SGK LỊCH SỬ & ĐỊA LÍ 4 KẾT NỐI TRI THỨC
BÀI 7: ĐỀN HÙNG VÀ LỄ GIỔ TỔ HÙNG VƯƠNG
1. Khởi động trang 32 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4
Câu hỏi trang 32 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4:
Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày Giỗ Tổ mồng Mười tháng Ba
Câu ca dao trên gợi cho em nhớ đến lễ hội nào ở nước ta? Hãy chia sẻ điều em biết về lễ hội này. Lời giải:
- Câu ca dao trên gợi cho em nhớ đến Lễ hội Đền Hùng (ở tỉnh Phú Thọ).
- Chia sẻ hiểu hiết của em:
+ Lễ hội Đền Hùng diễn ra từ ngày 1 đến hết ngày 10 tháng 3 âm lịch, việc tế lễ được tổ chức rất
trọng thể vào ngày chính hội (10/3).
+ Đây là lễ hội mang tính chất quốc gia, nhằm suy tôn và tưởng nhớ công lao dựng nước của các vua Hùng.
+ Lễ hội đền Hùng không chỉ thu hút khách thập phương đến dự bởi những nét sinh hoạt văn hoá
đặc sắc mà còn ở tính thiêng liêng của một cuộc hành hương trở về cội nguồn dân tộc của các thế hệ người Việt Nam.
2. Khám phá trang 32 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4
1. Khu di tích Đền Hùng
Câu hỏi trang 32 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4: Đọc thông tin và quan sát các hình 1, 2, em hãy:
- Xác định vị trí của khu di tích Đền Hùng trên lược đồ hình 1.
- Kể tên và xác định vị trí một số công trình kiến trúc chính trong khu di tích Đền Hùng trên sơ đồ hình 2. Lời giải:
- Yêu cầu số 1: Xác định vị trí của Đền Hùng
- Yêu cầu số 2: Một số công trình kiến trúc chính của Đền Hùng: Đền Hạ, Đền Trung, Đền
Thượng, lăng Vua Hùng, đền Quốc Tổ Lạc Long Quân, đền Tổ Mẫu Âu Cơ,...
2. Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương
Câu hỏi trang 32 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4: Đọc thông tin và quan sát các hình 3, 4, em hãy:
- Cho biết lễ Giỗ Tổ Hùng Vương được tổ chức vào thời gian nào? Ở đâu?
- Giới thiệu sơ lược về lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và nêu ý nghĩa của ngày Giỗ Tổ. Lời giải:
- Yêu cầu số 1: Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương được tổ chức vào ngày mồng 10 tháng Ba âm lịch hằng
năm; tại khu di tích Đền Hùng (thuộc xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ). - Yêu cầu số 2:
+ Giới thiệu sơ lược:Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương được Nhà nước tổ chức theo nghi lễ truyền thống.
Nghi thức quan trọng nhất là lễ rước kiệu vua và lễ dâng hương. Đoàn rước kiệu lần lượt đi qua
các đền để đến Đền Thượng. Phần hội có các trò chơi như: thi gói bánh chưng, giã bánh giầy, hát Xoan, đấu vật,...
+ Mục đích:Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương được tổ chức nhằm tôn vinh công lao dựng nước của các Vua Hùng.
3. Truyền thuyết thời Hùng Vương
Câu hỏi trang 32 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4: Đọc thông tin và các câu chuyện dưới đây, em hãy:
1. Kể tên một số truyền thuyết có liên quan đến thời Hùng Vương.
2. Kể lại một trong hai truyền thuyết theo cách của em. Lời giải:
- Yêu cầu số 1: một số truyền thuyết có liên quan đến thời Hùng Vương
+ Truyền thuyết Con rồng cháu Tiên;
+ Sự tích Bánh chưng, bánh giầy;
+ Truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh;
+ Sự tích Quả dưa hấu;
+ Truyền thuyết Thánh Gióng;
+ Truyền thuyết Chủ Đồng Tử - Tiên Dung,…
- Yêu cầu số 2: Kể lại sự tích bánh chưng, bánh giầy (*) Tham khảo:
- Hùng Vương đời thứ sáu có hai mươi người con trai ai cũng giỏi giang, tài giỏi. Khi vua về già
không biết chọn ai nối ngôi bằng nghĩ ra cách dâng lễ vật trong lễ Tiên vương, lễ vật nào ý nghĩa
và hợp ý vừa nhất sẽ được truyền ngôi.
