Luyện từ và câu dành cho lớp 4: Dấu gạch ngang trang 15 Cánh Diều

Luyện từ và câu dành cho lớp 4: Dấu gạch ngang trang 15 Cánh Diều
1. Dấu gạch ngang là gì? Tác dụng của dấu gạch ngang Dấu gạch ngang là gì?
- Dấu gạch ngang, được viết là ( - ), là một dấu câu của Tiếng Việt. Dấu gạch ngang có nhiều tác dụng.
- Tác dụng của dấu gạch ngang: Dấu gạch ngang ( - ) dùng để đánh dấu:
Chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong đối thoại.
- Ví dụ: Dấu gạch ngang để đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong đối thoại.
Thấy tôi sán đến gần, ông hỏi tôi: - Cháu con ai ?
- Thưa ông, cháu là con ông Thư. Phần chú thích.
- Ví dụ: Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu phầnchú thích.
Một bữa Pa- xcan đi đâu về khuya, thấy bố mình - một viên chức tài chính -
vẫn cặm cụi trước bàn làm việc. Anh rón rén lại gần. Ông bố vẫn mải mê với
những con số : Ông đang phải kiểm tra sổ sách.
Các ý trong một đoạn liệt kê.
Ví dụ : Dấu gạch ngang có tác dụng đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
Để quạt điện được bền, người dùng nên thực hiện các biện pháp sau đây:
- Trước khi bật quạt, đặt quạt nơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đều với nền.
- Khi điện đã vào quạt, tránh để cánh quạt bị vướng víu, quạt không quay
được sẽ làm nóng chảy cuộn dây trong quạt.
- Hằng năm, tra dầu mỡ vào ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của quạt,
nhưng không nên tra quá nhiều, vì dầu mỡ sẽ chảy vào trong làm hỏng dây bên trong quạt.
- Khi không dùng, cất quạt vào nơi khô, mát, sạch sẽ, ít bụi bặm.
Phân biệt dấu gạch ngang và dấu gạch nối:
Dấu gạch nối không phải là dấu câu. Nó chỉ được dùng để nối các tiếng trong
những từ mượn gồm nhiều tiếng. Về độ dài, dấu gạch nối ngắn hơn dấu gạch ngang.
Dấu gạch ngang là dấu câu của tiếng Việt. Nó được dùng để:
+ Đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu;
+ Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê;
+ Nối các từ nằm trong một liên danh. Ví dụ: + Dấu gạch ngang:
Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì
rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi
gió muối - thứ âm thanh đơn điệu triền miên ấy ru ngủ thính giác, càng làm
mòn mỏi và làm đuối dần đi tác dụng phân biệt của thị giác con người trước
cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu. (Đoàn Giỏi) + Dấu gạch nối:
Nhà thám hiểm Hao-ớt Lim-be trưởng đoàn thám hiểm Hội địa lí Hoàng gia
Anh sau khi thăm động Phong Nha về đã phát biểu: Với kinh nghiệm của
mười sáu năm thám hiểm hang động ở tổ chức nghiên cứu hang động mạnh
nhất của Hoàng gia Anh, tôi khẳng định Phong Nha là hang động dài nhất và đẹp nhất thế giới. (Trần Hoàng)
2. Bài tập minh họa về dấu gạch ngang
Bài 1. Viết một đoạn kể lại cuộc nói chuyện giữa bố hoặc mẹ với em về tình
hình học tập của em trong tuần qua, trong đó có dùng dấu gạch ngang để
đánh dấu các câu đối thoại và đánh dấu phần chú thích. Gợi ý:
Con suy nghĩ để hoàn thành bài tập. Trả lời:
Đoạn văn tham khảo: Sáng chủ nhật, mẹ em gọi em lại và hỏi em về tình hình
học tập của em trong tuần qua. Mẹ em nói:
- Trong tuần qua, kết quả học tập của con như thế nào?
- Con học vẫn tốt mẹ ạ!
- Có môn nào con bị sụt điểm không?
- Thưa mẹ, không có. Môn nào con cũng đạt điểm 9 hoặc 10, kế cả các bài
kiểm tra miệng cũng như kiểm tra viết.
- Thế thì tốt, nhưng con chớ có chủ quan. Phải luôn luôn siêng năng cần mẫn
vì siêng năng, cần mẫn là đức tính hàng đầu mà mỗi học sinh phải có. - Thưa mẹ, vâng ạ.
Bài 2. Ghi những câu có chứa dấu gạch ngang trong mẩu chuyện Quà tặng
cha (Sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 46) ở cột A và tác dụng của mỗi dấu ở cột B.
Mỗi bữa Pa-xcan đi đâu về khuya thấy bố mình – một viên chức tài chính –
vẫn cặm cụi trước bàn làm việc. Anh rón rén lại gần. Ông bố vẫn mải mê với
những con số: Ông đang phải kiểm tra sổ sách.
“Những dãy tính cộng hàng ngàn con số, một công việc buồn tẻ làm sao!” -
Pa-xcan nghĩ thầm. Trong óc chàng sinh viên trẻ tuổi chợt lóe lên một tia
sáng. Anh lặng lẽ rút về phòng mình và vạch một sơ đồ gì đó lên giấy.
