Phân tích bài thơ con cò của Chế Lan Viên đầy đủ, hay nhất

Phân tích bài thơ con cò của Chế Lan Viên đầy đủ, hay nhất
1. Dàn ý Phân tích bài thơ 1.1 Mở bài
- Chế Lan Viên là nhà thơ nổi tiếng với phong cách thơ độc đáo, sáng tạo và
mang đậm chất triết lí. Ông được đánh giá cao về khả năng thể hiện tình cảm
và suy tư sâu sắc thông qua từng câu thơ. Tác phẩm của ông đã góp phần
làm nên sự phong phú và đa dạng của văn học Việt Nam.
- Giới thiệu bài thơ Con cò: Bài thơ với chất liệu dân gian với những hình ảnh
thơ độc đáo đã ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa lời ru trong cuộc đời mỗi con người.
- nêu vấn đề của luận điểm: hình ảnh con cò trong bài thơ của Chế Lan Viên. 1.2 Thân bài
a. Phân tích hình tượng con cò
* Hình tượng con cò qua lời ru từ tuổi thơ của con, nó là biểu tượng cho cuộc đời bận rộn của mẹ
- Hình ảnh con cò ẩn dụ cho hình ảnh người phụ nữ nông dân vất vả giàu đức hy sinh.
- Hình ảnh con cò được gợi trực tiếp từ những câu ca dao được dùng làm lời
hát ru: “Con cò bay lả bay la Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng”.
+ Hình ảnh con cò gợi lên cuộc sống xưa cũ từ làng quê đến phố xá, bình dị, ít biến động.
+ Hình ảnh con cò trong lời ru của mẹ: hình ảnh con cò vất vả, lam lũ trong ca
dao “Con cò mà đi ăn đêm Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao” Hay: “ Cái
cò lặn lội bờ ao Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non”.
- Hình ảnh của người phụ nữ nhọc nhằn, vất vả nuôi chồng con, con cò trở
thành biểu tượng của những người nông dân cực khổ, vất vả. Hình ảnh con
cò đi vào thế giới tâm hồn của đứa con.
* Con cò gần gũi, thân thiết với đứa con qua lời ru dịu dàng, ngọt ngào.
- Từ rời ru của mẹ, con cò bước ra làm quen với đứa con thơ, rồi cò trở thành người bạn thân thiết.
- Cò gắn bó với con từ lúc thơ ấu khi ở trong nôi, khi tới trường tới lúc trưởng
thành: “Con ngủ yên thì cò cũng ngủ Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi Mai
khôn lớn con theo cò đi học Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân”.
- Cò trở thành người bạn đồng hành thân thiết, cánh cò không ngừng nghỉ
bay qua không gian và thời gian, bay theo từng ước mơ – khao khát của con.
* Hình ảnh con cò là biểu trưng cho tấm lòng nhân hậu bao la của mẹ dành cho cuộc đời con.
- Từ sự thấu hiểu tấm lòng của người mẹ, nhà thơ tự đúc kết và khái quát nội
dung tình cảm “Con dù lớn vẫn là con của mẹ Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo
con” - Câu thơ chứa đầy tình yêu thương, triết lý, khẳng định tình mẫu tử bền
chặt son sắt (thông qua điệp từ “dù” và “vẫn”).
- Phần cuối bài thơ trở lại với âm hưởng và lời ru đúc kết trong hình tượng
“ Một con cò thôi Con cò mẹ hát Cũng là cuộc đời Vỗ cánh qua nôi”.
- Chỉ với hình ảnh con cò trong lời ru của mẹ mà vẫn chứa bao bài học về
cuộc đời cũng như tình cảm tha thiết của mẹ dành cho con sâu lắng qua âm
điệu thiết tha của những lời ru.
b. Nghệ thuật của bài thơ
- Thể thơ tự do nhưng mang dáng dấp của thơ lục bát giàu cảm xúc, nhịp điệu.
- Bài thơ mang âm điệu dân ca, sâu lắng, ngọt ngào như một điệu ru ấm áp.
- Sự sáng tạo hình ảnh, biểu tượng gần gũi thân thuộc vẫn có khả năng hàm chứa ý nghĩa mới. 1.3 Kết bài
– Nêu được tính biểu tượng nghệ thuật và thành công trong nội dung biểu đạt của tác phẩm.
– Liên hệ mở rộng: Nêu suy nghĩ của bản thân về tình mẫu tử trong cuộc sống.
2. Phân tích bài thơ con cò của Chế Lan Viên
Khi nhắc đến Chế Lan Viên, người ta sẽ nghĩ ngay đến một nhà thơ giàu chất
triết lý. Và tính triết lý đó được thể hiện rõ rệt, sân sắc trong bài thơ "Con cò".
Bài thơ "Con cò" được viết bởi nhà thơ Chế Lan Viên vào năm 1962, và được
in trong tập "Hoa ngày thường - Chim báo bão" (1967). Bài thơ có nhịp điệu
đồng dao, giọng thơ mềm mại, đậm chất dân ca, thể hiện tình yêu thương và
ước mơ của người mẹ dành cho đứa con thơ. Có tổng cộng 51 câu thơ tự do,
với độ dài câu ngắn nhất là 2 chữ và dài nhất là 8 chữ, được ghép lại thành
một chuỗi lời ru trong lành, ngọt ngào.
