Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
Phân tích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh ngắn gọn
Dàn ý phân tích Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh 1. Mở bài
● Giới thiệu về tác phẩm "Vũ Trung tùy bút"
● Giới thiệu đoạn trích "Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh". 2. Thân bài
- Thói ăn chơi hưởng lạc xa hoa, vô độ của chúa Trịnh Sâm
● Chúa cho xây dựng nhiều đình đài, cung điện ở nhiều nơi "phủ Tây Hồ,
núi Dũng Thúy, núi Trầm" chỉ để thỏa thú vui chơi, đèn đuốc.
→ Sư xây dựng vì mục đích cá nhân này gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của nhân dân.
● Thường xuyên tổ chức những cuộc vui chơi ở bờ Tây Hồ "mỗi tháng ba
bốn lần" -> huy động nhiều người, binh lính, nhạc công dàn quanh, bày
trò "mua bán như ở trong chợ"--> Lố lăng, giả dối, tốn kém.
● Thu vén hết những loài "trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch" trong dân
gian để làm đẹp cho phủ chúa.
● Vì công việc thu vén ấy mà điều động nhiều người, "cả một cơ bình" → Tốn kém, kì công.
→ Phạm Đình Hổ đã ghi chép tỉ mỉ, chân thực về thú ăn chơi của chúa Trịnh
Sâm mà không một lời bình
● Sự ăn chơi ấy báo hiệu cho sự sụp đổ của vương triều.
- Sự nhũng nhiễu của đám quan lại dưới quyền 1
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
● Sự ăn chơi, hưởng lạc, thú vui của vua chúa đưa đến một đám những kẻ
nịnh bợ, nhũng nhiễu dân chúng.
● Mượn cớ "phụng thủ", bày trò cướp trắng trợn những "chậu hoa cây cảnh,
chim tốt khướu hay" trong dân gian.
● Bày trò dọa nạy, "nhờ gió bẻ măng, ra ngoài dọa dẫm"
● Sai tay chân cướp cây cảnh, hoặc phá tường nhà người ta mang đi, hoặc
sai người "cắt phăng" để dàn cảnh đòi tiền.
→ Tìm các loại báu vật dâng chúa nhưng thực chất là vơ vét của dân làm của riêng.
● Tác giả kể câu chuyện của nhà mình (cây lê cao vài mươi trượng, nở hoa
trắng xóa thơm lừng, hai cây lựu trắng đỏ) phải chặt đi vì sự bọn quan lại nhũng nhiễu.
→ Bộc lộ kín đáo sự phê bình, phê phán của tác giả với thói ăn chơi của vua
chúa. Đồng thời cảm thông với những người dân trong xã hội. 3. Kết bài
● Nghệ thuật: Lối ghi chép chân thực, cụ thể, sống động.
● Miêu tả chân thực cuộc sống xa hoa của vua chúa và thói nhũng loạn của quan lại
● Bộc lộ kín đáo cảm xúc của mình.
● Đoạn trích mang giá trị nghệ thuật, hiện thực sâu sắc.
Phân tích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh - Mẫu 1
"Vũ Trung tùy bút" là tác phẩm gồm tám mươi tám mẩu chuyện nhỏ, được ghi
chép tùy hứng, tản mạn bàn về lễ nghi phong tục, ... hay về những việc xảy ra ở
xã hội những năm đầu thời Nguyễn của tác giả Phạm Đình Hổ. Trong đó, 2
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
"Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh" là đoạn trích được trích ra từ tập sách chữ
Hán này. Đoạn trích tuy ngắn gọn nhưng đã ghi chép thật chân thực, cụ thể, sinh
động những thú vui xa hoa, hưởng thụ của vua chúa, cùng với đó là sự nhũng
nhiễu của bọn quan lại dưới thời Lê - Trịnh. Đồng thời, thông qua đó, ông muốn
lên án, tố cáo một xã hội thối nát từ tận cùng, khiến cho dân chúng không thể yên ổn.
