Lý luận chung về nhà nước - Law | Học viện Tòa án

Lý luận chung về nhà nước - Law | Học viện Tòa án được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

Môn:

Law (law1) 56 tài liệu

Trường:

Học viện Tòa án 144 tài liệu

Thông tin:
9 trang 3 tháng trước

Bình luận

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận.

Lý luận chung về nhà nước - Law | Học viện Tòa án

Lý luận chung về nhà nước - Law | Học viện Tòa án được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

28 14 lượt tải Tải xuống
Chương I: L luâ n chung v nh nưc:
1. Ngun gc v đă c đim cu Nh nưc:
Khi t"m hiu v ngun gc Nh nưc, ta t"m hiu theo quan đim c(a ch(
ngh)a M+c Lê-nin.
- Theo quan đim c(a ch( ngh)a M+c Lenin, Nh nưc l mô t hiê n tư0ng
l1ch s3 ch4 ra đ6i khi trong x9 hô i xu:t hiê n nh;ng điu kiê n nh:t đ1nh:
+ Điu kiê n kinh t>: Tư h;u v tư liê u sn xu:t
+ Điu kiê n x9 hô i: Xu:t hiê n giai c:p, gi;a c+c giai c:p cA mâu thuBn sâu
sCc không th tD điu hEa đư0c.
5 h"nh th+i kinh t> x9 hô i:
- HTKT cô ng sn nguyên th(y: chưa cA điu kiê n đ nh nưc ra đ6i
+ Điu kiê n kinh t>: SJ h;u chung v tư liê u sn xu:t v sn phKm lao đô ng.
+ Điu kiê n x9 hô i: Chưa cA sD xu:t hiê n giai c:p, phân chia giai c:p, tL
chMc x9 hô i đNu tiên l tL chMc th1 tô c, tL chMc theo quan hê huy>t thng.
=> Trong x9 hô i công sn nguyên th(y đ9 bCt đNu xu:t hiê n y>u t quyn lDc
nhưng đA l quyn lDc x9 hô i. Quyn lDc x9 hô i l quyn lDc th hiê n S ch
nguyê n vTng c(a t:t c thnh viên trong công đng nên đu đư0c mTi ngư6i
thDc hiê n mô t c+ch tD nguyê n, tD gi+c m không cNn thông qua b:t cM biê n
ph+p cưUng ch> no.
- HTKT chi>m h;u nô lê
- HTKT phong ki>n
- HTKT tư bn ch( ngh)a
- HTKT x9 hô i ch( ngh)a
1.2 Đă c đim c(a Nh nưc:
- Nh nưc cA l9nh thL v thDc hiê n sD qun l dân cư theo đơn v1 hnh
chnh l9nh thL.
- Nh nưc thi>t lâ p quyn lDc công đă c biê t:
+ Quyn lDc công l quyn lDc th hiê n S ch c(a giai c:p thng tr1 v đ bo
quyn v l0i ch cho giai c:p thng tr1 v đư0c bo đm thDc hiê n bXng
c+ch biê n ph+p cưUng ch> nh nưc. (so s+nh vi quyn lDc x9 hô i trong x9
i công x9 nguyên th(y, trong CSNT s3 dZng công cZ phong tZc tâ p qu+n,
chuKn mDc đ[o đMc, tn điu tôn gi+o đ bo đm quyn lDc x9 hô i)
- Nh nưc cA ch( quyn quc gia
- Nh nưc ban hnh ph+p luâ t đ qun l x9 hôi
- Nh nưc quy đ1nh v thu c+c lo[i thu>
2. Bn ch:t v chMc năng c(a nh nưc:
2.1. Bn ch:t c(a nh nưc:
- Bn ch:t giai c:p c(a Nh nưc:
+ T[i sao?
+ ND th hiê n?
-Bn ch:t x9 hô i c(a Nh nưc:
+ T[i sao?
+ Nô i dung th hiê n?
+ Biu hiê n trên thDc t>?
N>u trong xh NN ch4 bo vê quyn v l0i ch cho giai c:p thng tr1, trong
x9 hô i s` ny sinh mâu thuBn=>cuôc c+ch m[ng, không th duy tr" mô t
trâ t tD x9 hô i nh:t đ1nh=> CM thnh công, giai c:p thng tr1 b1 lâ t đL, n>u
CM không thnh công, da giai c:p thng tr1 vBn nCm quyn nhưng tLn
h[i đ>n uy tn, danh dD,... => Thông qua viê c nh nưc bo vê c+c giai
c:p tNng lp kh+c cbng chnh l bo vê quyn v l0i ch cho giai c:p
thng tr1.
2.2. ChMc năng c(a Nh nưc:
- Kh+i niê m: ChMc năng c(a nh nưc l nh;ng phương diện ho[t động ch(
y>u c(a nh nưc nhXm thDc hiện c+c nhiệm vZ đặt ra cho nA trong từng th6i
kỳ nh:t đ1nh.
- Nhiê m vZ: MZc tiêu m Nh nưc hưng ti, nh;ng v:n đ nh nưc phi
gii quy>t trong từng th6i k".
- Phân lo[i chMc năng c(a Nh nưc:
+ Căn cM vo ph[m vi ho[t đô ng ch( y>u c(a Nh nưc:
/ ChMc năng đi nô i
/ ChMc năng đi ngo[i
+ Căn cM vo nô i dung
/ ChMc năng kinh t>
/ ChMc năng văn hAa
/ ChMc năng bo đm an ninh chnh tr1, trâ t tD an ton x9 hô i,...
2.3. H"nh thMc, phương ph+p thDc hiê n chMc năng Nh nưc:
- H"nh thMc thDc
3. H"nh thMc nh nưc v ch> đô chnh tr1 c(a nh nưc:
3.1. H"nh thMc nh nưc:
- L c+ch thMc tL chMc quyn lDc nh nưc. Khi xem xkt h"nh thMc nh nưc, ta
phi xem xkt nh"n nhâ n dưi hai gAc đô :
* H"nh thMc chnh th:
- H"nh thMc chnh th cô ng hEa l h"nh thMc nh nưc trong đA quyn lDc ti cao
c(a nh nưc đư0c bNu ra trong mô t th6i gian nh:t đ1nh.
=> VN theo h"nh thMc chnh th công hEa. V" ... mTi ngư6i dân khi đ( dk đu cA
quyn bNu c3 thnh lâ p cơ quan quyn lDc nh nưc cao nh:t.
* H"nh thMc c:u trnc:
- Nh nưc đơn nh:t:
+ CA mô t hê thng cơ quan quyn lDc v cơ quan qun l thng nh:t từ trung ương
đ>n đ1a phương.
+ CA mô t hê thng ph+p luâ t duy nh:t đư0c thDc thi trong ph[m vi c nưc.
+ L9nh thL c(a nh nưc đơn nh:t đư0c phân chia thnh c+c đơn v1 hnh chnh
trDc thuô c.
VD: C+c nh nưc đơn nh:t: VN, Lo, Campuchia,...
- Nh nưc liên bang: l nh nưc đư0c h"nh thnh từ nhiu nh nưc thnh viên
cA ch( quyn.
+ Nh nưc liên bang cA mô t hê thng cơ quan quyn lDc v cơ quan qun l chung
cho ton bang v bên c[nh đA, moi mô t ban đu cA cơ quan quyn lDc v cơ quan
qun l J từng ban.
+ Nh nưc liên bang cA mô t hê thng ph+p luâ t chung cho ton liên bang v bên
c[nh đA, moi bang đu cA hê thng ph+p luâ t c(a từng bang đA.
+ L9nh thL c(a nh nưc liên bang đư0c h"nh thnh từ l9nh thL c(a c+c thnh viên
tD nguyê n liên hiê p thnh.
3.2. Ch> đô chnh tr1: (Gi+o tr"nh)
4. C+c kiu nh nưc:
5. Nh nưc CHXHCNVN:
- Theo h"nh thMc CTCHDC v" quyn lDc ti cao l quc hôi. MTi ngư6i dân khi cA
đ( dk đu cA th tham gia bNu c3 quyn lDc nh nưc cao nh:t.
- Nh nưc đơn nh:t:
* Hê thng chnh tr1 J V t Nam:
Trong thng chnh tr1, nh nưc CHXHCNVN gi; v1 tr trung tâm, cA
vai trE qun l mTi mă t ho[t đông c(a đ6i sng x9 hôi.
*Bô m+y nh nưc c(a NN nưc CHXHCN V t Nam:
Ngân hng Nh nưc VN l cơ quan nh nưc:
Phân biê t cơ quan nh nưc v doanh nghiê p nh nưc (Không mang tnh
quyn lDc nh nưc, kinh doanh đ sn sinh l0i nhuâ n, trDc ti>p sn xu:t
ra c(a ci vâ t ch:t, cA c ngư6i nưc ngoi)
*C+c cơ quan nh nưc trong bô m+y nh nưc CHXHCN V t Nam:
Căn cM vo chMc năng nhiê m vZ m c+c cơ quan nh nưc đm nhiê m:
-Cơ quan quyn lDc nh nưc: Nhân dân trDc ti>p bNu ra, đ[i diê n cho nhân
dân đ thDc hiê n quyn lDc nh nưc: Quc hô i v Hô i đng nhân dân c+c
c:p (C:p t4nh, c:p huyê n, c:p x9). Quc hô i l cơ quan quyn lDc nh nưc
cao nh:t. HDNDCC l cơ quan quyn lDc nh nưc J đ1a phương.
- Cơ quan hnh chnh nh nưc: do cơ quan nh nưc cang c:p thnh lâ p,
thDc hiê n nhiê m vZ qun lS hnh chnh nh nưc trong ph[m vi thKm quyn
đ ra.
+ Chnh ph( l cơ quan hnh chnh nh nưc cao nh:t trong hê thng cơ
quan hnh chnh nh nưc J V t Nam, qun lS nh nưc.
+ C+c bô , c+c cơ quan ngang bô : 18 bô v 4 cơ quan ngang bô .
+ UBND c+c c:p (c:p t4nh, c:p huyê n, c:p x9)
- Cơ quan xkt x3: TEa +n nhân dân
+ TEa +n nhân dân ti cao
+ TEa +n nhân dân c:p cao
+ TEa +n nhân dân t4nh, thnh ph trDc thuôc trung ương
+ TEa +n nhân dân huyê n, quâ n,...
- Cơ quan kim s+t: V n kim s+t nhân dân
+ VKSND ti cao
+ VKSND c:p cao
+ VKSND t4nh, thnh ph trDc thuôc trung ương
+ VKSND huyê n, quâ n,...
Chương II: Php luâ
t
1.Ngun gc v đă
c đim c(a ph+p luâ
t:
1.1.Ngun gc c(a ph+p luâ
t:
- Trong x9 hô
i CSNT: Phong tZc tâ
p qu+n, tn điu tôn gi+o, quy ph[m đ[o
đMc => Quy tCc Mng x3 chung, th hiê
n S ch nguyê
n vTng c(a c+c thnh
viên trong cô
ng đng nên đư0c mTi ngư6i thDc hiê
n tD nguyê
n, tD gi+c.
- Qu+ tr"nh h"nh thnh ph+p luâ
t trong l1ch s3:
+ Con đư6ng thM 1: Ph+p luâ
t do nh nưc trDc ti>p ban hnh (con đư6ng
ch( y>u)
+ Con đư6ng thM 2: Ph+p luâ
t đư0c nh nưc thừa nhâ
n (phong tZc tâ
p
qu+n)
1.2.Đă
c đim c(a ph+p luâ
t:
- Trong x9 hô
i cA nh nưc, nh nưc s3 dZng đng th6i nhiu công cZ kh+c nhau
đ thi>t lâ
p v duy tr" mô
t trâ
t tD x9 hô
i nh:t đ1nh. C+c công cZ đA l đ[o đMc, tâ
p
qu+n, tôn gi+o, ph+p luâ
t,... Trong nh;ng công cZ m nh nưc s3 dZng, ph+p luâ
t
l công cZ h;u hiê
u nh:t.
| 1/9