- Lang Liêu là người con thứ mười tám của vua, trong khi các anh em lên rừng xuống biển tìm lễ
vật thì Lang Liêu vẫn đang lo lắng chưa tìm ra lễ vật. Trong cơn mơ chàng được vị thần mách cho
cách làm một loại bánh sử dụng nguyên liệu sẵn có. Hai chiếc bánh với hình vuông tượng trưng
cho đất va hình tròn tượng trưng cho trời.
- Đến lễ Tiên vương, chàng dâng lên cho vua, vừa khen ngợi và rất hài lòng, vua Hùng quyết định
truyền ngôi cho Lang Liêu.
3. Luyện tập trang 35 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4
Luyện tập trang 35 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4: Kể lại một truyền thuyết có liên quan đến thời
Hùng Vương mà em thích theo một trong các hình thức sau: đóng vai, kể chuyện bằng tranh. Lời giải:
Cách đây đã lâu, đời vua Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương nổi
tiếng là xinh đẹp nết na.
Khi nàng đến tuổi lấy chồng, Hùng Vương đã truyền tin kén rể. Nghe được tin đó, ta liền chọn
ngay một ngày đẹp để tới xin cầu hôn nàng. Cùng với ta, ngày hôm đó cũng có một người tên là
Thuỷ Tinh đến từ rất sớm. Hắn có tài gọi gió gió đến, hô mưa mưa về. Nhưng ta tự tin cũng không
hề thua kém. Ta vẫy tay về phía đông thì mọc lên cồn cát, vẫy tay về phía tây thì mọc lên những
dãy núi đồi. Vua Hùng băn khoăn không biết chọn ai bèn mời các Lạc hầu vào bàn bạc và phán:
- Cả hai người đều ngang sức, ngang tài và đều vừa ý ta, nhưng ta chỉ có một đứa con gái mà thôi.
Cho nên ngày mai, hễ ai đem sính lễ đến trước thì ta gả con gái cho. Sính lễ gồm có một trăm ván
cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi.
Sáng hôm sau, khi trời vừa tờ mờ sáng ta đã đến trước và đem đầy đủ lễ vật và nhanh chóng rước
Mị Nương về núi. Thuỷ Tinh đến sau không lấy được vợ, hắn tức giận sai quân đuổi theo đánh ta
hòng cướp lấy Mị Nương. Trận đấu giữa ta và hắn rất quyết liệt. Hắn hô mưa, gọi gió, làm thành
giông bão rung chuyển đất trời, nước dâng cao mãi tràn ngập cả nhà cửa, ruộng nương. Nước lên
đến lưng đồi, sườn núi, thành Phong Châu lúc bấy giờ nổi lềnh trên biển nước.
Ta không hề nao núng, lấy hết sức mình để bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, ngăn chặn dòng
nước. Thuỷ Tinh dâng nước cao bao nhiêu thì ta lại biến phép cho đồi núi cao bấy nhiêu. Cuộc đọ
sức giữa ta và hắn kéo dài mấy tháng liền. Cuối cùng, Thuỷ Tinh thua cuộc đành rút quân về. Từ
đó trở đi, cứ hằng năm hắn lại làm mưa gió, bão lụt như nhớ lại mối thù cũ. Tuy nhiên, nhờ có sự
ủng hộ và góp sức của dân chúng mà năm nào ta cũng giành được chiến thắng lẫy lừng.
4. Vận dụng trang 35 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4
Vận dụng trang 35 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4: Ngày mồng 10 tháng Ba âm lịch hằng năm được
chọn là ngày Quốc lễ Giỗ Tổ Hùng Vương. Điều đó thể hiện truyền thống tốt đẹp nào của dân tộc? Lời giải:
Lễ hội giỗ tổ Hùng Vương thể hiện truyền thống nhớ về cội nguồn và, gìn giữ những nét văn hóa
lâu đời từ xa xưa để lại. Tưởng nhớ những vị vua Hùng đã có công dựng nước và giữ nước. Điều
đó thể hiện truyền thống: uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt Nam.
Document Outline

• 1. Khởi động trang 32 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4
• 2. Khám phá trang 32 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4
• 3. Luyện tập trang 35 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4
• 4. Vận dụng trang 35 Lịch Sử và Địa Lí lớp 4