Một số quy chuẩn biên tập website | Học viện Báo chí và Tuyên truyền

lOMoAR cPSD| 46560390
Đài Truyền hình Tp. Hồ Chí Minh
MỘT SỐ QUY CHUẨN BIÊN TẬP WEBSITE
1. QUY ĐỊNH CÁCH TRÌNH BÀY: -
Tít bài chính: Ngắn gọn, dễ hiểu, phản ánh úng chủ ề bài viết. -
Sapo dẫn nhập: 50 từ trở xuống (Bold, tên phim, tên chương trình
ể trong dấu ngoặc kép). -
Câu hỏi phỏng vấn trong bài: Bold – Italic: -
Tên chương trình/Tên phim/Tên bài hát trong câu hỏi pv: Italic, ể trong dấu ngoặc kép. -
Bài chính: 500 – 1.000 chữ. Có thể có 2, 3 tít phụ. Ảnh minh họa: 5 – 6 ảnh. -
Bài phụ: Dưới 500 từ. Có thể có tít phụ. Ảnh minh họa: 1 ến 3 ảnh. -
Phóng sự ảnh: Ảnh có tính báo chí, minh họa cho một chủ ề tuyên
truyền. Số lượng ảnh tùy theo quy mô sự kiện, nhưng không quá 15 ảnh (gồm
ủ các kích cỡ: cận cảnh, trung cảnh, toàn cảnh). lOMoAR cPSD| 46560390 -
Chú thích ảnh: Mỗi hình ảnh ều phải có chú thích: Ngắn gọn, rõ ràng, Italic. Quy tắc chung: -
Tất cả các chữ ều phải dịch ra tiếng Việt nếu dịch ược (Úc –
Australia, máy tính xách tay – laptop, gôn – golf, quần vợt – tennis…). -
Dùng câu chữ ngắn gọn, súc tích, có ý nghĩa trong tiếng Việt. -
Giữ nguyên tên La-tinh và chất hóa học (rắn uôi chuông thuộc chi Crotalus, Natri Clorid).
2. QUY TẮC SỬ DỤNG TỪ: -
Sử dụng từ: dùng từ chuẩn phổ thông, không dùng từ ịa phương
(muộn - trễ, vô cùng - cực kỳ, máy may - máy khâu, xấu hổ - mắc cỡ, ùa – giỡn…). -
Viết phiên âm tiếng nước ngoài những chữ không dịch ra tiếng
Việt ược (lade, ô-xy, vi-rút, a-xít). Riêng ịa danh thì giữ nguyên tên gốc. -
Cách viết i, y: Dùng tiếng Việt truyền thống (bác sĩ, kỹ thuật, ký
tên, lý trí, ly hôn, ly dị, tỷ giá).
3. QUY TẮC VIẾT SỐ: - Ngày tháng năm: 15/1/2022. -
Ngày: 1, 2, 3… Tháng: 1, 2, 3… -
Số ếm: 1, 2, 3 (Tôi ếm ến 3, nó có 4 chân, tôi gọi nó 2 lần). -
Cách dùng số hoặc chữ trong bài: Dùng chữ nếu không ếm ược
(Một ngày kia, ó là một câu chuyện vui…). Dùng số nếu ếm ược (Kể cho nghe
2 câu chuyện… ) . Số thứ tự viết chữ: Lần thứ hai, lần thứ tám… -
Đơn vị o lường: Không dùng ơn vị o lường gốc (yard, feet, inch,
ounce, mile, ộ F…) phải ổi ra ơn vị ang dùng tại Việt Nam (mét, ộ C...). Ghi rõ
“mét”, chỉ viết tắt “kg” khi ứng sau số lượng, ngữ cảnh khác dùng chữ “cân”.
Đơn vị khác mét (cm, mm…) thì viết tắt. -
Dấu chấm: Để phân biệt các hàng (2.000 người, 1.500 ô la). -
Dầu phẩy: Để ghi phần lẻ của số (Cao 1,65 mét). -
Giờ phải ghi rõ chữ và số (5 giờ 40), km/giờ - Phân số: 1/3. -
Đơn vị phần trăm: 100%. -
Chỉ khoảng cách (từ 5 ộ C ến 8 ộ C). 2 lOMoAR cPSD| 46560390 - Thời gian: 7 giờ.