Mở đầu đoạn trích, bằng ngòi bút chân thực, không câu nệ của Phạm Đình Hổ,
người đọc chúng ta được chứng kiến một cuộc sống ăn chơi với những thú vui
chơi xa xỉ của chúa Trịnh Sâm cùng với bọn quan hầu cận. Vốn là một vị chúa,
Trịnh Sâm phải quan tâm đến triều đình, giải quyết các quyết sách cùng nhà
vua. Nhưng không, Trịnh Sâm không hề quan tâm đến việc triều chính, hắn chỉ
lo hưởng thụ cuộc sống xa hoa, lãng phí. Chúa Trịnh cho xây dựng đền đài,
cung điện bên bờ Tây Hồ để phục vụ mỗi lần vua ra chơi. Cái việc "xây dựng
đình đài", cung điện liên miên ấy chỉ để thỏa mãn cái thú chơi đèn đuốc, "đi
chơi ngắm cảnh đẹp" của chúa. Không chỉ ở Tây Hồ, chúa còn cho xây dựng ở
nhiều nơi chúa thường lui tới như núi Tử Trầm, núi Dũng Thúy. Đi tới đâu cũng
kéo theo việc xây dựng đình đàm gây hao tốn công sức và tiền của của người dân nghèo.
Ở đây, Phạm Đình Hổ đặc biệt miêu tả lại một cuộc dạo chơi của chúa ở phủ
Tây Hồ. Khi chúa đến phủ Tây Hồ để thăm thú, chúa Trịnh Sâm thường "ngự ở
li cung", binh lính thì "dàn hầu vòng quanh bốn mặt hồ", các quan lại, nội thần
thì "đều bịt khăn, mặc áo đàn bà, bày bách hóa quanh hồ bán". Lúc thuyền chúa
ngự tới đâu, lại có những kẻ đại thần ghé vào hàng quán ấy mua đồ "như ở cửa
hàng trong chợ. Ở "gác chuông chùa Trấn Quốc hay dưới bóng cây bến đá nào
đó", bọn nhạc công phải ngồi tấu nhạc mua vui. Phải nói, cuộc vui chơi ấy thật
giả dối và lố lăng hết sức. Vậy mà mỗi tháng, nó diễn ra tới tận "ba bốn lần".
Thật tốn kém tiền của đến vô cùng! 3
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
Ngòi bút khách quan, chân thực của Phạm Đình Hổ đã cho chúng ta thấy một
bức tranh về cuộc sống ăn chơi, hưởng lạc đầy giả dối, nực cười, lố lăng của vua
chúa và quan lại thời Lê - Trịnh. Những thú chơi tiêu khiển ấy không chỉ khiến
người khác cảm thấy lố lăng mà còn làm hao tốn tiền của, công sức của những
người dân lao động trong xã hội lúc bấy giờ nữa. Thông qua những ghi chép cụ
thể này, Phạm Đình Hổ âm thầm tố cáo xã hội, vua chúa cùng tầng lớp quan lại
chỉ biết hưởng thụ cuộc sống xa hoa mà không quan tâm gì đến dân chúng cũng
như các vấn đề của xã hội thời bấy giờ.
Không chỉ có thú hưởng lạc giả dối, lố lăng, khác người, chúa Trịnh Sâm và bọn
quan lại còn có thú chơi cây cảnh cũng thật dị thường. Khắp cung vua, "bao
nhiêu loài trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch, chậu cây hoa cảnh chốn nhân
gian" đều có, nhưng đều là những đồ vật bị vua "thu lấy", đoạt lấy một cách hết
sức trắng trợn. Bằng những từ ngữ sống động, Phạm Đình Hổ cũng khắc họa lại
công cuộc đem một cây đa to nhiều cành lá về tô điểm cho cung vua. Nào là
phải có "một cơ binh mới khiêng nổi", nào là "bốn người đi kém, đều cầm
gươm, đánh thanh la, đốc thúc quân lính khiêng cho đều tay". Chỉ một thú chơi
thôi mà phải huy động tới một cơ binh hàng trăm người để mang về cho phủ
chúa. Thú chơi ấy thật mất nhiều công sức, thời gian và tiền bạc.
Chưa kể, trong phủ, bốn bề đều "điểm xuyết bày vẽ hình non bộ, trông như bến
bể đầu non", rồi những loài chim, loài vượn, đều được phủ chúa hết sức thu về,
bày vẽ trong đó, khiến cho phủ lúc nào cũng ồn ào như "trận mưa sa gió táp, vỡ
tổ tan đàn". Đây cũng là một sự bộc lộ cảm xúc rất kín đáo, tế nhị của Phạm
Đình Hổ về thú chơi trong phủ chúa. Ông cảm thấy dù trong phủ chúa có thật
nhiều chim muông, thú lạ, cây cảnh đẹp, nhưng lại vang lên những tiếng kêu
thật như tiếng "tan đàn", "mưa sa bão táp", đều là những điều không may. Bởi
tiếng kêu của chim, tiếng hú của vượn, phải chăng là tiếng than của muôn loài
đang bị nhốt trong lồng cũi, là tiếng của thiên nhiên, vạn vật đang giận dữ kêu
than? Đó như là lời dự đoán về sự sụp đổ của một triều đại đã thối nát từ tận 4
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
xương tủy, chỉ biết ăn chơi, biết hưởng lạc, sa đọa trên mồ hôi, công sức, máu thịt của nhân dân!