Mươi hôm sau, ông bố rất ngạc nhiên thấy con ôm một vật gì kì lạ đặt trước bàn mình.
- Con hi vọng món quà nhỏ này có thể làm bố bớt nhức đầu vì những con tính - Pa-xcan nói.
Thì ra đó là một thứ máy cộng trừ mà Pa-xcan đã đặt hết tình cảm của người
con vào việc chế tạo. Đó chính là chiếc máy tính đầu tiên trên thế giới, tổ tiên
của những chiếc máy tính điện tử hiện đại
Theo Lê Nguyên Long, Phạm Ngọc Toàn
Trả lời: Có dấugạch ngang- Cột A
Tác dụng của dấu gạch ngang - Cột B
- Một bữa Pa-xcan đi đâu về khuya, thấy bố - Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu phần chú thích trong
mình - một viên chức tài chính - vẫn cặm cụi câu. trước bàn làm việc.
- Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu phần chú thích trong
- Những dãy tính cộng hàng ngàn con số, một câu.
công việc buồn tẻ làm sao - Pa-xcan nghĩ - Dấu gạch ngang thứ nhất dùng để đánh dấu chỗ bắt đầu thầm.
câu nói của Pa-xcan. Dấu gạch ngang thứ hai dùng để đánh
- Con hi vọng món quà nhỏ này có thể làm bố dấu phần chú thích trong câu.
bớt nhức đầu vì những con tính - Pa-xcan nói.
Bài 3. Điền dấu câu thích hợp vào đoạn văn sau đây
Tuần trước, vào một buổi tối, có hai người bạn học cũ đến thăm tôi: Châu
họa sĩ và Hiền kĩ sư một nhà máy cơ khí. Châu hỏi tôi Cậu có nhớ thầy Bản
không? Nhớ chứ! Thầy Bản dạy vẽ bọn mình hồi nhỏ phải không? Trả lời:
“Tuần trước, vào một buổi tối, có hai người bạn học cũ đến thăm tôi: Châu -
họa sĩ và Hiền - kĩ sư một nhà máy cơ khí. Châu hỏi tôi:
- Cậu có nhớ thầy Bản không?
- Nhớ chứ! Thầy Bản dạy vẽ bọn mình hồi nhỏ phải không?”
3. Luyện từ và câu dành cho lớp 4: Dấu gạch ngang trang 15 Cánh Diều Nhận xét
Câu hỏi trang 15 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Dấu gạch ngang trong bảng sau được dùng làm gì?
NHÂN VẬT TRONG CÁC CÂU CHUYỆN, BÀI THƠ ĐÃ HỌC
- Bạn nhỏ trong bài thơ Tuổi Ngựa.
- Hồng trong câu chuyện Làm chị.
- Bạn nhỏ trong câu chuyện Cái răng khểnh.
- Minh trong câu chuyện Vệt phấn trên mặt bàn.
- Bạn nhỏ trong câu chuyện Những vết đinh. Trả lời:
Dấu gạch ngang trong bảng sau được dùng để đánh dấu các ý trong một
đoạn liệt kê tên các nhân vật trong các câu chuyện, bài thơ đã học. Bài học
Dấu gạch ngang được dùng để đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê. Luyện tập
Câu 1 trang 16 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1:
Viết lại đoạn văn sau bằng cách sử dụng dấu gạch ngang để đánh dấu các ý được liệt kê.
Trẻ em có bổn phận sau đây: yêu quý, kính trọng, hiếu thảo với ông bà, cha
mẹ; kính trọng thầy giáo, cô giáo; lễ phép với người lớn; thương yêu em nhỏ;
đoàn kết với bạn bè; giúp đỡ người già yếu, người khuyết tật, tàn tật, người gặp hoàn cảnh khó khăn.
Trả lời: Trẻ em có bổn phận sau đây:
- Yêu quý, kính trọng, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ;
- Kính trọng thầy giáo, cô giáo; lễ phép với người lớn;
- Thương yêu em nhỏ; đoàn kết với bạn bè;
- Giúp đỡ người già yếu, người khuyết tật, tàn tật, người gặp hoàn cảnh khó khăn.
Câu 2 trang 16 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1:
Hãy viết một đoạn văn ngắn kể về những đức tính tốt của em, trong đó có sử
dụng dấu gạch ngang để đánh dấu các ý được liệt kê. Trả lời:
Em là một học sinh lớp 4. Ở nhà hay trên trường bố mẹ, thầy cô luôn dạy cho
em những điều hay lẽ phải. Điều đó đã khiến em trở thành một người con ngoan trò giỏi:
- Yêu quý, kính trọng, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ;
- Kính trọng thầy giáo, cô giáo; lễ phép với người lớn;
- Thương yêu em nhỏ; đoàn kết với bạn bè;
- Giúp đỡ người già yếu, người khuyết tật, tàn tật, người gặp hoàn cảnh khó khăn.
Document Outline

• Luyện từ và câu dành cho lớp 4: Dấu gạch ngang tra
  • 1. Dấu gạch ngang là gì? Tác dụng của dấu gạch nga
  • 2. Bài tập minh họa về dấu gạch ngang
  • 3. Luyện từ và câu dành cho lớp 4: Dấu gạch ngang