4. QUY TẮC VIẾT HOA:
1. Viết hoa chữ cái ầu âm tiết thứ nhất của một câu hoàn chỉnh: sau dấu
chấm câu (.); sau dấu hai chấm trong ngoặc kép (:"..."); khi xuống dòng hoặc bắt ầu oạn.
2. Viết hoa chữ cái ầu âm tiết thứ nhất của khoản, iểm.
Viết hoa tên ịa lý 1. Tên ịa lý Việt Nam:
a) Tên ơn vị hành chính ược cấu tạo giữa danh từ chung (tỉnh, thành phố,
quận, huyện, thị xã, xã, phường, thị trấn) với tên riêng của ơn vị hành chính ó: Viết
hoa chữ cái ầu của các âm tiết tạo thành tên riêng và không dùng gạch nối. Ví dụ:
thành phố Thái Nguyên, tỉnh Nam Định.
b) Trường hợp tên ơn vị hành chính ược cấu tạo giữa danh từ chung kết hợp
với chữ số: Viết hoa cả danh từ chung chỉ ơn vị hành chính ó.Ví dụ: Phường 15, Quận 8.
c) Trường hợp viết hoa ặc biệt: Thủ ô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.
d) Tên ịa lý ược cấu tạo giữa danh từ chung chỉ ịa hình (sông, núi, hồ, biển,
cửa, bến, cầu, vũng, lạch, vàm v.v...) với danh từ riêng (có một âm tiết) trở thành
tên riêng của ịa danh ó: Viết hoa tất cả các chữ cái tạo nên ịa danh.Ví dụ: Cửa Lò,
Vũng Tàu, Lạch Trường, Vàm Cỏ, Cầu Giấy.
Trường hợp danh từ chung chỉ ịa hình i liền với danh từ riêng: Không viết hoa
danh từ chung mà chỉ viết hoa danh từ riêng.Ví dụ: biển Cửa Lò, chợ Bến Thành, sông Vàm Cỏ, vịnh Hạ Long.
) Tên ịa lý chỉ một vùng, miền, khu vực nhất ịnh ược cấu tạo bằng từ chỉ
phương hướng kết hợp với từ chỉ phương thức khác. Ví dụ: Tây Bắc, Đông Bắc, Bắc
Bộ, Nam Kỳ, Nam Trung Bộ.
2. Tên ịa lý nước ngoài ược phiên âm chuyển sang tiếng Việt:
a) Tên ịa lý ã ược phiên âm sang âm Hán - Việt: Viết theo quy tắc viết hoa
tên ịa lý Việt Nam.Ví dụ: Bắc Kinh, Bình Nhưỡng, Pháp, Anh, Mỹ, 3 lOMoAR cPSD| 46560390
b) Tên ịa lý phiên âm không sang âm Hán - Việt (phiên âm trực tiếp sát
cách ọc của nguyên ngữ): Viết hoa theo quy tắc viết hoa tên người nước ngoài quy
ịnh tại iểm b khoản 2 Mục II.Ví dụ: Mát-xcơ-va, Men-bơn, Sing-ga-po, Ả Rập Xê-Út
Viết hoa tên cơ quan, tổ chức
1. Tên cơ quan, tổ chức của Việt Nam: Viết hoa chữ cái ầu của các từ, cụm
từ chỉ loại hình cơ quan, tổ chức; chức năng, lĩnh vực hoạt ộng của cơ quan, tổ
chức. Ví dụ: - Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Bộ Chính trị,
Ban Bí thư Trung ương Đảng, Văn phòng Trung ương Đảng; Ban Nội chính Trung
ương; Ban Kinh tế Trung ương,...;
2. Tên cơ quan, tổ chức nước ngoài:
a) Tên cơ quan, tổ chức nước ngoài ã dịch nghĩa: Viết hoa theo quy tắc viết
tên cơ quan, tổ chức của Việt Nam.Ví dụ: Liên hợp quốc (UN), Tổ chức Y tế thế giới (WHO),
b) Tên cơ quan, tổ chức nước ngoài ược sử dụng trong văn bản ở dạng viết
tắt: Viết bằng chữ in hoa như nguyên ngữ hoặc chuyển tự La-tinh nếu nguyễn ngữ
không thuộc hệ La-tinh.Ví dụ: WTO; UNDP; UNESCO; ASEAN; SNG.