Phạm Đình Hổ không chỉ để ý ghi chép về thói ăn chơi vô độ, nhố nhăng của
vua tôi Trịnh Sâm mà còn để ý ghi chép cả thói nhũng nhiễu của những kẻ làm
quan dưới trướng Trịnh Sâm nữa. Đó là những kẻ nổi lên, được trọng dụng bởi
thói nịnh nọt, là tay sai đắc lực trong công cuộc hưởng lạc của vua. Chính thói
ăn chơi, hưởng lạc ấy của chúa Trịnh đã tạo ra đám tham quan với thói nịnh bợ,
nhũng nhiều. Điển hình, để lấy được những vật quý báu của dân chúng trong
dân gian "chậu hoa cây cảnh, chim tốt khướu hay", chúng bày trò, "nhờ gió bẻ
măng", biên hai chữ "phụng thủ" để mà cướp đi một cách trắng trợn. Không chỉ
thế, chúng còn lẻn vào nhà người ta, "cắt phăng" những cây cảnh, chậu hoa ấy
rồi giá họa, bắt dân chúng bỏ của ra mà kêu để không bị buộc tội. Với những
cây cối to lớn, bọn quan lại còn sai người phá hủy tường để khiêng ra, gây tổn
thất với tiền của của người dân. Thế nhưng, chúng ỷ thế giúp vua bày những trò
sa hoa, được vua chúa hậu thuẫn nên càng tác quái, hoành hành hơn nữa. Chúng
mượn cớ đi tìm vật báu dâng lên vua, nhưng thực chất đang vơ vét tiền của của
dân chúng để làm của riêng, vậy nên mới bày trò để những nhà giàu phải "bỏ
của ra kêu oan" hay phải tự tay đập bỏ núi non bộ, phá hủy cây cảnh.
Để chính minh cho tính chân thực của câu chuyện, tác giả còn kể lại câu chuyện
của chính gia đình mình. Vốn nhà Phạm Đình Hổ ở Hà Khẩu, Thọ Xương có
cây lê "cao vài mươi trượng, lúc nở hoa, trắng xóa thơm lưng", rồi có trồng hai
cây lựu trắng và đỏ rất đẹp, nhưng vì sợ thói nhũng nhiều của bọn quan lại dưới
trướng chúa Trịnh mà "bà cung nhân" nhà ông phải sai người chặt đi để tránh bị bọn chúng quấy nhiều.
Bằng những câu chứ chân thực, cụ thể mà sống động, Phạm Đình Hổ qua đó,
kín đáo bộc lộ thái độ phê phán, phê bình thói ăn chơi hưởng lạc của vua chúa,
dẫn đến sự nhũng loạn của đám quan lại dưới quyền. Ông cũng bày tỏ sự cảm 5
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
thông sâu sắc với những số phận con người bị áp bức dưới triều đại phong kiến này.
Với lối ghi chép rất chân thực của mình, "Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh" của
Phạm Đình Hổ đã phơi bày cuộc sống xa hoa với những thú chơi rất giả dối, lố
lăng cùng thói nhũng nhiễu dân chúng của vua chúa và quan lại dưới thời vua
Lê chúa Trịnh. Không chỉ vậy, ông còn ngầm gửi vào đó sự phê phán về xã hội
đương thời thối nát và đứng về phía những người dân bị áp bức. Đoạn trích vừa
giàu tính hiện thực, sinh động với những sự việc người thật việc thật, vừa giàu giá trị nghệ thuật.
