng Núp: Năm 1935, trong một lần quân Pháp về làng bắt phu, dân làng lánh hết
vào rừng, một mình Núp ở lại dùng nỏ bắn Pháp chảy máu để chứng minh với dân làng
rằng Pháp cũng là người, có thể chống lại được. Sau đó, ông vận động đồng bào dân
tộc tham gia các tổ du kích, xây làng chiến đấu chống các cuộc càn quét của quân
Pháp, tiêu hao nhiều đơn vị địch đem lại chiến thắng tại địa phương.Sau hiệp định Giơ-
ne-vơ năm 1954, ông cùng đơn vị tập kết ra miền Bắc 1 thời gian, sau đó trở về tham
gia đánh đế quốc Mỹ ở Tây Nguyên.