Viết hoa các trường hợp khác 1.
Danh từ thuộc trường hợp ặc biệt: Nhân dân (khi sử dụng như
danh từ chỉ tên riêng, thể hiện sự trang trọng), Nhà nước (chỉ tên riêng Ngân
hàng Nhà nước, Kho bạc Nhà nước, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam; khi Nhà nước sử dụng như danh từ riêng). 2.
Tên các huân chương, huy chương, các danh hiệu vinh dự: Viết
hoa chữ cái ầu của các âm tiết của các thành phần tạo thành tên riêng và các
từ chỉ thử, hạng.Ví dụ: Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh. 3.
Tên chức vụ, học vị, danh hiệu: Viết hoa tên chức vụ, học vị nếu i
liền với tên người cụ thể.Ví dụ: Chủ tịch Quốc hội, Phó Thủ tướng Chính phủ. -
Giáo sư Tiến sĩ khoa học Phạm Văn M, Giáo sư Viện sĩ Nguyễn Văn H. 4.
Tên các ngày lễ, ngày kỷ niệm: Viết hoa chữ cái ầu của âm tiết
tạo thành tên gọi ngày lễ, ngày kỷ niệm. Ví dụ: ngày Quốc khánh 2-9, ngày Tổng
tuyển cử ầu tiên, ngày Truyền thống Văn phòng Quốc hội, ngày Quốc tế Lao ộng 1-5 4 lOMoAR cPSD| 46560390 5.
Tên các loại văn bản: Viết hoa chữ cái ầu của tên loại văn bản và
chữ cái ầu của âm tiết thứ nhất tạo thành tên gọi của văn bản trong trường hợp
nói ến một văn bản cụ thể. Ví dụ: Nghị quyết Đại hội ại biểu toàn quốc lần thứ
XII của Đảng; Luật An toàn vệ sinh lao ộng... 6.
Trường hợp viện dẫn phần, chương, mục, tiểu mục, iều, khoản,
iểm của một văn bản cụ thể thì viết hoa chữ cái ầu của phần, chương, mục, tiểu mục, iều.
Ví dụ: Luật Tổ chức Quốc hội; Nghị quyết số 351/2017/UBTVQH14... 7.
Tên các năm âm lịch, ngày tốt, ngày và tháng trong năm: a)
Tên các năm âm lịch: Viết hoa chữ cái ầu của tất cả các âm tiết tạo thành
tên gọi.Ví dụ: Kỷ Tỵ, Tân Hợi, Mậu Tuất, Mậu Thân. b)
Tên các ngày tết: Viết hoa chữ cái ầu của âm tiết thứ nhất tạo thành tên
gọi.Ví dụ: tết Nguyên án, tết Đoan ngọ, tết Trung thu.
Viết hoa chữ Tết trong trường hợp dùng ể thay cho một tết cụ thể (như Tết thay cho tết Nguyên án). c)
Tên các ngày trong tuần và tháng trong năm: Viết hoa chữ cái ầu của
âm tiết chỉ ngày và tháng trong trường hợp không dùng chữ số: Ví dụ: thứ Hai, thứ
Tư, tháng Năm, tháng Tám... 8.
Tên các sự kiện lịch sử và các triều ại: Viết hoa chữ cái ầu của
các âm tiết tạo thành sự kiện và tên sự kiện, trong trường hợp có các con số chỉ
mốc thời gian thì ghi bằng chữ và viết hoa chữ ó. Ví dụ: Triều Lý, Triều Trần,
Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh, Cách mạng tháng Tám,... 9.
Tên các tác phẩm, sách báo, tạp chí: Viết hoa chữ cái ầu của âm
tiết thứ nhất tạo thành tên tác phẩm, sách báo. Ví dụ: từ iển Bách khoa toàn
thư, tạp chí Cộng sản,...