Phân tích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh - Mẫu 2
Cùng với "Hoàng Lê nhất thống chí" của nhóm tác giả Ngô gia văn phái và
"Thượng kinh kí sự" của Lê Hữu Trác, "Vũ Trung tùy bút" của Phạm Đình Hổ
là thiên kí tiêu biểu xuất sắc trong mảng văn xuôi giàu giá trị hiện thực của nền
văn học trung đại Việt Nam, ở thế kỉ XVIII. Dưới con mắt tinh anh của người
viết sử, Phạm Đình Hổ đã ghi chép thật chi tiết, khách quan, chân thực về đời
sống xã hội thời kì bấy giờ trên rất nhiều phương diện: nghi lễ, phong tục, tập
quán... Trong đó, tiêu biểu có đoạn trích "Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh", tác
giả đã ghi chép lại những điều mắt thấy tai nghe về đời sống xa hoa của vua
chúa và sự nhũng nhiễu của bọn quan lại thời Lê – Trịnh. Qua đó, phản ánh một
xã hội thối nát, gián tiếp thể hiện thái độ lên án vua chúa quan lại Lê – Trịnh và
bộc lộ niềm thương cảm với cuộc sống của nhân dân thời kì bấy giờ.
Tiếp đến, nhà văn chỉ ra nỗi thống khổ của nhân dân trước sự tham lam nhũng
nhiễu của vua chúa quan lại Lê - Trịnh. Tác giả đã dẫn ra những chi tiết sự việc
vô cùng chân thực, kèm theo những bình phẩm, đánh giá để làm nổi bật lên sự
yếu hèn, nhu nhược, tham lam, ích kỉ của vua chúa quan lại, khi chúng dựa vào
quyền thế để tìm và cướp lấy những vật quí báu trong thiên hạ. Đối với chúa:
trong mỗi lần dạo chơi li cung, bao nhiêu trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch, 6
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
chậu hoa cây cảnh ở chốn nhân gian, chúa đều ra sức thu lấy, không thiếu thứ
gì. Có khi lấy cả cây đa cổ thụ, cành lá rườm rà, từ bên bắc chở qua sông đem
về, "phải một cơ bình mới khiêng nổi". Trong phủ chúa bày vẽ, trang trí đủ loại
"hình núi non bộ trông như bến bể đầu non". Đặc biệt là cảnh đêm nơi vườn
chúa ngự: "Mỗi đêm thanh cảnh vắng, tiếng chim kêu, vượn hót ran khắp bốn
bể, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp, vỡ tổ tan đàn, kẻ thức giả biết
đó là triệu bất thường". Câu văn không chỉ đơn thuần là cảnh thực, tả khung
cảnh tự nhiên trong phủ chúa mà ẩn sau đó chính là "triệu bất thường". Nhà văn
đã dự báo về cái điềm chẳng lành của triều đại Lê – Trịnh tất sẽ bại vong, suy
tàn. Và như một lẽ tất yếu của lịch sử, mọi sự việc đi ngược lại với lợi ích của
nhân dân thì tất yếu sẽ bị đào thải. Đó là vào năm 1782, chúa Trịnh Sâm qua
đời, nội bộ lục đục, binh biến nổ ra, kinh thành Thăng Long bị đốt phá hoang
tàn. Vua Quang Trung – Nguyễn Huệ đã dẫn quân ra Bắc chinh phạt, cơ nghiệp
của triều đại Lê-Trịnh sụp đổ hoàn toàn.
Còn đối với quan lại trong phủ chúa, bọn chúng thường "mượn gió bẻ măng",
dựa vào quyền thế của chúa mà cướp đoạt, nhũng nhiễu, vơ vét của dân bằng
những thủ đoạn tráo trở, vừa ăn cắp lại vừa la làng. Chúng dò xem nhà nào có
chậu hoa cây cảnh, chim tốt khiếu hay thì biên ngay vào hai chữ "phụng thủ".
Đêm đến thì trèo tường vào nhà dân lấy phăng đi, rồi vu vạ buộc cho tội giấu
vật cung phụng để dọa lấy tiền. Thậm chí, có hòn đá hay cây cối gì to quá, bọn
chúng còn phá nhà hủy tường của người dân để mà khiêng ra cho bằng được.
Nhà giàu thì bị họ vu vạ cho là giấu vật cung phụng, thường phải bỏ tiền bỏ của
ra mà kêu van chí chết, có khi phải tự tay đập bỏ núi non bộ, hoặc phá bỏ cây
cảnh để khỏi bị tai bay vạ gió.