Preview text:

Chương I: L luâ n chung v nh nưc:
1. Ngun gc v đă c đim cu Nh nưc:
 Khi t"m hiu v ngun gc Nh nưc, ta t"m hiu theo quan đim c(a ch( ngh)a M+c Lê-nin.
- Theo quan đim c(a ch( ngh)a M+c Lenin, Nh nưc l mô t hiê n tư0ng
l1ch s3 ch4 ra đ6i khi trong x9 hô i xu:t hiê n nh;ng điu kiê n nh:t đ1nh:
+ Điu kiê n kinh t>: Tư h;u v tư liê u sn xu:t
+ Điu kiê n x9 hô i: Xu:t hiê n giai c:p, gi;a c+c giai c:p cA mâu thuBn sâu
sCc không th tD điu hEa đư0c.
 5 h"nh th+i kinh t> x9 hô i:
- HTKT cô ng sn nguyên th(y: chưa cA điu kiê n đ nh nưc ra đ6i
+ Điu kiê n kinh t>: SJ h;u chung v tư liê u sn xu:t v sn phKm lao đô ng.
+ Điu kiê n x9 hô i: Chưa cA sD xu:t hiê n giai c:p, phân chia giai c:p, tL
chMc x9 hô i đNu tiên l tL chMc th1 tô  c, tL chMc theo quan hê  huy>t thng.
=> Trong x9 hô i cô ng sn nguyên th(y đ9 bCt đNu xu:t hiê n y>u t quyn lDc
nhưng đA l quyn lDc x9 hô i. Quyn lDc x9 hô i l quyn lDc th hiê n S ch
nguyê n vTng c(a t:t c thnh viên trong cô ng đng nên đu đư0c mTi ngư6i
thDc hiê n mô t c+ch tD nguyê n, tD gi+c m không cNn thông qua b:t cM biê  n ph+p cưUng ch> no.
- HTKT chi>m h;u nô lê  - HTKT phong ki>n - HTKT tư bn ch( ngh)a - HTKT x9 hô i ch( ngh)a
1.2 Đă c đim c(a Nh nưc:
- Nh nưc cA l9nh thL v thDc hiê n sD qun l dân cư theo đơn v1 hnh chnh l9nh thL.
- Nh nưc thi>t lâ p quyn lDc công đă c biê t:
+ Quyn lDc công l quyn lDc th hiê n S ch c(a giai c:p thng tr1 v đ bo
vê  quyn v l0i ch cho giai c:p thng tr1 v đư0c bo đm thDc hiê n bXng
c+ch biê n ph+p cưUng ch> nh nưc. (so s+nh vi quyn lDc x9 hô i trong x9
hô i công x9 nguyên th(y, trong CSNT s3 dZng công cZ phong tZc tâ p qu+n,
chuKn mDc đ[o đMc, tn điu tôn gi+o đ bo đm quyn lDc x9 hô i) 
- Nh nưc cA ch( quyn quc gia
- Nh nưc ban hnh ph+p luâ t đ qun l x9 hô i
- Nh nưc quy đ1nh v thu c+c lo[i thu>
2. Bn ch:t v chMc năng c(a nh nưc:
2.1. Bn ch:t c(a nh nưc:
- Bn ch:t giai c:p c(a Nh nưc: + T[i sao? + ND th hiê  n?
-Bn ch:t x9 hô  i c(a Nh nưc: + T[i sao?
+ Nô i dung th hiê n?
+ Biu hiê  n trên thDc t>?
 N>u trong xh NN ch4 bo vê  quyn v l0i ch cho giai c:p thng tr1, trong
x9 hô i s` ny sinh mâu thuBn=>cuô c c+ch m[ng, không th duy tr" mô t
trâ t tD x9 hô i nh:t đ1nh=> CM thnh công, giai c:p thng tr1 b1 lâ t đL, n>u
CM không thnh công, da giai c:p thng tr1 vBn nCm quyn nhưng tLn