5. QUY TẮC VIẾT BÀI CHO BÁO MẠNG, TRANG TIN ĐIỆN TỬ: *
Không làm dàn ý theo kiểu bao gồm mở ầu, thân bài, kết luận, mà bài báo phải
i ngay vào trọng tâm thông tin, cùng với thông iệp chính. Sau ó sẽ ến ‘như thế nào’ và ‘tại sao’. 5 lOMoAR cPSD| 46560390 *
Mỗi oạn một ý: Người ọc không có nhiều thời gian và không thể kiên nhẫn ọc
những bài báo dài cả màn hình mà không rõ ý, rõ oạn. Tốt nhất là mỗi oạn một ý. *
Liên kết giữa các oạn: Việc chia oạn nhiều là cần thiết nhưng phải luôn có liên
kết giữa các oạn ể thu hút ộc giả. Tránh viết ‘dây cà ra dây muống’, viết lan man.
6. MỘT SỐ LƯU Ý KHI VIẾT CHO TIN ĐIỆN TỬ
• Có 3 phương pháp thu thập thông tin truyền thống cho một tác phẩm báo chí là
phỏng vấn, quan sát và nghiên cứu tài liệu.
• Khi viết tin, bài cho báo iện tử, trang tin iện tử hãy thực hiện nguyên tắc là ề
cập, nói thẳng vào sự kiện, câu chuyện chính;
• Vd: Độc giả không chỉ muốn biết ai, cái gì, ở âu và khi nào mà cả tại sao. (Tại
sao nhà nước tăng giá iện? Điều này có ảnh hưởng thế nào tới cuộc sống hàng ngày?);
• Dùng các oạn ngắn (mỗi oạn một ý);
• Dùng câu chủ ộng, không lạm dụng tính từ;
• Với những bài dài, nên có những tiểu ề mục chứa ựng thông tin (Cách này vừa
tạo ra những iểm nghỉ cho mắt, vừa lôi kéo ộc giả ọc tiếp).
• Nên có ảnh hoặc hình minh họa, dù nhỏ (Ảnh ở ây không chỉ có ý nghĩa trang
trí mà còn có sức thu hút, minh chứng rõ nhất cho ộc giả về bài viết);
• Đưa thông tin thành những hộp dữ liệu, biểu ồ nếu thông tin ó có thể làm thành
ồ thị, bảng biểu, hình minh họa
• Dùng các ường link ể bổ sung thêm chi tiết, thông tin ể tạo sự liền mạch cho ộc
giả ( ặc biệt là những sự kiện liên quan hoặc cùng nhóm chủ ề)
7. QUY CHUẨN TỪ NGỮ TRÊN WEBSITE TỪ NGỮ
CÁCH VIẾT THỐNG NHẤT WEB
AI (Trí thông minh nhân tạo) A.I.
Thành phố Thủ Đức TP. Thủ Đức 6 lOMoAR cPSD| 46560390
MỘT SỐ QUY TẮC THỐNG NHẤT THEO THỰC TẾ THƯỜNG GẶP:
1. Các cụm từ viết tắt thường dùng:
- Thống nhất sử dụng: TP.HCM, TP. Thủ Đức, Quận 1, Phường 22…
- Khi dẫn nguồn từ các báo khác, sẽ có nhiều các viết khác nhau như: TPHCM,
Thành phố Hồ Chí Minh, Q1, Q.1, phường 22, P.22….các bạn lưu ý iều chỉnh lại thành
chuẩn ã thống nhất riêng cho web của mình nhé, ặc biệt chú ý phải ồng nhất cách viết trong cùng 1 tin/bài!
2. Tên người và chức danh:
- Thống nhất sử dụng: dấu “-” giữa tên người và chức danh; dấu “,” giữa các
chức danh, các bộ phận trong một cơ quan, ơn vị.
Ví dụ: Đồng chí Nguyễn Văn Nên – Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP.HCM
Tiến sĩ Nguyễn Quốc Việt - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách,
Trường Đại học Kinh tế
- Trường hợp viết chức danh trước tên sẽ viết: Tổng giám ốc Đài truyền hình TP.HCM Cao Anh Minh
KHÔNG VIẾT: Tổng giám ốc Đài truyền hình TP.HCM – Cao Anh Minh 3. Ngày tháng năm:
- Thống nhất sử dụng: ngày/tháng/năm
- Khi dẫn nguồn từ các báo khác, sẽ có nhiều các viết khác nhau như: 10.6; 106….các
bạn lưu ý iều chỉnh lại thành chuẩn ã thống nhất riêng cho web của mình nhé, ặc
biệt chú ý phải ồng nhất cách viết trong cùng 1 tin/bài! 7 lOMoAR cPSD| 46560390 8