Đoạn văn cuối, tác giả kể lại sự việc xảy ra chính trong gia đình của mình: Mẹ
của tác giả vì sợ hãi, muốn tránh sự phiền hà của quan lại mà đành phải tự chặt
đi cây lê và hai cây lựu quí trong vườn nhà mình. Chi tiết này có tác dụng làm
tăng tính xác thực, sinh động, thuyết phục. Đồng thời gián tiếp thể hiện thái độ 7
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
phê phán, bất bình trước cuộc sống xa hoa, hưởng lạc và bản chất yếu hèn, nhu
nhược và tham lam, độc ác của vua chúa quan lại Lê Trịnh nửa cuối thế kỉ XVIII.
Tóm lại, "Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh" là một tác phẩm độc đáo, có giá trị
đặc biệt quan trọng. Các sự việc được tác giả đưa ra cụ thể, chân thực (có thời
gian, địa điểm rõ ràng), miêu tả tỉ mỉ, chi tiết và có kèm theo những lời bình,
cảm xúc, thái độ phê phán. Tất cả đều có giá trị phản ánh khách quan bản chất
hiện thực xã hội đương thời. Vì thế, chuyện không chỉ có giá trị văn học mà còn
là tư liệu lịch sử quí giá. Đồng thời, qua tác phẩm, người đọc cũng thấy được
công lao đóng góp của Phạm Đình Hổ đối với thể loại tùy bút, bước đầu chỉ ra
những đặc điểm của thể loại này: ghi chép sự việc cụ thể, chân thực, sinh động.
Phân tích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh - Mẫu 3
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh được trích từ Vũ Trung tùy bút của Phạm Đình
Hổ. Tác phẩm đã ghi lại một cách chân thực bức tranh trong phủ chúa Trịnh
Sâm với thói ăn chơi xa xỉ, vô độ; sự hống hách ngang ngược của bọn quan lại,
đồng thời cho thấy cuộc sống khốn khổ của nhân dân.
Trước hết tác giả phác họa bức tranh ăn chơi xa xỉ trong phủ chúa Trịnh và các
quan lại hầu cận. Để chứng minh thói ăn chơi vô độ của chúa Trịnh Sâm, Phạm
Đình Hổ đã liệt kê trên nhiều phương diện. Trước hết, chúa cho xây dựng nhiều
đền đài, cung điện để thỏa mãn thú “đi chơi ngắm cảnh đẹp”, việc xây dựng
triền miên hết năm này qua năm khác, không chỉ hao tiền tốn của mà còn bòn
rút hết sức lực của người dân, khiến cuộc sống của họ cùng cực, đói khổ. Không
chỉ vậy, chúa Trịnh còn thường rong chơi, trong một tháng dạo chơi trên hồ đến
ba bốn lần. Những cuộc dạo chơi đó còn phải huy động rất nhiều người hầu, kẻ
hạ “binh lính dân hầu vòng quanh bốn mặt hồ” sẵn sàng thực hiện mệnh lệnh
của chúa. Chúa Trịnh còn bày ra nhiều trò giải trí lố lăng, tốn kém tiền bạc như
cho các nội thần ăn mặc giả đàn bà bày hàng bán quanh hồ, thuyền ngự dạo trên 8
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
hồ, thỉnh thoảng lại ghé vào mua bán. Thực là một cảnh lố lăng, kệch cỡm chưa
từng có trong lịch sử nước nhà. Đến sự việc thứ ba thì càng đáng trách hơn nữa,
không chỉ bày ra những trò chơi kệch cỡm, phủ chúa còn ngang nhiên cướp đoạt
trắng trợn những “loài trân cầm dị thú, cổ mộc, quái thạch và chậu hoa cây
cảnh” trong dân gian mang về phủ chúa. Để làm rõ hơn điều đó, tác giả lấy dẫn
chứng hết sức chân thực về việc di chuyển một cây cổ thụ: “cổ thụ mọc trên đầu
non hốc đá, rễ dài đến vài trượng, phải một cơ bình mới khiêng nổi” ấy vậy mà
phủ chúa nhất quyết phải đem cho được cây cổ thụ ấy về. Những việc làm, hành
động đó càng cho thấy rõ hơn sự ngang ngược, lộng hành của chúa Trịnh Sâm.