h[i đ>n uy tn, danh dD,... => Thông qua viê c nh nưc bo vê  c+c giai
c:p tNng lp kh+c cbng chnh l bo vê  quyn v l0i ch cho giai c:p thng tr1.
2.2. ChMc năng c(a Nh nưc:
- Kh+i niê m: ChMc năng c(a nh nưc l nh;ng phương diện ho[t động ch(
y>u c(a nh nưc nhXm thDc hiện c+c nhiệm vZ đặt ra cho nA trong từng th6i kỳ nh:t đ1nh.
- Nhiê m vZ: MZc tiêu m Nh nưc hưng ti, nh;ng v:n đ nh nưc phi
gii quy>t trong từng th6i k".
- Phân lo[i chMc năng c(a Nh nưc:
+ Căn cM vo ph[m vi ho[t đô ng ch( y>u c(a Nh nưc: / ChMc năng đi nôi  / ChMc năng đi ngo[i + Căn cM vo nô i dung / ChMc năng kinh t> / ChMc năng văn hAa
/ ChMc năng bo đm an ninh chnh tr1, trâ  t tD an ton x9 hô i,...
2.3. H"nh thMc, phương ph+p thDc hiê  n chMc năng Nh nưc: - H"nh thMc thDc
3. H"nh thMc nh nưc v ch> đô  chnh tr1 c(a nh nưc: 3.1. H"nh thMc nh nưc:
- L c+ch thMc tL chMc quyn lDc nh nưc. Khi xem xkt h"nh thMc nh nưc, ta
phi xem xkt nh"n nhâ n dưi hai gAc đô : * H"nh thMc chnh th:
- H"nh thMc chnh th cô ng hEa l h"nh thMc nh nưc trong đA quyn lDc ti cao
c(a nh nưc đư0c bNu ra trong mô t th6i gian nh:t đ1nh.
=> VN theo h"nh thMc chnh th cô ng hEa. V" ... mTi ngư6i dân khi đ( dk đu cA
quyn bNu c3 thnh lâ p cơ quan quyn lDc nh nưc cao nh:t. * H"nh thMc c:u trnc: - Nh nưc đơn nh:t:
+ CA mô t hê  thng cơ quan quyn lDc v cơ quan qun l thng nh:t từ trung ương đ>n đ1a phương.
+ CA mô t hê  thng ph+p luâ t duy nh:t đư0c thDc thi trong ph[m vi c nưc.
+ L9nh thL c(a nh nưc đơn nh:t đư0c phân chia thnh c+c đơn v1 hnh chnh trDc thuô c.
VD: C+c nh nưc đơn nh:t: VN, Lo, Campuchia,...
- Nh nưc liên bang: l nh nưc đư0c h"nh thnh từ nhiu nh nưc thnh viên cA ch( quyn.
+ Nh nưc liên bang cA mô t hê  thng cơ quan quyn lDc v cơ quan qun l chung
cho ton bang v bên c[nh đA, moi mô t ban đu cA cơ quan quyn lDc v cơ quan qun l J từng ban.
+ Nh nưc liên bang cA mô t hê  thng ph+p luâ t chung cho ton liên bang v bên
c[nh đA, moi bang đu cA hê  thng ph+p luâ t c(a từng bang đA.
+ L9nh thL c(a nh nưc liên bang đư0c h"nh thnh từ l9nh thL c(a c+c thnh viên
tD nguyê n liên hiê p thnh.
3.2. Ch> đô  chnh tr1: (Gi+o tr"nh) 4. C+c kiu nh nưc: 5. Nh nưc CHXHCNVN:
- Theo h"nh thMc CTCHDC v" quyn lDc ti cao l quc hô i. MTi ngư6i dân khi cA
đ( dk đu cA th tham gia bNu c3 quyn lDc nh nưc cao nh:t. - Nh nưc đơn nh:t:
* Hê  thng chnh tr1 J Viê t Nam:
 Trong hê  thng chnh tr1, nh nưc CHXHCNVN gi; v1 tr trung tâm, cA
vai trE qun l mTi mă t ho[t đô ng c(a đ6i sng x9 hô i.
*Bô  m+y nh nưc c(a NN nưc CHXHCN Viê  t Nam:
 Ngân hng Nh nưc VN l cơ quan nh nưc:
 Phân biê t cơ quan nh nưc v doanh nghiê p nh nưc (Không mang tnh
quyn lDc nh nưc, kinh doanh đ sn sinh l0i nhuâ n, trDc ti>p sn xu:t
ra c(a ci vâ t ch:t, cA c ngư6i nưc ngoi)
*C+c cơ quan nh nưc trong bô  m+y nh nưc CHXHCN Viê t Nam:
 Căn cM vo chMc năng nhiê 
m vZ m c+c cơ quan nh nưc đm nhiê m:
-Cơ quan quyn lDc nh nưc: Nhân dân trDc ti>p bNu ra, đ[i diê n cho nhân
dân đ thDc hiê n quyn lDc nh nưc: Quc hô i v Hô i đng nhân dân c+c
c:p (C:p t4nh, c:p huyê  n, c:p x9). Quc hô i l cơ quan quyn lDc nh nưc
cao nh:t. HDNDCC l cơ quan quyn lDc nh nưc J đ1a phương.
- Cơ quan hnh chnh nh nưc: do cơ quan nh nưc cang c:p thnh lâ p,
thDc hiê n nhiê m vZ qun lS hnh chnh nh nưc trong ph[m vi thKm quyn đ ra.
+ Chnh ph( l cơ quan hnh chnh nh nưc cao nh:t trong hê  thng cơ
quan hnh chnh nh nưc J Viê t Nam, qun lS nh nưc.
+ C+c bô , c+c cơ quan ngang bô : 18 bô  v 4 cơ quan ngang bô  .
+ UBND c+c c:p (c:p t4nh, c:p huyê  n, c:p x9)
- Cơ quan xkt x3: TEa +n nhân dân + TEa +n nhân dân ti cao + TEa +n nhân dân c:p cao
+ TEa +n nhân dân t4nh, thnh ph trDc thuô c trung ương
+ TEa +n nhân dân huyê n, quâ n,...
- Cơ quan kim s+t: Viê n kim s+t nhân dân + VKSND ti cao + VKSND c:p cao
+ VKSND t4nh, thnh ph trDc thuô  c trung ương
+ VKSND huyê  n, quâ n,...
Chương II: Php luâ t
1.Ngun gc v đă c đim c(a ph+p luâ t:
1.1.Ngun gc c(a ph+p luâ t:
- Trong x9 hô i CSNT: Phong tZc tâ p qu+n, tn điu tôn gi+o, quy ph[m đ[o
đMc => Quy tCc Mng x3 chung, th hiê 
n S ch nguyê n vTng c(a c+c thnh
viên trong cô ng đng nên đư0c mTi ngư6i thDc hiê n tD nguyê n, tD gi+c.
- Qu+ tr"nh h"nh thnh ph+p luâ t trong l1ch s3:
+ Con đư6ng thM 1: Ph+p luâ t do nh nưc trDc ti>p ban hnh (con đư6ng ch( y>u)
+ Con đư6ng thM 2: Ph+p luâ t đư0c nh nưc thừa nhâ n (phong tZc tâ p qu+n)
1.2.Đă c đim c(a ph+p luâ t:
- Trong x9 hô i cA nh nưc, nh nưc s3 dZng đng th6i nhiu công cZ kh+c nhau
đ thi>t lâ p v duy tr" mô t trâ t tD x9 hô i nh:t đ1nh. C+c công cZ đA l đ[o đMc, tâ  p
qu+n, tôn gi+o, ph+p luâ t,... Trong nh;ng công cZ m nh nưc s3 dZng, ph+p luâ t
l công cZ h;u hiê u nh:t.