Trong đoạn thơ đầu tiên, một người mẹ hiền đang ôm con trên tay và ru hát
những bài ca như "Con cò bay lả bay la... Con cò mà đi ăn đêm.. ". Khi nhìn
thấy đứa trẻ trên tay mình và nghe lời ru của mẹ, trong lòng mẹ lan tỏa cảm
xúc tình thương dâng trào. Mẹ yêu thương con cò trong những câu ca dao
đầy lời khổ; mẹ dành cho con nhiều sự chăm sóc và yêu thương. Con được
sống trong bầu không khí yên bình, vui tươi và hạnh phúc nhờ tình mẹ. "Con cò bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ ru Có cánh cò đang bay Con cò bay la Con cò bay lả Con cò Đồng Đăng"
Các câu thơ mở đầu này đã đưa chúng ta trở lại kỷ niệm hạnh phúc, nơi mẹ
đã ôm con yêu trên tay, cho chúng ta cảm giác ấm áp và quen thuộc. Những
giọng ru "ầu ơ" truyền thống của bà, của mẹ, là những món ăn tinh thần
không thể thiếu trong ký ức của chúng ta từ thời thơ ấu. Trong bản nhạc thơ
của mẹ, chúng ta được nghe những giai điệu về quê hương, cánh đồng lúa
chín, và các danh lam thắng cảnh của đất nước, để nhớ lại những kỷ niệm
đẹp và tình thân yêu của chúng ta.
Nó vừa là tình yêu dành cho quê hương vừa là tấm lòng thương cảm đến
những cuộc đời lam lũ, vất vả. Nhưng mẹ không chỉ thương con cò lận đận
trong ca dao, mà mẹ còn gửi vào đó bao yêu thương trìu mến dành cho con của mình.
" Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn,
Con có mẹ, con chơi lại ngủ".
Từ lâu, hình ảnh con cò vốn là biểu tượng cho những người nông dân lam lũ,
tần tảo sớm hôm. Ở trong bài thơ này Chế Lan Viên đã gợi nhắc lại một lần
nữa sự lam lũ, vất vả của con cò qua các hình ảnh như “con cò ăn đêm, con
cò xa tổ, gặp cành mềm, phải xáo măng…”. Từ đó tác giả khéo léo liên hệ
đến hình ảnh đứa con thơ ngây được sống trong vòng tay bảo bọc của cha
mẹ. Mẹ đã dành cho con tất cả những điều tốt đẹp nhất để con luôn được
sống trong yên bình, hạnh phúc, ấm no.
“Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng!
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân.
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân”
Đoạn văn trên sử dụng điệp ngữ "Ngủ yên", "Con Chưa biết", "con cò" được
láy đi láy lại nhiều lần mang đến cho người đọc cảm giác thân quen, thắm
thiết. Giúp người đọc thấy được tình yêu nồng ấm của người mẹ đã dành cho con.
Từ lời ru của mẹ, con dần lớn khôn:
"Con khôn lớn, con theo cò đi học,
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân".
Có thể thấy dù là khi còn nhỏ hay lúc trưởng thành, người mẹ luôn đồng hành
cùng con, theo bước con đi học. Chế Lan Viên đã thật khéo léo trong việc
mượn hình ảnh con cò để nói về sự ấp iu, đùm bọc mà mẹ dành cho đứa con
của mình. Rồi cánh cò cũng nâng đỡ bước chân con.
Lời ru của mẹ cùng hình ảnh con cò đã nuôi con khôn lớn, theo bước con
trên mọi nẻo đường để rồi nó trở thành cái nôi nuôi dưỡng tâm hồn con, chắp
cánh cho những ước mơ của con từ khi còn nhỏ cho tới trưởng thành.
"Lớn lên! Lớn lên! Lớn lên!
Con làm gì? Con làm thi Sĩ
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trước hiên nhà và trong hơi mát câu văn".
Điệp ngữ "lớn lên", "con" khiến nhịp thơ nhanh hơn, dồn dập hơn thể hiện
niềm háo hức, mong chờ của người mẹ vào tương lai tươi sáng của đứa con.
Từ cảm xúc đó, bài thờ chuyển sang những suy nghĩ, chiêm nghiệm sâu xa: "Dù ở gần con Dù ở xa con
Lên rừng xuống bể Cò sẽ tìm con Con mãi yêu con"
Những câu thơ như một lời khẳng định rằng dù có biết bao nhiều vất vả, có
trải qua bao nỗi cực khổ thì người mẹ vẫn mãi luôn bên cạnh đứa con của
mình. Luôn dõi theo từng bước chân của con, luôn nâng đỡ, bảo vệ con.
Xuyên suốt cả bài thờ ta có thể thấy hình tượng trung tâm là hình ảnh con cò
trắng lam lũ, vất vả nhưng ẩn sâu bên trong đó là hình ảnh của người mẹ
luôn hết mực yêu thương con mình.
"con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ mãi theo con".
Hai câu thơ trên chứa đựng bao tình cảm, bao thiêng liêng. Dù ý nghĩa rõ
ràng, cảm xúc trong đó thì vô tận và khó tả. Nó không chỉ đơn thuần là tình
cảm giữa mẹ con mà còn thể hiện sự biết ơn sâu sắc của con với mẹ. Đọc
bài thơ "Con cò" của Chế Lan Viên khiến ta như được đưa trở lại không gian
ca dao dân ca quen thuộc, như được trở về thời thơ ấu và cảm nhận từng
hành động yêu thương của mẹ với từng câu, từng chữ.
Document Outline

• Phân tích bài thơ con cò của Chế Lan Viên đầy đủ,
  • 1. Dàn ý Phân tích bài thơ
    • 1.1 Mở bài
    • 1.2 Thân bài
    • 1.3 Kết bài
  • 2. Phân tích bài thơ con cò của Chế Lan Viên