Cuối đoạn văn, tác giả đã khẳng định: “Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, tiếng
chim kêu, vượn hót ran khắp bốn bề, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió
táp, vỡ tổ tan đàn, kẻ thức giả biết đó là triệu bất thường”. Đây là những suy
nghĩ, cảm nhận được nhà văn trực tiếp bộc lộ. Suốt cả đoạn văn phía trước ông
chỉ kể lại, trần thuật lại bằng giọng đều đều bình bình, không nhấn nhá, không
cảm xúc, nhưng đến đây ông cũng phải cất lên tiếng thở dài não nùng. Những
kẻ thức giả, có hiểu biết sẽ nhận ra rằng đây là những dấu hiệu bất thường, báo
hiệu sự suy yếu tất dẫn đến bại vong của một triều đại. Triều đại chỉ lo ăn chơi,
hưởng lạc, chà đạp lên đời sống người dân ắt sẽ sụp đổ.
Người xưa vẫn thường nói rằng: “Thượng bất chính , hạ tắc loạn” tức để nói nếu
bề trên làm việc không nghiêm túc, làm những điều sai trái thì tất yếu kẻ bề
dưới cũng vì thế mà làm theo. Trong phủ chúa Trịnh, mọi việc đã diễn ra đúng
như vậy. Chúa Trịnh tham lam, chỉ lo hưởng lạc nên tất yếu sinh ra những kẻ
hầu cận, quan cấp dưới ỷ thế mà ức hiếp dân lành, chúng dùng nhiều thủ đoạn
để nhũng nhiễu, vơ vét của nhân dân. Bọn hoạn quan bày trò cướp đoạt, vu cáo,
phá hoại tài sản của người dân trắng trợn. Chúng “dò xem” nhà nào có vật quý
thì biên ngay vào hai chữ “phụng thủ”. Ở đoạn văn này tác giả sử dụng hàng
loạt động từ, kết hợp với miêu tả cho thấy sự ngang ngược, bất nhân của chúng:
“trèo qua tường thành lẻn ra” “lấy phăng đi” “buộc tội”,… đó là hành động của
kẻ cướp, chúng vừa ăn cắp, vừa la làng. Những người bị vu vạ phải chạy vạy 9
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
tiền của hoặc tự tay phá đi “núi non bộ” “cây cảnh” để không rước tai vạ vào
thân. Người dân phải chịu biết bao bất công, phi lí. Để làm cho đoạn văn tăng
tính xác thực, Phạm Đình Hổ kể một chuyện xảy ra với chính gia đình mình.
Gia đình nhà ông có cây lê cao lớn, đẹp đẽ, lúc hoa nở trắng xóa, thơm lừng;
ngoài ra còn có trồng hai cây lựu trắng và lựa đỏ lúc ra quả rất đẹp nhưng bà
cung nhân cũng phải sai chặt đi. Đoạn văn cuối tác phẩm đã góp phần tố cáo,
tăng ý nghĩa phê phán với bọn quan lại lúc bấy giờ.
Tác phẩm không chỉ hấp dẫn ở nội dung đặc sắc mà còn gây hứng thú cho bạn
đọc ở ngòi bút tài hoa. Phạm Đình Hổ đã ghi chép một cách chân thực những gì
mình đã chứng kiến. Ngôn ngữ, giọng điệu tự nhiên, trôi chảy, không bị gò bó
bởi cốt truyện. Kết hợp hài hòa giữa kể và tả vạch trần bộ mặt xấu xa, độc ác,
bất nhân của chúa Trịnh và bè lũ tay sai.
Với thể tùy bút linh hoạt, phóng khoáng Phạm Đình Hổ đã ghi lại một cách
chân thực, sinh động khung cảnh sinh hoạt sa đọa, lối sống xa hoa, vô độ trong
phủ chúa và sự lộng hành, nhũng nhiễu của bọn quan lại dưới quyền. Đằng sau
bức tranh đó còn cho thấy đời sống khổ cực, bị đè nén, áp bức của nhân dân.
Phân tích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh - Mẫu 4
Phạm Đình Hổ (1768 - 1839), quê ở tỉnh Hải Dương. Ông sinh ra trong một gia
đình làm quan cuối thời Lê - Trịnh. Phạm Đình Hổ là người rất tài giỏi. Điều
này được minh chứng rất rõ khi ông còn rất nhỏ, khi còn đi học. Ông sáng tác
rất nhiều văn thơ chữ Hán có giá trị về nhiều mặt. Nổi bật nhất phải kể đến tác
phẩm "Vũ trung tùy bút", đây là tác phẩm gắn liền với tên tuổi của Phạm Đình
Hổ. Trong đó, Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh là một trang tùy bút nổi bật trong tác phẩm.
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh được viết dựa vào câu chuyện khoảng năm
Giáp Ngọ - Ất Mùi. Đó là những ngày tháng nhung lụa của chúa Trịnh Sâm. 10
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
Trịnh Sâm sống trong xa hoa, quyền quý với những thú vui sa đọa. Điều này
được thể hiện rõ qua những chi tiết như Chúa thích đi chơi ngắm cảnh đẹp,
tháng ba bốn lần. Việc đón tiếp Chúa cũng phải linh đình long trọng không thua
kém bất kì lễ hội nào. Thuyền Chúa dừng lại đâu thì các quan lại ghé vào bờ
mua bán tấp nập. Chùa Trấn Quốc đã trở thành nơi hòa tấu nhạc, mua vui của lũ
nhạc công ở cung đình. Đình, điện được xây dựng, trùng tu để thỏa mãn cuộc
sống ăn chơi trác táng của vua chúa cũng như bọn quan lại Lê - Trịnh. Tất cả
kinh tế, tiền của của nhân dân đều phục vụ cho mục đích đó của chúng.
Sống trong xa hoa, hưởng lạc nên từ chúa đến lũ quan lại đều trở thành những
"lũ cướp" trắng trợn nhân dân. Phạm Đình Hổ đã khắc họa rất cụ thể, chi tiết về
thú vui chơi đến táo bạo, khác lạ bóc lột nhân dân của chúa Trịnh Sâm "thu lấy
trân cầm dị thú, cổ mộc, quái thạch và chậu hoa cây cảnh ở chốn nhân gian
không thiếu một thứ gì". Có những cây to, khó chở phải điều động nhân lực và
vận chuyển vô cùng vất vả về đến phủ Chúa. Trong phủ chúa, vườn tược đều
được điểm xuyết những loại cây quý được đưa từ khắp nơi về. Cuộc sống xa
hoa, trác táng không bao giờ bền vững, kéo dài. Đó chính là lí do của sự sụp đổ
ngai vàng của Chúa. Năm 1782, chúa Trịnh Sâm qua đời, cảnh loạn binh xảy ra,
Nguyễn Huệ khởi nghĩa khiến sự nghiệp của họ Trịnh tan biến trong chớp mắt.
Cảnh loạn lạc xảy ra khắp mọi nơi. Lũ hoạn quan với những thủ đoạn thâm độc
đã ngang ngược phá hủy đồ đạc, công trình của triều đình. Lũ nhà giàu thì mưu
mô, xảo quyệt. Nhiều gia đình phải li tán, gặp khó khăn về mọi mặt.
Trước tình hình đó, tác giả cũng đề cập phần ít đến việc gia đình mình. Mẹ
Phạm Đình Hổ là bà cung nhân phải sai người chặt cây lê "cao vài mươi trượng,
lúc nở hoa trắng xóa thơm lừng", hai cây lựu trắng, lựu đỏ lúc ra quả trông rất đẹp.
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh là một câu chuyện có thật do chính tác giả
quan sát và ghi chép lại. Đây là một câu chuyện có giá trị to lớn về mọi mặt, đặc 11
Văn mẫu lớp 9: Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
biệt là giá trị lịch sử với những chi tiết, sự kiện lịch sử nổi bật. Chính ngòi bút
sắc lạnh nhưng có phần sâu cay, chua xót đã góp phần tạo nên nội dung ý nghĩa
của câu chuyện. Trải qua nhiều năm tháng nhưng giá trị của câu chuyện vẫn còn
mãi đối với người đọc và là một trong những câu chuyện nổi bật thuộc thể loại tùy bút.
Vào phủ chúa Trịnh là tác phẩm nổi tiếng của Lê Hữu Trác, bên cạnh bài làm
văn Phát biểu cảm nghĩ của em khi đọc Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh, học
sinh và giáo viên tham khảo thêm các bài làm văn mẫu khác như Phân tích đoạn
trích Vào phủ chúa Trịnh, Cảm nghĩ về giá trị hiện thực sâu sắc của đoạn trích
Vào phủ chúa Trịnh, Giá trị hiện thực của Vào phủ chúa Trịnh, Tìm hiểu đoạn
trích Vào phủ chúa Trịnh, hay cả phần Soạn bài Vào phủ Chúa Trịnh. 12